Te Ibuobuoki ni Karekean te Itoman ae Raoiroi
I taekina koauana bwa te rau n tamnein te aomata ae iai reitakina ae tamaroa ma te Atua ao imarenana ma tabeman e na reke ngkana ti nimamannei ao n ninikoria ni karekea.
N Eberi ae nako, Beretitenti Russell M. Nelson e kaota kawain te mwakuri n ibuobuoki, e katuruturua bwa teuana te kawai ni kawakina te tua are moan te korakora n tangira te Atua ao n tangirira i bon imarenara.1 Ngaira, aika aobitia n te Ekaretia, ti kamoamoai ao ni katekeraoi ngkami n aron korakoran te kaeka ae kam a tia ni wakinna ibukin anne. Ti kaitau ngkami ibukin irakin ara burabeti ae tangiraki inanon te waaki ae e tamaroa aei ao n aki tataninga ibukin babaire riki aika a mwaiti. Kiiba nako nanon te ran ao uaua. Kawariia ake a kainano. Tai tannako man te mwakuri tao ni iangoia bwa ai tera te anga ae ko na ibuobuoki iai. Ngkana ti irii taian reirei ake a tia n reiakinaki, ni kaetira ma kingin te nakoanibonga, ao n ukora te Tamnei ae Raoiroi bwa kaetara, ti na bon aki konaaki.
N te ingabong aei ao I tangiria ni marooro ni kaineti ma mwakoron te mwakuri n ibuobuoki ae tiaki iteran katabeara, e aki irekereke ma te intawiu ae baireaki, ao akea te ribotii iaona ma ti bukintaeka iai iroun te Atua. N na tibwa nakoimi teuana te katooto ae rang bebete n aron te mwakuri n ibuobuoki.
Grant Morrell Bowen bon te mwaane ae mwamwakuri, te kainaba ao te tama ae akoi, n aroia tabeman a karekea maiuia man aia ununiki, e rotaki ana karekemwane ngke e a aki nakoraoi maiun te buteta n aia tabo. Ngaia ma kainabana, Norma, a manga mwakuri n tabo tabeua, ao n tokina a mwaing nakon te kawa teuana, ao ni karekea aia mwane ae tau ibukin maiuia. Ma e ngae n anne, te bwai ae riki ae aki kantaningaaki, e a rotaki n te rawawata te Tari Bowen n tain te intawiu ibukin karekean te kariaia nakon te tembora, te bitiobi e a aki kakoaua Morrell ngke e taekinna bwa e nakoraoi n ana kabwianibwai.
I aki atai marenaia mwaane aikai bwa antai ae koaua n te tai arei, ma I ataia ae Titita Bowen e otinako ma ana beeba ni kariaia nakon te tembora are e a tia ni kabouaki, ngkai te Tari Bowen e otinako ma te maraki n nano are e a karika raurena ma te Ekaretia inanon 15 te ririki.
N aki tabe bwa antai ae eti n te kabwianibwai, e mataata bwa Morrell ao te bitiobi a mwaninga ana taeka te Tia Kamaiu are e anga “ko na bareiko n raoiakina am kairiribai”2 ao ana reirei Bauro “e na tai bungi tai i aon unimi.”3 Ni koauana a bon aki nakoraoi ao e bung taai iaon unin te Tari Bowen are e rikirake inanon bong, wiiki, ao ririki are e a kaota koauan ana taeka te tia rabakau ni kawai mai I-Rom are e taku “Ngkana e aki taotaonaki te un, te bwai ae ririki e na karekea riki te [kanganga] nakon te ikoaki are e na reke.”4 Ma ibukin te kakai ni karekean te itoman ae raoiroi e tauraoi nakoira n tainako, ao tangiraia ana utu ao te Ekaretia e ataia ae bon koaua, E oki Morrell Bowen nakon ana waaki ni kakukurei te Ekaretia. N na tuangi ngkami ni kauarerekea bwa e kanga n riki anne.
Natin te Tari Bowen ae te mwaane ae Brad bon raoraora ao kain te Itingaun n te Aono ae e kakaonimaki ae mwakuri i Idaho meang. Ai 11 ana ririki Brad n te tai are e riki iai te kanganga aei, ao inanon 15 te ririki e nora kekerikakin ana kakaonimaki tamana, kakoauakin mwin te bwai ae e riki nakoia ana utu ae e aki raoiroi ibukin te un n te aki ota iaon te kabwianibwai. Iai te bwai ae riai ni karaoaki. Ngaia are ngke e a uakan te motirawa n te Thanksgiving n 1977, Brad, are 26 ana ririki ae ataein te reirei n te Brigham Young Uniwetiri, kainabana ae Valerie, ao natia te mwaane ae e uarereke Mic, a tokara aia kaa ae moan te boraoi n aki tabe ma buakan karawa, a kaea Billings, Montana. Akea kauntabaia ma te tinoo ae e a bwarietata irarikin Yellowstone Mainiku are e na totokoia te utu aei man karaoan aia reitaki n te mwakuri n ibuobuoki ma te Tari Bowen te ikawai.
Imwin rokoia, Brad ao manena Pam a tuatua bwa e na reke aia tai n tii ngaia ma tamaia. “Ko a tia n riki bwa te karo ae tamaroa,” e taetae Brad ma rurun bwanana, “ao ti bon ataia ae ko rang tangirira n tainako. Ma iai te bwai ae kairua, ao e a tia n reitinako inanon te tai ae maan. Ibukina bwa ko a tia ni maraki te taina, te utu aio e a tia ni maraki inanon ririki aika a mwaiti. Tia maenako, ao bon ti ngkoe ae ko kona ni botiira. Taiaoka, bwa imwin te tai arei, ko kona n raoiakina te bwai are e a tia n riki ma te bitiobi ao ni manga kaira te utu aio inanon te euangkerio n aron are ko karaoia mai imwaina?”
E boo te aki karongoaa. Imwina te Tari Bowen e tararake n taraia naake uoman, ake a riki man rina ao irikona,5 ao e taku n rangi ni karaurau, “Eng. Eng, N na karaoia.”
E kaonaki n te kukurei ma te kubanako n te kaeka ae e aki kantaningaaki, Brad Bowen ao ana utu a nora te kainaba ao te karo n nakon ana bitiobi n te anua ni kan karekea te itoman ae raoiroi ni kaetii bwai inanon maeuna. N te kaeka ae nakoraoi nakon te roko ae e ninikoria man aki kantaningaki, te bitiobi are e a tia inanon tai aika mwaiti ni kaoa te Tari Bowen bwa e na oki, e kanakoa baina nakon Morrell—n rabwatia inanon te tai ae maan.
Inanon tao ti tabeua te wiiki—e aki maan—te Tari Bowen e a manga irii ni kabane waakin te Ekaretia ao ni manga katauraoia bwa e na kororaoi n oki nakon te tembora. N te tai ae waekoa e a butimwaea te wewete n tararuaa te mwanga ae uarereke ae e kekeiaki ae 25 kaina ao e rikirake nakon te bootaki n taromauri ae e riaon 100 kaina. A riki aikai nimabwi te ririki n nako, mai mwin aia mwakuri n ibuobuoki ni bubuti te nati te mwaane ao te nati te aine nakon aia karo ao tauraoin te karo ni kabwarai buure ao ni mwaing nakon are imwina n aki taraa aia kairua tabeman e uota te kakabwaia aika ana tabe n roko nakon ana utu Gowen.
Tariu ao maneu, e a tia n tuangiira Iesu bwa tina “uaia ni maeka i nanon te tangira”6 n “akea te ikakaiwi imarenami.”7 “Bwa ane iai irouna tamnein te kakauntaeka ao bon tiaki mai irou,” E kauringiia Nibwaaite.8 Ni koauana, n aron tarakina, irekerekera nakon Kristo e na baireaki–ke e na rotaki–man arora n reitaki i bon imarenara.
“Ngkana kam … roko nakoiu,” E taku, “ao kam uringnga bwa iai unin tarim iroum—
“Nako moa nakon tarim, ao raoiakin[na], ao ngkanne kawarai ma nanom ae bwanin, ao N na butimwaeko.”9
Ngaira n tatabemaniira ti kona n taekinii aekakin nako taian maraki ao karawawata ake mai mwaina ao n uringan te korakai n te tai aio a urua te rau inanon temanna ke te utu ke te kawa. Ngkana tao ti karika te maraki anne ke ngaira ae ti rotaki iai, te ikoaki anne a riai ni kamaoaki bwa e aonga ni kakukurei te maiu ni kawaina are e nanonna te Atua. N aron te amwarake inanon am aitibaoki are a tangiria tibum ni kan noria bwa ana kanna ibukim, e a bwakanako ngkai taia ao ko nang aki karikii buure ni kawai bwa ana rotiko ma tabeman riki. Taiaoka an tai karekei nen aekaki ni iango akanne n am iango. N aron are e taekina Prospero nakon Alonso are e nanokawaki n te karaki ae The Tempest, “Ti nang aki nanokawaki ibukin taai ake rimoa ngkai akea nanon ae tina rawawata iai”10
“Kam na kabwara aia bure aomata, ao ane na kabwaraki naba ami bure,”11 e reirei Kristo n te Nu Tetemanti. Ao n ara bong: “Ngai, te Uea, N na kabwara ana bure are I taku bwa N na kabwara, ma ngkami kam riai ni kabwarai aia bure aomata ni kabane.”12 E ngae n anne, e bon rang kakawaki ibukimi ake kam tiku n namakina te maraki n taraia bwa tera ae E aki taekinna. E aki kangai, “Ko aki katauaki n namakina te maraki ni koaua ke te rawawata man te kanganga are ko a tia n rinanona ibukin temanna te aomata.” E aki naba kangai, “Ngkana ko tangiria ni kabwarai buure ko na riai n reitinako n rinanon te itoman ae aki raoiroi ke n okira arom ae aki tau.” N aki tabe ma te kairua ae te kabanea ni kanganga are e kona n riki nakoira, ti kona n tokanikai n aki kamarakaki ngkana ti toua te kawai are e nakon te kamauaki. Te kawai anne bon te kabwara bure are e toua Iesu te I-Natareta, are e weteira, “Nakomai, Iriirai.”13
N ana kakao bwa tina riki bwa Ana reirei ao ni kataia ni karaoa are E karaoia, e tuangira Iesu bwa ti na riki bwa taan mwakuri ibukin Ana tangira—n riki bwa “tan raoi ngaira ibukini Kristo” inanon “te nakoa n raoi,” n aron are e kabwarabwara Bauro nakoia I-Korinto.14 Te tia katokii ikoaki nako, Teuare e kaeti kairua nako, e tuangiira bwa ti na beku ma ngaia n te mwakuri ae kanganga ni karekean te raoi n te aonaaba ae aki reke iai n te anga riki teuana.
N aron are e koreia Phillips Brooks: “Ngkoe are ko kataua te kanganga n aki mataatam bwa e na reitinako inanon te ririki teuana ma teuana, n tangiria ni kaitiaki n te taina, ngkoe are ko kawakinii kauntaeka ae akea nanoia bwa ana iririko ibukina bwa ko aki konaa ni katoka iangoia ngkai bwa aio te bong are ko na kakeaa te kainikatonga ao an [katokii], ngkoe are ko winantia ake a rirarikim n am tai ni karaoa am beku n aki kataetaeiia ibukin nanom ae buakaka ni kan kauniia …; ngkoe are ko karika … [temanna] bwa e na uruaki nanona n aki karekea raun nanona, are e kona n reke mai iroum … n te taina, … nako kawaekoa karaoa te bwai are e na aki reke karaoakina rimwi iroum.”15
Tariu ao maneu aika a tangiraki, I kakoauaa bwa te kabwara bure ao mwanuokinan kairua ake ngkoa ke ngkai, e bon kakawaki ni iteran ana Mwakuri ni Kamaiu Iesu Kristo ae mimitong. I kakoaua bwa n tokina te kamaiuaki n tamnei e kona n roko mai iroun ara tia Kaboira, Teuare e waekoa n roko ni buokiira “ma te kamaiu iaon baina ni kiba.”16 Ti kaitaua, ao Tamara are i Karawa are E kanakoa, bwa te kabouaki ao te manga bungiaki, n taai aika a na roko n aki rotaki man karawawata ao kairua ake mai imwaina, a bon aki tii reke ma a bon tia ni kabooaki ao ni kaitiakaki man te maraki ae korakora ni kanikinaeaki n raran te Tibu te Teei are e bwaro.
N te kariaia are e a tia n anganai te Tia Kamaiu bwa ana abotoro, I kakoaua ae e na aki manga rotaki te nano are e raoiakinaki ma te Atua ao i bon imarenara e na roko ngkana ti nanorinano ao n ninikoria teutana ni karekea. “Katoka te kakauntaeka imarenami,” e bubuti te Tia Kamaiu.17 Ngkana ko ataa te ikoaki are rimoa, kaitiakia. Ibuobuoki imarenami n te tangira.
Raraou aika kam tangiraki, inanon ara kaai n ibuobuoki ni karekean te itoman ae raoiroi, I a butii ngkami bwa kam na riki bwa taan raoi—n tangira te rau, n ukora te rau, ni karika te rau, ni kawakina te rau. I anga te bubuti anne n aran te Uea n Raoi, are e atai bwai nako ibukin akean te bure ao n anganaki te karawawataki, ibukin te bukibuki ae kairua ao ni “kaikoakaki n [ana] auti raona,”18 ma e reke naba korakorana ni kabwarai buure ao ni kabwarabure ao n aki uringii—ao ni kamaoa—ao ni kukurei. Ibukin anne I tataro, ibukimii ao ibukiu, n aran te Uea Iesu Kristo, amen.