Oyb’enink rik’in li Kristo
Naqaj xtenq’ankil chixjunileb’ li neke’reek’a naq xjunes wankeb’ ut moko k’ulb’ileb’ ta. Tin’aatinaq chirixeb’ li xjuneseb’ wankeb’.
Ex was wiitz’in, sa’ li kutankil a’in re Paswa noko’aatinak chirix lix loq’laj waklijik chi yo’yo li Qaawa’ ut li Kolonel, a’ li Jesukristo. Naqajultika naq nokoxb’oq rik’in rahok: “Chalqex wik’in chejunilex li lub’luukex ut tawajenaqex xb’aan lee riiq, ut laa’in texinhiltasi.
“K’ulumaq lin iiqleb’ sa’ eeb’een ut tzolomaq eerib’ wik’in, xb’aan naq tuulanin ut q’un lin ch’ool, ut teetaw xhilob’aal eeraam.
“Xb’aan naq moko ra ta lin iiqleb’, ut li nink’e cheriiqani moko aal ta.”1
Lix b’oqom li Kolonel re chalk rik’in a’an, a’an jun b’oqom reheb’ chixjunil re te’tz’aqonq ajwi’ sa’ lix Iglees ut ink’a’ ka’ajwi’ te’jiloq rik’in a’an.
Sa’ li raqal li nachal chirix li b’oqom a’in, li Jesus naxk’ut chan ru taqab’aanu a’an naq naqataaqe. A’an kixye, “Maa’ani nanawok ru li K’ajolb’ej, ka’ajwi’ li Yuwa’b’ej; ut maa’ani nanawok ru li Yuwa’b’ej, ka’ajwi’ li K’ajolb’ej ut eb’ li taaraj wi’ xk’utb’esinkil.”2
Li Jesus naraj naq taqataw ru naq li Dios a’an jun Yuwa’b’ej aj rahonel.
Xnawb’al naq li qaChoxahil Yuwa’ nokoxra tooxtenq’a chixtawb’al ru aniho laa’o ut naq laa’o xcha’al lix nimla junelik junkab’al.
Li Clínica Mayo kixye toje’: “Xnawb’al naq k’ulb’ilo aajel ru. … Lix k’ihal li nak’ulman sa’ li qayu’am k’anjelanb’il xb’aan li komonil wanko wi’.” Naxye ajwi’, “Aajel ru reek’ankil naq k’ulb’ilo choq’ re lix kawilal li qajunxaqalil ut qak’a’uxl”3—ut, laa’in tinye ajwi’ lix kawilal li qamusiq’ejil.
Li q’ojyin rub’elaj naq kixk’ul li rahilal sa’ Getsemani ut lix kamik chiru li krus, li Kolonel kixch’utub’eb’ lix tzolom choq’ re li loq’laj wa’ak. A’an kixye reheb’, “Sa’ li ruchich’och’ teek’ul li rahilal, a’b’anan kawaq eech’ool; Laa’in xinq’ax ru xwankil li ruchich’och’.”4 Rub’elaj xmoyik ru li kutan jun chik, li Jesukristo kixk’ul rahilal ut “kikam chiru li krus xb’aan li qamaak.”5
Ninpatz’ wib’ ma tz’aqal xjuneseb’ naq ke’reek’a li tiikil winq ut ixq li ke’taaqenk re aran Jerusalen naq yoo chi moyk ru li saq’e ut yoo chi chalk li q’ojyin ut ke’tawe’ xb’aan li xiw.6
Jo’eb’ li najter tzolom a’in 2000 mil chihab’ chaq, naab’al eere laa’ex maare nekereek’a jo’q’ehaq naq eejunes wankex. Week’ahom ajwi’ li junesal laa’in chalen naq xkam chaq lin raarookil ixaqil, xBarbara, numenaq wiib’ chihab’ chaq anajwan. Ninnaw li eek’ahom naq wanko rik’ineb’ li qajunkab’al, li qamiiw, ut eb’ li qakomon, a’b’an toj qajunes naqeek’a—xb’aan naq maa’ani chik inraarookil ixaqil.
Li yajel COVID-19 naxk’eheb’ wi’chik naab’al li kristiaan chireek’a li junaatalil. A’ut, us ta neke’qanumsi ch’a’ajkilal sa’ li qayu’am, jo’ li eq’la a’an re Paswa, naru noko’aj sa’ jun ak’il yu’am rik’in li Kristo rik’in xchaq’al ru oyb’enihom naq nokosutq’i rik’in li Qaawa’ re xsik’b’al tz’aqal qana’aj.
Naweek’a’ xrahileb’ xch’ool li neke’reek’a naq moko k’ulb’ileb’ ta. Naq nawil li esil re chixjunil li ruchich’och’, chanchan naq naab’aleb’ li kristiaan neke’reek’a naq xjuneseb’ wankeb’. Nink’oxla naq a’an xb’aan naq ink’a’ neke’xnaw naq raab’ileb’ xb’aan li qaChoxahil Yuwa’ ut naq laa’o xcha’al lix junelikil junkab’al. Xpaab’ankil naq li Dios nokoxra ut naq laa’o li ralal xk’ajol naxk’ojob’ ut naxkawob’resi qach’ool.
Xb’aan naq laa’o ralal xk’ajol li Dios sa’ musiq’ejil, noko’chal chaq sa’ jun choxahil na’ajej. Chiqajunilo, laa’o jun “raab’il musiq’ejil alalb’ej malaj rab’inb’ej chiru choxahil na’b’ej yuwa’b’ej.”7 A’an li qachoxahilal! A’ano tz’aqal a’an!
Li qamusiq’ejil choxahilal nawakli naq naqataw ru aniho laa’o sa’ li ruchich’och’, b’ar noko’el chaq, ut k’a’ru li naqayu’ami sa’ li qana’aj.
Naq naqeek’a b’ar tz’aqal noko’chal sa’ musiq’ej ut b’ar xooyo’la, li rahok ut li komonil naru nokoxtenq’a chi oyb’enink ut chixraab’al li Jesukristo.
Moko ninye ta naq li oyb’enink rik’in li Kristo a’an yal numel. Sa’ xna’aj a’an, nin’aatinak chirix li oyb’enink jo’ jun na’leb’ li taawulaq chi uxmank. Li oyb’enink a’an aajel ru re xq’axb’al ru li ch’a’ajkilal, re kuyuk ut kawuk sa’ musiq’ej, ut re wulak chixnawb’al naq li qaChoxahil Yuwa’ nokoxra ut naq laa’o ralal xk’ajol ut laa’o xcha’al lix junkab’al.
Naq noko’oyb’enin rik’in li Kristo, nokowulak chixnawb’al naq wi naqayal qaq’e chi ok sa’ loq’laj sumwank ut naqoxloq’i a’an, li rajom qach’ool taa’uxmanq rik’in xtenq’ a’an.
Lix Molameb’ li Kab’laju chi Apostol neke’xch’utub’ rib’ sa’ tijok ut rik’in rajb’al xtawb’al ru chan ru te’xtenq’aheb’ li neke’reek’a naq xjunes wankeb’ malaj li neke’reek’a naq moko k’ulb’ileb’ ta. Naqaj xtenq’ankileb’ li neke’reek’a a’in. Tin’aatinaq chirixeb’ li xjuneseb’ wankeb’.
Ex was wiitz’in, numenaq yijach reheb’ li komon ak ninqeb’ kanajenaqeb’ xjunes, ke’xjach rib’ malaj maji’ neke’sumla. Junjunq reheb’ neke’xpatz’ rib’ k’a’ru nak’ulman ut k’a’ru xk’anjeleb’ sa’ lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios ut sa’ li Iglees. Tento taqataw ru naq li junelik yu’am ink’a’ yal naril ma sumsuuko malaj ink’a’, naril b’an li qak’anjel ut “lix kawil qach’ool rik’in li yaal ch’olob’anb’il chirix li evangelio.”8 Li royb’enihomeb’ chixjunil li maji’ sumsuukeb’ a’an ajwi’ li reheb’ chixjunileb’ li komon re lix Iglees li Qaawa’ li k’ojob’anb’il wi’chik—xk’ulb’al li rusilal li Kristo rik’in “ab’ink chiru li chaq’rab’ ut k’ojob’anb’il k’anjel re li Evangelio.”9
Tinwotz junjunq li na’leb’ aajel ru li tento taqataw ru.
Xb’een, eb’ li loq’laj hu ut eb’ li profeet sa’ roso’jikeb’ li kutan a’in neke’xch’olob’ naq chixjunil li ani tiik chixpaab’ankileb’ li sumwank re li evangelio taaruuq tixtaw li taqenaqil loq’al. Li Awa’b’ej Russell M. Nelson kixk’ut: “Sa’ xhoonal li Qaawa’, maajun reheb’ li tiik aj santil paab’anel taarame’q rosob’tesinkileb’. Li Qaawa’ tixraq aatin chirix ut tixq’ajkamu li junjunq chi kristiaan a’ yaal chan ru li rajom li raam jo’ ajwi’ lix b’aanuhom.”10
Xkab’, moko k’utb’il ta jo’q’e ut chan ru taak’ulmanq li rosob’tesihom li taqenaqil loq’al, a’b’an yaal naq wankeb’ li osob’tesihom a’an.11 Li Awa’b’ej Dallin H. Oaks kixch’olob’ naq junjunq reheb’ li k’a’ru nak’ulman “sa’ li yu’am sa’ ruchich’och’ te’q’ajkamuuq sa’ li jun mil chihab’, li hoonal b’ar wi’ taatz’aqob’resimanq chixjunil li k’a’ru ink’a’ tz’aqlojenaq sa’ li nimla k’uub’anb’il na’leb’ re sahil ch’oolejil choq’ reheb’ chixjunil li ralal xk’ajol li qaChoxahil Yuwa’ li k’ulub’ejeb’.”12
A’an moko naraj ta naxye naq li junjunq chi osob’tesiik ink’a’ ta raj taak’ulmanq toj reetal naq nawulak li jun mil chihab’; junjunq reheb’ a’an ak xe’k’ulman ut wankeb’ chik li toj te’k’ulmanq sa’ li kutankil a’an.13
Rox, li oyb’enink rik’in li Qaawa’ naraj naq junelik too’ab’inq chiru ut toochaab’ilo’q sa’ musiq’ej rik’in a’an. Li oyb’enink rik’in li Qaawa’ moko naraj ta naxye naq maak’a’ taqab’aanu. Meereek’a naq chanchan ta wi’ naq wankex sa’ junaq na’ajej re oyb’enink.
Li oyb’enink rik’in li Qaawa’ naraj naq took’anjelaq. Xintzol chiru k’iila chihab’ naq li qayo’onihom rik’in li Kristo naniman naq nokok’anjelak chiruheb’ li qas qiitz’in. Naq nokok’anjelak jo’ kixb’aanu li Jesus, ak re naq naniman li qayo’onihom rik’in.
Li chaab’ilo’k li naru naxb’aanu junaq kristiaan naq yoo chi oyb’enink rik’in li Qaawa’ ut lix yeechi’ihom aajel ru ut loq’ sa’ lix k’uub’anb’il na’leb’ choq’ qe chiqajunil. Li k’anjel naru naxb’aanu junaq kristiaan anajwan re tenq’ank chixk’ojob’ankil li Iglees sa’ xb’een li ruchich’och’ ut chixch’utub’ankil Israel tz’aqal aajel ru. Ma sumsuuko malaj ink’a’, chiqajunilo naru took’anjelaq. Li Qaawa’ naroxloq’iheb’ li neke’k’anjelak chiru ut li neke’oyb’enin rik’in a’an rik’in kuyuk ut paab’aal.14
Xkaa, li Dios naxyeechi’i li junelik yu’am reheb’ chixjunil li ralal xk’ajol. Chixjunileb’ li neke’k’ulub’an re li maatan re li jalb’a-k’a’uxlej naxk’e li Kolonel ut neke’xyu’ami li taqlahom te’xk’ul li junelik yu’am, us ta ink’a’ te’wulaq jo’ neke’raj ut ink’a’ te’tz’aqloq re ruheb’ sa’ li yu’am a’in. Li neke’xjal xk’a’uxl te’xk’e reetal li rajom li Qaawa’ chi kuyuk maak, jo’ naxyeechi’i a’an, “Relik chi yaal, ut jo’ k’ihal sut te’xjal xk’a’uxl lin tenamit laa’in tinkuy li q’etok aatin xe’xb’aanu chiwu.”15
Sa’ xraqik, lix b’aanuhom, li rajom, ut lix hoonal junaq kristiaan rik’in li xtaql xch’ool ut li k’a’ru naxsik’ ru, ut ajwi’ li k’a’ru na’ajman choq’ re xk’ulb’aleb’ li junelikil osob’tesihom, ka’ajwi’ li Qaawa’ naru chi raqok aatin chirix.
Ro’, li qoyb’enihom rik’ineb’ li k’a’aq re ru a’in nakawu rik’in li qapaab’aal chirix li Jesukristo, li naxk’e li rusilal re naq chixjunil li k’a’aq re ru re li yu’am sa’ ruchich’och’ te’q’ajkamuuq.16 Chixjunileb’ li osob’tesiik yeechi’inb’ileb’ te’tz’aqloq ru sa’ xk’ab’a’ a’an li, rik’in lix tojb’al rix li maak, “kikub’e rub’el chixjunil”17 ut “xq’ax ru xwankil li ruchich’och’.”18 A’an “kik’ojla sa’ xnim uq’ li Dios, re xk’ulb’al rik’in li Yuwa’b’ej li k’a’ru xk’ulub’ chirix li uxtaan, li naruxtaanaheb’ wi’ li ralal xk’ajoleb’ li winq … ; jo’kan naq a’an na’aatinak re xb’aanunkil ruuchileb’ li ralal xk’ajoleb’ li winq.”19 Sa’ xraqik, “eb’ laj santil paab’anel te’nujaq rik’in lix loq’al, ut te’xk’ul reechanihomeb’ ”20 jo’ “sum’eechaninelaqeb’ rochb’een li Kristo.”21
Li qajom a’an naq eb’ li na’leb’ a’in tixtenq’aheb’ chixjunil chixnimob’resinkil li royb’enihom rik’in li Kristo ut chireek’ankil naq k’ulb’ileb’.
Misach sa’ eech’ool naq laa’ex ralal xk’ajol li Dios, li qaJunelikil Yuwa’, anajwan ut chi junelik. A’an nekexxra, ut li Iglees naraj eeru. Hehe’, naqaj eeru! Naqaj ru xyaab’ lee kux, lee maatan, lee seeb’al, lee chaab’ilal, ut lee tiikilal.
Chiru k’iila chihab’, noko’aatinak chirixeb’ li “saaj maji’ sumsuukeb’,” “li maji’ sumsuukeb’,” ut li “ak ninqeb’.” Eb’ li k’ab’a’ej a’an maare toohe’xtenq’a jo’q’ehatq chixnawb’al aniheb’, a’b’an maare neke’xjal chan ru naqileb’ li qas qiitz’in.
Ma naru naqaram li na’leb’ li naru naxjachi qu chiqib’il qib’?
Li Awa’b’ej Nelson kixpatz’ naq taqaye naq laa’o li komon sa’ Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan. Chanchan naq laa’o chixjunil a’an, pe’ yaal?
Lix evangelio li Jesukristo wan xwankil re qach’utub’ankil. Sa’ xraqik, mas wi’chik qajuntaq’eetil chiru li qajalanil. Jo’ komon re lix junkab’al li Dios, qas qiitz’in tz’aqal qib’. Laj Pablo kixye, “Li Dios, rik’in jun chi winq kixyo’ob’tesi chixjunileb’ li tenamit re naq te’wanq jun sut jun rub’el choxa.”22
Ex awa’b’ej re oqech, obiisp, aj jolominel winq ut ixq, nintz’aama eere naq teeril li junjunq chi komon re lee oqech, lee teep, lee molam, malaj lee ch’uut jo’ komon li naru natenq’an ut nak’anjelak sa’eb’ li b’oqb’il k’anjel ut natz’aqon chi k’iila paay ru.
Li junjunq chi komon re li qamolam, qach’uut, qateep ut oqech wan xmaatan ut xseeb’al kixk’e li Dios re, re naq taatenq’anq sa’ xk’ojob’ankil li rawa’b’ejihom anajwan.
Qab’oqaqeb’ li komon maji’ sumsuukeb’ chi k’anjelak, chi waklesink, ut chi k’utuk. Qakanab’aq chiqix li najter na’leb’ li nak’ehok reheb’ chireek’ankil naq xjunes wankeb’ ut naq ink’a’ k’ulub’ejeb’ malaj naq ink’a’ naru neke’k’anjelak.
Ninwotz xnawom inch’ool chirix li Kolonel Jesukristo sa’ li xamaan a’in re Paswa ut chirix li junelik oyb’enink naxk’e we ut reheb’ chixjunil li neke’paab’an re lix k’ab’a’. Ut ninch’olob’ xyaalal a’in rik’in tuulanil, sa’ lix loq’laj k’ab’a’ li Jesukristo, amen.