Te ha’api’ira’a tumu o te rirora’a
’O teie te ha’apotora’a o te parau nō te ha’api’ira’a tumu o te rirora’a nō tātou tāta’itahi : ’Ua riro vau ’ei hō’ē i te Mesia i roto i te fafaura’a o te ’evanelia.
Te hina’aro nei au e paraparau atu nō ni’a i te mea tā’u e parau nei ē, te ha’api’ira’a tumu o te rirora’a ’ei melo i roto i Te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau mahana hope’a nei. E toru tuha’a tō teie ha’api’ira’a tumu : (1) Te ’ohipa o te rirora’a ’ei melo i roto i te ha’aputuputura’a o te nuna’a o te fafaura’a a te Fatu, (2) te faufa’a o te tāvinira’a ’e te fa’atūsiara’a i roto i te rirora’a, ’e te (3) te ti’ara’a tumu o Iesu Mesia i roto i te rirora’a.
I te ’ōmuara’a o Te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau mahana hope’a nei, te pae rahi o te mau melo e feiā mo’a ’uo’uo ïa nō te fenua Marite apato’erau ’e nō Europa apato’erau ’e te tahi tuha’a iti ta’ata marite tumu, e ta’ata ’āfirita marite ’e e ta’ata nō te mau motu patifita. I teienei, e va’u matahiti hou te 200ra’a o te matahiti o tōna fa’ati’ara’ahia, ’ua tupu rahi te ’Ēkālesia i te pae o te rahira’a melo ’e i te raura’a o te huru i Amerika apato’erau ’e hau atu i roto i te toe’a o te ao nei.
’A tupu noa ai te ha’aputuputura’a i te mau mahana hope’a nei o te nuna’a o te fafaura’a a te Fatu tei tohu-ātea-hia, te rahi noa atu ra, e vai mai i roto i te ’Ēkālesia te mau melo nō te mau fenua ato’a, te mau ’ōpū ato’a, te mau reo ato’a ’e te mau nuna’a ato’a.1 E ’ere i te hō’ē raura’a numerahia ’aore rā fa’ahepohia, e ’ohipa mātarohia rā ’o tā tātou i ’ore i mana’o, te ’itera’a ē e ha’aputuputu te ’evanelia i te mau nuna’a ato’a ’e te mau ta’ata ato’a.
’Auē te ha’amaita’ira’a ’ia ’ite tātou i te mahana e ha’amauhia ai Ziona i ni’a i te mau fenua ato’a ’e i roto i tō tātou iho mau aroa, i te hō’ē ā taime. Mai tā te peropheta Iosepha Semita i parau ra, tē tīa’i maoro nei te nuna’a o te Atua nō te mau tau ato’a i teie mahana ma te ’oa’oa, ’e « e nunaʼa herehia tātou tā te Atua i māʼiti nō te faʼatupu i te hanahana nō te mau mahana hopeʼa nei ».2
Ma te fāri’ira’a i teie ha’amaita’ira’a, e’ita ïa tātou e nehenehe e fa’ati’a i te hō’ē noa a’e ’ia tati nūna’a ’ē, ’ia fa’a’ino i te ’ōpu ta’ata, ’aore rā i te tahi atu mau ’āmahamahara’a ’ia tupu i roto i te ’Ēkālesia nō te mahana hope’a nei a te Mesia. ’Ua fa’aue mai te Fatu ia tātou, « ’ia tāhō’ē ; e mai te mea ’aita ’outou e riro ’ei hō’ē ra e ’ere ho’i ’outou nō’u nei ».3 ’Ia itoito ho’i tātou i te ha’amou i te mau mana’o ’ino ’e te hi’o-’ino-ra’a i roto i te ’Ēkālesia, i roto i tō rātou mau fare ’e i roto iho ā rā i tō tātou ’ā’au. ’A tupu noa ai i te rahi te huira’atira o tā tātou ’Ēkālesia, e ti’a i tā tātou peu fāri’ira’a ’ia rahi atu ā i te ’ōhiera’a ’e te mahanahana. E hina’aro tātou i te tahi ’e te tahi.4
I roto i tāna ’episetole mātāmua i tō Korinetia, ’ua parau Paulo ē, te feiā ato’a i bāpetizohia i roto i te ’Ēkālesia, ’ua hō’ē rātou i roto i te tino o te Mesia.
« Mai te tino ho’i hō’ē nei, e rave rahi tōna melo, ’e te mau melo ato’a nō taua tino hō’ē ra, rahi noa rātou hō’ē ā ïa tino, ’oia ato’a hoʻi te tino o te Mesia.
« I bāpetizohia ho’i tātou e te Vārua hō’ē i roto i te tino hō’ē ra, te ’āti Iuda ’e te heleni, te tāvini ’e te ti’amā, ’e ’ua fa’ainuhia tātou i tā te Vārua hō’ē ra […]
« … ’Ia ’ore roa te au ’ore i te tino nei ; ’ia fāito ato’a rā tō te mau melo ha’apa’o ia rātou iho.
« ’Ia māuiui te hō’ē melo ra, e māuiui ato’a te mau melo ato’a ra ; ’e ’ia fa’ateiteihia te hō’ē melo ra, e ’oa’oa ïa te mau melo ato’a ra ».5
E mea faufa’a te mana’o o te rirora’a nō tō tātou maita’i i te pae tino, i te pae ferurira’a, ’e i te pae vārua. Terā rā, e nehenehe mau tātou tāta’itahi, i te hō’ē taime, e mana’o ē, e ’ere nō tātou teie vāhi. I roto i te mau taime mana’o paruparu, e riro tātou i te feruri ē, e’ita e rae’ahia ia tātou te fāito teitei o te mau ture a te Fatu, ’aore rā te mau tīa’ira’a a vetahi.6 E riro tātou i te fa’ahepo ia vetahi ma te ’ōpua-’ore-hia—’aore rā ia tātou iho—i te tahi mau tīa’ira’a e ’ere i tā te Fatu. E riro tātou i te fa’a’ite nā roto i te mau rāve’a ha’avarevare ē, te faufa’a o te hō’ē vārua ’ua niuhia ïa i ni’a i te tahi mau ’ohipa i ravehia ’aore rā, i ni’a i te tahi mau pi’ira’a, terā rā, e ’ere te reira i te fāito o tō tātou ti’ara’a i te hi’ora’a a te Fatu. « ’Āre’a ’o Iehova, e hi’o ïa i te ’ā’au ».7 Tē ha’ape’ape’a nei ’oia i tō tātou mau hia’ai ’e mau tītaura’a ’e te mea e riro mai tātou.8
’Ua pāpa’i te tuahine Jodi King nō ni’a i tōna iho ’itera’a nō te mau matahiti i ma’iri :
« ’Aita hō’ē taime i mana’o ai au ē, e ’ere au i te melo nō te ’Ēkālesia ē, tae roa atu i te taime ’a fa’aruru ai māua ’o tā’u tāne ’o Cameron i te fifi nō te fānau-’ore-ra’a. Te mau tamari’i ’e te mau ’utuāfare tei hōro’a mai iā’u i te ’oa’oa ’ia ’ite ana’e au ia rātou i te fare purera’a, ’ua ha’amata te reira i teienei i te fa’atupu i te ’oto ’e te māuiui i roto iā’u.
« ’Ua tupu te mana’o fānau ’ore i roto iā’u, ’aita e tamari’i i roto i te rima, ’aore rā ’aita e pūtē pāhi’i i roto i te rima […]
« Te sābati fifi roa a’e ’o tā māua ïa sābati mātāmua i roto i te hō’ē pāroita ’āpī. Nō te mea ’aita tā māua e tamari’i, ’ua anihia mai ia māua e nā ta’ata fa’aipoipo ’āpī ānei māua, ’e e aha te taime māua e fa’ata’a ai nō te ha’amata i te hō’ē ’utuāfare. ’Ua mātau roa vau ’ia pāhono i terā mau huru uira’a ma te ha’afifi ’ore iā’u—’ua ’ite au ē, e’ita te reira e ha’ape’ape’a iā’u.
« Terā rā, i taua sābati ra, ’ua riro te pāhonora’a i taua mau uira’a ra ’ei mea fifi mau. Nō ’ite noa a’e nei māua ē, i muri a’e i te ti’aturira’a, ’aita—ā—vau i hapū.
« ’Ua tomo atu vau i roto i te purera’a ’ōro’a ma te mana’o ha’avīhia, ’e ’ua riro te pāhonora’a i te reira mau uira’a mātauhia ‘’a ha’api’i ’ia ’ite ’o vai ’oe’, ’ei mea fifi nō’u…
« Nā te ha’api’ira’a sābati rā i fa’a’oto mau i tō’u ’ā’au. Te ha’api’ira’a—tei fa’ata’ahia nō ni’a i te ’ohipa hanahana a te mau metua vahine—’ua taui ’oi’oi noa ’e riro mai nei ’ei taime ha’apahira’a. ’Ua ’oto roa tō’u ’ā’au ’e ’ua tahe marū noa te roimata i ni’a i tō’u pāpāri’a i tō’u fa’aro’ora’a i te mau vahine i te amuamura’a nō ni’a i te ha’amaita’ira’a mau ’o tā’u e hōro’a i te mau mea ato’a nō te fāri’i i te reira.
« ’Ua horo vau i rāpae i te fare purera’a. I te ha’amatara’a, ’aita vau i hina’aro e ho’i mai. ’Aita vau i hina’aro e fāri’i fa’ahou i terā huru mana’o mo’emo’e. I taua pō rā, i muri a’e i tō’u paraparaura’a i tā’u tāne, ’ua ’ite a’era māua ē, e tāmau noa māua i te haere i te purera’a, ’eiaha noa i te mea ē, ’ua ani mai te Fatu ia māua, nō te mea ato’a rā ’ua ’ite māua ē, te ’oa’oa e tae mai nā roto i te fa’a’āpīra’a i te mau fafaura’a ’e te fāri’ira’a i te Vārua i te purera’a, e hau a’e ïa i te ’oto tā’u i fāri’i i taua mahana ra […]
« I roto i te ’Ēkālesia, tē vai ra te mau melo ’ivi, ’ua ta’a ’e te mea ’ōtahi ; te feiā ’ua fa’aātea te mau melo o te ’utuāfare i te ’evanelia ; te mau ta’ata i ro’ohia i te ma’i tupu tāmau ’aore rā i te mau fifi i te pae moni ; te mau melo e fāri’i nei i te fa’ahina’arora’a i te ta’ata nō tōna iho ’āpeni ; te mau melo e ha’a nei nō te upo’oti’a i ni’a i te hia’ai fa’atītī ’aore rā i te mau mana’o fē’a’a, te mau ta’ata fa’afāriu-’āpī-hia ; te mau ta’ata tae ’āpī mai ; te mau metua ’ōtahi ; ’e e roa noa atu ā te tāpura […]
« Tē ani mai nei te Fa’aora ia tātou ’ia haere mai iāna ra—noa atu tō tātou huru orara’a. Tē haere mai nei tātou i te purera’a nō te fa’a’āpī i tā tātou mau fafaura’a, nō te fa’arahi i tō tātou fa’aro’o, nō te fāri’i i te hau ’e ’ia rave mai tāna i rave maita’i roa i roto i tōna orara’a—aupuru ia vetahi ’ē ’o tē feruri nei, e ’ere nō rātou teie vāhi ».9
’Ua fa’ata’a mai Paulo ē, nā te Atua i hōro’a mai i te ’Ēkālesia ’e tāna feiā fa’atere « ’ei fa’aau i te feiā mo’a i te ’ohipa ra e ’orometua, ’ia tupu i te maita’i te tino o te Mesia ra :
« ’Ia riro tātou ato’a nei ’ei ta’ata pa’ari, i te fa’aro’o hō’ē ’e te ’ite hō’ē i te Tamaiti a te Atua, ’ia tae’a te fāaito ra i te ’ī o te Mesia i te rahi ».10
Te mea ’oto rā ’oia ho’i, ’ia feruri ana’e te hō’ē ta’ata ē, ’aita ’oia e tū’ati roa ra i te maita’i o te mau huru ato’a o te orara’a, e fa’aoti ’oia ē ’aita tōna e ti’ara’a i roto i te fa’anahora’a tā te Atua i fa’ata’a nō te tauturu ia tātou ’ia haere i mua ē tae atu i te maita’i roa.
E vaiiho na tātou i te ha’avāra’a i roto i te rima o te Fatu ’e i te feiā tāna i fa’aue, ’e ’a ha’apa’o ana’e i te here ’e i te fa’ariro i te tahi ’e te tahi ma te maita’i roa e ti’a ia tātou. E ani tātou iāna ’ia fa’a’ite mai i te ’ē’a, i terā mahana ’e terā mahana, nō te « arata’i mai i te ta’ata ri’i, ’e te anapero, ’e te piri’o’i, ’e te matapō [’oia ho’i, te mau ta’ata ato’a] » i te ’ōro’a rahi a te Fatu.11
Te piti o te tuha’a o te ha’api’ira’a tumu nō te rirora’a nō ni’a ïa i tā tātou iho mau hōro’ara’a. Noa atu e mea varavara tātou i te feruri i te reira, te tuha’a rahi roa a’e o tō tātou rirora’a ’ei melo, nō roto mai ïa i tā tātou tāvinira’a ’e te mau tūsia tā tātou e rave nei nō vetahi ’ē ’e nō te Fatu. E nehenehe te fa’atumu-rahi-ra’a i ni’a i tō tātou iho mau hina’aro ’aore rā i tō tātou iho orara’a nahonaho, e fa’a’ino’ino i terā mana’o nō te rirora’a ’ei melo.
Tē tītau nei tātou i te pe’e i te ha’api’ira’a tumu a te Fa’aora.
« ’O tē hina’aro rā i te fa’arahi i roto ia ’outou na, ’ia riro ïa ’oia ’ei tāvini nō ’outou e ti’a ai […]
« ’Aita ato’a ho’i te Tamaiti a te ta’ata nei i haere mai ’ia tāvinihia ’ōna, ’ei tāvini rā ’e ’ia hōro’a i tōna ora ’ei ho’o nō te ta’ata e rave rahi ».12
’Aita te rirora’a ’ei melo e tae mai ’a tīa’i ai tātou i te reira, e tae mai rā nā roto i te torora’a tātou i te rima nō te tauturu i te tahi ’e te tahi.
Te vāhi fifi rā i teie mahana, te hōro’ara’a iāna iho nō te hō’ē mea ’aore rā te fa’atūsiara’a i te hō’ē mea nō te tahi atu ta’ata, ’aita ïa te reira i roto i te ta’ere. I roto i te hō’ē parau pāpa’i nō te ve’a Deseret i te ’ōmuara’a o teie matahiti, tē fa’ati’a ra te ta’ata pāpa’i ’o Rod Dreher i te hō’ē ’āparaura’a ’e te hō’ē metua vahine ’āpī nō Budapest :
« Tei roto vau i te hō’ē pereo’o auahi nō Budapest ’e te hō’ē… hoa taure’are’a, e 30 matahiti—e pi’i tātou iāna ’o Kristina—tē fa’aineine ra māua i te uiui i te hō’ē vahine [keretetiano] huru pa’ari a’e, tei fa’aruru ’e tōna hoa fa’aipoipo tei pohe, i te hāmani-’ino-ra’a a te hau ’ōrurehau. ’A tere haere ai mātou nā ni’a i te mau purūmu o te ’oire, ’ua fa’ati’a Kristina i te fifi rahi ’ia riro ’ei ta’ata ha’avare ’ore i pīha’i iho i te mau hoa hō’ē ā tōna fāito matahiti, nō ni’a i te mau fifi tāna e fa’aruru nei ’ei vahine fa’aipoipo ’e ’ei metua vahine nō te mau tamari’i ’āpī roa.
« E mau fifi mātarohia te mau fifi o Kristina nō te hō’ē vahine ’āpī e ha’api’i nei ’ia riro ’ei metua vahine ’e ’ei hoa fa’aipoipo, terā rā, te peu rahi i roto i tōna tau maori rā, ’ua riro te mau fifi o te orara’a ’ei ha’amata’ura’a nō te ora maita’i ’e e ti’a ’ia pāto’ihia te reira. ’Ia tātama’i ana’e ’oia ’e tāna tāne i te tahi taime ? E ti’a roa iāna ’ia fa’aru’e i tāna tāne, tā rātou ïa parau. ’Ia ta’ahoa anae ’oia i tāna mau tamari’i ? I muri iho, e ti’a iāna ’ia ’āfa’i ia rātou i te fare ha’apa’ora’a tamari’i.
« Tē ha’ape’ape’a nei Kristina ē ’o te ’ore tōna mau hoa e ta’a nei ē, te mau tāmatara’a ’e tae noa atu te māuiui, e tuha’a te reira nō te orara’a mātarohia—e penei a’e e tuha’a nō te hō’ē orara’a maita’i, mai te mea e ha’api’i mai te reira māuiui ia tātou ’ia fa’a’oroma’i, ’ia maita’i ’e ’ia here […]
« … ’Ua ’itehia i te ’aivāna’a nō te pae fa’aro’o o te ha’api’ira’a teitei Notre-Dame ’o Christian Smith, i roto i tāna tuatāpapara’a i te mau ta’ata pa’ari [fāito] 18–23 matahiti ē, te rahira’a o rātou e ti’aturi nei, te tōtaiete e ’ere ïa i te tahi atu mea maori rā i te hō’ē ’āmuira’a ta’ata ti’amā tei hina’aro e fāna’o i te orara’a’ ».13
’Ia au i teie ha’api’ira’a, te mau mea ato’a tā te hō’ē ta’ata e mana’o nei, e mea fifi ’e au ïa i « te hō’ē huru nō te ha’avīra’a ».14
’Āre’a ra tō tātou mau tupuna pionie, ’ua tāpe’a mai rātou i te hō’ē mana’o hōhonu nō te rirora’a, te hō’ēra’a ’e te ti’aturira’a i te Mesia nā roto i te mau tūsia tā rātou i rave nō te tāvini i te mau misiōni, nō te patu i te mau hiero, ’ua fa’aru’e i te mau fare nahonaho maita’i i raro a’e i te ha’avīra’a ’e ’ua ha’amata fa’ahou, ’e nā roto i te tahi atu mau huru e rave rahi, ’ua hōro’a ia rātou iho ’e tā rātou mau rāve’a nō te maita’i o Ziona. ’Ua ineine rātou ’ia fa’atusia i tō rātou orara’a, mai te mea e tītauhia. ’E ’ua fāna’o tātou pā’āto’a i tō rātou itoito. Mai te reira ato’a nō te ta’ata e rave rahi i teie mahana, ’o tē nehenehe e ’ere i tō rātou ’utuāfare ’e tō rātou mau hoa, te ’erera’a i te mau rāve’a ’ohipa ’aore rā te fa’a’oroma’ira’a i te hi’ora’a ’ē a vetahi ’aore rā te hāmani-’ino-ra’a i muri a’e i tō rātou bāpetizora’a. Tā rātou rā ha’amāuruurura’a ’o te hō’ē ïa mana’o pūai nō te rirora’a ’ei melo nō te nuna’a fafauhia. Te mau fa’atusiara’a ato’a tā tātou e rave nō te Fatu, e ha’apāpū te reira i tō tātou pārahira’a i pīha’i iho i te ta’ata tei hōro’a i tōna ora, ’ei ho’o nō te rahira’a ta’ata.
Te mea hope’a ’e te faufa’a roa a’e o te ha’api’ira’a tumu o te rirora’a ’o te ’ohipa tumu ïa a Iesu Mesia. ’Aita tātou i tomo mai i roto i te ’Ēkālesia nō te auhoara’a noa, noa atu e mea faufa’a te reira. ’Ua tomo mai tātou nō te fa’aorara’a nā roto i te here ’e te aroha o Iesu Mesia. ’Ua tomo mai tātou nō te ha’apāpū i te mau ’ōro’a nō te fa’aorara’a ’e nō te fa’ateiteira’a nō tātou iho ’e nō te feiā tā tātou e here nei i nā pae e piti o te pāruru. ’Ua tomo mai tātou nō te ’āmui mai i roto i te hō’ē ’ōpuara’a ’ohipa nō te ha’amau ia Ziona ’ei fa’aineinera’a i te ho’ira’a mai o te Fatu.
’O te ’Ēkālesia te tīa’i o te mau fafaura’a nō te fa’aorara’a ’e te fa’ateiteira’a ’o tā te Atua i hōro’a mai ia tātou, nā roto i te mau ’ōro’a o te autahu’ara’a mo’a.15 Nā roto i te ha’apa’ora’a i teie mau fafaura’a e roa’a ai ia tātou te mana’o teitei a’e ’e te hōhonu a’e o te rirora’a. ʼUa pāpa’i te peresideni Russell M. Nelson ’aita i maoro a’e nei :
« ’Ia rave ana’e ’outou ’e ’o vau nei i te hō’ē fafaura’a ’e te Atua, e fātata roa atu ā tō tātou tā’amura’a ’e ’ōna hau atu, i nā mua a’e i te fafaura’a. I teienei, ’ua nati-’āmui-hia tātou. Maoti tā tātou fafaura’a i te Atua, e’ita roa ’oia e rohirohi i roto i tāna mau tauto’ora’a nō te tauturu ia tātou, ’e e’ita roa atu tātou e ha’apau i tōna fa’a’oroma’i aroha ia tātou. E vāhi ta’a ’ē tō tātou tāta’itahi i roto i te ’ā’au o te Atua […]
« …’O Iesu Mesia te tīa’i nō taua mau fafaura’a ra (hi’o Hebera 7:22 ; 8:6) ».16
Mai te mea e ha’amana’o tātou i te reira, e fa’auru mai te mau tīa’ira’a teitei a te Fatu nō tātou, ia tātou, ’e e’ita ho’i e ha’aparuparu ia tātou.
E fāri’i tātou i te ’oa’oa ’a tītau ai tātou, te ta’ata hō’ē ’e te tā’āto’ara’a, « ’ia tae’a te fāito ra i te ’ī o te Mesia i te rahi ».17 Noa atu te ’ino’inora’a ’e te mau ’ati i ni’a i te ’ē’a, e tītaura’a rahi ra te reira. E fa’ateitei ia tātou ’e e fa’aitoito te tahi i te tahi i te haerera’a nā ni’a i te ’ē’a teitei, ma te ’ite ē, noa atu te mau ’ati ’e noa atu te taere o te mau ha’amaita’ira’a i parau-fafau-hia mai, e nehenehe tātou « ’ia hauhia tō ’outou iā’u nei ; nō te mea ’ua riro te rē o teie nei ao [i te Mesia] »,18 ’e tei pīha’i iho tātou iāna. Te hō’ēra’a ’e te Metua, te tamaiti ’e te Vārua Maita’i, pāpū maita’i ē, te reira te hope’a i roto i te parau nō te rirora’a.19
Nō reira, teie te ha’apotora’a nō te ha’api’ira’a tumu o te rirora’a—e nehenehe tātou tāta’itahi e parau ē : ’Ua pohe Iesu Mesia nō’u ; ’Ua feruri ’oia e mea ti’amā vau nō tōna toto. ’Ua here ’oia iā’u ’e e nehenehe ’oia e fa’atupu i te ta’a-’ē-ra’a i roto i tō’u orara’a. ’A tātarahapa ai au, e fa’ataui tōna aroha iā’u. ’Ua hō’ē au iāna i roto i te fafaura’a o te ’evanelia ; e melo vau nō tāna ’Ēkālesia ’e nō tōna pātireia ; ’e tei roto vau i tāna ’ohipa nō te fa’atupu i te fa’aorara’a o te mau tamari’i ato’a a te Atua.
Tē fa’a’ite pāpū nei au, ’ua riro mau ’outou, nā roto i te i’oa o Iesu Mesia, ’āmene.