Ang Gahum sa Edukasyon
Ang akong mama miingon kanako nga kinahanglan kong magkugi sa eskwelahan tungod kay kini mao ang usa ka butang nga makabuntog sa kakabus.
Ang akong inahan nagtubo nga walay nahibaloan gawas lang sa pagkabiniyaan, pagkakulang sa pagkaon, ug pagkakabus. Wala siya makaeskwela, apan siya nasayud sa bili sa edukasyon ug ang gahum niini sa pag-usab sa kinabuhi. Pinaagi sa pagtahi sa mga piraso sa papel nga wala gamita aron sa paghimo og notebook para sa eskwelahan, ang akong inahan miklaro sa usa ka butang: ang edukasyon makatabang kanako nga mahaw-as sa kinabuhi sa kakabus.
Mapainubsanon nga mga Sinugdanan
Ako natawo didto sa amihanang Brazil nga ahat nga gipanganak og sobra sa lima ka bulan. Traynta ka tuig ang milabay, hapit wala nay kahigayunan pa alang sa naahat nga bata [premature baby] nga mabuhi sa usa ka pambublikong ospital nga gipuy-an na sa mga uk-uk. Ang mga doktor miingon sa akong inahan nga ako mamatay sulod sa pipila ka oras. Wala ko mamatay. Ang Ginoo mitabang kanako nga mabuhi.
Sa dihang mga singko anyos ko, gibiyaan sa akong amahan ang akong inahan, upat nako ka igsoon, ug ako. Ang akong inahan gibiyaan usab sa iyang mga ginikanan sa dihang bata pa siya, busa walay siyay pamilya nga kapaingnan. Wala kami paigong kwarta aron iabang og balay, busa kami nangabang og yuta nga puno sa hugaw. Gitukod namo ang among balay hinimo sa ginamit na nga kahoy, papel, ug plastic nga gi-atupan sa dahong mga laya. Kami walay kasangkapan gawas lang sa usa ka duyan, diin adunay duha o tulo ka tawo nga kanunay magbahin, ug ang among higdaanan, among hinimo gikan sa binukhad nga mga karton. Wala kami tubig, walay kuryente. Kami wala gayuy butang.
Ang akong inahan nagtrabaho isip usa ka katabang ug manlabada para sa ubang mga tawo. Mokuyog ko niya ngadto sa sapa ug motabang kaniya kutob sa akong mahimo, dayon kami maglakaw og pipila ka oras maghatud sa mga sinina. Kining mga panahona nga mag-uban og trabaho bililhon alang kanako. Kini mao ang higayon nga akong mapalambo ang relasyon uban sa akong inahan.
Bisan tuod nagkugi kami sa pagtrabaho, mora og dili gihapon gayud kami makaangkon og igong kwarta. Usahay hapit wala na gyud mi makaon. Ihatag sa akong inahan ang iyang pagkaon diri namo ug usahay dili mokaon sulod sa pipila ka adlaw. Kami moinom og tubig ug dayon matulog kay mao lang ang among mahimo aron malikayan ang kahapdos sa kagutom.
Makamao ba ka mobahin sa usa ka itlog para sa unom ka tawo? Kamao ko.
Ako adunay pipila ka mga higala sa bata pa ko, apan pagkadagko na namo , kami nagkatibulaagay. Ang mga babaye midangup sa pagbaligya sa ilang mga lawas aron lang makakwarta, ug ang mga lalaki mangawat. Sa dihang ila kong gidapit sa pag-apil kanila, aduna koy gibati sa akong kahiladman nga kini dili husto. Nasayud ko nga ang Ginoo nakaila kanako kaniadto pa, sa dili pa ako usa ka miyembro sa Simbahan, ug ako padayon nga nakakita og ebidensya sa Iyang kamot sa akong kinabuhi.
Pagbalibad sa Pag-undang sa Pag-eskwela
Ang akong mga igsoon ug ako dugay nang naa sa waiting list para sa pampublikong mga eskwelahan. Sa dihang ang among oportunidad nga mo-enroll miabut na gayud, ang akong mama misulti kanako sa mga maanindot nga mga butang kabahin sa pag-eskwela. Siya miingon nga kon akong seryosohon ang pag-eskwela, ako mahimong molambo sa umaabot. Dili gayud nako makalimtan ang iyang mga pulong. “Pasayloa ko nga dili ko makahatag og maayong kinabuhi para kaninyo. Pasayloa ko nga kinahanglan ninyong makat-on sa lisud nga paagi ang kaimportante sa trabaho nga sayo ra kaayo sa inyong kinabuhi, apan karon kamo adunay oportunidad nga makaangkon og edukasyon. Bisan unsa pa man ang mahitabo, ayaw pag-undang og eskwela tungod kay mao lamang kini ang makahaw-as kaninyo niining kinabuhia.”
Dihay kausa didto ko sa eskwelahan, kinahanglan kaming magmamugnaon aron adunay mga gamit sa eskwela. Mangita ko og walay sulat nga mga piraso sa papel sa basurahan ug dad-on kini sa balay. Tahion kini sa akong inahan aron mahimong usa ka notebook. Siya mopalit og usa ka lapis aron tungaon og katulo aron ang akong duha ka igsoon nga mga babaye ug ako tagsa-tagsang makadala og bahin niini aron makasulat sa eskwelahan. Ang among duha ka igsoon wala pa sa hustong edad aron moeskwela uban kanamo.
Usa ka Bag-ong Tinuohan
Tungod kay ang akong inahan nag-antus pag-ayo sa iyang tibuok kinabuhi, dili siya motuo nga adunay usa ka Dios. Sa tibuok panahon sa akong pagkabata, ako usab. Apan sa dihang nagkadako nako, nagsugod nako sa pagpangutana kabahin sa Dios. Nangutana ko sa akong kaugalingon ngano man nga ang akong pamilya wala man gayud nakaangkon sa kahigayunan nga monindot ang kinabuhi ug nganong ako wala may dulaan, igong pagkaon, o bag-ong mga sinina. Matag higayon nga mangutana ko niini, mora og gibati nako sa akong kasingkasing nga ako nag-inusara. Kini nga pagbati mihupay kanako sulod sa daghang katuigan.
Sa dihang mga 13 anyos ko, ang mga misyonaryo nga Santos sa Ulahing mga Adlaw miabut sa among panimalay. Ilang gitubag ang tanan nakong mga pangutana ug mitudlo kanako kabahin ni Jesukristo. Sila miingon kanako nga adunay simbahan diin ako makakat-on og mas daghan pa kabahin sa ebanghelyo sa espesyal nga mga klase alang sa akong mga kaedad. Sila mitudlo kanako unsaon sa pag-ampo. Sila mitudlo kanako kabahin sa Basahon ni Mormon. Sa dihang gibunyagan ko, walay sakop sa akong pamilya ang mitambong.
Mibati ko nga nag-inusara, apan ako nasayud nga ako nagbuhat sa sakto nga butang. Gipaila ako ngadto sa usa ka bag-ong kinabuhi—usa ka kinabuhi nga may paglaum, kalipay, hugot nga pagtuo, ug gugma. Ang akong mga kaedad, akong nahibaloan, nagpangita og kahupayan diha sa druga ug imoralidad. Akong nakaplagan ang ako diha sa usa ka mahigugmaong Langitnong Amahan ug sa ebanghelyo sa Iyang Anak. Human sa akong bunyag nasayud ko nga ang Ginoo nagpakabana kanako sa akong tibuok kinabuhi.
Daghan ko og nakat-unan kabahin sa ebanghelyo. Nakahimamat ko og mga tawo kinsa mipakigbahin sa akong mga pagtuo. Pipila sa mga miyembro nakahibalo og gamay sa akong kinabuhi sa dihang ila kong gibisitahan sa balay. Sila manggihatagong mitabang kanako sa pagpalit og mga sinina ug sapatos para sa simbahan ug mga notebook para sa eskwelahan. Kanunay kong magbantay sa mga bata sa mga miyembro sa Simbahan ug mas dako ang akong nakwarta sukad-sukad. Tungod kay bata pa ko kaayo, mahimong sayon lang para kanako nga mahisalaag gikan sa ebanghelyo. Apan uban sa suporta sa mga miyembro sa Simbahan, nagpabilin kong lig-on uban sa akong bag-ong nakaplagan nga tinuohan.
Ang ebanghelyo tinuoray nga nakapausab sa akong kinabuhi. Human sa akong bunyag, mibati ko nga mas adunay kusog sa pakat-on sa ebanghelyo. Daghan ko og nakat-unan ug nahimong usa ka tutor. Kon dili ko kahibalo sa hilisgutan, ako kining tun-an hangtud nga ako kining mahibaloan pag-ayo nga ako mahimong motudlo niini. Gigamit nako ang kwarta sa pagtabang diha sa balay.
Nadawat nako ang akong patriyarkal nga panalangin ug natambagan sa pagserbisyo og misyon tungod kay ang Ginoo miandam og usa ka espesyal nga panalangin sa akong misyon nga makapausab sa akong tibuok kinabuhi. Wala ko masayud unsay ipasabut niana, apan nasayud ko nga ako makasabut sa saktong panahon kon ako magmasulundon.
Bag-ong mga Oportunidad
Nagserbisyo ko sa Brazil Curitiba Mission gikan 2000 hangtud 2002. Pinaagi sa akong pagkasuod sa usa ka partikular nga kompanyon, nakaadto ko sa Estados Unidos aron mag-eskwela. Nasayud ko nga kini sa tinuoray makapausab sa akong tibuok kinabuhi. Nasayud ko ang akong Langitnong Amahan nagpakabana kanako ug adunay pihong plano alang kanako. Kining oportunidad sa pagpalambo sa akong edukasyon usa ka tubag sa akong mga pag-ampo.
Nasayud ko nga kini mahagiton sa pagkat-on og ikaduha nga pinulongan, apan nasayud usab ko nga kini posible kon ako maningkamot pag-ayo. Nag-eskwela ko sa Brigham Young University English Language Center ug migahin og 10 ka oras matag adlaw sa librarya. Usa sa akong mga magtutudlo misugyot nga kami mag-ampo alang sa gasa sa pinulongan, busa matag gabii ako mag-ampo ug maghangyo sa Langitnong Amahan alang niini nga gasa. Iyaha gayud akong gitabangan.
Human nako makompleto ang akong pag-eskwela sa English Language Center, nadawat ko sa pipila ka mga unibersidad. Mihukom ko nga moeskwela sa Brigham Young University–Idaho ug mo-apply sa programa sa nursing. Nakadungog ko nga lisud kaayo ang pagsulod ngadto sa programa, ilabi na sa langyaw nga mga estudyante. Busa nagtuon ko pag-ayo. Ang akong mga higala misungog kanako, miingon kinahanglang adto ko mopuyo sa librarya tungod kay naggahin ko og daghang panahon didto. Gani kon kini sirado, mouli ko ug padayon nga magtuon.
Usahay kon ang panahon lisud, hinumduman nako ang mga pulong ni Presidente Gordon B. Hinckley (1910–2008): “Kinahanglan nimo ang tanang edukasyon nga mahimo nimong makat-unan. Isakripisyo ang sakyanan; isakripisyo ang bisan unsang butang nga kinahanglang isakripisyo aron makasarang ang inyong kaugalingon sa paghimo sa buhat sa kalibutan.”1 Nasayud ko nga kadto mga pulong sa propeta sa Dios, ug seryoso ko kining gisunod.
Sa dihang nadawat ko sa programa sa nursing, ang akong kasingkasing napuno sa pasalamat ug kalipay. Nasayud ko nga kini mahimong lisud ug kinahanglan kong magpadayon sa pagsakripisyo, apan nasayud ko nga ang Ginoo magauban kanako.
Samtang nag-eskwela, nakaila nako ang akong bana, ug kami naminyo niadtong 2007. Ang akong inahan nagpamiyembro usab sa Simbahan nianang tuiga. Siya miingon kanako nga wala gayud siya makahibalo nganong malipayon kaayo ko, bisan pa sa tanang dili maayong mga butang nga nangahitabo kanamo. Apan sa dihang siya namiyembro sa Simbahan, iyang nasabtan. Ang ebanghelyo ni Jesukristo mipanalangin sa akong pamilya, ug malipayon ko nga makita ang akong inahan nga napanalanginan human sa tanang mga sakripisyo nga iyang nahimo. Kanunay gyud kong mapasalamaton kaniya.
Sa pagsugod sa 2010, nangandam ko alang sa paggradwar—ug mabdos sa among unang anak. Duha ka bulan sa dili pa ko mogradwar sa programa sa nursing, adunay mga komplikasyon sa akong pagmabdos, ug ang among anak natawo pinaagi sa ceasarean section. Ang akong mga magtutudlo miingon nga moundang una sa pag-ekswela ug unya na lang mogradwar. Apan duol na gyud ko kaayo—duha na lang ka bulan!
Busa ang akong bana ug ako mabinantayong mi-organisar sa among panahon aron among mabalanse og tarung ang among mga prayoridad ug ako makahuman sa akong edukasyon. Gieskedyul nako ang akong panahon sa pagtuon aron mahatagan nako ang akong bana ug among anak nga lalaki sa atensyon nga ilang gikinahanglan. Usahay ang mga ginikanan sa akong bana mobantay sa among anak nga lalaki samtang nag-eskwela ko. Duha ka talagsaong kaklase ang mitabang kanako sa pagribyu sa mga materyal sa klase. Mibati ko nga ang Ginoo mipadala niining tanan nga mga tawo aron sa pagsuporta kanako niining malisud nga panahon.
Usa ka Mas Maayong Kinabuhi
Human sa gradwasyon nakapasar ko sa state certification exam ug nagsugod og trabaho isip usa ka nurse aron sa pagtabang og suporta sa akong pamilya samtang ang akong bana nagpadayon sa iyang pag-eskwela. Bisan tuod wala ko magplano nga motrabaho kon ang akong bana magsugod na og trabaho, kon adunay trahedya o kalisud sa ekonomiya nga nagkinahanglan nga motrabaho gyud ko sa umaabot, ang akong edukasyon makatabang kanako nga mobati nga andam sa pagbuhat sa ingon.
Sakto si mama: ang edukasyon adunay kapasidad sa pag-usab sa kinabuhi. Kini nakapausab kanako, ug kini makapausab sa kinabuhi sa akong mga anak. Nanghinaut ko nga ilang maamguhan nga ako nagmalampuson tungod kay misunod ko sa plano sa Ginoo alang kanako. Gusto niya nga ako makaangkon og edukasyon, ug Iyaha kong gitabangan sa matag lakang diha sa agianan. Naghinaut ko nga ang akong mga anak makakat-on unsaon sa pagtrabaho sama kanako ug ilang hatagan og bili ang edukasyon sama gayud kanako.
Sa dihang nadawat ko sa programa sa nursing, nasayud ko nga kini mahimong lisud, apan nasayud ko nga ang Ginoo magauban kanako.
Paghulagway pinaagi ni DAN BURR
Litrato ni Presidente Hinckley pinaagi ni Drake Busath