Mijen eo im Kwaļo̧k eo an Jisōs Kraist
Kōnono eo ilo nokon in jota in kar kwaļo̧ke ilo Brigham Young University ilo Pāpode 18, 1998. N̄an aolepān jeje in ilo kajin Pālle, etal n̄an speeches.byu.edu.
Kam̧ool eo em̧m̧antata kōn ad iakwe Jisōs ej ilo ad ļoor E.
Jen ke iaar jerbal ilo eddo in, kam̧ool ko rejenolo̧k an etan Kraist ilo aolepān laļ in (lale D&C 107:23), ij tōmak ej em̧m̧an aō jerbal n̄an E eļan̄n̄e ij katakin im kam̧ool kōn E. Kein kajuon, ij aikuj kajjitōk ejja kajjitōk eo Eaar kajjitōkļo̧k n̄an Pharisee ro: “Kom̧ij ļōmņak ta kōn Ri Kraist? E nejin wōn?” (Matu 22:42).
Kajjitōn kein ekkā aer itok n̄an kōļmenļo̧kjeņ ilo aō kweilo̧k ippān ritōl ro an kien eo im elōn̄ kabun̄ ko. Jet rej kile bwe “Jisōs eaar juon rūkaki eļap.” Ro jet reba, “Eaar juon rikanaan.” Ro jet em̧ool rej jab jeļā E n̄an jidik. Jej jamin naaj lukkuun ilbōk. Ālkin men otemjej, jejjo armej ro raar kōjepeļaaktok m̧ool ko an ko̧jpeļ eo ewōr ippād. Membōr in Kabun̄ eo an Jisōs Kraist im Armej ro Rekwojarjar ilo Raan-ko Āliktata rej ak uwaan eo ediktata ilubwilijen ro otemjej rej ņaetaer Rikūrijin.
Jekjek eo ad rainin kar anto̧o̧ne būkwi iiō ko rem̧ootļo̧k jen Nipai:
“Im ālkin men kein, iaar lo kabun̄ eo an Lam an Anij, im oran ro ie eaar iiet … ; mekarta, iaar lo bwe kabun̄ eo an Lam eo, ro raar ro rekwojarjar an Anij, eaar barāinwōt kobrak mejān laļ; im teln̄an ko aer ioon mejān laļ eaar dik. …
“Im ālkin men kein, n̄a, Nipai, iaar lo kajoor in Lam an Anij, bwe ekar bun̄ ioon ro rekwojarjar jān kabun̄ eo an Lam eo, im ioon armej in bujen ko an Irooj, ro raar ejjeplo̧klōk ioon aolepān mejān laļ; im raar pojak kōn jim̧we im kōn kajoor in Anij ilo aiboojoj eļap” (1 Nipai 14:12, 14).
Wāppen in, kajoor in, im aibooj in—rem̧ool, aolep rej kōjeram̧m̧an ko ad—rej kajoor jān jeļāļo̧kjeņ eo ad, ad pokake n̄an, im kam̧oolol im iakwe n̄an Irooj Jisōs Kraist.
Ilo iien mour eo An ilo mour in, Rilo̧mo̧o̧r eo eaar kōtōprak ruo kōttōpar ko raar kōttōprak kōttōpar ko jet. Juon eaar jerbal eo An im An aiboojoj—n̄an bōktok jab wabanban im mour indeeo an armej (Moses 1:39). Ko jet Eaar ba: “Bwe Iar lewōj n̄an kom̧ juon jon̄ak, bwe kom̧win barāinwōt kōm̧m̧an āinwōt Iar kōm̧m̧an n̄an kom̧” (Jon 13:15).
Jibadbad eo An kein kajuon, jejeļā bwe ej Pinmuur eo. Menin eaar mijen eo An ejejuwaan ilo mour in. N̄an armej ro etto ilo Amedka, Irooj eo eaar jerkakpeje kar leļo̧k kōttōpar in mijen eo An:
“Bwe Iaar itok n̄an laļ in n̄an kōm̧m̧an ankilaan Jema, kōnke Jema eaar jilkintok Eō.
“Im Jema eaar jilkintok Eō bwe In maron̄ toto ioon debāāl; im ālkin kar kotak Eō ioon debāāl, bwe In maron̄ kan̄ōltok armej otemjej n̄an eō” (3 Nipai 27:13–14).
Ilo kwaļo̧k eo An eaar wōnm̧aanļo̧k wōt, Eaar kwaļo̧k kein karuo jibadbad eo An—n̄an erom juon riwaanjon̄ok: “Kom̧ jeļā men ko kom̧ij aikuj kōm̧m̧ani … ; bwe jerbal ko kom̧ ar lo Aō kōm̧m̧ani kom̧ naaj barāinwōt kōm̧m̧ani” (3 Nipai 27:21).
Jibadbad eo An kein kajuon iaar kōmeļeļe āinwōt mijen eo An. Jibadbad eo kein karuo An inaaj kōņaan in kōkkaļeiki āinwōt kwaļo̧k eo An. Jen etali kobain men kein ruo ilo mour eo An—mijen eo An im kwaļo̧k eo An.
Mijen eo an Jisōs Kraist—Pinmuur eo
Mijen eo An ekar Pinmuur eo. Mijen eo eaar make wōt An. Ļotak jen juon jinen ewabanban im juon Jemān ejjab wabanban, Eaar make wōt eo emaron̄ leļo̧k mour eo An im maron̄ bar bōke (lale Jon 10:14–18). Jekjek ko raiboojoj rej waļo̧k jen Pinmuur eo An raar ļaptata im indeeo. Eaar oran̄ļo̧k mej im kar kōm̧m̧an anjo̧ ioon liajļaļ an lōb (lale 1 Korint 15:54–55). Eddo eo An n̄an Pinmuur eo kar jeļā kake aaet m̧okta jen Kōm̧anm̧an eo im Wōtlo̧k eo. Ekar jab wōt n̄an bōktok jerkakpeje im jab wabanban n̄an aolep armej, ak eaar barāinwōt n̄an kōmaron̄ kōj n̄an bōk jeorļo̧k bōd in jerawiwi ko ad—ioon jekjek ko kar ejaak jen E. Em̧ool Pinmuur eo An eaar kōppeļļo̧k iaļ eo jemaron̄ kobaļo̧k Ippān im ippān baam̧le ko ad n̄an indeeo. Maron̄ in jej kautieje āinwōt mour indeeo—menin letok eo eļaptata an Anij n̄an armej (lale D&C 14:7).
Ejjeļo̧k bar juon emaron̄ kōm̧m̧ane Pinmuur in. Ejjab armej ro jet, ejjab ro rem̧weie im kajoor, reban maron̄ kar lo̧mo̧o̧ren juon jetōb—aaet jab an make (lale Matu 19:24–26). Im ejjeļo̧k bar armej ro jet renaaj ekkar ak mālim n̄an kōto̧o̧rļo̧k bōtōktōk n̄an lo̧mo̧o̧r indeeo an bar juon armej. Jisōs eaar kōm̧m̧ane “alen wōt juon” (Hibru 10:10).
Pinmuur eo eaar dedeļo̧k tōre eo ilo Kalim̧m̧ur M̧okta, m̧akūtkūt ko ilo iien ko an Kalim̧m̧ur Ekāāl emakijkij kar kōnono kaki kōn aorōk eo an. Adam im Eve kar kakien er n̄an katok āinwōt juon kōkkaļe in katok an Nejin Jemān Emake wōt (Moses 5:7). Ekōjkan? Jen kōto̧o̧rļo̧k bōtōktōk. Jān en̄jake ko aer make raar kapene bwe jeje ko rekwojarjar “mour in kanniōk ej ilo bōtōktōkin” (Livitikōs 17:11).
Taktō ro rejeļā bwe jabdewōt iien bōtōktōk ej pukōt n̄an ibep n̄an juon organ, jorrāān ej ijjino. Eļan̄n̄e bōtōktōk ej ipeb n̄an juon ne ej kabōjrak, m̧aat bōtōktōk ilo organ maron̄ in waļo̧k. Eļan̄n̄e ej ibep n̄an kōmālij eo ej bōjrak, waļo̧k in mej ānbwin emaron̄ waļo̧k. Eļan̄n̄e bōtōktōk ej likjab n̄an ibep jen juon coronary artery, metak ob emaron̄ waļo̧k. Im eļan̄n̄e ejjeļo̧k bōtōktōk maron̄ dāpiji, mej ej waļo̧k eo.
Adam, Eve, im epepen ko n̄an ļoor ekkatak in jabdewōt iien rej kōto̧o̧r bōtōktōk jān juon menin mour, an mour eaar bōjrak. N̄an m̧akūtkūt in katok in aer, eaar jab jabdewōt menin mour naaj kōm̧m̧ane. Eaar aikuj in lamb rūtto in juon iiō im ewāppen (lale, n̄an waanjon̄ok, Exodus 12:5). Men kein remenin aikuj raar barāinwōt kōkkaļe in katok eo tokālik an Lam an Anij.
Adam im Eve kar leļo̧k n̄an er juon kien: Bwe rej aikuj kōm̧m̧ane men otemjej raar kōm̧m̧ane ilo etan Nejin, im bwe rej aikuj ukweļo̧k im kūr ioon Anij ilo etan Nejin aolep iien (lale Moses 5:8). Jān raan eo n̄an aolep tōre ko, katok kōn menin mour eaar wōnm̧aanļo̧k n̄an erom juon type im annan̄in Pinmuur eo tokālik an Nejin Anij.
N̄e Pinmuur eo eaar tōprak, katok in eļap im āliktata eaar kakūrm̧ool kakien ko an Moses (lale Alma 34:13–14) im kar kabōjrak jerbal in katok kōn menin mour, eo kar katakin bwe “mour ilo kanniōk [ekar] ilo bōtōktōkin” (Livitikōs 17:11). Jisōs eaar kōmeļeļeiki wāween an katak ko an katok eo etto kar jab maron̄ menin aikuj jen Pinmuur eo im kautiej kōkkaļļe eo jen kwojkwoj eo. Kakeememej bar juon alen meļeļe ko n̄an mour, kanniōk, im bōtōktōk:
“Innām Jisōs e ba n̄an er, “E m̧ool, e m̧ool, Ij ba n̄an kom̧, Eļan̄n̄e kom̧ jab m̧ōn̄ā kanniōkin Nejin armej, im jab idaak bōtōktōkin, ejjeļo̧k mour ilo kom̧.
“Eo ej m̧ōn̄ā kanniōkiō, im idaak bōtōktōk, an mour indeeo; im I naaj kejerkak e ilo raan eo āliktata” (Jon 6:53–54).
Kōn Pinmuur eo an Jisōs Kraist, aolep armej—aaet āinwōt an lōn̄ naaj—maron̄ lo̧mo̧o̧r. Rilo̧mo̧o̧r eo eaar jino kato̧o̧rļo̧k Bōtōktōkin n̄an aolep armej jab ejjab ioon dōbwāāl eo ak ilo Jikin Kallib Gethsemane. Ijin Eaar bōk ioon Make eddo in jerawiwi ko an aolep ro raar maron̄ mour. Ium̧win inene in eddo, Eaar to̧o̧r ilo aolep ron̄ in ānbwin (lale D&C 19:18). En̄taan eo an kōn Pinmuur eo eaar dedeļo̧k ioon dōbwāāl eo ilo Calvary.
Aorōk eo an Pinmuur eo eaar kwaļo̧k kadkadin jen Rikanaan Joseph Smith. Rikanaan Joseph Smith eaar katakin bwe pedped in katak ko rej dilepen kabun̄ in ad rej kam̧ool ko an Rijilōk ro im Rikanaan ro, rejālōt Jisōs Kraist, bwe E eaar mij, kar kalbwine, im bar jerkak raan eo kein kajilu, im walōn̄ļo̧k n̄an lan̄; im aolep men ko jet ko toļļo̧kin kabun in ad ej itok ilo ekkejaak ko nai.1
Kōn mālim in im kōn kam̧oolol in eļap, ij barāinwōt katakin im kam̧ool kōn E.
Kwaļo̧k eo an Jisōs Kraist—Riwaanjon̄ok eo
Kein karuo jibadbad eo an Irooj ejjeļo̧k jem̧ļo̧kin ilo mour in ekar n̄an jerbal āinwōt juon riwaanjon̄ok n̄an kōj. An mour in waanjon̄ok eaar jejjet n̄an kwaļo̧k eo An ilo mour in. Ekitbuuj katak ko an, bwebwenato ko, im kwaļo̧k ko an. Ej tōl kabwilōn̄lōn̄ ko An, iakwe-ejouj, kijenmej ņae ajri ro nejin armej (lale 1 Nipai 19:9). Ej kwaļo̧k tūriam̧o eo An n̄an kōjerbal mālim eo an Priesthood eo. Ekitbuuj An wāppen ej illu ke Eaar liakeļo̧k jerawiwi (lale Rom 8:3) im ke E ukōji tebōl ko an ro rej wia kōn m̧ani (lale Matu 21:12). Ebarāinwōt koba An metak. Kar kōtļo̧k E bwe ren kajjirere kake E, im den̄ļo̧ke, im katajinemjen e jān armej ro An (lale Mosaia 15:5)—aaet kar ketak jen juon rikaļoran im kaarmejjete jen bar juon (lale Jon 18:2–3, 25–27).
Men̄e m̧akūtkūt ko eaar kōm̧m̧ani ilo iien kwaļo̧k eo An, raar jab im jamin jenolo̧k n̄an E. Ejjeļo̧k jon̄ok n̄an oran armej ro remaron̄ in ļoor waanjon̄ok eo an Jisōs. Ejja m̧akūtkūt ko wōt kar kōm̧m̧an jen rikanaan ro An im rijilōk ro an im ro jet ilubwilijin rikarejar ro an remālim. Elōn̄ raar kijenmej kōn kakkure kōn Etan (lale Matu 5:10; 3 Nipai 12:10). Ilo iien in ad make, kom̧ jeļā ro jeiū im jatū ro raar lukkuun kije—aaet ilo juon wōņaan enana—n̄an ļoor waanjon̄ok eo an Irooj.
En̄in im ej aikuj in. En̄in ej kōjatdikdik eo An n̄an kōj. Irooj ej kajjitōk ippād n̄an ļoor waanjon̄ok eo An. Eaar meļak an katakin kōj:
-
“Armej rot kom̧ij aikuj in āinwōt? … Aaet āinwōt N̄aij” (3 Nipai 27:27; lale barāinwōt 3 Nipai 12:48).
-
“Kom̧win ļoor Eō, im Inaaj likūt kom̧ ri eo̧n̄od armej” (Matu 4:19).
-
“Bwe Iar lewōj n̄an kom̧ juon jon̄ak, bwe kom̧win barāinwōt kōm̧m̧an āinwōt Iar kōm̧m̧an n̄an kom̧” (Jon 13:15); barāinwōt lale Jon 14:6).
Eoon kein im eoon ko jet einļo̧k wōt kein raar jab jeje āinwōt ļōmņak ko. Rej kean̄ ko rekwojarjar! Jej aikuj ļoor waanjon̄ok eo An!
N̄an jipan̄ kōņaan eo ad n̄an ļoor E, bōlen jemaron̄ kile kadkad kein ļalem jen mour eo An ko jemaron̄ ļoori.
Iakwe
Eļan̄n̄e iaar iten kajjitōk ewi kadkad in mour eo An eo kwonaaj kile m̧okta, ij ļōmņak kwomaron̄ je m̧wil in iakwe eo An. Eo enaaj kitbuuj An tūriam̧o, jouj, iakwe em̧ool, wujlepļo̧k, jeorļo̧k bōd, jouj, ekajet, im elōn̄. Jisōs eaar iakwe Jemān im Jinen (lale Jon 19:25–27). Eaar iakwe baam̧le eo An im Rikwojarjar ro (lale Jon 13:1; 2 Tessalonika 2:16). Eaar iakwe rijerawiwi ijjelo̧kin joļo̧k jerawiwi (lale Mau 9:2; D&C 24:2). Im Eaar katakin kōj ekōjkan ad maron̄ kwaļo̧k ad iakwe n̄an E. Eaar ba, “Eļan̄n̄e kwōj yokwe eō, kōjparok kien ko aō” (Jon 14:15). Innām, n̄an kwaļo̧k bwe An iakwe ejjab likjab, Eaar kakobaba, “Eļan̄n̄e kom̧ij kōparok kien ko Aō, kom̧ naaj pād ilo Aō yokwe; im āinwōt Iar kōjparok kien ko an Jema, im Ij pād ilo An yokwe” (Jon 15:10; lale barāinwōt D&C 95:12; 124:87).
Bar juon im̧we in iakwe eo an Rilo̧mo̧o̧r eo eaar An jerbal in jipan̄. Eaar jerbal n̄an Jemān, im Eaar jerbal n̄an armej ro Eaar mour im jerbal n̄an er. Ilo wāween kein ruo jej aikuj ļoor waanjon̄ok ko An. Jej aikuj in jerbal n̄an Anij, “n̄an etal ilo iaļ ko An” (Duteronomi 10:12; lale barāinwōt 11:13; Joshua 22:5; D&C 20:31; 59:5). Jej aikuj in iakwe ritūrir jen jerbal n̄an er (lale Galetia 5:13; Mosaia 4:15–16). Jej jino ippān baam̧le ko ad. Iakwe em̧ool ej likwōj ro jinen im jemān n̄an ajri ro nejier ej kōm̧m̧an jen jerbal n̄an er jen aer iien im oran ro nejier. Tokālik ilo mour ajri ro repokake remaron̄ wōr aer iien em̧m̧an n̄an kōro̧o̧lļo̧k iakwe eo n̄e rej jerbal n̄an ro jineer im jemāer rirūtto.
Kian̄i ko
Kein karuo kōļmenļo̧kjeņ in waanjon̄ok in mour an Rilo̧mo̧o̧r eo ej kwaļo̧k ilo kain̄i ko rekwojarjar. Ilo iien kwaļo̧k eo An ilo mour in Eaar kōmeļeļeiki aorōk eo an kain̄i ko an lo̧mo̧o̧r. Eaar peptaij jen Jon ilo Reba Jordan. Men̄e Jon eaar kajjitōk, “Etke”
Jisōs eaar kōmeļeļeiki, “Bwe ekkar āindein arro kam̧ool em̧m̧an otemjej” (Matu 3:15; kakobaiktok). Ekar jab wōt kain̄i eo eaorōk, ak waanjon̄ok eo kar kōm̧m̧ane jen Jisōs im Jon eaar barāinwōt aorōk.
Tokālik Irooj eaar jino kain̄i in kwojkwoj eo. Eaar kōmeļeļeik kōkkaļein kwojkwoj eo im kōm̧m̧ane kwojarjar in kōkkaļe kein n̄an rikaļoor ro An (lale Matu 26:26–28; Mark 14:22–24; Luk 24:30).
Jemedwōj Ilan̄ eaar barāinwōt letok kōmeļeļe ikkijeen kain̄i ko. Eaar ba: bwe āinwōt jaar ļotak tok ilo laļ in jen dān im bōtōktōk im jetōb eo, jej aikuj in bar ļotak ilo aelōn̄ in lan̄ jen dān, jen Jetōb eo, im jen bōtōktōk, jen bōtōktōk in Jisōs Kraist. Ilo wāween in jemaron̄ in ko̧kwojarjar jān aolep jerawiwi, im lan̄lōn̄ kōn naan ko an mour indeeo ilo laļ in, im mour indeeo ilo laļ eo ej itok, aaet aiboojoj ejjab wabanban (lale Moses 6:59).
M̧okta jen kwaļo̧k eo an Irooj ioon laļ in, kain̄i ko routiej an mour ippān Anij kar waļo̧k (D&C 124:40–42). Eaar kōpooj n̄an kain̄i kein ilo tampeļ ko An rekwojarjar. Ilo raan kein ad, kwaļkwōļ, kapit, im menin letok kwojarjar ko kar litok n̄an kajjojo ro rej jejjet aer kōppopo (lale D&C 105:12, 18, 33; 110:9; 124:39). Ilo tampeļ eo, juon emaron̄ in liāp n̄an ļeo ak lio pāleen, ro jim̧aaō, im n̄an ro ineen (lale D&C 132:19). M̧aajta eo ad ej juon Anij in kakien im kōllaajrak (lale D&C 132:18). An pedped wōt ioon kain̄i ko ej juon m̧ōttan ekajoor an waanjon̄ok eo An n̄an kōj.
Jar
Kein kajilu kōttōpar eo an waanjon̄ok in kwaļo̧k eo an Irooj ej jar. Jisōs eaar jar n̄an Jemān ilo Lan̄ im barāinwōt katakin kōj wāween eo n̄an jar. Jej jar n̄an Anij Jemān Indeeo ilo etan Nejin, Jisōs Kraist, jen kajoor eo an Jetōb Kwojarjar (lale Matu 6:9–13; 3 Nipai 13:9–13; Joseph Smith Translation, Matthew 6:9–15). Ij iakwe jar eo An n̄an rikaļoor ro an kar kōm̧m̧an jen Irooj im kar jeje ilo Jon, jebta 17. Ilo jar in Nejin ej kōnono ippān Jemān ilo etan rikaļoor ro An, ro Ej iakwe. Ej juon wāween ewajepdik im jar etūriam̧o.
Jeļāļo̧kjeņ
Kein kāmen jibadbad in waanjon̄ok eo an Irooj ej kōjerbal jeļāļo̧kjeņ eo An ekwojarjar. Āinwōt kar kwaļo̧k m̧okta, elōn̄ ro rejjab Rikūrijin rej kile bwe Jisōs eaar juon rūkaki eļap. Ilo m̧ool, E eaar. Bōtaab ta eo em̧ool eaar kōjenolo̧k katak ko An? Eaar ke juon rūkaki ekapāāl kōn Engineering, math, ak science? Āinwōt Rikōm̧anm̧an eo an menin im laļ ko jet (lale Moses 1:33), Em̧ool Emaron̄ kar. Ak, āinwōt Rijeje eo an jeje ko rekwojarjar, Emaron̄ kar lukkuun em̧m̧an an katakin wāween ad jeje.
Wāween eo ej kōjenolo̧k An katakin ilōn̄ in men otemjej jen aolep rūkaki ro jet eaar bwe Eaar katakin m̧ool ko rem̧m̧an an mour indeeo. E wōt emaron̄ kar kwaļo̧k ad kōttōpar ilo mour in. Jen E wōt jemaron̄ in ekkatak mour eo ad m̧okta im ad jibadbad m̧okta.
Ilo juon iien M̧aajta im Rūkaki eo eaar jiron̄ļo̧k riron̄jake ro bwe eaar wōr jilu rikam̧ool kōn E ippāer.
-
Jon Ri Baptise,
-
Em̧ool bwe Jisōs eaar kōttōpraki.
-
Naan in Anij Jemān Indeeo (lale Jon 5:33–37).
Innām Eaar leļo̧k kein kemān kam̧ool: “Kom̧ij pukot ilo Jeje ko; bwe ilo er kom̧ij ļōmņak ami mour: Im kein rej kōnnaan kōn Eō” (Jon 5:39).
Naan eo ļōmņake ilo ennaan in kar jinoin maron̄ āinwōt ediwōj jān jikin. Ak elukkuun aorōk n̄an meļeļe eo Jisōs eaar kajjieon̄ letok. Eaar jeļā bwe elōn̄ riron̄jake ro An jet iien ļōmņak bwe mour indeeo eaar pād ilo jeje ko rekwojarjar. Bōtaab raar bōd. Jeje ko rekwojarjar make rejjab maron̄ letok iood mour indeeo. Aaet ewōr kajoor ilo jeje ko rekwojarjar, ak bwe kajoor in ej itok jān Jisōs Make. E ej Naan eo: Logos. Kajoor in mour indeeo ej pād ilo E, eo “Ilo jinoin Naan eo, im Naan ippān Anij, im Naan Anij” (Jon 1:1; lale barāinwōt 2 Nipai 31:20; 32:3). Innām, kōnke m̧wil ankeke rej rijab tōmak ro An, Jisōs eaar etal wōt kajook er: “Kom̧ jab kōņaan itok n̄an Ippa, bwe kom̧win bōk mour” (Jon 5:40).
M̧aajta eo emaron̄ kar en̄jake edodo eļap kōn kōj ippān jeļāļo̧kjeņ eo An ekwojarjar, bōtaab Eaar jab. Ej kautiej anemkwoj eo ad. Ej kōtļo̧k ad lan̄lōn̄ ilo pukōt. Ej rōjan̄ kōj n̄an ukwelo̧k jen bōd ko ad make. Ej kōtļo̧k ad en̄jake anemkwoj eo ej itok jān ad make m̧ōņōņō in pokake kakien eo An ekwojarjar. Aaet, wāween eo Ej kōjerbal jeļāļo̧kjeņ eo An ej letok juon waanjon̄ok n̄an kōj.
Kijenmej.
Kein kaļalem jibadbad in kwaļo̧k eo an Irooj ej An kalim̧m̧ur n̄an kijenmej n̄an jem̧ļo̧kin. Eaar jab bōkļo̧k E jān jerbal eo An. An en̄jake eaar en̄taan ilōn̄ in māletlet eo ad, Eaar jab juon ribbeer. Jen mālijjon̄ ko rem̧wilaļ Eaar kijenmej n̄an jem̧ļo̧kin jerbal eo An; n̄an pinmuur kōn jerawiwi ko an aolep armej. Naan ko An āliktata ke E eaar toto jān dōbwāāl eo rekar, “Em̧ōj” (Jon 19:30).
Jerbal eo n̄an Mour ko Ad
Jibadbad kein ļalem kōn kwaļo̧k eo An remaron̄ jerbal n̄an mour ko ad. Kam̧ool eo em̧m̧antata kōn ad iakwe Jisōs ej ilo ad ļoor E.
N̄e jej jino kile wōn ej Jisōs im ta eo Eaar kōm̧m̧ane n̄an kōj, jemaron̄ m̧eļeļe, n̄an jidik, ļōmņak eo em̧m̧an an kien eo jinoin im eļap: “Kwōn yokwe Irooj am̧ Anij kōn aolepen būruōm̧, im kōn aolepen am̧, im kōn aolepen am̧ ļoļātāt, im kōn aolep am̧ kajoor” (Mark 12:30). Ilo naan ko jet, men otemjej jej ļōmņake im kōm̧m̧ane im ba aikuj ekkejel ilo ad iakwe n̄an E im Jemān.
Kajjitikin eok make, “Ewōr ke jabdewōt eo ij iakwe eļapļo̧k jān Irooj?” Innām keidi uwaak eo am n̄an jon̄ok kein kar kōm̧m̧ani jen Irooj:
-
“Eo eļap an yokwe jemen ak jinen jān Eō, e patkake Eō.”
-
“Eo eļap an yokwe nejin m̧aan ak kōrā jān Eō e patkake eō” (Matu 10:37).
Iakwe n̄an baam̧le im ro m̧ōttad, em̧m̧an āinwōt n̄e emaron̄, eļapļo̧k an waļo̧k an em̧m̧an n̄e ej an̄kō ilo iakwe eo an Jisōs Kraist. Iakwe an jinen im jemān n̄an ajri ro nejier eļapļo̧k meļeļein ijin im tokālik kōn wōt E. Aolep kōtaan ko an iakwe rej em̧m̧an ļo̧k ilo E. Iakwe eo Jemedwōj Ilan̄ im Jisōs Kraist ej bōktok meram, im̧ōk, im kareel eo n̄an iakwe ro jet ilo juon wāween eakweļo̧k.
Kain̄i ko rej letok juon wāween n̄an pedped wōt ioon jerbal in jipan̄ men eo eaorōk im ejjeļo̧k jem̧ļo̧kin. Ro jinen im jemān rej aikuj kile ewi wōt kain̄i eo emenin aikuj tokālik jen kajjojo ajri. Rūkaki in loļo̧k m̧ōko ro rej aikuj ļōmņak kōn juon kain̄i emenin aikuj tokālik ilo kajjojo baam̧le rej jerbal n̄ani.
Waanjon̄ok eo an Rilo̧mo̧o̧r eo kōn jar ej kakeememej kōj bwe jar an juon make, jar an baam̧le, im jar kōn tōprak eo n̄an ijjitōn̄ ko ad ilo Kabun̄ in rej aikuj m̧ōttan wōt mour ko ad. N̄an jeļā im n̄an kōm̧m̧ane ankilaan Jemān ej letok kajoor eo eļap ilo jetōb im lōke (lale D&C 121:45). Ilo ijo iturājet in Irooj ej ijo jekōņaan in pād ie.
Jeļāļo̧kjeņ “men ko āinwōt aer lukkuun waļo̧k, im kōn men ko āinwōt aer naaj waļo̧k” (Jekab 4:13) rej kōtļo̧k ad m̧akūtkūt ioon pedped ko rem̧ool im katak ko. Jeļāļo̧kjeņ in enaaj lelōn̄ļo̧k lābōļ in m̧wil eo ad. M̧akūtkūt ko me bōlen maron̄ waļo̧k in kōņaan ko ad make im en̄jake eo ekajoor naaj bōk jikin jen kōm̧m̧an ko rej tōl jen meļeļe im jim̧we.
Juon kalim̧m̧ur n̄an niknik n̄an jem̧ļo̧kin ej meļeļein bwe jej jamin naaj kajjitōk kōn juon kōtļo̧k jān juon kūr n̄an jerbal. Ej meļeļein bwe jenaaj kijenmej ilo jibadbad eo an juon kōttōpar ewānōk. Ej meļeļe bwe jej jamin naaj ebbeer kōn juon eo jeakwe eo em̧ōj an wōtlo̧k. Im ej meļeļein bwe jenaaj aolep iien kaorōk jem̧jerā ko an baam̧le indeeo, aaet men̄e eppen ilo raan in nan̄inmej, jab maron̄ jerbal, ak mej.
Kōn aolepān buruwō ij jar bwe kareel in oktak in jen Irooj en maron̄ kōm̧m̧an meram eoktak ilo mour eo am. Mijen eo An im kwaļo̧k eo An remaron̄ in kōjeram̧m̧an kōj kajjojo kiiō im n̄an indeeo.
Jisōs Ej Diwōjļo̧k n̄an Bethany ilo Joten eo, jen James Tissot
Kōrā, Lo Nejūm̧ (Stabat Mater), jen James Tissot © Brooklyn Museum, Brooklyn, New York; inset: meļeļe jān Ilo Jikin Kallib in Gethsemane, jen Carl Heinrich Bloch
Kwaļo̧k eo ioon Toļ eo, jen James Tissot; inset: meļeļe jān Kraist im Rim̧weie eo, jen Heinrich Hofmann, courtesy of C. Harrison Conroy Co.
Aolepān Bukwōn eo Ekar Kuktok Ippān Doon, jen James Tissot