2013
Ngaahi Fehuʻi mo e Talí
Sune 2013


Ngaahi Fehuʻi mo e Talí

“ʻOku ʻi ai e palopalema hoku tokouá fekauʻaki mo e ponokālafí. ʻOkú ne ngāue ki ai mo ʻemau pīsopé, ko ia ʻoku ou fie poupou kiate ia ka ʻokú ne uesia ʻeku falala kiate iá. ʻE founga fēfē haʻaku tali e meʻá ni?”

ʻOku fakaʻofoʻofa hoʻo fie poupouʻi ho tokouá. Te ne fie maʻu hoʻo fakalotolahí. Ka koeʻuhi kuo fakahā atu ʻe ho tokouá ke ke ʻiloʻi hono faingataʻaʻia ko ʻeni ʻi heʻene moʻuí pea mo hoʻo ʻiloʻi ʻokú ne feinga faivelenga ke fakaleleiʻi iá, kuó ne fakahoko ai ha sitepu mahuʻinga ke fakafoki mai hoʻo falalá kiate ia. ʻOku hoko ʻa hono fakahaaʻi ʻo e fakapulipuli mo e kākā ʻoku faʻa fekauʻaki mo e faingataʻa ko ʻení, ko ha fakamoʻoni ia ʻo ha fakalakalaka lahi. ʻTe ne tokoniʻi koe ke ke falala lahi ange kiate ia. ʻOku fie maʻu ha taimi kae toki maʻu kakato ʻa e falala ko iá. Ka ʻoku ʻikai ʻuhinga ia ke tuku ai hoʻo ʻofa ʻiate iá. Te ke lava ʻo lotua ia, pea hoko ko ha faʻifaʻitakiʻanga lelei kiate ia, pea fai mo ha ngaahi meʻa kehe ke tokoniʻi ia.

Feinga ke ʻoua naʻá ke fakamāuʻi ia. Kapau te ne ongoʻi ʻoku fakamāuʻi ia, mahalo ʻe toe lahi ange ʻene ongoʻi faingataʻaʻia ʻi heʻene ngaahi palōpalemá, pea ʻe faingataʻa ange ai ke ne liliu. ʻOku ʻi ai ha ngaahi vaivai ʻo e kakai kotoa pē, pea ko e taha ia e ʻuhinga naʻe fakahoko ai ʻe he Fakamoʻuí ʻa e Fakaleleí. Falala ki he ʻEikí pea mo e foʻi moʻoni ko ʻení, ʻe lava ke liliu pea fakamolemoleʻi ho tokouá ʻi he fakatomalá.

Te ke lava ʻo talanoa ki hoʻo pīsopé ʻo kau ki he meʻa ko ʻení, tuʻunga ʻi hoʻo ʻiloʻi ʻoku ngāue ho tokouá mo hoʻomou pīsopé. Te ne lava mo hoʻo ongo mātuʻá ʻo tokoniʻi koe ke ke ʻiloʻi ʻa e meʻa ke ke faí. Te mou lava ʻo ngāue fakafāmili ke tokoniʻi ho tokouá. Te mou lava ʻo fai haʻamou ʻaukai fakafāmili ke tokoniʻi ia (vakai,Mātiu 17:21), ʻa ia ʻe lava ke maʻu ai ha pā maluʻi mei he ʻahiʻahí.

ʻOua ʻe Mole Hoʻo ʻAmanakí

ʻOua ʻe mole hoʻo ʻamanakí mei ho tokouá, he ko e taimi ʻeni ʻokú ne fie maʻu lahi taha ai hono fāmilí. ʻOku faingataʻa kiate ia hono ikunaʻi e palopalema ʻo e ponokalafí, ka ʻoku lahi ange ʻene hohaʻa ki ha mole e falala ʻa hono fāmilí ʻiate iá. Naʻá ku maʻu ʻa e palōpalema tatau, pea ʻoku ou ngāue ke u fakatomala ke u feʻunga ke u ʻalu ki he temipalé ʻo silaʻi au ki hoku fāmilí. Naʻá ku manavasiʻi maʻu pē ki ha meʻa ʻe lea ʻaki ʻe heʻeku ongo mātuʻá pe ko e anga ʻena tōʻonga kiate aú. Naʻá ku ʻohovale ʻi heʻeku ʻiloʻi hono lahi ʻo ʻena poupouʻi aú mo ʻena vēkeveke ki ha founga ke fakaleleiʻi mo tokoniʻi ke u lelei angé. ʻOku fakalakalaka ho tokouá kapau kuó ne talanoa ki heʻene pīsopé mo faitotonu he meʻa ke faí.

Talavou mei ʻAlasikā, USA

Fakahā ha Loto-mamahi kae ʻOua ʻe Liʻaki

ʻOku ʻikai ko ha meʻa siʻi ʻa e ponokalafí, pea ʻoku fakamamahi haʻate ʻiloʻi ʻoku palopalema ai ʻa ha taha ʻokú te ʻofa ki ai. Feinga ke fakamolemoleʻi ia, neongo pe ko e hā hano fuoloa ʻo hoʻo feingá. Manatuʻi foki ʻoku kehe ʻa e fakamolemolé mei he falalá. ʻE lava ʻe ho tokouá ʻo toe maʻu hoʻo falalá tuʻunga ʻi he ngaahi meʻa te ne faí. Fakahā ha loto-mamahi kae ʻoua pē naʻa liʻaki ʻOku fie maʻu ke ne ongoʻi ʻoku ʻikai liʻekina ia, pea ʻoku fie maʻu ke ne fua e nunuʻa ʻo ʻene ngaahi ngāué. ʻI hoʻo ʻofa ʻiate ia neongo hono maʻunimā ia ʻe he ponokalafí, te ne ʻiloʻi ʻoku ʻi ai pē ha ʻamanaki lelei pea maʻu ha ivi ke ne ikunaʻi ʻa e palopalemá.

Bethany A., taʻu 18, ʻAlesona, USA

Fakalotolahiʻi Ia

ʻOku ou ʻiloʻi ʻoku faingataʻa ke te falala lahi ki ha taha, peá ne ngāue hala ʻaki ʻete falala ko iá. Ko e ʻuluaki meʻa te u faí, ko ʻeku lotu ʻo kole ki he Tamai Hēvaní ke te maʻu ha ivi ke talanoa ki ho tokouá. Te ke lava ʻo talanoa fakauike kiate ia ʻo kau ki he tuʻunga ʻokú ne ʻi aí pea kumi ha ngaahi potu folofola ʻi hoʻo ako folofola fakatāutahá ʻe lava ʻo poupouʻi mo tokoniʻi iá. ʻOku mahuʻinga hoʻo poupouʻi iá neongo kuo toʻo hoʻo falala kiate ia. Fakahā ange ke ne ʻiloʻi ʻoku ʻofa ʻa e ʻEikí ʻiate ia, pea te ne fakamolemoleʻi ia. Fakamanatuʻi ange kiate ia ʻa e Himi 106, “Naʻe ʻOfa Pehē ʻa e ʻOtuá.” Fakahā ange ke ne ʻiloʻi naʻe fai ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e fakaleleí koeʻuhi ko ʻetau ngaahi angahalá, pea kapau te tau fakatomala, te tau lava ʻo fakalakalaka ʻi he ʻaho kotoa pē.

Naomi B., taʻu 16, Minesota, USA

Poupouʻi Ia

Fakahā ange ke ne ʻiloʻi ʻokú ke ʻofa ʻiate ia neongo pe ko e hā ha ngaahi fili kuó ne faí. Poupouʻi ia ʻi he sitepu kotoa pē ʻo ʻene fonongá, pea fakahā ange ke ne ʻiloʻi hoʻo fiefia lahi ʻi heʻene ngāue ki aí. ʻE ʻikai foki ke vave e foki mai ʻa e falala ko iá, ka ʻokú ne feinga ke toe maʻu ia. ʻOkú ne fononga atu ʻi he hala totonú, pea ʻi heʻene ako e founga ke ne toe lelei ange aí, te ke lava ʻo ako e founga ke ke toe falala ai kiate iá.

Kirstin M., taʻu 17, Kalolaina Tokelau, USA

Ke Ke Loto Fakamolemole

Kapau te ke ngāue ʻaki ʻa e mālohi ʻo e Fakaleleí, ʻe tokoniʻi ai ho tokouá ke ne maʻu ha ivi ke fakatomala. ʻOku fakamoʻui ʻe he Fakaleleí ʻa kinautolu kuo nau kafó, pea mo kinautolu kuo nau fai ha ngaahi fili ʻoku fakatupu mamahí. Ke ke loto fakamolemole maʻu pē pea feinga ke ʻofa kae ʻoua ʻe tafoki ki he ʻitá.

Seth B., taʻu 18, Mīsuli, USA

Lotu ke Maʻu ha Fakahinohino.

Tūʻulutui hifo ʻo kole ha fakahinohino mei heʻetau Tamai Hēvaní peá ke talanoa ki ho tokouá pea lotua ia. ʻI heʻetau fakavaivaiʻi kitautolu ʻi he ʻao ʻo ʻetau Tamai Hēvaní, “ʻe ʻikai te Ne tuku ke lahi hono ʻahiʻahiʻi ʻa kimoutolú ʻi he meʻa te mou faʻa faí, ka ʻi he ʻahiʻahí ʻe tofa ʻe ia ʻa e hala ke hao ai, koeʻuhi kemou faʻa kātaki ia” (1 Kolinitō 10:13). Te Ne lava ʻo tokoniʻi ho tokouá ke mālohi ʻi hono fakafepakiʻi ʻo e ʻahiʻahí pea fili maʻu pē ʻa e meʻa ʻoku totonú.

Alejandra B., taʻu 22, Kalefōnia, USA

Falala ki he Eikí

ʻOku ʻikai ko e Fakaleleí ki heʻetau ngaahi angahalá pē, ka ko hotau ngaahi faingataʻaʻiá mo e meʻa ʻoku tau fāinga mo iá. ʻOku ʻafioʻi lelei ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e meʻa ʻokú ke ongoʻí—he naʻá Ne ongoʻi ia ki muʻa. Ala atu kiate Ia, pea te ke ʻiloʻi ʻoku tatali mai Hono toʻukupú ke hiki hake koe. Lotua ke ke maʻu ʻEne tokoní mo e mālohi fakamoʻui ʻo e Fakaleleí. Fakahā ki he Tamai Hēvaní ʻa e ngaahi meʻa kotoa ʻokú ke tokanga ki aí, hohaʻá, mo ʻamanaki ki ai ʻi he meʻa ʻoku hokó. Ka ko e meʻa mahuʻinga tahá, ʻoua te ke nofo pē ʻo tatali ki ha mana ke hoko—fai ha meʻa. Ako ʻa e folofolá, kumi ki he poto ko ia te ne tokoniʻi koé, pea tauhi maʻu hoʻo tuí ʻe fengāueʻaki lelei e meʻa kotoa pē.

Megan A., taʻu 19, ʻAlesona, USA

Paaki