Mga Pioneer sa Matag Yuta
Mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa Italy Kabilin sa Hugot nga Pagtuo
Ang tagsulat nagpuyo sa Utah, USA.
Ang kasaysayan sa Simbahan sa Italy nagsugod sa panahon sa Bag-ong Tugon, sa dihang ang kaulohan sa Emperyo sa Roma nahimong pinuy-anan sa grupo sa matinud-anong mga Kristiyano. Wala marekord sa Biblia kon si kinsa ang orihinal nga nagdala sa ebanghelyo ngadto sa Roma, apan aduna nay sanga sa Simbahan didto sa “daghang katuigan” (Mga Taga-Roma 15:23) sa dihang mipadala si Apostol Pablo og sulat ngadto sa mga Taga-Roma niadtong mga a.d. 57.
Gihulagway ni Pablo ang mga Kristyano sa Roma nga “tugob sa pagkamaayo” (15:14). Kaila niya ang pipila kanila, ug ang iyang sulat naglangkob og taas nga lista sa pinalanggang mga Santos nga iyang gipangumusta (tan-awa sa 16:1–15).
Gidayeg ni Pablo ang hugot nga pagtuo niadtong mga Kristyanos ug miingon kanila nga siya kinasingkasing nga nag-ampo para kanila. Ganahan kaayo siyang makakita nila ug nanghinaut nga itugot sa Dios nga mobisita siya nila sa dili madugay (tan-awa sa 1:8–15).
Sa dihang nakaadto na gayud siya sa Roma, isip usa ka piniriso, apan dako gihapon ang kaikag sa mga miyembro sa Simbahan sa iyang pag-abut nga pipila sa mga kaigsoonan mibiyahe og 43 ka milya (69 ka km) aron makigkita niya sa Appii forum. Pagkakita nila, “[siya] nagpasalamat sa Dios ug nadasig pag-ayo” (Mga Buhat 28:15).
Sa wala madugay, si Pablo gimartir sa Roma, diin ang mga Kristyano grabeng gipanglutos ni Nero ug sa ubang mga emperador. Sa katapusan ang Simbahan misinati sa apostasiya, apan ang unang mga Santos nga Taga-Roma mibilin sa kabilin sa hugot nga pagtuo diha sa tunga-tunga sa emperyo, nag-andam nga ang Kristyanismo mokatap sa tibuok kalibutan.
Katawhan nga Gipreserbar sa Ginoo
Niadtong 1849, si Elder Lorenzo Snow (1814–1901) sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles gitawag sa pag-establisar og misyon sa Italy. Samtang namalandong siya asa magsugod, iyang nasayran ang mga Waldensian, usa ka relihiyusong komunidad diha sa kabukiran sa Piedmont sa northwestern Italy.
Ang mga Waldensian nakalahutay og grabeng pagpanggukod sobra sa pito ka siglo tungod sa ilang pagtuo. Nag-una sa Protestant Reformation og pipila ka gatus ka tuig, sila nagtudlo nga ang unang Simbahan ni Kristo nakasinati og apostasiya. Mibuwag sila sa Roman Catholic Church ug gideklarar nga mga erehes, gipapahawa sa mga siyudad, gipasakitan, ug gipamatay. Imbis nga isalikway ang ilang pagtuo, miadto sila sa taas nga bahin sa mga kabukiran.1
“Hilabihan nga kahayag ang ingon og misulod sa akong hunahuna kon maghunahuna ko [sa mga Waldensian],” mirekord si Elder Snow. Sa iyang sulat para sa iyang pamilya siya misulat, “Nagtuo ko nga ang Ginoo mipreserbar og mga tawo diha sa kabukiran sa Alpine.”2
Sa ubang rehiyon sa Italy, ang balaod dili pabor para sa misyonaryo nga kalihokan. Apan duha ka tuig sa wala pa moabut si Elder Snow, ang mga Waldensian sa rehiyon sa Piedmont gihatagan og kagawasan sa relihiyon human sa daghang mga siglo sa pagpanggukod.3 Dili lang kana, daghan kanila nakadawat og talagsaong mga damgo ug panan-awon nga nag-andam kanila sa pagdawat sa mga mensahe sa misyonaryo.4
Si Elder Snow, inubanan sa duha ka kompanyon nga misyonaryo, mipahinungod sa Italy alang sa pagsangyaw sa ebanghelyo niadtong Septyembre 19, 1850. Si Elder Snow mirekord, “Sukad niadtong adlawa daghang mga oportunidad ang miabut aron sa pagsangyaw sa among mensahe.”5
Sulod sa sunod upat ka tuig, ang mga paningkamot sa misyonaryo adunay kalampusan ug oposisyon. Nakamantala sila og duha ka pamphlet [tracts] para sa misyonaryo ug Italian nga hubad sa Basahon ni Mormon. Daghan silang nabunyagan. Apan niadtong 1854, ang buhat mihinay—ang mga misyonaryo gipang-assign sa ubang mga dapit, ang pinakamatinud-anong mga kinabig milalin paingon sa Utah, ug nagkagrabe ang pagpanggukod. Niadtong 1862 ang tanang aktibong pag-proselyte giundang, ug ang misyon gisira niadtong 1867.
Ang Italian Mission aktibo lang sa 12 ka tuig, apan niadtong higayona, 12 ka mga pamilya ug pito ka indibidwal ang nakabig ug milalin sa Utah. Ang mga Waldensian kinsa midawat sa ebanghelyo nakapalig-on sa Simbahan diha sa Utah, ug karon liboan ka mga miyembro nagsubay sa ilang kabilin ngadto sa 72 ka matinud-anong mga Waldensian kinsa mibiya sa panimalay sa ilang katigulangan aron moapil sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa Rocky Mountains.6
Pagpadali sa Buluhaton
Human nasirado ang Italian Mission, hapit usa ka gatus ka tuig nga walay opisyal nga misyonaryo nga buhat sa Italy. Ang kahayag sa ebanghelyo misugod og dan-ag pag-usab sa Italy, mga tunga-tunga sa Ikaduhang Gubat sa Kalibutan, sa dihang ang mga sundalo nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw gikan sa Estados Unidos gi-assign sa mga siyudad sa tibuok Italy. Kini nga mga miyembro naggrupo aron magkita para sa mga miting ma-Dominggo, ug kining mga grupoha nagpadayon human sa gubat samtang ang mga miyembro gi-assign ngadto sa mga base sa militar sa Italy.
Sa misunod nga 20 ka tuig, gipadali sa Ginoo ang Iyang buluhaton. Ang mga lumad nga taga-Italy misugod sa pagpamiyembro sa Simbahan human nakahimamat og mga misyonaryo sa duol nga mga nasud. Ang mga grupo sa mga sundalong miyembro sa Naples ug Verona giorganisar ngadto sa mga branch ubos sa pagdumala sa Swiss Mission. Gipahubad og usab sa misyon ang Basahon ni Mormon ngadto sa Italian ug gimantala. Nagkaduol na ang panahon nga ipadala ang mga misyonaryo ngadto sa Italy.
Niadtong 1964, ang Italy giorganisar isip district sa Swiss Mission, ug sa wala madugay ang mga misyonaryo nga makasulti og Italian gipadala ngadto sa pipila ka mga siyudad. Niadtong 1966, ang Italian Mission giorganisar, 99 ka tuig human masirado ang orihinal nga Italian Mission. Si Elder Ezra Taft Benson (1899–1994) sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mihalad og pag-ampo sa pagpahinungod og usab sa Italy sa pagsangyaw sa ebanghelyo.
Napulo ka tuig sukad ang misyon nabuksan na, ang gidaghanon sa mga miyembro sa Italy misaka gikan sa mga 300 hangtud sa 5,000. Kana nga numero nadoble pagka-1982. Sa bag-ohayng mga tuig, kusog ang paglambo. Gikan 2005 hangtud 2010, upat ka bag-ong stake ang na-organisar, nakapahimong pito na ang tanang stake. Karon adunay dul-an sa 25,000 ka mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa Italy.
Pag-establisar sa Simbahan
Si Elder Craig A. Cardon sa Seventy mao ang usa sa liboan ka mga Santos sa Ulahing mga Adlaw kinsa makasubay sa ilang katigulangan balik kang Phillipe Cardon, usa ka kinabig nga Waldensian kinsa milalin sa Utah niadtong 1854. Si Elder Cardon nakasaksi sa panghitabo sa buhat sa Ginoo sa yuta sa iyang katigulangan, una isip misyonaryo sa bag-ong gibuksan nga Italian Mission niadtong mga 1960 ug dayon isip presidente sa Italy Rome Mission sa mga 1980.
Sa dihang si Elder Cardon gitawag nga mahimong presidente sa misyon niadtong 1983, ang tanang chapel sa Rome gawas lang sa usa pulos inabangan. Niadtong panahona ang mga miyembro nianang dapita modonar og ibayad sa pagpatukod og bag-ong mga building sa Simbahan. Tungod nagkinahanglan og pundo sa pagtukod og pipila ka building, ang kantidad nga gikinahanglan daw imposible para sa mga miyembro nga makahatag. Human ang problem gihatagan og mainampuong konsiderasyon, ang mga miyembro sa Italy gidapit nga dalhon ang kwarta nga ilang gigahin unta para sa Pasko nianang tuiga ug idonar kini sa pagpatukod og building. Imbis mga regalo, ang mga pamilya mobutang og beka ubos sa ilang mga Christmas tree nga nagrepresentar sa ilang sakripisyo.
“Milagruso kaayo ang nahitabo niadtong panahona,” miingon si Elder Cardon. “Ang kontribusyon misobra sa gikinahanglan. Tungod niini ug ang pagpadayon sa mga Santos nga matinud-anon sa ikapulo, ang Ginoo mibubu og dakong espirituhanong panalangin sa misyon ug sa mga Santos sa tibuok dapit samtang andam sila nga mibuhat kutob sa ilang mahimo sa pag-establisar sa Simbahan. Nakombinser ko nga ang ilang pasalig mahinungdanon nga bahin sa padayon nga pagtubo sa Simbahan nga na-organisar ang usa ka stake ug karon bag-ong templo ang gitukod sa Rome.”7
Sa wala pa matawag isip General Authority, si Elder Cardon mibalik sa Italy niadtong 2005 aron pagtambong sa dihang ang Rome Italy Stake gimugna. Nindot kaayo kadto nga kasinatian. “Ania ang kalig-on sa priesthood,” siya miingon, “ang mga yawe sa priesthood, ang kahulugan sa kasulatan nga dapit nga kadangpan—usa ka stake—naestablisar na karon sa Rome.”
Usa ka Templo sa Rome
Niadtong Oktubre 2008 nga kinatibuk-ang komperensya, sa dihang si Presidente Thomas S. Monson mipahibalo nga usa ka templo pagatukuron sa Rome, kahingangha ug hunghung sa kahinam ang madungog sa tibuok Conference Center. Ang mga kongregasyon sa mga Santos sa Italy nga nagtan-aw pinaagi sa satellite nakasyagit sa kalipay. Usa ka sister nakahinumdom, “Kami namauli nga daw naglutaw, puno sa kalipay diha sa among kasingkasing.”
Nganong makahuluganon man kaayo ang ideya nga may templo sa Rome? Gawas nga nasayud sa lawom nga espirituhanong importansya sa templo, ang mga miyembro adunay pagbati sa kaimportante sa kasaysayan sa siyudad, miingon si Elder Cardon: “Ang pagdumala ug gahum atol sa partikular nga panahon; ang mga explorer, mga artists, mga scientist, ug mga imbentor nga may dakong kontribusyon sa kalibutan; ug ang panalangin nga ang relihuyusong gahum sa Rome nakatabang sa pagpaila sa Kristyanismo sa tibuok kalibutan kabahin gayud sa kasaysayan sa Rome, nga karon makabaton na og usa ka templo sa Ginoo.” Sa 2010 nga seremonyas sa groundbreaking, si Presidente Monson miingon, “Kabahin sa templo nga pagatukuron niining dapita, kini mahinungdanon kaayo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw.”8
Sobra sa 40 ka tuig, ang mga miyembro sa Italy mobiyahe ngadto sa Bern Switzerland Temple, ang pipila mobiyahe og duha ka adlaw aron makaabut didto. Si Massimo De Feo, kanhi presidente sa Rome stake ug karon usa ka Area Seventy, nagtuo nga ang Rome Temple usa ka timailhan nga ang Ginoo nakakita sa pagserbisyo ug sakripisyo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sulod sa katuigan ug nag-ila sa ilang dakong tinguha alang sa usa ka templo.
Sa dihang gipahibalo ang templo, si Elder De Feo miingon nga ang kahinam susama nianang mabati diha sa stadium kon ang usa ka team makadaug sa katapusang segundo; ang kalipay susama sa iyang gihunahuna nga atong gibati didto sa kinabuhi sa wala pa dinhi sa yuta sa dihang gipahibalo ang plano sa kaluwasan. Ang mga Santos nagginaksanay, nagpahiyom, ug naghilak. Kadto tinuod nga kalipay.
“Nindot kaayo nga makaserbisyo sa Ginoo niining panahona,” miingon si Elder De Feo, “espesyal kaayo para sa Italy, para sa Rome.” Siya nagpamatuod, “Nasayud ko nga ang Ginoo talagsaong nagpanalangin niining dapita sa Iyang gingharian.”9
Gidaghanon sa mga miyembro sa Italy
|
1854 |
66 |
|
1965 |
287 |
|
1975 |
3,929 |
|
1985 |
12,000 |
|
1995 |
17,000 |
|
2005 |
21,791 |
|
2013 |
25,453 |
Ang mga batan-on sa Rome Italy East Stake nanglimpyo ug namintal sa usa ka homeless shelter.
Si Elder Ezra Taft Benson (tunga) nakighimamat sa mga misyonaryo sa bag-ong naporma nga Italian Mission.
Ang meetinghouse sa Catania Ward sa baybayon sa Sicily. Ang Catania Branch naporma niadtong 1967, usa ka tuig human na-organisar ang Italian Mission.
Mga litrato pinaagi ni Massimo Criscione, gawas kon gipahibalo; litrato ni Cinque Terre pinaagi ni Daniel John Anderson; litrato sa kabukiran © Corbis
Litrato sa estatuwa ni Constantine pinaagi sa Tetra images/Thinkstock
Sa layo nga bahin sa wala: mga litrato pinaagi nila ni Massimo Criscione ug Kimberly Reid; sa tuo: mga Roman column pinaagi sa hamai/iStockphoto/Thinkstock