Kaulotu, Tuva Kawa, kei na Cakacaka ni Valetabu

Okotova 2014

Kaulotu, Tuva Kawa, kei na Cakacaka ni Valetabu

Mai vei Elder David A. Bednar

Ena Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua

Mai na vosa a soli ena semina me baleti ira na peresitedi ni kaulotu vou ena ika 25 ni June, 2013.

Two photos, one of a young man using a laptop computer, the other of a and a missionary teaching a man

Ena dua na soqoni dokai ka a vakayacori ena Valetabu e Kirtland ena ika 6 ni Epereli, 1837, a kaya na Parofita o Josefa Simici, “Ni sa oti kece na ka me tukuni, na itavi levu ka bibi duadua oya na vunautaki ni Kosipeli.”¹

Voleka ni oti vinaka e vitu na yabaki emuri, ena ika 7 ni Epereli, 1844, a cauraka okoya: “Na ilesilesi levu duadua ena vuravura oqo e sa vakatauca kivei keda na Kalou oya mera vakasaqarai o ira na noda mate. E kaya na iapositolo, ‘Me ra kakua kina ni vakavinakataki sara duadua ga me da vakavinakataki sara vata ga’ [raica na Iperiu 11:40]; ni sa kilikili me na tiko e ligada na kaukauwa ni veivauci mera vauci kina na luveda kei ira na noda mate me baleta na iotioti kecega ni gauna sa lokuci—e dua na iotioti ni gauna me sotavi kina na yalayala eso a cakava o Jisu Karisito ni se bera ni tauyavutaki na vuravura me baleta na vakabulai ni tamata.”²

Eso na tamata yadua ena rairai vaqaqa se rawa ni itavi ka lesilesi levu duadua vakatautauvata vakacava na vunautaki ni kosipeli kei na vakasaqarai ni noda mate ka sa vakatauca na Kalou kivei ira na Luvena. Na noqu inaki oya me na vakaturi ni ivakavuvuli eso oqo e vakatakilakilataka na maucokona kei na duavata ni cakacaka ni veivakabulai ena gauna oqo. Na cakacaka ni kaulotu kei na tuva kawa kei na cakacaka ni valetabu era veicuqeni ka vu ni veisemati ni dua na cakacaka levu, “me yaco kina na ka sa lewa ko koya ni sa oti kecega na gauna sa lokuci me soqona vata na ka kecega vei Karisito, na veika mai lomalagi, kei na veika e vuravura” (Efeso 1:10).

Au masuta na kaukauwa ni Yalo Tabu me na tokoni iko kei au ni daru navuca vata na cakacaka ni veivakabulai maucokona ena gauna oqo.

Yalo kei na Cakacaka Tabu Vakalotu ni Matabete

Na vunautaki ni kosipeli kei na vakasaqarai ni noda mate e sa rua na itavi lesi vakalou ka semati ruarua ki na yaloda kei na cakacaka tabu vakalotu ni matabete. Na isaluwaki ni cakacaka ni Turaga e sa veisautaka, vukica, ka vakasavasavataka tiko na yalo mai na veiyalayalati kei na cakacaka tabu vakalotu e vakaitavitaki ena vakatulewa dodonu ni matabete.

Na vosa na yalo e sa vakayagataki cake vaka 1,000 na gauna ena ivolayavu ni cakacaka ka vakatakilakilataka na vakanananu eloma ni dua na tamata. Sa yaco, na yaloda—na isoqoni taucoko ni noda gagadre, dodomo, sasaga, nakinaki, kei na ivalavala—me rokataki keda ka vakavurea na cava eda na vakataka.

Na inaki ni Turaga me baleta na cakacaka ni kaulotu oya me sureta taucoko na tamata me lako vei Karisito, ciqoma na veivakalougatataki ni kosipeli vakalesuimai, ka vosota me yacova na ivakataotioti ena vakabauti Karisito.³ Eda sega ni wasea na kosipeli me vakalevutaki ga kina na iwiliwili kei na kaukauwa ni Lotu ena gauna oqo. Ia, eda qara ni vakataucokotaka na itavi lesi vakalou me vakatakilai na dina ni yavu ni bula marau ni Tamada, na lagilagi vakalou ni Luvena Duabau ga sa Vakatubura, o Jisu Karisito, kei na yaga ni veisorovaki lagilagi ni iVakabula. Nodra sureti taucoko mera “lako vei Karisito” (raica na Moronai 10:30–33), sotavi voli ni “veivutuni” ena lomada (raica na Alama 5:12–14), kei na cabori ni cakacaka tabu vakalotu ni veivakabulai ki na tamata yadua ena bula oqo ka se bera ni vauci ena veiyalayalati era sa inakinaki yaga vakalevu ena vunautaki ni kosipeli.

Na rawati ni bula vakalou me baleta na tamata e bula tiko kei na mate e sa inaki ni Turaga ena tarai ni valetabu kei na qaravi ni cakacaka tabu vakalotu veisosomitaki eso. Eda sega ni sokalou vakatabakidua ena valetabu me sotavi kina e dua na ivakananumi ni dua na tamata se matavuvale. Ia, eda qara me vakataucokotaka na itavi lesi vakalou ena cabori ni cakacaka tabu vakalotu ni veivakabulai kei na bula vakalou ki na matavuvale taucoko vakayago. Na teivaki ni yalayala ki na lomadra na gone ka a caka vei ira na qase, vakai Eparaama, Aisake, kei Jekope; na vagolei ni lomadra na gone vei ira na nodra qase; kei na qaravi ni vakadidike ni tuva kawa kei na cakacaka tabu vakalotu veisosomitaki ena valetabu era sa cakacaka e vakalougatataka na tamata yadua ena vuravura ni yalo ka se bera ni vauci ena veiyalayalati.

Na cakacaka tabu vakalotu ni matabete eso sa ra salatu ki na kaukauwa vakalou:

“Raica sa ilesilesi ni matabete levu me vakayacora na cakacaka kecega vakalotu, ia sa tu kina na kaukauwa me vakatakila na veika vuni ni matanitu kei na kaukauwa me kilai kina na loma ni Kalou.

“Ia, na ilesilesi oqo sa vakatakilai mai kina na kaukauwa va-Kalou.

“Ia, kevaka sa sega na ilesilesi oqo kei na kaukauwa ni itutu vakabete, ena sega ni vakatakilai na kaukauwa va-Kalou vei ira na tamata” (V&V 84:19–21).

Yalovinaka ni navuca na kilai tani vakamatata ni veitikina oqo. Na tamata yadua me na lako sivia taumada na matamata ni papitaiso ka ciqoma na isolisoli ni Yalo Tabu—ka qai tomana me toso voli ki liu ena loma ni salatu ni veiyalayalati kei na cakacaka tabu vakalotu eso ka muataki ki na iVakabula kei na veivakalougatataki ni Nona Veisorovaki (2 Nifai 31). E sa ka bibi na cakacaka tabu vakalotu ni matabete me taucoko kina na “lako vei Karisito me da vinaka kina” (raica na Moronai 10:30–33). Ke sega na cakacaka tabu vakalotu eso, ena sega ni rawa ni ciqoma e dua na tamata na taucoko ni veivakalougatataki ka rawa mai na veisorovaki lagilagi tawamudu ka sega ni yalani rawa (raica na Alama 34:10–14)—kei na kaukauwa vakalou.

Na cakacaka ni Turaga e sa dua na cakacaka vakaturaga ka vagolei ki na yalo, veiyalayalati, kei na cakacaka tabu vakalotu ni matabete.

Ka Matalia

E vakatututaka na ivunau vakalou oqo e rua na ka matalia bibi me baleta na noda cakacaka ena Lotu.

iMatai, eda na rairai kauwaitaka wasoma beka ni tawasea na iwasewase eso ni cakacaka ni veivakabulai vakakina na lawatu kei na kena icakacaka veisemati eso. Au ririkotaka ni vuqa vei keda ena rairai vakanamata vakatabakidua ka vakamatata sara ki na ituvatuva yadudua eso ni cakacaka ni Turaga ka da calata ni maroroya na kaukauwa taucoko ni cakacaka veiumani oqo ni veivakabulai.

Ni qara voli na Turaga me vakasoqona vata na veika taucoko me dua vei Karisito, eda na rairai wasea ka mataitaka wasoma ena sala ka yalana koso na noda kila deivaki kei na raiyawa. Ni tauri vakatani, sa na vakabibitaki cake na lewai vakamatau ni parokaramu eso kei na vaqaqacotaki ni iwiliwili ena sureti ni tamata yadua mera veiyalayalati ka ciqoma ena sala kilikili na cakacaka tabu vakalotu eso. Na itosotoso vakaoqo e vakasaurarataka na veivakasavasavataki, na reki, na saumaki veitomani, kei na kaukauwa kei na veitaqomaki vakayalo e lako mai ni “soli na [yaloda] vua na Kalou” (Ilamani 3:35). Na vakaitavi wale tu ga kei na vakadeitaki vagumatua voli ni veika taucoko ena noda lisi balavu ni kosipeli ena “ka me caka” ena sega sara ni vakatarai keda ni ciqoma na rarama ena iserau ni Matana se uqeti kina na yaloda meda veivutuni (raica na Alama 5:14).

iKarua, na yalo i Ilaija e sa taudonu ena ka bibi ki na cakacaka ni vunautaki ni kosipeli. Rairai a vakamatatataka tiko na Turaga na dina oqo ena veitaravi saraga ni ka a yaco ni a vakalesuimai na taucoko ni kosipeli ki vuravura ena gauna oqo.

Ena Veikau Vakatabui, a raica ka veivosaki o Josefa Simici vata kei na Tamada Tawamudu kei Jisu Karisito. Na raivotu oqo a tadolava ena “oti kecega ni gauna sa lokuci” (Efeso 1:10) ka vakatarai Josefa me vulica na ka e baleta na ituvaki matata dina ni Lewe Tolu Vakalou kei na ivakatakila veitomani.

Oti toka vakalailai e tolu na yabaki, mai na isau ni masu titobu ena bogi ni ika 21 ni Sepiteba, 1823, a vakatawani na rumu ni moce nei Josefa ena rarama me yacova ni sa “rarama sara me vaka na sigalevu tutu” (Ai Tukutuku i—Josefa Simici 1:30). A rairai e dua na tamata ena yasa ni nona idavodavo, a kaciva na gonetagane ena yacana, ka cauraka ni “sa italai ni Kalou ko koya … ka sa yacana o Moronai” (Ai Tukutuku i—Josefa Simici 1:33). A vakaroti Josefa okoya me baleta na lako mai ni iVola i Momani. Ka qai wiliwili o Moronai mai na ivola i Malakai ena Veiyalayalati Makawa, vata e dua na veisau lailai ena vosa a vakayagataki ena iVakadewa ni Tui o Jemesa:

“Raica au na talai Ilaijia na parofita me solia vei kemudou na ilesilesi vakabete, ena qai yaco e muri na siga ni Turaga sa levu ka rerevaki. … Ena vakatakilai e yalodra na gone na yalayala a caka vei ira na qase, io ena vagolea ko koya na lomadra na gone vei ira na qase. Ia kevaka e sega, sa na vakarusai taucoko ko vuravura ena nona lako mai” (Ai Tukutuku i—Josefa Simici 1:38–39).

Na ivakaro eso i Moronai ki na parofita gone a oka kina e rua na ulutaga momona: (1) na iVola i Momani kei (2) na malanivosa i Malakai ni tukuna taumada tiko na itavi i Ilaija ena vakalesuimai “ni ka kecega, ka vosa kina na Kalou ena gusudra kece na nona parofita yalosavasava ena gauna makawa” (Cakacaka 3:21). Ia, na itekivu ni veika a yaco ena Veivakalesuimai a vakatakila e dua na kila dodonu me baleta na Lewe Tolu Vakalou, a tauyavutaka na dina taucoko ni vakatakila tawayala, vakadreta na bibi ni iVola i Momani, ka vakarautaka na cakacaka ni veivakabulai me baleti ira ruarua na bula kei na mate.

Yalovinaka qai navuca mada oqo na itavi ni iVola i Momani ena veisautaki ni yalo—kei na yalo i Ilaija ena vagolei ni yalodra.

Na iVola i Momani ni cokoti vata kei na Yalo ni Turaga e sa “iyaya ni cakacaka levu taudua sa solia vei keda na Kalou me saumaka na vuravura.”⁴ Na iwase ni Veivakalesuimai oqo ni ivolanikalou e sa vatuivakadei ni noda lotu ka sa bibi ena nodra kau mai ni tamata kivua na iVakabula. Na iVola i Momani e sa dua tale na ivakadinadina i Jisu Karisito—e dua na ivakadinadina deivaki bibi ni cecere vakalou ni Dauveivueti ena dua na vuravura ka tubu cake sara ena veika cacawale ka veilecayaki. Sa veisautaki na yalo ni ra wilika ka vulica na tamata yadua na iVola i Momani ka masulaka ena sasaga dina mera vulica na dina taucoko ni vola oqo.

Na yalo i Ilaija sa “dua na veivakatakilai ni Yalo Tabu e ivakadinadina voli me baleta na bula vakalou ni matavuvale.”⁵ Na veivakayarayarataki matalia oqo ni Yalo Tabu e ivakadinadina kaukauwa sara me baleta na yavu ni bula marau ni Tamada ka vakavurea na tamata me vakasaqara ka vakamareqeta na tubudra kei na lewe ni nodra matavuvale—ruarua eliu kei na gauna oqo. Na yalo i Ilaija e tara na tamata ruarua eloma kei na taudaku ni Lotu ka vakavuna na yalo mera vagolei kivei ira na qase.

NaN:NaN

Sa yaco mai na gauna meda sa vaqaqacotaka cake vagumatua kina na kaukauwa cokovata ni veisau levu ni yalo, ka sa vu mai vakaidina ena kaukauwa vakayalo ni iVola i Momani, kei na vagolei ni loma kivei ira na qase, ka rawati mai na yalo i Ilaija. E dua na gagadre ni vakacokonaki ki na gauna sa sivi e rawa ni vakarautaka e dua na tamata me ciqoma na talei ni vosa ni Kalou ka vaqaqacotaka na nona vakabauta. E dua na yalo ka vagolei kivei ira na qase e vukea vakavinaka e dua na tamata me vorata na veivakayarayarataki ni vunica ka vakaukauwataka na saumaki.

Sarava na ikarua ni vidio mo raica e dua na italanoa ka matanataka na ivakavuvuli oqo.

0:51

iVakavuvuli

Au vinakata oqo me laurai e va na ivakavuvuli me baleta na kaukauwa vakayalo ka sa vu ni vatuka mai na veisau kei na vagolei ni loma.

Yalo kei na saumaki. Nodra golevi na qase e vakayadrata ka vakarautaka e dua na yalo ki na veisau levu. Sa yaco, me veivuke na yalo i Ilaija ena saumaki.

Sarava na ikatolu ni vidio mo raica e dua na italanoa ka matanataka na ivakavuvuli oqo.

4:33
Yalo kei na tautauri dei. Nodra golevi na qase e tokona ka vaqaqacotaka na yalo e sa sotava oti na veisau levu. Sa yaco, me veivuke na yalo i Ilaija ena nodra tauri dei na saumaki vou.

Sarava na ikava ni vidio mo raica e dua na italanoa ka matanataka na ivakavuvuli oqo.

1:58
Yalo kei na veivakabulabulataki. Nodra golevi na qase e vakamalumutaka e dua na yalo ka sa mai kaukauwa tu ni sotavi oti na veisau levu. Sa yaco, me idola na yalo i Ilaija ena veivakabulabulataki.

Sarava na ikalima ni vidio mo raica e dua na italanoa ka matanataka na ivakavuvuli oqo.

3:59
Yalo kei na daukaulotu yaloqaqa. Dua na daukaulotu e sa sotava oti ruarua na veisau levu kei na vagolei ni yalo ena yaco me italai saumaki, vakatabui, ka yaloqaqa cake.

Sarava na ikaono ni vidio mo raica e dua na italanoa ka matanataka na ivakavuvuli oqo.

3:14

Mai na dua na ilawalawa daukaulotu tubu totolo ka vakarautaki vinaka, sa sega ni rawa ni da vakanuinui wale tu ga vakaoti ki na kaulotu rawaka eso sa oti me navuca na noda itosotoso kei na iwali me baleta na gauna sa tu ki liu. Na Turaga e sa vakauqeta na tekinolaji kei na iyaya ni cakacaka eso ka na yaga vei keda mai na duavata ni cakacaka vakaulotu kei na cakacaka ni valetabu kei na tuva kawa e levu cake mai na dua na gauna eliu ena itabagauna oqo. Ka sa sega ni ka vakacalaka ni veisau eso oqo sa ra cavutu mai ena gauna donu saraga era sa gadrevi kina me tosoya cake na cakacaka ni kaulotu e vuravura taucoko. Na cakacaka ni Turaga e sa dua na cakacaka cecere ka vakanamata ki na yalo e veisau ka gole, ena veiyalayalati tabu, ka vakakina na kaukauwa vakalou e vakatakilai mai na cakacaka tabu vakalotu ni matabete.

iVakaleka kei na iVakadinadina

A cauraka na Turaga, “sa rawa vei au me’u kitaka ga na noqu cakacaka” (2 Nifai 27:21), kei na “au na kitaka kusarawa na noqu cakacaka ena kena gauna” (V&V 88:73). Eda sa ivakadinadina ena vakusakusataki ni Nona cakacaka.

Eda bula ka veiqaravi ena itabagauna ni taucoko ni gauna sa lokuci. Ni vakilai na bibi tawamudu ni tabagauna duidui eda sa bula kina sa dodonu me vakayarayarataka na ka taucoko eda cakava ka sasagataka meda vakataka. Na cakacaka ni veivakabulai me na vakacavari ena iotioti ni siga oqo e sa wananavu, rabailevu, yaga sara, ka vakabibitaki. Sa dodonu meda vakavinavinakataka na veivakalougatataki kei na itavi eso ni bula voli ena itabayabaki vakatabakidua oqo ni iotioti ni tabagauna. Sa dodonu meda yalomalua ni da kila “ko koya sa soli vakalevu vua ena tarogi vakalevu vua” (V&V 82:3).

Na vunautaki ni kosipeli kei na nodra vakasaqarai na noda mate sa tiki veitokoni eso ni dua na cakacaka levu—e dua na cakacaka ni loloma ka nanumi me veisautaka, vagolea, ka vakasavasavataka na yalo ni tamata vakasaqaqara dina yalododonu. Na iyalayala ni yalava buli eda dau biuta vakawasoma ena tadrua ni cakacaka vakaulotu kei na cakacaka ni valetabu kei na tuva kawa e sa mai bokoci; oqo e sa dua na cakacaka levu ni veivakabulai.⁶

Sa rawa li ni da tekivu kila deivaki na itavi ni cakacaka ni valetabu kei na tuva kawa ena vukei ni dua na dauvakatataro se lewenilotu luluqa me ciqoma e dua na kila deivaki ni yavu ni veivakabulai? Eda vakila li ni dua na veivakayarayarataki levu duadua ena tauri dei ni tamata saumaki oya na yalo i Ilaija? Sa rawa li ni da vakavinavinakataka vakalevu sara na bibi ni gauna ni vagolei-loma a yaco mai na wasei ni talanoa eso ni matavuvale me vaka e dua na ivurevure ni nodra kunei na tamata mera vakatavulici ruarua mai vei ira na lewenilotu kei na daukaulotu? E rawa li ni da vukei ira eda qarava mera rawata vakawasoma cake na kaukauwa vakalou ena nodra vakaitavi bula kilikili ena cakacaka tabu vakalotu eso me vaka na sakaramede kei na veipapitaisotaki kei na veivakadeitaki me baleti ira na mate?

Mo na rai mada vakamatata, rogo vakatawacala, ka nanuma tudei na bibi ni nomu veiqaravi ena cakacaka ni Turaga ena veisautaki, vagolei, kei na vakasavasavataki ni yalo.