‘Martelaren die hun geloof behielden’, Liahona, april 2022.
Verhalen uit Saints, deel 3
Martelaren die hun geloof behielden
Illustratie, Greg Newbold
In de zomer van 1915 was Rafael Monroy president van een gemeente met ongeveer veertig heiligen in San Marcos (Hidalgo, Mexico). Op 17 juli vielen rebellen het dorp binnen en zetten ze in de dorpskern hun hoofdkwartier op in een groot huis. Ze gaven Rafael, een welvarende veeboer, het bevel hen van vlees te voorzien. 1
In de hoop de rebellen te kalmeren, gaf Rafael hen een koe om te slachten. 2 Nadat Rafael de koe had afgeleverd, spraken enkele van zijn buren met de rebellen. Een van zijn buren, Andres Reyes, was niet blij met het groeiend aantal heiligen in de streek. Veel Mexicanen waren tegen buitenlandse invloeden in hun land. Andres en andere dorpsbewoners waren boos op de familie Monroy, omdat ze de katholieke kerk hadden verlaten voor een kerk die sterk werd geassocieerd met de Verenigde Staten. 3
Toen de soldaten dit hoorden, volgden ze Rafael naar zijn huis en arresteerden ze hem tijdens zijn ontbijt. Hij kreeg het bevel de winkel van zijn familie te openen, met de beschuldiging dat hij en zijn Amerikaanse schoonbroer hoofdofficieren van het Carrancista-leger waren en dat ze wapens hadden verborgen om tegen de zapatisten te gebruiken.
In de winkel troffen Rafael en de troepen een ander kerklid, Vicente Morales, aan, die daar aan het klussen was. Hij werd door de troepen op basis van dezelfde beschuldiging gearresteerd toen ze de winkel op wapens doorzochten. Rafael en Vicente probeerden de troepen van hun onschuld te overtuigen, en verzekerden hen ervan dat ze geen vijanden waren.
Maar de soldaten geloofden hen niet. Ze zeiden: ‘Als jullie je wapens niet overhandigen, hangen we jullie op aan de hoogste boom.’
De soldaten leidden de twee mannen naar een hoge boom en bonden touwen om de sterke boomtakken. Vervolgens deden ze een strop om hun hals. De soldaat zei dat Rafael en Vicente zouden worden vrijgelaten als ze hun geloof verloochenden en zich bij de zapatisten aansloten.
‘Mijn geloof is mij meer dierbaar dan mijn leven en ik kan het niet verloochenen’, zei Rafael.
De soldaten trokken aan de touwen totdat Rafael en Vicente aan hun nek bungelden en buiten bewustzijn raakten. Vervolgens maakten de rebellen de touwen los, brachten de mannen weer bij kennis en martelden hen verder. 4
Ondertussen bleven de rebellen in de winkel op zoek naar wapens. Rafaels moeder, Jesusita, en zijn vrouw, Guadalupe, bleven volhouden dat er geen wapens waren. ‘Mijn zoon is een vredelievend man!’ zei Jesusita. ‘Denken jullie dat jullie hem thuis zouden hebben aangetroffen als dat niet zo was?’ Toen de soldaten opnieuw om de wapens vroegen, liet de familie Monroy exemplaren van het Boek van Mormon en de Bijbel zien.
‘Dat zijn geen wapens’, zeiden de rebellen.
Die middag namen de zapatisten Rafael en Vicente mee naar hun hoofdkwartier, waar ze de zusjes van Rafael (Jovita, Lupe en Natalia) vasthielden. Lupe schrok van Rafaels uiterlijk. ‘Rafa, je hebt bloed in je nek’, zei ze. Rafael liep naar een wastafel in de kamer en waste zijn gezicht. Hij oogde rustig en leek niet boos, ondanks alles wat er was gebeurd.
Later die dag bracht Jesusita eten voor haar kinderen. Voordat ze wegging, gaf Rafael haar een brief voor een bevriende commandant van de zapatisten. In de brief vroeg hij hulp om zijn onschuld te bewijzen. Jesusita nam de brief mee en ging op zoek naar de commandant. De familie Monroy en Vicente baden voor hun eten. Maar voordat ze konden eten, hoorden ze buiten de deur voetstappen en het gekletter van wapens. De soldaten riepen Rafael en Vicente, die naar buiten kwamen. Bij de deur vroeg Rafael zijn zusje Natalia om met hem mee te gaan, maar de wachters duwden haar terug naar binnen.
De zussen keken elkaar met bonzend hart aan. Er viel een diepe stilte. Toen werd de stilte verbroken door geweerschoten. 5
In de nacht dat de zapatisten San Marcos binnenvielen, was Jesusita de Monroy op weg naar een rebellencommandant, in de hoop dat hij haar kinderen vrij zou kunnen krijgen. Maar toen hoorde ze de fatale geweerschoten. Ze rende terug naar de gevangenis en trof Vicente Morales en haar zoon Rafael dood aan.
Van links naar rechts: Rafael Monroy met zijn dochter María Concepción; Rafaels vrouw, Guadalupe Hernández de Monroy; zijn zusje Natalia; zijn moeder, Jesusita Monroy; and zijn zusjes Jovita and Lupe.
Een jaar na de dood van haar zoon woonde Jesusita nog steeds in San Marcos. Op de getuigenisdienst van de eerste zondag in juli 1916, deelden alle leden van de gemeente hun getuigenis van het evangelie en de hoop die ze daaruit putten. Op 17 juli, een jaar na de moord, kwamen ze ter nagedachtenis van de martelaren bijeen. Ze zongen lofzangen over de wederkomst van Jezus Christus, en Casimiro Gutierrez las een hoofdstuk uit het Nieuwe Testament voor. Een ander lid van de gemeente vergeleek Rafael en Vicente met de martelaar Stefanus, die ook zijn leven voor zijn getuigenis van Christus had gegeven. 6
Jesusita bleef een baken van geloof voor haar gezin. ‘Onze smarten zijn diep geweest,’ schreef ze in een brief, ‘maar ons geloof is sterk en we zullen het nooit verloochenen.’ 7