‘Pasen gebruiken om de Heiland te gedenken’, Liahona, april 2023.

Pasen gebruiken om de Heiland te gedenken

Eric D. Huntsman en Trevan G. Hatch

Faculteit, Brigham Young University

Gebruik deze Schriftteksten, kunst en muziek om u elke dag geestelijk op Pasen voor te bereiden.

Voor velen van ons is het vieren van Jezus’ geboorte met Kerstmis vanzelfsprekender dan het herdenken van zijn lijden, dood en opstanding met Pasen. De vertrouwde en uitbundige tradities van Kerstmis beginnen al vroeg in december. We mogen echter niet vergeten wat president Gordon B. Hinckley (1910–2008) heeft gezegd: ‘We zouden geen Kerstmis hebben als er geen Pasen was geweest. Het Kindje Jezus van Bethlehem zou zonder de verlossende Christus van Gethsémané en Golgotha, en het triomfale feit van de opstanding slechts een baby zijn geweest.’¹

Op Palmzondag in 2021 heeft president Russell M. Nelson ons uitgenodigd om de week vóór Pasen te heiligen:

‘Na alles wat Jezus Christus voor ons heeft gedaan, nodig ik u uit om deze week iets te doen om zijn leringen te volgen. […]

‘In deze paastijd moedig ik u aan om u op de Heiland te concentreren.’²

Hierna volgen enkele ideeën waarmee u zich in de week voor Pasen, ook wel de Goede Week genoemd, op de Heiland kunt concentreren. Hoewel geleerden binnen en buiten de kerk erkennen dat we niet altijd precies kunnen zeggen op welke dagen deze gebeurtenissen hebben plaatsgevonden, hebt u wellicht iets aan dit dagelijks plan.³ Individueel en in gezinsverband kunnen we elke dag van de Goede Week iets bestuderen en gedenken.

We gebruiken die ideeën al enkele jaren in ons eigen gezin, en we vinden ze nuttig. Dit is geen officieel kerkprogramma, maar we vinden dat onze bewuste voorbereiding op Pasen ons geloof kan versterken en Christus in het middelpunt van die paastijd kan houden. Als we dagelijks Schriftteksten over de laatste levensweek van de Heiland bestuderen, gecombineerd met overdenking, gebed, muziek, kunst en betekenisvolle tradities, kan dat een inspirerende persoonlijke of familietraditie worden.

De intocht in Jeruzalem, Harry Anderson

Palmzondag

De zondag vóór Pasen is het begin van de laatste levensweek van de Heiland. Dan gedenken we zijn intocht in Jeruzalem en zien voor ons hoe zijn volgelingen met palmtakken zwaaien en Hem tot Koning uitroepen.

Ouderling Dieter F. Uchtdorf van het Quorum der Twaalf Apostelen heeft gezegd: ‘Het is passend dat we onze gedachten in de week van Palmzondag tot en met paasmorgen richten op Jezus Christus, de bron van licht, leven en liefde.’⁴ Als we ons die ene keer in zijn bediening herinneren, dat velen Jezus herkennen als de Koning die Hij werkelijk is, kunnen we uitkijken naar zijn glorieuze wederkomst, wanneer Hij over de hele aarde zal regeren en heersen.⁵

Schriftteksten

De triomfale intocht: Markus 11:1–10; of Mattheüs 21:1–11; Lukas 19:28–40; Johannes 12:12–19
De eerste weeklacht van Jezus over Jeruzalem: Lukas 19:41–44
Jezus en de tempel: Mattheüs 21:12–17; of Lukas 19:45–48

Onderwerp voor bespreking

Hoe kunnen we ons deze week op Pasen voorbereiden?

Kunst

Minerva Teichert, Christus gaat Jeruzalem binnen
Walter Rane, Triomfale intocht

Muziek

‘Al d’ere, lof en glorie’ (Lofzangen, nr. 43)
‘Hosanna’ (Children’s Songbook, 66–67)

De vervloekte vijgenboom, James Tissot

Maandag

In Markus 11 staat dat Jezus de vruchteloze vijgenboom vervloekt. Door dit wonder te verbinden met de reiniging van de tempel, zinspeelt Markus wellicht op de afwijzing van hen die beweren Gods volk te zijn, maar in hun eigen leven geen vruchten voortbrengen. Door na te denken over Jezus’ daden en leringen in de volgende Schriftteksten, bereiden we ons voor om zijn overwinning op zonde en dood te vieren, en richten we onze blik op zijn glorieuze wederkomst en toekomstige heerschappij.

Ouderling Neil L. Andersen van het Quorum der Twaalf Apostelen heeft gezegd: ‘Wij verheugen ons met christenen over de hele wereld in zijn heerlijke opstanding en in onze eigen beloofde opstanding. Mogen wij ons op zijn wederkomst voorbereiden door telkens weer aan deze heerlijke gebeurtenissen te denken, alleen en met onze dierbaren. […] Ik getuig dat Hij leeft. “Kom, o Gij Vredevorst” [Lofzangen, nr. 36].’⁶

Schriftteksten

Vervloeking van de vijgenboom: Markus 11:12–14, 20–26; of Mattheüs 21:18–22
De tempelreiniging: Markus 11:15–19
Onderwijs in de tempel: Lukas 19:47–48
Afwijzing van het ongelovige Israël: Markus 11:27–12:12; of Mattheüs 21:23–22:15; Lukas 20:1–19
Jezus en het komende uur: Johannes 12:20–36

Onderwerpen voor bespreking

Waaruit blijkt dat ons leven goede vruchten voortbrengt?
Hoe kunnen we Jezus Christus als een licht voor de wereld omhooghouden?
Wat leren we van de reiniging van de tempel over het belang van de tempel?

Kunst

James Tissot, Jezus gaat ’s avonds naar Bethanië
James Tissot, De Farizeeën ondervragen Jezus

Muziek

‘Kom, o Gij Vredevorst’ (Lofzangen, nr. 36)
‘Dierbare Heiland’ (Lofzangen, nr. 58)
‘Uw gewijde huis’ (Lofzangen, nr. 166)
‘Ik kijk graag naar de tempel’ (Kinderliedjes, p. 99)

O Jeruzalem, Greg K. Olsen

Dinsdag

Religieuze en politieke autoriteiten in Jeruzalem ondervragen Jezus en betichten Hem van dwalingen. Rond dezelfde tijd controleren de priesters in de tempel lammeren op gebreken voor het komende Pascha. Jezus neemt ook enkele van zijn discipelen mee naar de Olijfberg, waar Hij over de komende verwoesting van Jeruzalem profeteert, en over de vernietiging van de goddelozen aan het einde van de wereld.

President Dallin H. Oaks, eerste raadgever in het Eerste Presidium, heeft over het oordeel op die dag gezegd: ‘Als we wisten dat we de Heer morgen zouden ontmoeten […] wat zouden we dan vandaag doen? […] Ik getuig dat Hij zal komen, zoals Hij beloofd heeft. En ik bid dat we klaar zullen zijn om Hem tegemoet te gaan.’⁷

Schriftteksten

Pogingen om Jezus in zijn woorden te vangen: Markus 12:13–37; of Mattheüs 22:15–46; Lukas 20:20–47
Zeven profetische weeën: Mattheüs 23:13–36
De gift van de weduwe: Markus 12:41–44; of Lukas 21:1–4
De tweede weeklacht van Jezus over Jeruzalem: Mattheüs 23:37–39
Olijfberg: Markus 13:1–37; of Mattheüs 24–25; Lukas 21:5–38
Samenvatting van Jezus’ onderwijs: Lukas 21:37–38; Johannes 12:37–50

Onderwerpen voor bespreking

Wat moeten we volgens de gelijkenissen van de wijze en de dwaze meisjes en de schapen en de bokken doen om ons op de wederkomst voor te bereiden?
Hoe kunnen wij de Heer alles geven terwijl wij anderen liefhebben en dienen?

Kunst

Liz Lemon Swindle, De gift van de weduwe

Muziek

‘Jehovah, Lord of Heaven and Earth’ (Hymns, nr. 269)
‘Bij zijn wederkomst’ (Kinderliedjes, p. 46–47)

Want zij had veel lief, Jeffrey Hein

Woensdag

In Markus 14 lezen we over de samenzwering van de leiders in Jeruzalem tegen Jezus en Judas Iskariots opzet om de Heiland te verraden. Tussen deze twee verhalen staat echter het prachtige tafereel waarin een vrouw een feest in Bethanië binnengaat en Jezus zalft. Ze bereidt Jezus niet alleen voor op zijn begrafenis, maar ze lijkt ook een getuigenis te hebben dat Hij de gezalfde Koning en Heiland van de wereld is.

Over het dienstbetoon van deze vrouw heeft Linda K. Burton, voormalig algemeen ZHV-presidente, gezegd: ‘Mogen wij […] eensgezind de hand reiken, al naar gelang ons vermogen en de inspiratie die we ontvangen. Misschien zal er dan van ons gezegd worden, zoals de Heiland over een liefdevolle zuster die Hem diende zei: “Zij heeft een goed werk aan Mij verricht. […] Zij heeft gedaan wat zij kon” [Markus 14:6, 8].’⁸

Schriftteksten

Het complot om Jezus te doden: Markus 14:1–2; of Mattheüs 26:1–5; Lukas 22:1–2
Een niet bij naam genoemde vrouw zalft Jezus: Markus 14:3–9; of Mattheüs 26:6–13
Judas stemt ermee in Jezus te verraden: Markus 14:10–11; of Mattheüs 26:14–16; Lukas 22:3–6

Onderwerpen voor bespreking

Hoe kunnen we ondanks tegenstand van de wereld trouw aan de Heiland blijven?
Hoe kunnen we anderen op eenvoudige, zinvolle manieren dienen?

Muziek

‘O Love That Glorifies the Son’ (Hymns, nr. 295). Deze lofzang bevat de mooie regels: ‘O liefde die ons gezin bindt, / o liefde die mijn hart tot U brengt, / reine liefde die eeuwig duurt – / kom, vul mijn ziel vandaag.’ De verwijzingen in deze lofzang naar liefde ‘die bitter zoet maakt’ en ‘vijand in vriend’ verandert, staan in schril contrast met Judas, die zich die avond van zijn vriend afkeerde.

Kunst

James Tissot, Samenzwering van de Joden
James Tissot, De maaltijd in het huis van de Farizeeër

Christus in Gethsémané, Dan Burr

Donderdag

Op de avond vóór zijn kruisiging, gebruikt Jezus zijn laatste avondmaaltijd met zijn discipelen. Tijdens die maaltijd stelt Hij het avondmaal in, wast de voeten van zijn vrienden en geeft zijn laatste onderwijs. Vervolgens bidt Hij in de hof van Gethsémané oprecht tot de Vader. Hij onderwerpt Zich aan zijn wil en neemt onze zonden, zwakheden, hartzeer, pijnen en smarten op Zich. Als Hij door Judas Iskariot is verraden en door zijn vrienden in de steek is gelaten, wordt Jezus gearresteerd en naar de hogepriester en andere Joodse leiders gebracht, waar Hij wordt ondervraagd en mishandeld.

Ouderling Jeffrey R. Holland van het Quorum der Twaalf Apostelen heeft dat ‘de eenzaamste weg die iemand ooit heeft afgelegd’⁹ genoemd en opgemerkt dat ‘de uren die daar onmiddellijk op volgden […] de betekenis van de gehele menselijke geschiedenis veranderde. […] Het uur van het zoenoffer was aangebroken. Gods eigen Zoon, zijn eniggeboren Zoon in het vlees, stond op het punt om de Heiland van de wereld te worden.’¹⁰

Schriftteksten

Het laatste avondmaal: Markus 14:12–31; of Mattheüs 26:17–35; Lukas 22:7–38; Johannes 13:1–30; vergelijk 1 Korinthe 11:23–26
De afscheidsleringen: Johannes 13:31–17:26
Jezus in Gethsémané: Markus 14:32–42; of Mattheüs 26:36–47; Lukas 22:39–46; Johannes 18:1
Verraad en arrestatie van Jezus: Markus 14:43–52; of Mattheüs 26:47–56; Lukas 22:47–53; Johannes 18:2–11
Jezus voor de Joodse autoriteiten: Markus 14:43–65; of Mattheüs 26:57–68; Lukas 22:54–71; Johannes 18:12–28

Onderwerpen voor bespreking

Wat voor zegeningen ontvangen we door onze wekelijkse deelname aan het avondmaal? Waar zijn het brood en het water de symbolen van?
Geef elkaar uw getuigenis van de verzoening van Christus (lees eventueel ook Alma 7:11–13 of Leer en Verbonden 19:15–20).

Kunst

Carl Bloch, De verloochening van Petrus
Walter Rane, Doe dat tot mijn gedachtenis

Muziek

Een favoriete avondmaalslofzang (zie Lofzangen, nr. 115–132)
Matthäuspassion van Bach, delen 9–38
Christus op de Olijfberg van Beethoven

Christus aan het kruis, Carl Bloch

Vrijdag

Op die laatste dag van zijn aardse leven wordt Jezus ondervraagd, onderzocht, bespot, mishandeld en tot kruisiging veroordeeld. Aan het kruis volbrengt Jezus zijn zoenoffer en geeft Hij zijn leven voor ons allemaal. Uiteindelijk wordt Hij begraven in een graftombe die van Jozef van Arimathea is.

President M. Russell Ballard, waarnemend president van het Quorum der Twaalf Apostelen, heeft over die gebeurtenissen gezegd ‘dat niemand de macht had om de Heiland van het leven te beroven. […] Toch staat er duidelijk in de Schriften dat Hij zich overgaf aan zweepslagen, vernedering, leed en uiteindelijk de kruisiging, vanwege zijn grote liefde voor de mensenkinderen (zie 1 Nephi 19:9–10).’¹¹

Schriftteksten

Jezus in de handen van de Romeinen: Markus 15:1–20; of Mattheüs 27:1–31; Lukas 23:1–25; Johannes 18:29–19:16
Jezus wordt gekruisigd: Markus 15:21–32; of Mattheüs 27:32–44; Lukas 23:26–43; Johannes 19:17–24
De laatste momenten en woorden van Jezus: Markus 15:33–36; of Mattheüs 27:45–49; Lukas 23:44; Johannes 19:25–29
De dood en begrafenis van Jezus: Markus 15:37–47; of Mattheüs 27:50–66; Lukas 23:45–56; Johannes 19:30–42

Onderwerpen voor bespreking

Hoe we de kruisiging van de Heiland indachtig zijn, heeft veel te maken met de manier waarop we Pasen beleven. Er kan veel gedaan worden om de toon te zetten door de kunstwerken die we ophangen en de muziek die we afspelen. Hoewel heiligen der laatste dagen normaal gesproken niet veel afbeeldingen van het lijden of de kruisiging van Christus uitstallen, is dit een dag waarop dergelijke afbeeldingen gepast kunnen zijn. We staan niet lang stil bij de dood van de Heiland of de wrede manier waarop Hij is gestorven. In plaats daarvan vieren we zijn overwinning op de dood.

Kunst

Antonio Ciseri, Ecce Homo
Enkele op voortreffelijke wijze door James Tissot verbeelde taferelen
Verbeeldingen van de kruisiging, zoals van Carl Bloch, Harry Anderson of J. Kirk Richards

Muziek

Matthäuspassion van Bach, delen 39–68, of zijn hele Johannespassion
Messiah van Händel, deel 2
Delen uit The Redeemer van Robert Cundick, componist en heilige der laatste dagen
‘O hoofd bedekt met wonden’ (Lofzangen, nr. 80)
‘Aan ’t houten kruis op Golgota’ (Lofzangen, nr. 124)
‘Aanschouw, de grote Redder stierf’ (Lofzangen, nr. 127)
‘Er is een heuvel ver van hier’ (Lofzangen, nr. 130)

Video

Ga naar BibleVideos.org om verfilmingen van de laatste levensdag van Jezus te bekijken, waaronder zijn berechting en kruisiging.

Christus predikt in de geestenwereld, Robert T. Barrett

Zaterdag

Terwijl zijn lichaam in het graf ligt, gaat Jezus’ geest naar het paradijs. Daar machtigt Hij de geesten van de rechtvaardigen om zendingswerk onder de doden te verrichten. Door tempelwerk wordt het heil mogelijk gemaakt van hen die in dit leven geen kans hebben gehad om het evangelie te aanvaarden (zie Leer en Verbonden 138).

Als we familiegeschiedenis en tempelwerk doen, sluiten we ons aan bij Christus in zijn verlossingswerk. President Hinckley heeft gezegd: ‘Wat er zich in het huis des Heren afspeelt […] staat dichter bij de geest van Christus’ offerande dan enige andere bezigheid die mij bekend is. Waarom? Omdat het werk verricht wordt door hen die hun tijd en middelen vaak aanspreken om, zonder daarvoor enige vorm van dankbetuiging of beloning te verwachten, voor anderen datgene te doen wat zij niet zelf kunnen doen.’¹²

Schriftteksten

Er wordt een bewaker bij het graf geplaatst: Mattheüs 27:62–66
Symboliek van de verwoesting en duisternis in de Nieuwe Wereld bij de dood van Jezus: 3 Nephi 8–10
Jezus getuigt van zijn dood en opstanding: 3 Nephi 9:14–22
Jezus gaat naar de geestenwereld en organiseert daar zijn werk: 1 Petrus 3:18–19; 4:6; Leer en Verbonden 138

Onderwerpen voor bespreking

Hoe verlossen de dood en opstanding van Jezus Christus ons van een symbolische duisternis, die te vergelijken is met de duisternis die de mensen in de Nieuwe Wereld hebben meegemaakt?
Wat doet de Heiland, terwijl zijn lichaam in het graf ligt, in de geestenwereld?
Wat voor plannen kunnen we maken om familiehistorisch werk te doen en naar de tempel te gaan?

Kunst

James Tissot, De wacht bij het graf

Muziek

Delen uit The Redeemer van Robert Cundick, componist en heilige der laatste dagen
Requiem van Mack Wilberg, componist en heilige der laatste dagen

De opstanding, Harry Anderson

Paaszondag

Als we de opstanding in de evangeliën bestuderen, in de kerk paasliederen zingen en van onze paastradities genieten, vieren we Jezus’ overwinning op de dood en het wonder van het lege graf.

President Howard W. Hunter (1907–1995) heeft getuigd: ‘Gedurende dit prachtige en heilige paasweekend zal geen enkele leerstelling het onderwerp van meer redevoering of het doel van meer lof zijn dan dat van het zoenoffer en de letterlijke opstanding van de Heer, Jezus Christus. En zo moet het met Pasen en elke andere tijd van het jaar zijn, want geen enkele christelijke leerstelling is belangrijker voor de mensheid dan de leer van de opstanding van de Zoon van God. Door Hem werd de opstanding van alle mannen, vrouwen en kinderen die ooit op aarde geleefd hebben, of zullen leven, teweeggebracht.’¹³

Schriftteksten

De vrouwen en het lege graf: Markus 16:1–8; of Mattheüs 28:1–10; Lukas 24:1–11
Maria Magdalena, Petrus en de geliefde discipel bij het graf: Lukas 24:12; Johannes 20:1–10
Maria Magdalena en de herrezen Heer: Markus 16:9–11; of Johannes 20:11–18
Twee discipelen op de weg naar Emmaüs: Lukas 24:13–35; of Markus 16:12–13
Eerste verschijningen aan de discipelen in Jeruzalem: Lukas 24:36–48; of Markus 16:14; Johannes 20:20–25
Verschijning aan Thomas: Johannes 20:26–29
Het doel van het evangelie: Johannes 20:30–31

Activiteiten

Kom met dierbaren bij elkaar voor een bezinningsmoment en een paasmaaltijd.
Spreek een gebed uit en geef iedereen de kans om van de opstanding te getuigen.
Ga naar de kerk en neem aan het avondmaal deel.

Kunst

Minerva Teichert, Houd Mij niet vast
Harry Anderson, Zie mijn handen en mijn voeten

Muziek

‘Christus is verrezen nu’ (Lofzangen, nr. 136)
‘Hij is uit de dood verrezen!’ (Lofzangen, nr. 135)
Messiah van Händel, deel 3

We hopen dat u met deze ideeën in de Goede Week het leven, de dood en de opstanding van Jezus kunt gedenken. Net zoals Schriftteksten, kunst en muziek in de aanloop naar Kerstmis ons kunnen helpen om Christus in de kersttijd centraal te houden, kunnen ze ons met Pasen helpen om Hem indachtig te zijn en ons geloof in Hem te versterken.