Lesson 177: Para sa Lakas ng mga Kabataan: Paggawa ng mga Pagpili

Responsableng Paggamit ng Teknolohiya

Pagiging Maingat sa Ating mga Pagpili Hinggil sa Teknolohiya

Mapalad tayong mabuhay sa panahong may maraming teknolohiya. Maaari tayong matulungan ng paggamit natin ng teknolohiya na mas mapalapit kay Jesucristo at matulungan ang Kanyang gawain na sumulong. Ngunit maaari din tayo nitong ilayo sa Kanya. Ang lesson na ito ay makatutulong sa mga estudyante na maging maingat upang maging responsable sa kanilang paggamit ng teknolohiya.

Mga Posibleng Aktibidad sa Pag-aaral

Paggamit ng teknolohiya

Maaari kang magpakita ng larawan ng mga laminang ginto. Ipaliwanag na ipinagkatiwala ng Diyos kay Propetang Joseph Smith ang mga laminang ginto.

Basahin ang Joseph Smith—Kasaysayan 1:46, at alamin ang babalang ibinigay ni Moroni kay Joseph Smith tungkol sa mga laminang ginto.

Maaari mong isulat ang heading na Paggamit para sa kabutihan sa isang bahagi ng pisara at ang heading na Maling paggamit sa kabila. Pagkatapos ay maaari mong isulat ang mga sagot ng mga estudyante sa mga sumusunod na tanong sa ilalim ng bawat heading.

• Paano sisikapin ni Satanas na hikayatin si Joseph Smith na gamitin sa maling paraan ang mga laminang ginto?

• Paano ginamit ni Joseph Smith ang mga laminang ginto para sa kabutihan?

Magpakita ng cell phone o isang larawan nito, at sabihin sa mga estudyante na ipinagkatiwala ng Diyos sa kanila ang teknolohiya.

• Paano natin magagamit ang teknolohiya para sa kabutihan?

• Sa anong mga paraan maaaring matukso ang mga tinedyer na gamitin sa maling paraan ang teknolohiya?

Sabihin sa mga estudyanteng tahimik na pagnilayan ang sumusunod na tanong.

• Paano mo ginagamit ang teknolohiya sa mga paraang nais ng Panginoon?

Hikayatin ang mga estudyante na maging bukas sa mga impresyon kung paano sila magiging responsable sa kanilang paggamit ng teknolohiya. Maaari mong ibahagi na tulad ni Joseph Smith na ginabayan ng Panginoon na gamitin ang mga laminang ginto para sa kabutihan, matutulungan din Niya tayong gawin din iyon sa teknolohiya.

Inspiradong patnubay

Ang sumusunod na aktibidad ay makatutulong sa mga estudyante na matuto mula sa inspiradong patnubay ng Panginoon tungkol sa responsableng paggamit ng teknolohiya.

Ang isang paraan para mapag-aralan ninyo ang mga sumusunod na bahagi ay hatiin ang iyong klase sa dalawang grupo. Bigyan ng isang bahagi ang bawat grupo. Sabihin sa mga estudyante na pag-aralan nang mag-isa ang kanilang bahagi, isulat sa study journal nila ang kanilang mga sagot sa mga tanong, at maghandang ituro ang kanilang matututuhan.

Bilang alternatibo, maaari mong sabihin sa mga estudyante na pag-aralan ang alinmang bahagi na mas interesante sa kanila.

Responsableng Paggamit ng Teknolohiya

Bahagi 1. Matalinong paggugol ng oras sa teknolohiya

Sa Doktrina at mga Tipan, ginagamit ng Panginoon ang mga katagang “sabik sa paggawa“ at “[nagsasayang].”

• Ano sa iyong palagay ang ibig sabihin ng mga katagang ito?

Basahin ang mga sumusunod na banal na kasulatan at pagnilayan ang itinuturo ng Panginoon tungkol sa pagiging sabik sa paggawa at nagsasayang: Doktrina at mga Tipan 58:27–28; 60:13; 68:31; 75:3.

• Paano mo ibubuod ang itinuturo ng Panginoon?

(Sa mga katotohanang nakasaad, maaaring may matukoy kang gaya ng sumusunod: Nais ng Panginoon na maging sabik tayo sa paggawa ng mabuting bagay at hindi natin sayangin ang ating panahon.)

• Paano natin malalaman kung sinasayang natin ang ating oras sa teknolohiya?

Pag-aralan ang sumusunod na pahayag, at alamin ang mga kabatiran tungkol sa matalinong paggamit ng teknolohiya.

Itinuro ni Elder David A. Bednar ng Korum ng Labindalawang Apostol:

Ang batang-isip o di-naturuang [indibiduwal] ay maaaring mag-ukol ng maraming oras sa video games, pakikipag-chat online, o sa iba pang mga paraan na nagtutulot na mangibabaw ang digital sa katunayan ng mga bagay-bagay. Noong una tila hindi naman masamang magsayang ng oras, dahil ilang minuto lang ito ng pagpapahinga mula sa kaabalahan sa mga gawain araw-araw. Ngunit nakakaligtaan ang mahahalagang pagkakataon na matuto at humusay sa pakikisama. … Unti-unti, ang tila inosenteng libangan ay nagiging isang uri ng nakasisirang pagkaalipin. (David A. Bednar, “Ang Katunayan ng mga Bagay-bagay,” Ensign, Hunyo 2010, 21)

• Ano ang mga dahilan ng mga tao upang bigyang-katwiran ang pagsasayang ng oras sa teknolohiya?

• Ano ang nakatutulong sa iyo na maiwasang sayangin ang oras mo sa teknolohiya?

• Paano mo maaaring isama ang Panginoon sa iyong mga pagsisikap na gamitin nang matalino ang teknolohiya?

Bahagi 2. Pagpili ng mabuting media

• Anong mga pagpili sa paggamit ng media ang regular mong ginagawa?

• Ano ang itinuro sa iyo ng iyong mga karanasan na makatutulong sa iyo na manatiling mas malapit sa Ama sa Langit at kay Jesucristo sa paggawa mo ng mga pagpili tungkol sa media?

Basahin ang Doktrina at mga Tipan 50:23–24; Mga Saligan ng Pananampalataya 1:13; at Moroni 7:12–17, at alamin ang mga katotohanang makatutulong sa atin na makita kung ano ang mabuti at masama.

• Anong mga katotohanan ang mahahanap mo sa mga talatang ito?

(Sa mga katotohanang nakasaad, maaaring may matukoy ka na katulad ng sumusunod: Yaong nagpapatibay at naghihikayat na gumawa ng mabuti ay mula sa Diyos.)

• Paano ka makikinabang sa pagsasabuhay ng katotohanang ito sa pagpili mo ng media na gagamitin?

Inanyayahan tayo ni Elder David A. Bednar na tanungin sa ating mga sarili ang sumusunod na tanong tungkol sa media na ating ginagamit:

Ang paggamit ba ng iba’t ibang teknolohiya at media ay nag-aanyaya o pumipigil sa palagiang pagsama ng Espiritu Santo sa inyong buhay? (David A. Bednar, “Ang Katunayan ng mga Bagay-bagay,” Ensign, Hunyo 2010, 23)

• Paano mo maaanyayahan ang Espiritu Santo sa paggawa mo ng mga pagpili sa paggamit ng media?

• Ano ang nakakatulong sa iyo na iwasan ang uri ng media na makapaglalayo sa iyo mula sa Tagapagligtas?

Kapag tapos nang mag-aral ang mga estudyante, sabihin sa kanila na ibahagi ang kanilang natutuhan. Maaari itong gawin bilang isang klase o sa pamamagitan ng pagpartner ng mga estudyanteng nag-aral ng ibang bahagi. Matapos turuan ng mga estudyante ang isa’t isa, maaari mo silang anyayahang sanayin ang isa o lahat ng sumusunod na kasanayan upang matulungan silang gamitin ang teknolohiya nang ligtas. Para sa karagdagang tulong, maaari mong ituon ang pansin ng mga estudyante sa resource na “Taking Charge of Technology,” na matatagpuan sa ChurchofJesusChrist.org.

Ang pagpaplano nang maaga ay makatutulong sa ating maging responsable sa paggamit ng teknolohiya

Upang matulungan ang mga estudyante na maipamuhay ang kanilang natutuhan, tulungan silang sanayin ang sumusunod na kasanayan:

Linawin: Ang paggawa ng plano tungkol sa kung paano natin gagamitin ang teknolohiya ay makatutulong sa atin na maging sabik sa paggawa ng mabuti at hindi sayangin ang ating panahon. Humingi ng tulong sa Ama sa Langit sa paggawa ng plano.

Ipakita: Magbigay ng modelo para sa mga estudyante sa pamamagitan ng pag-anyaya sa kanila na mag-isip ng mga paraang magagamit nila ang teknolohiya nang matagumpay. Magagawa mo ito sa pagtatanong ng:

• Ano ang ilang paraan kung paano ka makapagpaplano nang maaga upang maging responsable sa iyong paggamit ng teknolohiya?

  Ang ilang maaaring sagot ay:

  • Isipin kung paano ninanais ng Ama sa Langit na gamitin mo ang teknolohiya.

  • Magkaroon ng layunin bago ka gumamit ng teknolohiya (halimbawa, pakikipag-usap sa isang kaibigan sa iyong telepono).

  • Magtakda ng mga pang-araw-araw na limitasyon sa tagal ng paggamit ng teknolohiya.

  • Magkaroon ng mga lugar kung saan hindi maaaring gumamit ng device, tulad ng iyong silid at banyo.

  • I-charge ang telepono mo sa lugar kung saan inilalagay ng pamilya ang mga device sa gabi, malayo sa iyong kama.

  • Gumamit ng mga filter na pumipigil sa hindi naaangkop o hindi ligtas na content.

• Sa iyong palagay, bakit makapagdudulot ng kaibhan ang pagkakaroon ng plano?

Sanayin: Sabihin sa mga estudyante na humingi ng tulong sa Ama sa Langit upang makagawa ng plano kung paano sila magiging responsable sa kanilang paggamit ng teknolohiya.

Itanong kung may mga estudyante na gustong ibahagi ang kanilang plano sa klase.

Ang paghinto ay makatutulong sa ating maging responsable sa paggamit ng teknolohiya

Upang matulungan ang mga estudyante na maunawaan kung ano ang gagawin kapag nakakita sila ng hindi naaangkop na media, maaaring kapaki-pakinabang ang sumusunod na kasanayan:

Linawin: Kapag nakakita tayo ng hindi naaangkop na media, maaari tayong tumigil sandali at magpahinga sa paggamit ng teknolohiya.

Ipakita: Magbigay ng modelo para sa mga estudyante sa pamamagitan ng pagbabahagi ng sumusunod na tatlong hakbang na makatutulong sa kanila na huminto at magpahinga mula sa teknolohiya kapag nakakita sila ng hindi angkop na media. Maaari mo ring ituon ang pansin ng mga estudyante sa resource na “Taking Charge of Technology” para sa karagdagang tulong dito.

1. Tukuyin ito: Kapag nakakita ka ng content na hindi naaangkop o nagpapasama ng loob mo, nagpapalungkot sa iyo, o nagpapabalisa sa iyo, maaari mong sabihing, “Hindi ito tama.” Ang mga damdaming ito ay maaaring mga pahiwatig mula sa Espiritu Santo.

2. Piliin ang mas mainam na opsyon: Maaari mong patayin ang device o i-silent ang mga notification. Maaari kang lumabas o lumipat sa ibang silid, na walang bitbit na device. Maaari mong isipin si Jesucristo o alalahanin ang isang paboritong talata sa banal na kasulatan upang anyayahan ang Espiritu Santo na makasama mo.

3. Makipag-usap sa isang tao: Maaari kang makipag-usap sa isang kaibigan o kapamilya tungkol sa iyong nadarama. Maaari kang manalangin sa Ama sa Langit.

Sanayin: Sabihin sa mga estudyante na mag-isip ng mga paraan kung paano sila maaaring tumigil sandali at magpahinga kapag nakakita sila ng hindi naaangkop na media.

Kung gusto ng mga estudyante, maaari nilang ibahagi sa klase ang kanilang mga ideya.

Ibahagi ang natutuhan mo

• Ano ang isang bagay na natutuhan mo mula sa lesson na ito na ayaw mong makalimutan?

Magtapos sa iyong patotoo na matutulungan tayo ng Panginoon na gamitin nang ligtas at matalino ang teknolohiya.

Karagdagang Resources

Paano ako mapagpapala ng teknolohiya?

Ipinaliwanag ni Elder Richard G. Scott (1928–2015) ng Korum ng Labindalawang Apostol:

Nabubuhay [tayo] sa isang mundong mabilis ang pag-unlad ng teknolohiya. … Sino ang mag-aakala sa nakalipas na ilang taon na kakasya na sa inyong bulsa ang mga pamantayang banal na kasulatan at mga mensahe sa pangkalahatang kumperensya? Ang paglalagay lang nito sa inyong bulsa ay hindi poprotekta sa inyo, ngunit ang pag-aaral, pagninilay, at pakikinig sa mga ito sa tahimik na mga sandali bawat araw ay magpapalakas sa pakikipag-ugnayan sa Espiritu. (Richard G. Scott, “Para sa Kapayapaan sa Tahanan,” Liahona, Mayo 2013, 30)

Panoorin ding ang video na “Texting Truth” (2:22), sa ChurchofJesusChrist.org.

Paano ko maisasaayos ang paggamit ko ng teknolohiya?

Sinabi ni Elder David A. Bednar ng Korum ng Labindalawang Apostol:

Ang mismong teknolohiya ay hindi likas na mabuti o masama. Sa halip, ang mga layuning isinasagawa sa pamamagitan ng teknolohiya ay ang mga tunay na sukatan ng kabutihan o kasamaan. (David A. Bednar, “To Sweep the Earth as with a Flood” [Brigham Young University Education Week devotional, Ago. 19, 2014], 5)

Itinuro ni Sister Linda S. Reeves, dating Pangalawang Tagapayo sa Relief Society General Presidency:

Ang mga filter ay mga tool na nakatutulong, ngunit ang pinakamatinding filter sa mundo, ang tangi at talagang magpoprotekta, ay ang sariling filter sa ating kalooban na nagmumula sa malalim at matibay na patotoo sa pagmamahal ng ating Ama sa Langit at nagbabayad-salang sakripisyo ng ating Tagapagligtas para sa bawat isa sa atin. (Linda S. Reeves, “Proteksyon Laban sa Pornograpiya—Tahanang Nakatuon kay Cristo,“ Liahona, Mayo 2014, 16)

Habang nagpapasiya kayo kung ano ang panonoorin, babasahin, pakikinggan, o sasalihan, isipin kung ano ang ipinadarama nito sa inyo. Nag-aanyaya ba ito ng magagandang kaisipan? Lumayo sa anumang bagay na kumukutya sa mga sagradong bagay o sa anumang imoral. Huwag makilahok sa anumang bagay na nagpapapurol sa inyong paghatol o pagiging sensitibo sa Espiritu, tulad ng karahasan, alak, at nakapipinsalang droga. Magkaroon ng lakas-ng-loob na patayin ang isang video o laro, lumabas ng sinehan o sayawan, baguhin ang pinakikinggan ninyong musika, o talikuran ang anumang bagay na hindi naaayon sa Espiritu. (Para sa Lakas ng mga Kabataan: Isang Gabay sa Paggawa ng mga Pagpili [2022], 18)

Ipinaliwanag ni Brother Randall L. Ridd, na dating Pangalawang Tagapayo sa Young Men General Presidency:

Lumaki kayo na nariyan na ang isa sa pinakamahuhusay na kasangkapan para sa kapakinabangan ng tao: ang Internet. Dahil diyan, napakarami nating pagpipilian. Ang pagkakaroon ng napakaraming pagpipilian, gayunman, ay may kalakip na pananagutan. Naaakses ninyo sa Internet kapwa ang pinakamabuti at pinakamasama na nasa mundo. Sa paggamit nito makagagawa kayo ng mabubuting bagay sa maikling panahon, o kaya’y maaari kayong mabitag sa di mahahalagang bagay na sasayang sa inyong oras at magpapahina ng inyong kakayahang gumawa ng mabuti. Sa pagklik ng mouse, maaakses ninyo ang anumang naisin ng inyong puso. Iyan ang mahalaga—ano ang nais ng inyong puso? Ano ang nakakaakit sa inyo? Saan hahantong ang inyong mga naisin? (Randall L. Ridd, “Ang Piling Henerasyon,” Liahona, Mayo 2014, 56)

Tingnan ang booklet na Mga Pag-iingat sa Paggamit ng Teknolohiya para sa mga misyonero, na matatagpuan sa ChurchofJesusChrist.org.

Mga Karagdagang Aktibidad sa Pag-aaral

Paano ako tutugon sa tukso na may kinalaman sa teknolohiya?

Ang sumusunod ay tatlong ideya ng kung ano ang maaari nating gawin kapag natutukso tayong gamitin ang teknolohiya sa hindi mabubuting paraan:

1. “Sabihin ang totoo. Kilalanin kung ano ang natutukso kang gawin. …

2. “Palitan ang ginagawa mo ng mas mabuting gawain. …

3. “Makipag-ugnayan sa isang tao o sa isang bagay na mahal mo at iginagalang (Para sa Lakas ng mga Kabataan: Isang Gabay sa Paggawa ng mga Pagpili,  21).”

Sabihin sa mga estudyante na maghandang gamitin ang kasanayang ito sa pamamagitan ng pag-iisip ng paraan kung paano gagamitin ang mga bawat isa sa mga hakbang na ito.

Musika

Maaaring kantahin bilang isang klase ang “If the Savior Stood beside Me” (Sally DeFord, New Era, Ago. 2007 8–10). Bilang alternatibo, maaari mong patugtugin ang musika at sabihin sa mga estudyante na sumabay sa pagbabasa ng mga titik. Sabihin sa mga estudyante na isipin ang kanilang paggamit ng teknolohiya habang kinakanta, pinakikinggan, o binabasa nila ang mga titik. Maaaring pag-isipan ng mga estudyante kung paano nila sasagutin ang mga tanong sa awitin kaugnay ng kanilang paggamit ng teknolohiya.

Hindi Paggamit ng teknolohiya

Maaari mong ipanood ang isa o dalawa sa mga sumusunod na clip mula sa “Pag-asa ng Israel” (Russell M. Nelson at Wendy W. Nelson [pandaigdigang debosyonal para sa mga kabataan, Hunyo 3, 2018], broadcasts.ChurchofJesusChrist.org). Habang nanonood ang mga estudyante, maaari nilang alamin ang mga dahilan kung bakit inanyayahan sila ni Pangulong Russell M. Nelson na huwag munang gumamit ng social media. Sabihin sa mga estudyante na pag-isipan kung paano sila mapagpapala ng paminsan-minsang hindi paggamit ng social media at iba pang uri ng teknolohiya.

• Ang paanyaya ni Pangulong Nelson na huwag munang gumamit ng social media nang pitong araw

• Kuwento tungkol sa isang binatilyong hindi gumagamit ng social media

• Anong mga pakinabang ang maaaring idulot ng social media fast?

Teknolohiya at mga turo ng propeta

Maaari mong sabihin sa mga estudyante na maglaan ng isang minuto o magsulat ng kahit ilang kasalukuyang turo ng propetang maiisip nila. Maaaring pumili ang mga estudyante ng isa sa mga turong iyon at ilista ang mga paraan na natutulungan tayo ng teknolohiya na pag-aralan ito. Pagkatapos ay maaaring ibahagi ng mga estudyante ang kanilang listahan ng mga turo ng propeta sa iba. Maaari mong anyayahan ang mga estudyante na pumili ng isang turo na gusto nilang pag-aralan pa at pumili ng paraang magagamit nila ang teknolohiya upang matulungan ang kanilang mga pagsisikap.

Paggamit ng teknolohiya para sa kabutihan

Upang matulungan ang mga estudyante na mag-isip ng mga paraan kung paano nila magagamit ang teknolohiya para sa kabutihan, maaari mong ipabasa sa kanila ang sumusunod na pahayag ni Elder David A. Bednar ng Korum ng Labindalawang Apostol:

“Pinapayuhan ko kayo na ipalaganap sa mundo ang mga mensaheng puno ng kabutihan at katotohanan—mga mensaheng tunay, nagpapasigla, at maipagkakapuri—at literal na paabutin sa buong mundo gaya ng isang baha (tingnan sa Moises 7:59–62). …

“Isipin ang magiging impluwensya natin kapag libu-libo at milyun-milyong miyembro ng ipinanumbalik na Simbahan ng Panginoon ang mag-aambag sa tila maliliit na paraan para sa pagpapalaganap ng ebanghelyo.” (David A. Bednar, “Punuin ang Mundo sa pamamagitan ng Social Media,” Liahona, Ago. 2015, 53)

Maaari mong ipabasa sa mga estudyante ang Doktrina at mga Tipan 64:33, at alamin ang itinuturo ng Panginoon at kung paano ito nauugnay sa social media.

Maaari mong itanong ang mga sumusunod:

• Anong magkakatulad na turo ang nakikita ninyo sa pahayag ni Elder Bednar at sa banal na kasulatang ito?

• Paano kayo mas makikibahagi sa pagpapalaganap ng kabutihan at katotohanan sa mundo?

• Ano ang ilan pang paraan na magagamit natin ang teknolohiya para sa ating personal na paglago at pag-unlad?