Lekcja 187.: Radzenie sobie ze stresem i niepokojem. Jezus Chrystus może nas wzmocnić
„Lekcja 187.: Radzenie sobie ze stresem i niepokojem. Jezus Chrystus może nas wzmocnić”, Doktryna i Przymierza. Podręcznik dla nauczyciela seminarium (2025)
„Radzenie sobie ze stresem i niepokojem”, Doktryna i Przymierza. Podręcznik dla nauczyciela seminarium
Lekcja 187.: Zdrowie fizyczne i emocjonalne
Radzenie sobie ze stresem i niepokojem
Jezus Chrystus może nas wzmocnić
Obraz
zestresowana nastolatka
Wszyscy odczuwamy stres. To pomaga nam w wykonywaniu codziennych zadań i sprostaniu wyzwaniom życia. Jednakże długotrwały stres i uczucie niepokoju mogą mieć na nas negatywny wpływ. Pan może nam pomóc. Niniejsza lekcja może pomóc uczniom rozpoznać i przećwiczyć umiejętności dzięki którym zwrócą się do Pana, aby poradzić sobie ze stresem i niepokojem.
Przykładowe ćwiczenia
Stres i niepokój
Uwaga: Pamiętaj, że nie musisz być ekspertem w tej kwestii, aby przeprowadzić tę lekcję. Módl się o przewodnictwo Ducha Świętego, postępuj według materiałów i ufaj swoim uczniom. Jeśli uczniowie zadają pytania, na które nie wiesz, jak odpowiedzieć lub jeśli mają do czynienia z osobistymi problemami, poproś ich, aby zwrócili się o pomoc do Pana, swoich rodziców, przywódców kościelnych i specjalistów w dziedzinie zdrowia psychicznego.
Aby pomóc uczniom przygotować się do lekcji na temat stresu i niepokoju, poproś ich, aby wypisali na tablicy rzeczy, które powodują stres lub niepokój w życiu nastolatka. Jeśli uznasz to za przydatne, mogą oni zakreślić trzy lub cztery główne przyczyny stresu.
Wyjaśnij:
Stres i niepokój są normalnymi składnikami życia. W ten sposób mózg i ciało reagują na każde wyzwanie: problem w domu, sprawdzian w szkole lub ważną decyzję. Normalna ilość stresu i niepokoju może pomóc ci się skupić, osiągać cele i chronić ciało. Jednak zbyt długi stres lub niepokój może stać się problemem.
Jak myślicie, w jaki sposób możecie stwierdzić, kiedy stres i niepokój są normalne i zdrowe, a kiedy jest tego za dużo?
Wsłuchuj się w odpowiedzi uczniów i dodaj poniższe informacje.
Jeśli masz do czynienia ze zbyt dużą ilością stresu i niepokoju, możesz często chorować, odczuwać ból głowy i gniew, zmagać się ze znacznymi zmianami natężenia apetytu lub doświadczać braku skupienia. Niezdrowy niepokój może również przejawiać się w następujących symptomach: uczucie paniki, ciągły szybki oddech, słabość i apatia, problemy ze snem, problemy z trawieniem, fiksacja na punkcie niepokoju lub trudności z jasnym myśleniem.
Starszy Jeffrey R. Holland z Kworum Dwunastu Apostołów nauczał:
Obraz
Starszy Jeffrey R. Holland
Obserwujcie wskaźniki stresu we własnym życiu oraz w życiu osób, którym możecie udzielić pomocy. Tak jak w trakcie jazdy samochodem, uważajcie na rosnącą temperaturę, nadmierną prędkość i niski poziom paliwa […]. Dokonajcie wymaganych zmian. Przemęczenie jest często wrogiem każdego z nas. (Jeffrey R. Holland, „Jak rozbite naczynie”, Liahona, listopad 2013, str. 41)
Wyjaśnij, że możemy doświadczać różnego natężenia stresu i niepokoju w różnych okresach. Pokaż poniższą tabelę i poproś uczniów, aby w parach przeczytali naprzemiennie o czterech poziomach stresu. Poproś ich, aby opowiedzieli sobie nawzajem o jednej rzeczy, którą chcą zapamiętać na temat każdego poziomu.
Daj uczniom chwilę na zastanowienie się i ocenę ich obecnego poziomu stresu i niepokoju. Poproś, aby zastanowili się nad odpowiedziami na następujące pytania:
Jak myślisz, który poziom stresu najlepiej cię opisuje?
Co myślisz o swojej zdolności do redukcji stresu w razie potrzeby?
Każdy z nas może udoskonalić umiejętność rozpoznawania, kiedy jesteśmy zbyt zestresowani lub zaniepokojeni. Możemy również udoskonalić naszą zdolność zwracania się do Pana o pomoc. Podczas studiowania tej lekcji poszukajcie sposobów, aby poprosić Pana o pomoc, kiedy będziecie radzić sobie ze stresem i niepokojem.
Uczniowie mogą rozpoznać kilka prawd, na przykład: Kiedy przychodzimy do Zbawiciela z naszymi brzemionami, On może dać nam pokój i ukojenie. Lub: Gdy zwracamy się do Pana, On może ulżyć naszym brzemionom i wzmocnić nas.
W jaki sposób te prawdy mogą odnosić się do stresu i niepokoju?
Przykład z pism świętych
Pomocne może być omówienie kilku przykładów tych prawd. Poświęćcie kilka minut na przejrzenie pism świętych pod kątem przykładu osób, które odczuwały stres lub niepokój.
Kiedy uczniowie znajdą przykład, zachęć ich, aby znaleźli opis tej historii w pismach świętych i odpowiedzieli na poniższe pytania w parach. Po upływie wystarczającego czasu poproś kilkoro uczniów, aby podzielili się z klasą tym, co odkryli.
Jak myślicie, jaki poziom stresu mógł być w tej sytuacji normalny?
W jaki sposób stres i niepokój w tej sytuacji mogły wpłynąć na zachowanie danej osoby?
Co ta osoba zrobiła, aby zwrócić się do Pana o pomoc będąc w stresie lub niepokoju?
Możesz zapytać uczniów, w jaki sposób mogą oni zwrócić się do Pana o pomoc, gdy są w stresie i niepokoju. Mogą obejrzeć film pt. „Reach Up to Him in Faith” [Z wiarą podejdźcie do Niego] (3:54), aby znaleźć dodatkowe pomysły.
Umiejętności radzenia sobie ze stresem i niepokojem
Aby pomóc uczniom przećwiczyć umiejętności radzenia sobie ze stresem i niepokojem, możesz przeprowadzić jedno lub oba z poniższych zadań.
Pomyślcie o stresie lub niepokoju, który odczuwacie. Kiedy będziecie wypróbowywać poniższe umiejętności, odszukajcie wszelkie dowody na to, że te umiejętności wam pomagają.
Ćwicz uważność.
Zdefiniuj: Wyjaśnij, że uważność to obecność w danej chwili, bez interpretacji czy osądzania tego, czego doświadczamy. Jednym ze sposobów na to jest skupienie się na oddechu poprzez proste ćwiczenia oddechowe.
Zaprezentuj: Choć jako klasa możecie czuć się trochę nieswojo, powiedz, że ta umiejętność jest warta wypróbowania i przynosi wiele korzyści. Wyjaśnij, że uczniowie wykonają następujące czynności:
Weźcie kilka głębokich, powolnych oddechów przez nos, robiąc przerwę po każdym z nich.
Zrelaksujcie się w ramionach. Spróbujcie oddychać tak, aby poruszał się brzuch, a nie ramiona.
Spróbujcie skupić się na oddechu. Jeśli wasze myśli zbłądziły, delikatnie zwróćcie uwagę na uczucia, które towarzyszą wam podczas oddychania.
Możesz też poprosić uczniów, aby wciągali powietrze przez cztery sekundy, trzymali powietrze w płucach przez pięć sekund i wydychali je przez sześć sekund. (Uczniowie mogą dostosować to ćwiczenie, jeśli to konieczne).
Przed lekcją możesz poćwiczyć tę umiejętność samodzielnie. Możesz nawet sprawdzić sobie puls przed i po ćwiczeniu, aby sprawdzić, czy twoje tętno się obniża, co może wskazywać na to, że twój stres zmniejsza się. Możesz opowiedzieć klasie o tym, jak ta umiejętność wpłynęła na ciebie.
Stosuj w praktyce: Poproś uczniów, aby wykonali poniższe zadanie. Kiedy będą to robić, zachęć ich, aby zwrócili uwagę na fizyczne odczucia związane z rozprężaniem i kurczeniem się płuc podczas oddychania. Poproś ich, aby zwrócili uwagę na to, czy się rozpraszają i jakie myśli, uczucia i wrażenia rozpraszają ich uwagę. Obserwuj ich, nie próbując kontrolować ani oceniać — po prostu zwracaj uwagę na ich oddychanie.
Poproś uczniów o opowiedzenie o tym, co czuli. Jeśli chcesz, możesz poprosić, aby zmierzyli sobie tętno przed i po ćwiczeniu, i zgłosili, jeśli się obniżyło.
Dlaczego ta umiejętność może nam pomóc, kiedy czujemy stres lub niepokój?
Skupiaj się na wdzięczności.
Zdefiniuj umiejętność: Poświęć czas, aby zauważyć, co jest dobre i pozytywne w tobie i w świecie. Zastanów się szczególnie nad tym, co Pan uczynił dla ciebie i dla otaczających cię osób (zob. Doktryna i Przymierza 59:7). Jednym ze sposobów na to jest zapisywanie w dzienniku pięciu rzeczy, za które jesteś wdzięczny każdego dnia.
Zaprezentuj: Wyjaśnij, że uczniowie mogą mieć osobny dziennik lub wykorzystać części dziennika, który już posiadają, na przykład swojego dziennika do studiowania w ramach seminarium. Mogą również zapisać swoje przemyślenia jako notatki w telefonie. To ćwiczenie składa się z następujących etapów:
Napisz co najmniej pięć konkretnych rzeczy, za które jesteś wdzięczny, szczególnie rzeczy, które Pan dla ciebie uczynił.
Napisz, dlaczego jesteś za to wdzięczny.
Staraj się kontynuować tę praktykę każdego dnia.
Przed lekcją możesz wypróbować tę umiejętność. Możesz opowiedzieć co nieco o swoich doświadczeniach i o tym, jak się wtedy czułeś.
Stosuj w praktyce: Poproś uczniów, aby zapisali pięć konkretnych rzeczy, za które są wdzięczni, szczególnie to, co Pan uczynił dla nich, ich rodzin i innych bliskich. Poproś ich także, aby napisali, dlaczego są za to wdzięczni.
Jak się czujecie po zastosowaniu tej umiejętności?
Dlaczego ta umiejętność może wam się przydać, gdy czujecie się zestresowani lub zaniepokojeni?
Poproś uczniów, aby powiedzieli o innych umiejętnościach, których używają, aby radzić sobie ze stresem i niepokojem. Oto kilka przykładów: módl się do Pana, ogranicz korzystanie z urządzeń elektronicznych, zrób krótką przerwę, bądź aktywny, zbadaj swoje oczekiwania, bądź życzliwy dla siebie i skup się na kimś innym.
Na zakończenie powiedz o tym, aby zabiegać o przewodnictwo Pana, gdy przygotowujemy plan działania oraz kiedy i jak często zapraszać Zbawiciela, aby pomagał radzić sobie ze stresem i niepokojem.