„Lekcja 188.: Radzenie sobie ze smutkiem i depresją. Ojciec Niebieski i Jego Syn, Jezus Chrystus, mogą pomóc nam w przezwyciężaniu emocjonalnych wyzwań, jakie przynosi życie”, Doktryna i Przymierza. Podręcznik dla nauczyciela seminarium (2025)
„Radzenie sobie ze smutkiem i depresją”, Doktryna i Przymierza. Podręcznik dla nauczyciela seminarium
Lekcja 188.: Zdrowie fizyczne i emocjonalne
Radzenie sobie ze smutkiem i depresją
Ojciec Niebieski i Jego Syn, Jezus Chrystus, mogą pomóc nam w przezwyciężaniu emocjonalnych wyzwań, jakie przynosi życie
Zbawiciel obiecał, że w Nim możemy osiągnąć pełnię radości (zob. Doktryna i Przymierza 101:36). Normalną częścią naszego doczesnego doświadczenia są też jednak chwile smutku i zniechęcenia. Czasami możemy też doświadczać poważniejszych uczuć depresji i beznadziei. Ojciec Niebieski i Jezus Chrystus zapewnili nam środki, które pomogą nam iść naprzód z wiarą w czasach trudności natury emocjonalnej. Ta lekcja może pomóc uczniom zrozumieć, w jaki sposób mogą uzyskać pomoc, kiedy doświadczają smutku i depresji.
Przykładowe ćwiczenia
Emocje są jak morskie fale
Uwaga: Pamiętaj, że nie musisz być ekspertem w tej kwestii, aby przeprowadzić tę lekcję. Módl się o przewodnictwo Ducha Świętego, postępuj według materiałów i ufaj swoim uczniom. Jeśli uczniowie będą mieli pytania, na które nie będziesz umiał odpowiedzieć, lub jeśli będą mówić o osobistych problemach, z jakimi się mierzą, zachęć ich, by szukali pomocy u Pana, swoich rodziców, przywódców Kościoła oraz specjalistów w dziedzinie zdrowia psychicznego.
Na początek pokaż ilustrację lub film przedstawiający morskie fale. Przedstaw lub podsumuj poniższy akapit.
Wyobraź sobie, że stoisz na plaży i patrzysz na fale oceanu. Fale przypominają nasze uczucia. Niektóre fale delikatnie pluszczą u twoich stóp, gdy stoisz w wodzie lub w niej brodzisz. Innym razem można być głębiej w wodzie, a fale mogą uderzać mocniej, a nawet nieoczekiwanie, powodując utratę równowagi. Czasami duże fale mogą uderzyć z dużą siłą, a być może nawet i jedna zaraz po drugiej. Może być trudno znaleźć stabilne podłoże; jest też możliwe, że zachłyśniesz się wodą lub będziesz mieć trudności z oddychaniem.
Poświęć chwilę na zastanowienie się, w jakim sposób ta metafora może odnosić się do emocjonalnych zmagań takich, jak smutek, zniechęcenie i depresja.
Aby pomóc uczniom w ocenie tego, jak dobrze rozumieją ten temat, możesz przygotować dla nich kilka z poniższych zdań do rozważenia.
W duchu modlitwy zastanów się nad poniższymi zdaniami. W swoim dzienniku zapisz ocenę tego, w jaki stopniu każde ze zdań odnosi się do ciebie (używając odpowiedzi „tak”, „raczej tak”, „trochę” i „wcale”).
-
Dostrzegam różnice pomiędzy smutkiem, zniechęceniem i depresją.
-
Wiem, jakie są oznaki depresji.
-
Wiem, gdzie mogę uzyskać pomoc, jeśli mam depresję.
-
Zdaję sobie sprawę z tego, w jaki sposób Ojciec Niebieski i Jezus Chrystus mogą mi pomóc, kiedy jestem smutny lub przygnębiony.
Smutek i depresja
Pomóż uczniom zrozumieć, że smutek i zniechęcenie są trudnymi, ale istotnymi elementami naszego wzrostu. Są jak mniejsze fale — to normalne reakcje na życiowe wyzwania i rozczarowania. Wyjaśnij, że depresja to coś więcej niż tylko smutek. Depresja stale i negatywnie wpływa na sposób, w jaki dana osoba myśli, czuje się i zachowuje (przypomina większe fale). Symptomy depresji to: trwały smutek, rozpacz, poczucie bezwartościowości, brak energii, utrata zainteresowania wcześniej przyjemnymi zajęciami, poczucie bycia ciężarem dla otaczających cię osób oraz myśli o śmierci i samobójstwie. Ponadto niektórzy ludzie w depresji czują osłabienie umiejętności rozpoznawania Ducha. (Zob. „Zrozumienie smutku i depresji”, Znajdowanie siły w Panu. Odporność emocjonalna [2021)], str. 75).
Zastanawiając się nad własnym życiem, rozważ, jaki rodzaj fal przypomina twój obecny stan emocjonalny.
Podczas dzisiejszego studiowania zabiegaj w duchu modlitwy o podszepty Ducha, aby pomógł tobie i znanym ci osobom, kiedy doświadczacie smutku i depresji.
W wersetach Ks. Izajasza 61:1–3 opisanych jest wiele sposobów, na jakie Zbawiciel może nam pomóc. Przeczytaj te wersety, szukając sformułowań, które według ciebie mogą mieć zastosowanie w udzielaniu pomocy komuś, kto jest smutny lub przygnębiony. Słowo „ja” w tych wersetach odnosi się do Jezusa Chrystusa, czyli Mesjasza.
-
Jakie słowa lub sformułowania były dla ciebie znaczące? Co takiego odkryłeś, co mogłoby pomóc komuś, kto zmaga się ze smutkiem lub depresją?
Uczniowie mogą wspomnieć o tym, że Zbawiciel może wspomagać, pocieszać i podnosić na duchu tych o złamanym sercu, tych, którzy są lub czują, że są w niewoli, tych, którzy płaczą, a także tych, którzy czują na duchu ciężar.
Gdy uczniowie będą już mieli możliwość podzielenia się swoimi przeżyciami, umieść na widoku podaną wypowiedź Siostry Reyny I. Aburto. Jej wypowiedź może pomóc uczniom w zrozumieniu tego, co mogą zrobić, aby znaleźć ulgę.
Siostra Reyna I. Aburto, była Druga Doradczyni w Generalnym Prezydium Stowarzyszenia Pomocy, nauczała:
W deszczu czy w słońcu, Panie, ze mną bądź!
Siostra Aburto świadczy, że Zbawiciel może pomóc wszystkim dzieciom Boga przetrwać emocjonalne i fizyczne słabości.
Tak jak każda inna część ciała, mózg jest podatny na choroby, traumę czy nierównowagę chemiczną. Kiedy nasze umysły cierpią, należy poszukiwać pomocy Boga, osób dookoła, personelu medycznego i specjalistów od zdrowia psychicznego […].
Odczuwanie chwilowego smutku i zmartwień jest w porządku. Smutek i lęk są naturalnymi ludzkimi emocjami. Jednakże, jeśli jesteśmy ciągle smutni i ból blokuje naszą możliwość odczuwania miłości Ojca Niebieskiego i Jego Syna, oraz wpływu Ducha Świętego, wtedy możemy cierpieć na depresję, stany lękowe lub inną przypadłość emocjonalną. (Reyna I. Aburto, „W deszczu czy w słońcu, Panie, ze mną bądź!”, Liahona, listopad 2019, str. 57)
-
Jakich prawd możemy nauczyć się z przesłania Siostry Aburto?
Pomóż uczniom w zrozumieniu następującej prawdy: kiedy nasze umysły cierpią, powinniśmy szukać pomocy u Boga, otaczających nas osób oraz pracowników medycznych i specjalistów od zdrowia psychicznego.
Szukanie pomocy u Boga, innych osób i specjalistów
Aby pomóc uczniom w lepszym zrozumieniu tej zasady, poproś ich, aby złożyli kartkę na trzy części, aby powstała broszura. W broszurze mogą zapisać to, czego się nauczyli o szukaniu pomocy, kiedy doświadczają smutku lub depresji. Te informacje mogą być pomocne teraz lub w przyszłości dla nich lub dla bliskiej im osoby. Uczniowie mogą opatrzyć te trzy części następującymi nagłówkami: „Szukaj pomocy u Boga”, „Szukaj pomocy u innych ludzi” i „Szukaj pomocy u specjalistów”. Następnie rozdaj ulotkę zatytułowaną „Szukanie pomocy”. Uczniowie mogą pracować indywidualnie lub w małych grupach i zapisać swoje odpowiedzi na pytania zawarte w ulotkach.
Szukanie pomocy
Szukaj pomocy u Boga
Ojciec Niebieski obiecał nam boską pomoc, abyśmy mogli przetrwać wszystkie doczesne wyzwania. Obiecał wiele sposobów, na jakie nadejdzie Jego pomoc. Jeśli nie dostrzegamy, jak Jego pomoc nadchodzi w konkretny sposób, ważne jest, abyśmy się nie poddawali. Nie przestawaj szukać. On tam jest.
-
Co wiesz o Ojcu Niebieskim i Jezusie Chrystusie, co dodaje ci pewności, że będą Oni w stanie pomóc ci, kiedy doświadczasz smutku i depresji?
Przeczytaj wersety: Ks. Jakuba 2:8; Ks. Almy 26:27–28; Doktryna i Przymierza 6:36; 136:29. Poszukaj sposobów, na jakie możemy prosić Pana o pomoc, kiedy jesteśmy smutni lub przygnębieni.
-
Czego te wersety uczą nas, abyśmy czynili, kiedy jesteśmy smutni lub przygnębieni?
-
Na jakie inne sposoby możemy zabiegać o pomoc u Ojca Niebieskiego i Jezusa Chrystusa?
Jeśli nie będzie to zbyt osobiste, opowiedz o doświadczeniu, gdy szukałeś pomocy u Ojca Niebieskiego i Jezusa Chrystusa.
Szukaj pomocy u innych ludzi
Prezydent Spencer W. Kimball nauczał:
Bóg nas widzi i troszczy się o nas. Jednak zazwyczaj zaspokaja nasze potrzeby poprzez innych ludzi. (Teachings of Presidents of the Church: Spencer W. Kimball [Nauki Prezydentów Kościoła: Spencer W. Kimball] (2006), str. 82)
Kiedy czujemy się smutni lub przygnębieni, możemy czuć pokusę, aby odsuwać się od innych ludzi lub się od nich izolować. Może to ograniczać naszą zdolność do dostrzegania pomocy, jaką zsyła nam Ojciec Niebieski. Kontakt z innymi ludźmi może obejmować rozmowy z rodzicami, zaufanymi członkami rodziny lub przywódcami Kościoła.
Wypisz dwie lub trzy rzeczy, jakie może zrobić osoba, której trudno jest wyciągnąć rękę do bliźnich lub pozwolić sobie pomóc.
Jeśli nie będzie to zbyt osobiste, opowiedz o sytuacji, w której członek rodziny lub przyjaciel pomógł ci w czasach smutku lub depresji.
Szukaj pomocy u specjalistów
Jednym z ważnych źródeł pomocy, których możemy szukać, jest mądrość zaufanych profesjonalistów zajmujących się zdrowiem fizycznym i psychicznym. Pomyśl o wcześniejszym porównaniu smutku i depresji do fal oceanu. Kiedy jesteśmy smutni (zmagamy się z mniejszymi falami), powinniśmy podążać za wskazówkami Ducha Świętego, aby dowiedzieć się, kiedy szukać profesjonalnej pomocy. Jeśli jednak czujemy depresję lub mamy myśli samobójcze (duże fale), szukanie profesjonalnej pomocy jest niezwykle ważne.
Przeczytaj poniższą wypowiedź Starszego Jeffreya R. Hollanda z Kworum Dwunastu Apostołów i odszukaj informacje o tym, co takiego dał nam Ojciec Niebieski, aby nam pomagać, gdy zmagamy się z trudnościami:
Udajcie się po poradę do specjalistów o dobrej reputacji, którzy posiadają odpowiednie kwalifikacje, umiejętności zawodowe oraz mają dobry system wartości. Bądźcie z nimi uczciwi co do swojej przeszłości i problemów. W duchu modlitwy i z odpowiedzialnością rozważcie rady, które od nich otrzymacie, i zalecone rozwiązania. Jeśli mielibyście zapalenie wyrostka robaczkowego, Bóg oczekiwałby od was, że poprosicie o błogosławieństwo kapłańskie oraz że udacie się po najlepszą dostępną pomoc medyczną. Sprawa ma się tak samo z zaburzeniami emocjonalnymi. Nasz Ojciec Niebieski oczekuje od nas, że skorzystamy ze wszystkich cudownych darów, które nam dał w tej chwalebnej dyspensacji. (Jeffrey R. Holland, „Jak rozbite naczynie”, Liahona, listopad 2013, str. 41)
Zapisz w swojej broszurze część wypowiedzi Starszego Hollanda, która ma dla ciebie szczególne znaczenie.
-
Jak sądzisz, dlaczego ważne jest, aby szukać profesjonalnej pomocy, kiedy cierpimy na depresję?
Pomóż uczniom rozpoznać, dokąd zwrócić się po profesjonalną pomoc. Pomysły mogą być proste, jak np. rozmowa ze szkolnym doradcą, rodzicem czy zaufanym przywódcą kościelnym, który pomoże im znaleźć odpowiedniego specjalistę. Możesz poprosić uczniów, aby znaleźli telefon zaufania do zapobiegania samobójstwom lub stronę internetową dla twojego obszaru (zob. strona internetowa suicide.ChurchofJesusChrist.org, aby uzyskać numery telefonów zaufania i zasoby). Informacje te mogą zapisać w swojej broszurze. Uczniowie mogą oznaczyć zakładką stronę zapobiegania samobójstwom ze strony Kościoła na swoich urządzeniach elektronicznych.
Zasoby dotyczące samobójstwa można znaleźć na stronie suicide.ChurchofJesusChrist.org oraz w części „Dodatkowe ćwiczenia” w tej lekcji.
Niektórzy ludzie zmagający się z depresją mogą czuć, że stanowią zbyt duże brzemię dla innych ludzi, a nawet dla Pana. Pomóż uczniom w przypomnieniu sobie o doskonałej miłości, cierpliwości i mocy Pana w ich życiu oraz o tym, że pragnie On pomóc nam dźwigać nasze brzemiona. Możesz z miłością przypomnieć uczniom, że dla każdego, kto doświadcza depresji lub myśli samobójczych, zawsze jest nadzieja.
Powtórz to, czego się nauczyłeś
Poproś uczniów, aby omówili, dlaczego szukanie pomocy u Boga, innych ludzi i specjalistów jest istotnym elementem radzenia sobie ze smutkiem i depresją. Kilkoro uczniów może opowiedzieć o tym, czego się dzisiaj nauczyli i co poczuli, o ile nie będzie to zbyt osobiste.
Poproś uczniów, aby zabiegali o przewodnictwo Ducha Świętego, gdy będą wykonywać poniższe ćwiczenie.
Zapisz w swoim dzienniku do studiowania lub w broszurze odpowiedzi na następujące sytuacje:
-
Co byś zrobił, aby zwrócić się do Pana o pomoc, gdybyś czuł się smutny lub przygnębiony (mogą to być fragmenty z pism świętych, które byś przeczytał lub uświęcona muzyka, która daje ci nadzieję)
-
Co byś zrobił, aby dotrzeć do innych ludzi, gdybyś czuł się smutny lub przygnębiony
-
Co mógłbyś zrobić, aby pomóc komuś, kto czuje się smutny lub przygnębiony
-
Co możesz powiedzieć komuś, kto zmaga się z problemami i zastanawia się, czy powinien poszukać profesjonalisty w dziedzinie zdrowia psychicznego
Możesz przypomnieć uczniom, że Ojciec Niebieski i Jezus Chrystus mogą „[otrzeć] wszelką łzę z [naszych] oczu” (Objawienie Jana 21:4) i „[otoczyć nas ramionami [Swej] miłości” (Doktryna i Przymierza 6:20).