Lekcja 190.: Zdrowie fizyczne i emocjonalne

Budowanie zdrowych relacji

Tworzenie silnych więzów z rodziną i przyjaciółmi

grupa przyjaciół

Ojciec Niebieski pragnie, abyśmy kochali Go i otaczających nas ludzi. Kiedy rozwijamy bliskie więzi z rodziną i przyjaciółmi, możemy otrzymać błogosławieństwa niezbędnego pocieszenia, siły i wsparcia w zarówno spokojnych, jak i trudnych czasach. Ta lekcja może pomóc uczniom w zabieganiu o pomoc Pana przy umacnianiu relacji, które przyczyniać się będą do ich ogólnego stanu zdrowia i dobrostanu.

Przykładowe ćwiczenia

Co ma największe znaczenie?

Możesz poprosić uczniów, aby wypisali na tablicy to, co ich zdaniem ma w życiu największe znaczenie.

Umieść na widoku podaną wypowiedź i poproś któregoś z uczniów o przeczytanie jej na głos.

O tym, co w życiu jest najważniejsze, nauczał Prezydent Dieter F. Uchtdorf, służący ówcześnie w Pierwszym Prezydium:

Prezydent Dieter F. Uchtdorf

Gdy zwracamy się do naszego Ojca w Niebie i łakniemy Jego mądrości w odniesieniu do spraw najważniejszych, dowiadujemy się niezmiennie o znaczeniu naszych czterech kluczowych związków: związku z Bogiem, z rodziną, z bliźnimi i z nami samymi. (Dieter F. Uchtdorf, „O tym, co najważniejsze”, Liahona, listopad 2010, str. 21)

• Czego dowiadujemy się z wypowiedzi Prezydenta Uchtdorfa?

Poproś uczniów, aby zakreślili na tablicy sformułowania, które ukazują, że wśród tego, co w życiu najważniejsze, są nasze relacje z Bogiem i innymi ludźmi. Jeśli to konieczne, do listy na tablicy dopisz: „nasze relacje z Bogiem i innymi ludźmi”.

Wyjaśnij, że ta lekcja skupiona będzie na naszych relacjach z innymi ludźmi. Poproś uczniów, aby zastanowili się nad niektórymi z ich aktualnych relacji i nad tym, czy te relacje zbliżają ich do Boga i zapewniają im siłę oraz wsparcie, których potrzebują w życiu. Mogą również zastanowić się, w jaki sposób Pan chce, aby wzmacniali istniejące relacje lub rozwijali nowe.

Nasze relacje

Rozdaj ulotkę zatytułowaną „Przykłady znaczących relacji w historii Kościoła oraz Doktrynie i Przymierzach” i poproś uczniów, aby odszukali dowód na potwierdzenie następującej prawdy: Jednym ze sposobów, w jaki Bóg może błogosławić nasze życie i wzmacniać naszą wiarę, są znaczące relacje z bliźnimi. (Prawdę tę możesz zapisać na tablicy.)

Zastanów się, w jaki sposób uczniowie mogą skorzystać z tej ulotki. Jednym ze sposobów jest podzielenie ich na trzyosobowe grupy i przydzielenie każdemu z członków danej grupy do przestudiowania po jednym z przykładów zawartych w ulotce. Kiedy uczniowie skończą studiować zadane przykłady, zachęć ich, aby po kolei dzielili się ze swoją grupą tym, czego się dowiedzieli na temat tego, jak Bóg może nas błogosławić poprzez nasze relacje z innymi ludźmi.

Przykłady znaczących relacji w historii Kościoła oraz Doktrynie i Przymierzach

Przykład 1.

Po wizycie na wzgórzu Kumorah we wrześniu 1823 roku Józef Smith podzielił się z rodziną szczegółami swojego doświadczenia oraz wizyty anioła Moroniego. Józef kontynuował dzielenie się swoimi doświadczeniami i wizjami z najbliższymi. Wspominając te święte wydarzenia, matka Proroka, Lucy Mack Smith, zapisała następujące słowa:

Lucy Mack Smith

Każdego wieczoru zbieraliśmy się razem z dziećmi. Myślę, że wyglądaliśmy jak najbardziej osobliwa z rodzin, jakie kiedykolwiek żyły na ziemi; wszyscy siedzieliśmy w kółku — ojciec, matka, synowie i córki — i słuchaliśmy w napiętym bezdechu religijnych nauk chłopca […].

Nasz dom przenikała najsłodsza jedność i szczęście. Naszego spokoju nie zakłócały żadne konflikty i niezgody, a pomiędzy nami panował pokój. (Lucy Mack Smith, w: Teachings of Presidents of the Church: Joseph Smith [Nauki Prezydentów Kościoła: Józef Smith] (2007), str. 486)

• Jaki aspekt rodziny Smithów dostrzegasz w tej historii?

• W jaki sposób miłość, jaką Józef czuł w domu, pomogła mu w wypełnieniu jego ważnego powołania?

• Czego takiego ten przykład uczy cię o tym, jak Bóg może błogosławić ciebie lub jak ty możesz pomóc innym ludziom w otrzymaniu błogosławieństw dzięki znaczącym relacjom?

Przykład 2.

Gdy Józef Smith mieszkał w Nauvoo w stanie Illinois, miał refleksję na temat znaczących relacji:

Prorok Józef Smith

Za jedno z największych błogosławieństw uważam to, że jeśli w tym świecie miałoby mnie dotknąć cierpienie, to mój los dzieliłbym z braćmi i przyjaciółmi. (Teachings: Joseph Smith [Nauki: Józef Smith], str. 466)

• W jaki sposób rodzina i przyjaciele mogą nam pomóc, gdy zmagamy się z trudnymi wyzwaniami?

• W jaki inny sposób rodzina i przyjaciele mogą być błogosławieństwem w naszym życiu?

Przykład 3.

Przeczytaj Doktrynę i Przymierza 108:7 i odszukaj radę, jakiej Pan udzielił Lymanowi Shermanowi, Siedemdziesiątemu.

• Dlaczego postępowanie zgodnie z tą radą może czasami być trudne?

• Kiedy poczułeś się wzmocniony lub pocieszony za sprawą interakcji z drugą osobą?

Poproś uczniów, aby opowiedzieli kolegom o tym, czego się dowiedzieli i w jaki sposób Bóg może nas błogosławić dzięki naszym relacjom.

• Czego dowiedziałeś się o wartości, jaką ma rozwijanie w naszym życiu znaczących relacji z innymi ludźmi?

• W jaki sposób budowanie i wzmacnianie relacji z innymi ludźmi może wpłynąć na naszą relację z Bogiem oraz na nasze ogólne zdrowie i dobrostan?

Budowanie relacji

Możesz poświęcić trochę czasu na omówienie umiejętności budowania relacji. Możesz rozdać wszystkim uczniom po pustym pasku papieru. Zachęć ich, aby zapisali na nim przynajmniej jedną rzecz, która mogłaby pomóc komuś w rozwinięciu lub wzmocnieniu relacji z inną osobą. Zbierz paski papieru i przeczytaj treść kilku z nich na głos na forum klasy. Jeśli będzie taka potrzeba, podziel się z uczniami wszystkimi lub niektórymi z podanych pomysłów.

• Szukaj wspólnych zainteresowań.

• Poznawaj imiona ludzi i ich używaj.

• Uśmiechaj się.

• Uważnie słuchaj tego, co mówią inne osoby.

• Przekazuj szczere pochwały i komplementy.

• Unikaj osądzania innych osób i wynajdywania w nich wad.

• Okazuj szczere zainteresowanie.

• Módl się za ludzi, wymieniając ich z imienia.

• Szukaj prawdziwej miłości.

• Bądź cierpliwy.

• Szukaj okazji do służby.

Możesz dać uczniom czas na przećwiczenie niektórych z tych umiejętności budowania relacji. Poniższy przykład może być pomocny, jeśli uczniowie nie znają zbyt dobrze imion kolegów. Jeśli twoi uczniowie znają już imiona kolegów, możesz wybrać do przećwiczenia inną umiejętność.

Zdefiniuj: Wyjaśnij, że w budowaniu zdrowych relacji pomaga używanie imion. Wyjaśnij, że Pan zwraca się do nas po imieniu (zob. I Ks. Mojżeszowa 35:10; Ew. Łukasza 19:5; Ks. Enosa 1:5; Józef Smith — Historia 1:17). Możesz zapytać uczniów, jak się czują, gdy inni ludzie znają ich i mówią do nich po imieniu.

Zaprezentuj: Powiedz uczniom, że dostaną zadanie polegające na poznaniu imion kolegów i mówieniu do siebie nawzajem po imieniu. Wyjaśnij, że jednym ze sposobów na zapamiętywanie imion ludzi jest ich zapisywanie i przeglądanie. Poproś uczniów, aby w czasie, gdy będziesz ich wymieniać z imienia, notowali te imiona, których nie znali.

Pomocne może być również zapytanie uczniów, co utrudnia im zapamiętywanie imion innych ludzi i w jaki sposób mogą te przeszkody przezwyciężyć.

Stosuj w praktyce: Daj uczniom kilka minut na przejrzenie zapisanych imion. Następnie pozwól im poćwiczyć. Możesz podzielić ich na pary i sprawdzić, czy będą w stanie wspólnie wymienić z imienia wszystkich kolegów i koleżanki z klasy. Zapytaj, czy ktoś jest w stanie wymienić wszystkich kolegów i koleżanki z imienia, a jeśli ktoś taki się znajdzie, poproś, aby to zrobił. Jeśli będzie to właściwe, poproś uczniów, aby usiedli w innych miejscach, a następnie sprawdź, czy dalej będą w stanie wymienić wszystkich kolegów i koleżanki z imienia.

Jeśli wystarczy czasu, wybierz dodatkową umiejętność. Możesz na przykład poprosić uczniów, aby znaleźli coś, co łączy ich z innymi osobami. Mogą pracować z kimś obecnym w klasie, z kim zazwyczaj nie pracują, i zadawać sobie nawzajem pytania, aby odkryć wspólne zainteresowania. Następnie możesz poprosić uczniów o zmianę partnera i powtórzenie ćwiczenia. (Aby połączyć obie umiejętności, zachęć uczniów, aby w trakcie tych ćwiczeń mówili do siebie po imieniu).

Osobiste zastosowanie

Możesz złożyć świadectwo o miłości, jaką Ojciec Niebieski i Jezus Chrystus mają dla każdego z uczniów. Złóż świadectwo o tym, że Bóg może błogosławić i wzmacniać ich życie za pośrednictwem znaczących relacji, które starają się rozwinąć i pielęgnować. Możesz także opowiedzieć o przykładzie tego, jak zostałeś pobłogosławiony i wzmocniony za sprawą relacji w swoim własnym życiu.

Poproś uczniów, aby zabiegali o przewodnictwo Ducha Świętego, i uczynili co następuje:

Zastanów się, w jaki sposób Pan może chcieć pomóc ci we wzmacnianiu istniejących relacji lub w nawiązaniu nowej. Korzystając z tego, czego się dzisiaj nauczyłeś, przygotuj plan pogłębienia twojej więzi z tą osobą. Uwzględnij to, w jaki sposób zwrócisz się do Pana o pomoc.

Dodatkowe zasoby

W jaki sposób mogę budować zdrowe relacje z innymi ludźmi?

Pomysły i sugestie dotyczące wzmacniania relacji znajdziesz w części „Nauka” w rozdziale 8. podręcznika Znajdowanie siły w Panu: Odporność emocjonalna (2021).

Film pt. „Enduring Love” [Trwała miłość] (4:16) ilustruje, jak ważne są w naszych relacjach rodzinnych prawdziwa miłość i cierpliwość.

Praktyczne sposoby tworzenia silniejszych więzi z ludźmi w twoim życiu znajdziesz w artykule pt. „Building Meaningful Relationships” [Budowanie znaczących relacji] z czasopisma Ensign z sierpnia 2018 (str. 6–9).

We wzmacnianiu relacji z bliźnimi i pokonywaniu samotności pomóc mogą artykuły pt. „The Savior’s Example of Making Friends” [Nawiązywanie przyjaźni na przykładzie Zbawiciela] i„Why We Should Stop Trying to Avoid Each Other” [Dlaczego powinniśmy przestać unikać siebie nawzajem] z czasopisma Ensign z grudnia 2019 (str. 74–79).

Prezydent Dieter F. Uchtdorf, który służył wówczas jako członek Pierwszego Prezydium, wyjaśnił:

Prezydent Dieter F. Uchtdorf

Ta relacja [z innymi ludźmi] tworzy się za każdym razem, gdy z kimś przebywamy — poprzez wrażliwość na potrzeby innych, służbę im, dzielenie się czasem i umiejętnościami. Byłem poruszony przykładem pewnej siostry, która zmagała się z wyzwaniami swego wieku i choroby, ale postanowiła, że choć nie może zrobić wiele, może jednak być słuchaczem. Każdego tygodnia szukała ludzi, którzy zdawali się być strapieni lub zniechęceni i poświęcała im czas, słuchając ich. Była wielkim błogosławieństwem dla tak wielu ludzi. (Dieter F. Uchtdorf, „O tym, co najważniejsze”, Liahona, listopad 2010, str. 22)

Jak mogę postrzegać bliźnich w bardziej miłosierny sposób?

Prezydent Henry B. Eyring z Pierwszego Prezydium nauczał:

Prezydent Henry B. Eyring

Wiele lat temu byłem pierwszym doradcą prezydenta dystryktu we wschodnich Stanach Zjednoczonych. Nieraz, gdy podróżowaliśmy razem z prezydentem do naszych małych gmin, mówił: „Hal, gdy poznajesz jakąś osobę i założysz sobie, że ma ona poważne problemy, w ponad pięćdziesięciu procentach przypadków będziesz mieć rację”. Nie tylko się nie pomylił, ale z biegiem lat przekonałem się, że zaniżył to prawdopodobieństwo. (Henry B. Eyring, „Chciej, chciej, chciej”, Liahona, listopad 2018, str. 90).

Dodatkowe ćwiczenia

Przykład z filmu

Kiedy uczniowie będą omawiać pomysły i umiejętności, które pomogą im budować znaczące relacje z innymi ludźmi, możesz pokazać film pt. „Improve Family Relationships by Being More Pleasant, Urged President Nelson” [„Polepsz relacje rodzinne będąc bardziej przyjemnym”, nakłaniał Prezydent Nelson] (2:45). Po filmie poproś uczniów, aby podzielili się tym, czego dowiedzieli się od Prezydenta Russella M. Nelsona i młodzieży w centrum dla odwiedzających w Palmyrze w stanie Nowy Jork.

Unikanie osądów

Jednym ze sposobów na umacnianie więzi jest unikanie osądów. Jeśli dla uczniów korzystne byłoby przećwiczenie umiejętności, które pomogą im uniknąć osądzania, rozważ następujące ćwiczenie:

Podziel uczniów na małe grupy i zachęć ich, aby pomyśleli o błędnych przekonaniach lub osądach, jakie nastolatkowie mogą mieć na temat innych ludzi. Przestrzeż uczniów, aby nie odnosili się do konkretnych znanych im osób lub sytuacji, o których mogą wiedzieć. Umieść na widoku podane zdania i poproś, aby każda z grup omówiła, w jaki sposób jedno lub kilka z tych zdań mogłyby pomóc nastolatkom w przezwyciężeniu pokusy, aby osądzać innych ludzi.

• „Oni również są synami i córkami Ojca Niebieskiego”.

• „Prawdopodobnie czynią wszystko, co w ich mocy”.

• „Mogą przechodzić przez rzeczy, o których nie mam pojęcia”.

• „Więcej nas łączy niż dzieli”.

• „Każdy ma mocne i słabe strony”.

• „Zbawiciel ich kocha i pragnie dla nich tego, co najlepsze”.

Kiedy uczniowie już te zdania omówią, możesz zadać następujące pytania:

• W jaki sposób unikanie pokusy, aby osądzać bliźnich, pomaga nam stać się bardziej podobnymi do Jezusa Chrystusa?

• W jaki sposób pozytywne myślenie o innych ludziach i unikanie ich osądzania może wzmocnić nasze relacje?

Rozwiązywanie konfliktów: Komunikacja przy użyciu komunikatów „ja”

Jeśli dla uczniów korzystna mogłaby być nauka o zdrowym rozwiązywaniu konfliktów, możesz umieścić na widoku lub streścić następujące informacje:

Nieporozumienia i różnice pomiędzy ludźmi są naturalną częścią relacji. Może chodzić o różnice wartości, opinii, postrzegania spraw, motywacji, pragnień i pomysłów. Uczenie się, jak w zdrowy sposób reagować na te różnice, wzmocni twoje relacje z innymi ludźmi […].

Kiedy napotkacie na osobiste różnice, możesz mieć trudności z jasnym przedstawianiem swojego stanowiska bez eskalacji konfliktu. Używanie komunikatów „ja” może pomóc ci określić twoje obawy, uczucia i potrzeby w taki sposób, który jest łatwiejszy do usłyszenia i zrozumienia przez słuchacza. Komunikat „ja” skupia się na twoich uczuciach i doświadczeniach, a nie na twoim oglądzie tego, co druga osoba zrobiła lub co jej się nie udało.

Pierwsza część komunikatu „ja” określa i wyraża twoje uczucia, co jest kluczowe w rozwiązywaniu konfliktów lub nieporozumień. Pomaga zmniejszyć wrażenie zachowania defensywnego i ułatwia wzajemne słuchanie. (Znajdowanie siły w Panu. Odporność emocjonalna.[2021], str. 136)

Aby zilustrować tę zasadę, możesz podzielić się następującymi przykładami lub poprosić uczniów, aby pomyśleli o swoich własnych:

Przykłady komunikatów „ty”	Przykłady komunikatów „ja”
„Nigdy mnie nie słuchasz ani nie próbujesz mnie zrozumieć”.	„Czuję, że nie jestem słyszany ani rozumiany”.
„Nigdy nie wkładasz w swoje dary czy gesty żadnych myśli ani uczuć”	„Czuję się nieważny i zaniedbywany”.

Podziel uczniów na pary i umieść na widoku następujące ćwiczenie:

• Krok 1.: Zdecyduj, kto będzie partnerem nr 1 i kto będzie partnerem nr 2. Partner nr 1 zacznie od wymyślenia kilku typowych komunikatów „ty”, które słyszał. Partner nr 2 będzie odpowiadał, przekształcając komunikaty „ty” w komunikaty „ja”.

• Krok 2.: Zamień partnerów 1. i 2. i powtórz krok 1.

• Krok 3.: Wspólnie pomyślcie o tym, jak można okazać miłość, kiedy komunikat „ja” nie zostanie przyjęty zgodnie z oczekiwaniami.

Na zakończenie poproś uczniów, aby opowiedzieli, czego to ćwiczenie ich nauczyło i w jaki sposób można te umiejętności wykorzystywać w kontaktach ze swoimi przyjaciółmi i członkami rodziny.

Przykłady znaczących relacji w historii Kościoła oraz Doktrynie i Przymierzach