Առաջին Տեսիլքի բազմաթիվ պատմությունները

Մեր հարցերի պատասխանները փնտրելը կարող է մեզ ավելի մոտեցնել Հիսուս Քրիստոսին, եթե կիրառենք ողջամիտ սկզբունքներ։ Այդ սկզբունքներից մեկը մեր տեղեկատվության աղբյուրների որակը գնահատել սովորելն է։

Տեղեկությունների գնահատման վերաբերյալ լրացուցիչ խորհուրդների համար տես «Խորհուրդներ փնտրել վստահելի աղբյուրներում» թեման։

Ակնարկ

Ջոզեֆ Սմիթը վկայել է, որ Հայր Աստված և Հիսուս Քրիստոսը հայտնվեցին իրեն իր ծնողների տան մերձակայքի մի պուրակում, երբ նա մոտ 14 տարեկան էր։ Այս աստվածահայտնությունը հայտնի դարձավ որպես Առաջին Տեսիլք։ Ջոզեֆը և այլք Մարգարեի կենդանության օրոք գրի են առել Առաջին Տեսիլքի մի քանի պատմություններ։

Ջոզեֆը հրապարակել է Առաջին Տեսիլքի երկու պատմություն։ Ամենահայտնին դարձվել է սուրբ գրություն և գտնվում է Թանկագին Մարգարիտում։ Երկու չհրապարակված պատմություններ, գրառված Ջոզեֆ Սմիթի ամենավաղ ինքնակենսագրության մեջ և նրա օրագրում, ընդհանուր առմամբ անհայտ էին մինչև 1960-ականներին Եկեղեցու կողմից հրատարակվելը։

Տարբեր պատմությունները ներդաշնակ են, չնայած որ, բնականաբար, իրականում դրանք տարբերվում են շեշտադրումներով և մանրամասներով։ Ոմանք սխալմամբ պնդել են, որ Առաջին Տեսիլքի նկարագրությունների միջև ցանկացած տարբերություն փաստում է կեղծիքի մասին։ Ի հակադրություն դրա՝ պատմաբաններն ակնկալում են, որ երբ անհատը վերապատմում է մի փորձառություն բազմաթիվ միջավայրերում տարբեր ունկնդիրների համար երկար տարիների ընթացքում, յուրաքանչյուր պատմություն կարևորելու է փորձառության տարբեր կողմերը և պարունակելու է առանձնահատուկ մանրամասներ։

Ջոզեֆ Սմիթի Առաջին տեսիլքի պատմությունների հիմնական տարբերությունները հայտնաբերվել են ամենավաղ շրջանում՝ 1832 թվականին գրառված օրինակում։ Այն տարբերվում է մյուս պատմություններից մի քանի կետով.

1832 թվականի պատմության մեջ Ջոզեֆի գրագիրներից մեկը գրառել է «իմ 16-րդ տարում» արտահայտությունը։ Մյուս հաշվետվությունները հայտնում են, որ նա 14 տարեկան էր։ Ամենայն հավանականությամբ, դա գրագրի սխալի արդյունք էր։
Ամենավաղ պատմության մեջ Ջոզեֆն աղոթում էր՝ ներում խնդրելով իր մեղքերի համար։ Հետագա պատմության մեջ նա ցանկանում էր իմանալ, թե որ եկեղեցուն պետք է միանա։ Այս երկու հարցերը հավանաբար շատ սերտորեն կապված էին Ջոզեֆի մտքում, և երկուսն էլ արտացոլում էին փրկվելու նրա ցանկությունը։
Առաջին պատմությունն ասում է. «Տերը բացեց երկինքն իմ գլխավերևում, և ես տեսա Տիրոջը, և նա խոսեց ինձ հետ»։ Սուրբգրային պատմության մեջ Ջոզեֆը բացատրել է, որ Հայրը ներկայացրել է Որդուն, ով հետագայում սկսել է խոսել Ջոզեֆի հետ։ Թեև 1832 թվականի պատմությունը չի ներառում այս մանրամասնությունը, բոլոր պատմություններն ընդգծում են Հիսուս Քրիստոսի կենտրոնական դերը տեսիլքում։ Նա է, որ պատասխանեց Ջոզեֆի հարցերին։

Առաջին Տեսիլքի մասին Ջոզեֆի բազմաթիվ պատմությունները մեզ հնարավորություն են տալիս ավելին իմանալ այս ուշագրավ իրադարձության մասին, քան մենք կարող էինք, եթե այն ավելի քիչ փաստագրված լիներ։ Վերջին Օրերի Սրբերը, որոնք կարդում են դրանք, կարող են երախտապարտ լինել Մարգարեի անկեղծ վկայության համար, որ Աստված պատասխանեց իր աղոթքին ուշագրավ տեսիլքով։

Ավետարանի ուսումնասիրության հետ կապված ուղեցույցներ.

«Առաջին Տեսիլքը»
«Ջոզեֆ Սմիթ»
«Հայտնություն»

Ուսումնասիրենք ձեր հարցերը

Ինչո՞ւ տարբերություններ կան Ջոզեֆ Սմիթի Առաջին Տեսիլքի պատմությունների միջև։

Ջոզեֆ Սմիթը թողել է Առաջին Տեսիլքի չորս պատմություն։ Ի հավելումն այս պատմությունների՝ նրա ժամանակակիցներից հինգը պատմություններ գրեցին այն բանից հետո, երբ լսեցին Ջոզեֆի խոսքերն իր փորձառության մասին։ Բազմաթիվ պատմություններն իրենց տարբեր շեշտադրումներով և մանրամասներով մեզ ավելի ամբողջական պատկերացում են տալիս այս հրաշք փորձառության մասին։

Մարդիկ հաճախ շեշտում են փորձառության տարբեր կողմերը՝ կախված իրենց լսարանից կամ կիսվելու պատճառներից։ Ջոզեֆի պատմությունները այս երևույթի հիանալի օրինակներ են։ Թեև դրանք տարբերվում են շեշտադրմամբ և մանրամասներով, սակայն ներկայացնում են հետևողական պատմություններ։ Դրա սուրբգրային օրինակը կարելի է գտնել Նոր Կտակարանում՝ Պողոսի դարձի գալու բազմաթիվ պատմություններում։

Առաջին տեսիլքի պատմությունները արձանագրվել են տարբեր հանգամանքներում․ գրել է անձնական պատմություն, իր տանը վերապատմել իր փորձառությունը այցելուին, թելադրել իր կյանքի պատմությունը պաշտոնական պատմության համար կամ պատասխանել լրագրողի հարցմանը։ Յուրաքանչյուր դեպքում, ըստ երևույթին, Ջոզեֆը հիմնվել է այն հիշողությունների վրա, որոնք նրա կարծիքով առավել կարևոր են եղել ունկնդիրների համար։ Պատմությունների միջև եղած տարբերությունները պատմաբաններն ու գիտնականներն ուսումնասիրում են՝ ակնկալելով գտնել նման տարբեր համատեքստերում ներկայացված փաստաթղթերը։

Պատմությունների միջև եղած տարբերությունները նաև ցույց են տալիս, թե ինչպես են Ջոզեֆի հասկացողությունն ու հեռանկարը ընդլայնվել ժամանակի, փորձառության և հետագա հայտնությունների արդյունքում։ Երբ Ջոզեֆը թելադրեց իր առաջին պատմությունը 1832 թվականին, դեռ իր ծառայության վաղ շրջանն էր։ Պատմությունը հիմնականում անձնական է և կենտրոնանում է Ջոզեֆի համար տեսիլքի նշանակության վրա։ Երբ նա հետագայում թելադրեց այն պատմությունը, որն այժմ գտնվում է Թանկագին Մարգարիտում, նա անդրադարձավ տեսիլքի իմաստին ոչ միայն իր, այլև Եկեղեցու և աշխարհի համար։

Քանի՞ երկնային էակ տեսավ Ջոզեֆ Սմիթը Առաջին Տեսիլքում։

Ջոզեֆի չորս պատմություններից երեքը հստակորեն նկարագրում են երկու «անձնավորության»՝ Հայր Աստծուն և Հիսուս Քրիստոսին։ Մի պատմության մեջ նա նշել է, որ նաև հրեշտակներ է տեսել։ Ջոզեֆի ամենավաղ պատմությունն ավելի քիչ մանրամասներ է պարունակում։ 1832 թվականին գրված պատմության մեջ նկարագրվում է, որ «Տերը» բացեց երկինքները, իսկ հետո Ջոզեֆը տեսավ «Տիրոջը»։

Այս պատմությունը կարելի է դիտարկել մի քանի տեսանկյունից։ Ջոզեֆ Սմիթը գուցե ասել է «Տերը»՝ նկատի ունենալով և Հայր Աստծուն, և Որդուն, ինչպես որ Ջոզեֆի օրերում ոմանք դիմում էին Նրանց։ Կամ գուցե նա պարզապես կենտրոնացել էր Հիսուս Քրիստոսի՝ աստվածային Անձնավորության վրա, ով ներեց նրան իր մեղքերը և փոխանցեց տեսիլքի պատգամը։

Արդյո՞ք Ջոզեֆ Սմիթն աղոթում էր ներման համար, թե ուզում էր իմանալ որ եկեղեցուն միանալ։

Ջոզեֆի Առաջին Տեսիլքի ամենավաղ պատմությունը, որը գրվել է նրա երիտասարդ տարիքում, ասում է, որ նա աղոթում էր՝ ներում խնդրելով իր մեղքերի համար։ Նրա հետագա պատմությունները, որոնք գրվել են երկար տարիներ որպես աճող եկեղեցու առաջնորդ ծառայելուց հետո, ընդգծում էին նրա որոնումները, թե որ եկեղեցուն միանալ։ Իրականում Ջոզեֆի համար այս երկու հարցերը սերտորեն կապված էին։ Երկուսն էլ արտացոլում են փրկվելու նրա ցանկությունը։

Ինչո՞ւ են Ջոզեֆ Սմիթի Առաջին Տեսիլքի պատմությունները տարբերվում նրանով, թե նա ինչպես է նկարագրել իր տարիքը։

Ջոզեֆ Սմիթը գրել է Առաջին Տեսիլքի իր առաջին պատմությունը իր իսկ ձեռքով 1832 թվականին։ Ջոզեֆի կողմից գրելն ավարտելուց որոշ ժամանակ անց մի գրագիր տողերի արանքում ավելացրել է Ջոզեֆի տարիքը՝ նշելով, որ տեսիլքի ժամանակ նա իր «տասնվեցերորդ տարում» էր (կամ 15 տարեկան հասակում)։ Մենք չգիտենք, թե արդյոք գրագիրը խորհրդակցել է Ջոզեֆի հետ այս լրացման մասին։ Իր հետագա պատմություններից յուրաքանչյուրում Ջոզեֆն ասել է, որ ինքը 14 տարեկան էր։

Ջոզեֆի բոլոր պատմությունները գրվել են տեսիլքի տեղի ունենալուց ավելի քան տասը տարի անց։ Նույնիսկ, եթե նա ուղղորդել է իր գրագրին գրել, որ ինքը 15 տարեկան էր, թվում է, որ ավելի ուշադիր խորհելուց հետո նա եզրակացրել է, որ տեսիլքի պահին 14 տարեկան էր։ Պատմաբաններն ակնկալում են գտնել նման անհամապատասխանություններ, երբ մարդիկ պատմում են իրենց կյանքի հիշողություններից։ Ամեն դեպքում, այն փաստը, որ տեսիլքը տեղի է ունեցել, շատ ավելի կարևոր է, քան դրա ճշգրիտ ամսաթիվը։

Կա՞ն արդյոք պատմական ապացույցներ կրոնական ոգևորության մասին Պալմիրայի (Նյու Յորք) մոտակայքում 1820 թվականին։

Այո: Իր 1838 թվականի պատմության մեջ Ջոզեֆ Սմիթն ասել է, որ իր Առաջին Տեսիլքը տեղի է ունեցել 1820 թվականի գարնանը։ Ջոզեֆը տեսիլքից առաջ որոշ ժամանակ խորհում էր այն հարցերի շուրջ, որոնք մղեցին նրան աղոթել։ 1832 թվականի իր պատմության մեջ Ջոզեֆը գրել է, որ սկսել է խորհել «իմ անմահ հոգու բարօրության ամենակարևոր մտահոգությունների մասին», երբ 12 տարեկան էր, կամ մոտ 1818 թ.։ Պատմական գրառումները հստակ ցույց են տալիս, որ կրոնական խանդավառություն էր տիրում Միացյալ Նահանգներում այս ժամանակաշրջանում, հատկապես արևմտյան Նյու Յորքում, որտեղ ապրում էր Ջոզեֆը։

Երբեմն այս ոգևորությունը վերածննդի ժողովների ձև էր ստանում, ինչպես օրինակ մեթոդիստների կողմից Պալմիրայի մոտ 1818 թվականին անցկացված ժողովը։ Տեղի մեթոդիստները նույնպես հավաքվել են հաջորդ տարի Նյու Յորքի Վիեննայում (այժմ՝ Ֆելփս), Սմիթների ընտանեկան ֆերմայից 15 մղոն հեռավորության վրա։ Մեթոդական շրջիկ քարոզչի օրագրերը փաստում են, որ շատ կրոնական հուզումներ են առաջացել Ջոզեֆի աշխարհագրական տարածքում` 1819 և 1820 թվականներին։ Դրանք հայտնում են, որ վերածննդի մեթոդիստական քահանա Սրբազան Ջորջ Լեյնը այդ երկու տարիների ընթացքում գտնվում էր այդ տարածաշրջանում՝ խոսելով «Բարեփոխումներ իրականացնելու Աստծո մեթոդի մասին»։ 1820 թվականի գարնան վերջին Պալմիրայում տեղի է ունեցել մեթոդիստական ճամբարի եռօրյա ժողով, իսկ մի քանի տարի անց՝ 1824 թվականին, տեղի են ունեցել վերածննդի լայնածավալ աշխատանքներ։ Թեև Ջոզեֆը որոշակիորեն չի նշել վերածնունդների մասին, սակայն դրանք անվրեպ ապացույցն են այն «արտասովոր հուզմունքի», որը նա նկարագրել է։

Ինչո՞ւ Ջոզեֆն այդքան երկար սպասեց Առաջին Տեսիլքի պատմությունը գրելու համար։

Ջոզեֆ Սմիթը կյանքի առաջին 24 տարիների ընթացքում ոչ մի ինքնակենսագրական գրառում չի կատարել։ Նա մեծացել է մի ընտանիքում, որը գրագետ էր, բայց պաշտոնական կրթություն չի ստացել։ Մենք գիտենք, որ նրա համար դժվար էր գրավոր կերպով արտահայտվելը։

Եկեղեցու կազմավորումից կարճ ժամանակ անց Տերը պատվիրեց Ջոզեֆին գրել պատմությունը։ Ուշագրավ է, որ այս պատվիրանը ստանալուց կարճ ժամանակ անց առաջին բաներից մեկը, որ նա գրի առավ, Առաջին Տեսիլքի պատմությունն էր։

Ինչո՞ւ Եկեղեցու վաղ շրջանի որոշ անդամներ Վերականգնման վերաբերյալ իրենց պատմություններում չեն հիշատակել Առաջին Տեսիլքը։

Եկեղեցու վաղ անդամները երբեմն պատմում էին Վերականգնման մասին՝ առանց Առաջին Տեսիլքին անդրադառնալու: Օրինակ՝ Ջոզեֆ Սմիթի մայրը՝ Լյուսին, և նրա եղբայր Ուիլյամը գրել են պատմություններ, որոնք սկսվում են 1823 թ. Մորոնի հրեշտակի այցելությունից և չեն հիշատակում Հոր և Որդու հայտնությունը։ Նմանապես, Օլիվեր Քաուդերիի ամենավաղ հրատարակված պատմությունը Վերականգնման մասին սկսվում է Մորոնիի հայտնությամբ։

Ջոզեֆն ինքը երկար տարիներ չէր շեշտում կամ հաճախ չէր խոսում տեսիլքի մասին հանրության առջև։ Նրա պատմություններից մեկը հուշում է, որ սկզբում նա նույնիսկ վարանում էր մանրամասներ պատմել իր ընտանիքի անդամներին՝ հավանաբար չցանկանալով կիսվել բացառիկ սուրբ փորձառությամբ։ Մյուս կողմից, Ջոզեֆը հաճախ էր վկայում Մորոնիի այցելության և Մորմոնի գրքի թարգմանության մասին։ Այս իրադարձությունները եկեղեցու վաղ շրջանի անդամներից շատերը համարեցին Ջոզեֆի աստվածային կոչման հիմնական ապացույց։ Եկեղեցու այս անդամների տված պատմությունները չեն խաթարում Ջոզեֆի ականատեսների վկայությունը, սակայն դրանք արտացոլում են Վերջին Օրերի Սրբերի վաղ շրջանի հուզմունքը և վկայությունը Մորմոնի Գրքի վերաբերյալ։

Կա՞ն արդյոք նմանություններ Ջոզեֆ Սմիթի 1832 թվականին գրի առած Առաջին Տեսիլքի պատմության և իր օրերի այլ քրիստոնյաների դարձի մասին պատմությունների միջև։

Ջոզեֆ Սմիթի Առաջին Տեսիլքը մարդկության պատմության մեջ գերբնական պահ է։ Մինչ նրա օրերում այլ մարդիկ գրում էին հոգևոր տեսիլքների մասին, նրանց բոլոր պատմությունները մնում էին անձնական դարձի գալու պատմություններ։ Ջոզեֆի անզուգական փորձառությունը նշանավորեց մի շարք հրաշքների սկիզբը, որոնք հանգեցրին Հիսուս Քրիստոսի ավետարանի լրիվության վերականգնմանը։

1832 թ. Առաջին Տեսիլքի պատմությունը գրված է լեզվական որոշակի ոճով, որին հանդիպում ենք նաև նրա օրերում ապրող մյուս քրիստոնյաների դարձի գալու պատմություններում։ Զարմանալի չէ, որ Ջոզեֆը տեսիլքը նկարագրելու համար օգտագործում էր իրեն ծանոթ լեզուն։ Նման ձևով, Եկեղեցու անդամներն այսօր իրենց վկայություններն են բերում՝ օգտագործելով արտահայտություններ, որոնք սովորել են ուրիշներից։ Սակայն, չնայած այն լեզուն, որով մենք կիսվում ենք մեր վկայություններով, հաճախ հետևում է օրինաչափությանը, մեր անհատական հոգևոր փորձառությունները եզակի են և անձնական։

Իմացեք ավելին

Ավետարանական թեմաների ակնարկ. «Պատմություններ Առաջին Տեսիլքի մասին»