မော်မုန်ကျမ်းအကြောင်း အကျဉ်းချုပ်ရှင်းပြချက်

မော်မုန်ကျမ်းသည် ရှေးအမေရိကရှိလူမျိုးတို့အကြောင်း သန့်ရှင်းမွန်မြတ်သောမှတ်တမ်း တစ်ခု ဖြစ်ပြီး သတ္တုပြားများပေါ်၌ ရေးထွင်းထား၏။ ဤမှတ်တမ်းကို စုဆောင်းပြုစုရာ မှတ်တမ်းမှတ်ရာတို့တွင် အောက်ပါတို့ ပါဝင်၏။

နီဖိုင်း၏ပုရပိုက်ပြားများ၊ ထိုပုရပိုက်ပြားတို့မှာ ပုရပိုက်ပြားအငယ်နှင့် ပုရပိုက်ပြားအကြီးဟု နှစ်မျိုးရှိ၏။ ရှေ့ပုရပိုက်တို့သည် ဝိညာဉ်ပကတိဆိုင်ရာအမှုများ၊ အမှုတော်ဆောင်ခြင်းနှင့် ပရောဖက်တို့၏ သွန်သင်ခြင်းတို့အတွက် အထူးသီးသန့်ဖြစ်ပြီး၊ နောက်ပုရပိုက်တို့တွင် လူတို့၏ လောကီရေးရာသမိုင်းကြောင်းနှင့်စပ်လျဉ်းသည့်အရာတို့အများဆုံး ပါဝင်၏ (၁ နီဖိုင်း ၉း၂–၄)။ သို့သော်လည်း၊ မောဇိယလက်ထက်မှစ၍၊ ပုရပိုက်ပြားအကြီးတို့တွင်လည်း ဝိညာဉ်ပကတိဆိုင်ရာပို၍အရေးကြီးသောအချက်များ ပါဝင်၏။
မော်မုန်၏ပုရပိုက်ပြားများ၊ ထိုပုရပိုက်ပြားတို့တွင် နီဖိုင်း၏ပုရပိုက်ပြားအကြီးတို့မှ မော်မုန်ပြုထားသည့်အကျဉ်းချုပ်တစ်ခုမှာ မှတ်ချက်များစွာတို့နှင့်အတူ ပါဝင်၏။ ဤပုရပိုက်ပြားတို့တွင် မော်မုန်ပြုထားသည့် သမိုင်း၏အဆက်နှင့် သူ့သားမော်ရော်နိုင်း၏ ဖြည့်စွက်ချက်များလည်းပါဝင်၏။
ဧသာ၏ပုရပိုက်ပြားများ၊ ထိုပုရပိုက်ပြားတို့သည် ယာရက်အမျိုးသားတို့၏သမိုင်းကြောင်းကို ဖော်ပြ၏။ ကိုယ်တိုင်မှတ်ချက်များ ထည့်သွင်းသူ မော်ရော်နိုင်းက ဤမှတ်တမ်းကို အကျဉ်းချုပ်လျက်၊ “ဧသာကျမ်း”ဟူသောခေါင်းစီးအောက်၌ အဓိကသမိုင်းကြောင်းနှင့် ပေါင်းစပ်ထား၏။
ကြေးပုရပိုက်ပြားများကို လေဟိ၏လူမျိုးတို့က ဘီစီ ၆၀၀ တွင် ယေရုရှလင်မှ ဆောင်ယူခဲ့ကြ၏။ ဤပုရပိုက်ပြားတို့တွင် “မောရှေကျမ်းငါးကျမ်း၊ … ရှေးဦးစွာမှစ၍ … ယုဒရှင်ဘုရင်ဇေဒကိနန်းစံခြင်းအစအထိ ယုဒလူမျိုးတို့၏မှတ်တမ်း၊ သန့်ရှင်းသောပရောဖက်တို့၏ ပရောဖက်ပြုဟောချက်များ” ပါဝင်၏ (၁ နီဖိုင်း ၅း၁၁–၁၃)။ ဤပုရပိုက်ပြားတို့မှ ကိုးကားချက်များစွာတို့မှာ ဟေရှာယ၊ ထို့အတူ သမ္မာကျမ်းလာနှင့် သမ္မာကျမ်းလာမဟုတ်သည့် အခြားသော ပရောဖက်တို့ကို ကိုးကားလျက် မော်မုန်ကျမ်း၌ ဖော်ပြထား၏။

မော်မုန်ကျမ်းတွင် အများအားဖြင့် မူရင်းဖန်တီးသူ၏အမည်ဖြင့် ကျမ်းများအဖြစ် သတ်မှတ်၍ အဓိကအပိုင်း သို့မဟုတ် အခန်း တစ်ဆယ့်ငါးခု ဖွဲ့စည်းပါဝင်၏။ ခြွင်းချက်တစ်ခု ပါဝင်ပေ၏။ ပထမပိုင်း (ဩမနိ၌အဆုံးသတ်သည့် ပထမခြောက်ကျမ်း) သည် နီဖိုင်း၏ပုရပိုက်ပြားအငယ်မှ ဘာသာပြန်ထားခြင်းဖြစ်၏။ ဩမနိနှင့် မောဇိယနှစ်ကျမ်းကြား၌ ကြားခံတစ်ခုရှိပြီး၊ မော်မုန်၏စကားများဟု ခေါ်၏။ ဤကြားခံသည် ပုရပိုက်ပြားအငယ်တို့ပေါ်၌ ရေးထွင်းထားသောမှတ်တမ်းကို မော်မုန်၏ ပုရပိုက်ပြားအကြီးတို့၏ အကျဉ်းချုပ်တို့နှင့် ဆက်စပ်ပေး၏။

မောဇိယမှ မော်မုန်အခန်းကြီး ၇၊ အထိ အရှည်ဆုံးသောအပိုင်းသည် နီဖိုင်း၏ပုရပိုက်ပြားအကြီးတို့ကို မော်မုန်၏အကျဉ်းချုပ်မှ ဘာသာပြန်ထားခြင်းဖြစ်၏။ မော်မုန်အခန်းကြီး ၈ မှ ကျမ်းစာတွဲ၏အဆုံးအထိ နိဂုံးပိုင်းမှာ မော်မုန်၏သား မော်ရော်နိုင်း၏ ရေးထွင်းထားခြင်းဖြစ်ပြီး၊ သူ့အဘ၏ဘဝအကြောင်းမှတ်တမ်းကို အဆုံးသတ်ပြီးနောက် ယာရက်အမျိုးသားမှတ်တမ်း (ဧသာကျမ်းအဖြစ်) အကျဉ်းချုပ်ကို ပြုလုပ်၍၊ မော်ရော်နိုင်းကျမ်းဟုထင်ရှားသောအပိုင်းကို နောက်မှ ဖြည့်စွက်ထား၏။

အေဒီ ၄၂၁ ခန့်လောက်တွင်၊ နီဖိုင်းအမျိုးသား ပရောဖက်-သမိုင်းပြုစုသူတို့၏ နောက်ဆုံးဖြစ်သော မော်ရော်နိုင်းသည် ထိုသန့်ရှင်းမွန်မြတ်သောမှတ်တမ်းကို ဘုရားသခင်၏ ရှေးပရောဖက်တို့မှတစ်ဆင့် သူ၏အသံအားဖြင့် ကြိုတင်၍ ဟောကိန်းထုတ်တော်မူသည့်အတိုင်း နောက်ပိုင်းကာလများ၌ ထွက်ပေါ်လာစေခြင်းငှာ တံဆိပ်ခတ်၍ ကိုယ်တော်ရှင်ထံသို့ ကွယ်ဝှက်ထားခဲ့၏။ အေဒီ ၁၈၂၃ ခုနှစ်တွင်၊ ရှင်ပြန်ထမြောက်လေပြီးသောပုဂ္ဂိုလ်ဤမော်ရော်နိုင်းသည် ပရောဖက်ဂျိုးဇက်စမစ်ထံသို့ အကြည့်အရှုကြွရောက်လာခဲ့၏၊ နောက်ပိုင်းတွင် ရေးထွင်းထားသောပုရပိုက်ပြားများကို ပေးအပ်ခဲ့၏။

ယခုမူအကြောင်း၊ မာတိကာစာမျက်နှာရှေ့ရှိ မူရင်းခေါင်းစီးစာမျက်နှာမှာ ပုရပိုက်ပြားများမှ ထုတ်ယူထားခြင်းဖြစ်ပြီး၊ သန့်ရှင်းမွန်မြတ်သောစာသား၏အစိတ်အပိုင်းဖြစ်၏။ ၁ နီဖိုင်းနှင့် မောဇိယ ၉ ရှေ့မှာကဲ့သို့ စာလုံးစောင်းပုံ စာလုံးပုံစံဖြင့်မဟုတ်သော နိဒါန်းသည်လည်း သန့်ရှင်းမွန်မြတ်သောစာသား၏ အစိတ်အပိုင်းဖြစ်၏။ အခန်းခေါင်းစဉ်များရှိ စာလုံးစောင်းပုံဖြင့် ရှိသောနိဒါန်းတို့သည် မူရင်းစာသားများမဟုတ်ဘဲ ဖတ်ရာ၌ လွယ်ကူစေခြင်းအတွက် လေ့လာရေးအထောက်အကူများ ဖြစ်ပေ၏။

မော်မုန်ကျမ်းအား အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့်ပုံနှိပ်သည့် ယခင်မူများ၌ အနည်းငယ်သော စာသားအမှားအယွင်းအချို့ ဆက်တိုက်ရှိခဲ့၏။ ယခုမူ၌ အကြောင်းအရာတို့ကို ပုံနှိပ်စာမူများနှင့် ပရောဖက်ဂျိုးဇက်စမစ်တည်းဖြတ်သည့် အစောပိုင်းမူများနှင့် ကိုက်ညီစေရန် သင့်လျော်မည့် ပြင်ဆင်ချက်များ ပါဝင်၏။