2021
Ko Hono Fakatatau Kiate Koe ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá
Sānuali 2021


Fakaʻilekitulōnika Pē

Ko Hono Fakatatau Kiate Koe ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá

ʻE tokoniʻi kitautolu ʻe heʻetau ako ʻa e Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au ʻi he taʻu ní, ke tau ʻiloʻi ai ʻa e lava ke fakataautaha ʻa e ngaahi folofolá kiate kitautolú.

Te tau ako ʻi he taʻú ni ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá ʻi heʻetau ngaahi lēsoni ʻi he Ha‘u, ʻo Muimui ‘Iate Aú. ʻOku akoʻi kitautolu ʻe he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá fekauʻaki mo e tokāteline ʻo e ongoongoleleí, ngaahi tāpuaki ʻo hono tauhi ʻo e ngaahi fekaú, mo e fekumi mo hono maʻu ʻo e fakahā fakatāutahá. Ko hono moʻoní, ko e lahi taha ʻo e tohí ko ha fakahā fakahangatonu ia mei he ʻOtuá, pea ʻoku tuʻu ia ko ha fakamoʻoni mālohi ʻokú Ne lava ʻo folofola atu foki kiate koe.

ʻOkú ke ʻai hoʻo ako folofola fakatāutahá ke toe mālohi ange ʻi he taimi ʻokú ke ʻilo ai ʻoku mahuʻinga kiate koe ʻa e meʻa ʻoku mahuʻinga foki ki he ʻEikí. ʻOkú Ne mahuʻingaʻia ʻi he tapa kotoa ʻo hoʻo moʻuí ʻo tatau ai pē pe ko e ngāue, ako, ngaahi vā fetuʻutaki, ngāue fakaetauhi pe ko hoʻo lelei fakalūkufuá. ʻI he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá, “ ʻoku [hā] ʻi ai mo ha fakaafe ki he kakai fulipē ʻi he feituʻu kotoa pē ke nau fanongo ki he leʻo ʻo e ʻEiki ko Sīsū Kalaisí, ʻoku folofola mai kiate kinautolu koeʻuhí ko ʻenau lelei fakatuʻasinó mo honau fakamoʻui ʻi he taʻengatá” (talateu ki he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava).

ʻI heʻene peheé, kapau ʻe ʻi ai ha taimi ʻe niʻihi ʻoku faingataʻa ai ke ke fakafehoanaki ki he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá, ko ha fanga kiʻi tokoni ʻeni ki he founga ke ngaohi ai hoʻo akó ke toe mahuʻinga fakataautaha ange kiate koe mo ʻuhinga mālie ange.

1. Lotu Kimuʻa pea Fokotuʻu ha Taumuʻa ki hono Akó

Ko e ʻuluaki foʻi lea ʻi he konga 1 ko e tokanga mai, ʻa ia ko e fakaafe mai ʻa e ʻEikí ke fakafanongo fakamaatoato pea tokanga ange ki Heʻene ngaahi folofolá. ʻOku vēkeveke mai ʻa e ʻEikí ke ke fanongo ange kiate Ia pea muimui ki Heʻene akonakí koeʻuhí ʻokú Ne ʻafioʻi hoʻo ngaahi fiemaʻú mo e founga ke tokoniʻi ai koé. ʻI he kamata ʻaki hoʻo akó ha lotú, te ke lava ʻo fakaafeʻi ai ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní, ongoʻi ngofua ange ʻa e ngaahi ueʻi fakalaumālié pea tukutaha hoʻo tokangá ʻi hono toe fakaloloto ange ki he ngaahi vēsí.

Ne akonaki ʻa ʻEletā Lisiate G. Sikoti (1928–2015) ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo pehē: “Kuo hanga ʻe he Tamai Hēvaní ʻi he kuonga kotoa pē ʻo ueʻi fakalaumālie ha kau tangata mo ha kau fafine kuo fili ke nau fekumi, ʻi he fakahinohino ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní, ki ha ngaahi founga ke veteki ʻaki ʻa e ngaahi palopalema fakapuputuʻu ʻo e moʻuí. Kuó Ne ueʻi ʻa e kau tamaioʻeiki ko ia kuo ʻosi fakamafaiʻí ke nau hiki ʻa e ngaahi founga ko iá ke hoko ko ha faʻahinga tohi tuʻutuʻuni maʻa ʻEne fānau ʻoku tui ki Heʻene palani ʻo e fiefiá pea ʻi Hono ʻAlo ʻOfaʻanga ko Sīsū Kalaisí.”1 Ko e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá, ko ha taha ia ʻo e ngaahi tohi ko iá. ʻI hoʻo teuteu ke maʻu ha fakahā fakataautaha ʻaki hono fakakaukauʻi lelei ʻa e meʻa ke akó mo e foungá, ʻokú ke fakahaaʻi ai ki he ʻEikí ʻa hoʻo loto-vēkeveke ke ngāue fakataha mo Ia ki ha fakahinohino.

ʻE lava foki ke tokoniʻi koe ke ke maʻu ha ngaahi fakakaukau foʻou ʻi hoʻo fulifulihi hoʻo founga ako angamahení. ʻAhiʻahi ako ʻo fakatatau ki he kaveingá pe ko hono fakahokohoko totonu ʻo e taimi ne maʻu ai ʻa e ngaahi fakahaá (vakai ki he Fakahokohoko Totonu ʻo e Fakahokohoko ʻo e Tohí), pea fakaʻilongaʻi ʻa e ngaahi vēsí ʻi ha founga ʻe tokoni atu ai ki hoʻo fakakaukauloto ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻoku akoʻí.

2. Feinga ke ʻIloʻi ʻa hono Puipuituʻa Fakahisitōliá

ʻE tokoni ʻe hoʻo ʻilo ki he ʻuhinga ne ʻomi ai ʻa e ngaahi fakahā ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá ke ke ʻiloʻi ai ʻa e meʻa ʻoku akoʻi mai ʻe he ʻEikí.2 “Naʻe maʻu ʻa e ngaahi fakahā toputapu ko ʻení ʻi he tali ki he lotu, ʻi he ngaahi taimi ʻo e fiemaʻú, pea naʻe tupu ia mei ha ngaahi meʻa naʻe hoko moʻoni ʻi he moʻuí pea kau ki ai mo ha kakai moʻui. Naʻe fekumi ai ʻa e Palōfitá mo hono kaungāngāué ke maʻu ha fakahinohino fakalangi, pea ʻoku fakamoʻoniʻi ʻe he ngaahi fakahā ko ʻení naʻa nau maʻu ia. ʻOku mamata ha taha ʻi he ngaahi fakahaá ki hono fakafoki mo hono fofola mai ʻo e ongoongolelei ʻa Sīsū Kalaisí mo hono kamata ʻo e kuonga ʻo e kakato ʻo e ngaahi kuongá” (talateu ki he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá).

ʻOku maʻu ʻi he tab “Fakafoki Maí mo e Hisitōlia ʻo e Siasí” ʻi he polokalama Gospel Library, ha ngaahi maʻuʻanga tokoni lahi fekauʻaki mo e hisitōlia ne hoko kimuʻa ʻi he ngaahi meʻa mahuʻinga, hangē ko e Hisitōlia ʻo e Siasí mo e ngaahi fakamatala ʻo e Ngaahi Tefito ʻo e Ongoongoleleí, pea pehē foki ki he ngaahi talanoa fekauʻaki mo e hisitōlia fakaemāmani lahi ʻo e Siasí. ʻE lava ke tokoni hoʻo ʻilo ki he ngaahi meʻa fakahisitōliá ke ke ʻiloʻi ai e founga te ke lava ʻo fakafanongo ai kiate Iá.

3. Fakatatau Ia Kiate Koe

ʻOku fakataumuʻa ʻa e ngaahi vahe lahi ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá ki he kakai kehekehe ʻa ia ʻoku folofola ki ai ʻa e ʻEikí. Feinga ke fakahū ho hingoá ʻi honau hingoá ʻi he lolotonga hoʻo laú—ʻe lava ʻe he meʻá ni ʻo fakamanatu atu kiate koe ʻoku lea fakahangatonu atu ʻa e ʻEikí kiate koe ʻi he taimi ʻokú ke fakatatau ai ʻa e ngaahi folofolá kiate koe peé (vakai, 1 Nīfai 19:23).

ʻIkai ngata aí, ʻoua naʻa ngalo ke kumi hoʻo kau heló ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá! Kumi ʻa e tokotaha ʻokú ke lava ʻo fakafehoanaki ki aí mo ueʻi fakalaumālie koe ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá ʻo hangē pē kapau ko hoʻo heló ʻa Nīfai. ʻOku fonu ʻa e tohí ni ʻi he ngaahi sīpinga ʻa e Kāingalotu ʻoku nau tafoki ki he ʻEikí ki ha fakahinohino mo ha tokoni—ʻi he ngaahi taimi leleí mo e koví fakatouʻosi.

Kuó u maʻu ha fakamoʻoni ki he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá ʻi heʻeku fekumi ʻi he faʻa lotu ke ʻilo ʻa e ngaahi pōpoaki fakataautaha ʻa e ʻEikí maʻaku ʻi he vahe takitaha. ʻOku ueʻi fakalaumālie au ʻe he tui ʻa kinautolu kuo nau fakatoka ʻa e fakavaʻe ki he Fakafoki Mai [ʻo e Ongoongoleleí] ʻa ia ʻoku ou kau ki aí. ʻE fakamanatu atu ʻe hono ako ʻo e tohi ko ʻení ʻi he taʻu ní, ʻa hono fakaofo ʻo e kei folofola mai ʻa e ʻEikí kiate kitautolú ʻo hangē pē ko ʻEne folofola ki he niʻihi kehé ʻi he ngaahi toʻu tangata kimuʻá. Te ke ʻilo ʻokú Ne ʻafioʻi koe mo hoʻo ngaahi tūkunga fakafoʻituituí, pea te Ne tataki koe ʻi hoʻo ngaahi faingataʻaʻia makehé. Pea ʻe hokohoko atu ʻa e tupulaki ʻa hoʻo tuí mo hoʻo falala kiate Iá.

Maʻuʻanga Fakamatalá

  1. (Lisiate G. Sikoti, “Ko e Mālohi ʻo e Folofolá,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2011, 6.

  2. Vakai, Revelations in Context: The Stories behind the Sections of the Doctrine and Covenants, ʻētitaʻi ʻe Matthew McBride mo James Goldberg. (2016), history.ChurchofJesusChrist.org.

Paaki