2022
Founga ke Fehangahangai ai mo e Faʻahinga ʻe Tolu ʻo e Ngaahi Faingataʻá
Māʻasi 2022


“Founga ke Fehangahangai ai mo ha Faʻahinga Faingataʻa ʻe Tolu,” Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú, Māʻasi 2022.

Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au

Sēnesi 37–50

Founga ke Fehangahangai ai mo e Faʻahinga ʻe Tolu ʻo e Ngaahi Faingataʻá

ʻOku lahi ha ngaahi faingataʻa kehekehe ʻi he moʻuí, ka ko e talí maʻu pē ʻa e tafoki ki he ʻOtuá.

ʻĪmisi
Ko hono fakatau atu ʻo Siosefa ʻe hono ngaahi tokouá ki he nofo pōpulá.

Ngaahi tā fakatātā ʻa Simini Blocker

ʻI he loto meheka, ne fakatau atu ʻe he ngaahi tokoua ʻo Siosefá ia ki he nofo pōpulá pea nau talaange ki heʻenau tamaí, ne tamateʻi ia ʻe he fanga manu fekaí.

Naʻe mei lava ʻe Siosefa ʻo ʻIsipité ʻo ʻeke ange ha ngaahi fehuʻi lahi fekauʻaki mo e ngaahi meʻa ne hoko ʻi heʻene moʻuí. Te ke ako he māhiná ni ki heʻene moʻuí, ka ko ha fakamatala nounou ʻeni ʻo e meʻa naʻe hoko kiate iá:

  • Naʻe fakatau atu ia ʻe hono ngaahi tokouá ki he nofo pōpulá.

  • ʻI heʻene hoko ko ha pōpulá, naʻe tukuakiʻi hala ia, naʻá ne feinga ke fakataueleʻi e uaifi ʻo hono ʻeikí.

  • Naʻá ne hoko leva ko ha pōpula ʻi ha taʻu lōloa ʻe ua.

Fakakaukauloto ki he meʻa naʻá ke mei ongoʻí kapau ko Siosefa koe. Mahalo naʻa ʻahiʻahiʻi koe ke ke fehuʻi ange: “Ko e hā ʻoku hoko ai ʻeni kiate aú?” “Ko e hā e meʻa kuó u fai ke hoko ai ʻení?”

ʻĪmisi
Ko Siosefa ʻi he fale fakapōpula ʻi ʻIsipité

Neongo naʻe ʻikai ke ne fai ha hia, ka naʻe ʻave pōpula ʻa Siosefa ʻi ha taʻu ʻe ua.

Faʻahinga ʻe Tolu ʻo e Ngaahi Faingataʻá

Naʻe akoʻi ʻe ʻEletā Niila A. Mekisuele (1926–2004) ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá fekauʻaki mo ha faʻahinga faingataʻa kehekehe ʻe tolu te tau ala fehangahangai mo ia ʻi he moʻuí ni:

  • Faʻahinga 1: Ngaahi faingataʻa ʻoku tupu mei heʻetau ngaahi angahalá pe fehalaākí.

  • Faʻahinga 2: Ngaahi faingataʻa ʻoku hoko koeʻuhí ko ha māmani hinga ʻeni, ʻoku fonu ʻi he mahamahakí, mahakí, mo e kakai kuo hingá.

  • Faʻahinga 3: Ngaahi faingataʻa ʻoku finangalo ki ai ʻa e ʻOtuá koeʻuhí ʻokú Ne finangalo ke tau tupulaki.

ʻI he lotolotonga ʻo ha faingataʻa, mahalo ʻe ʻahiʻahiʻi kitautolu ke tau fakafehuʻia, “Ko e hā ʻoku hoko ai ʻeni kiate aú?” Ka mahalo ʻe ʻikai fuʻu ʻaonga ʻa e fehuʻi ko iá, ʻo hangē ko ia ʻoku tau ʻamanaki atu ki aí. Naʻe tohi ʻe ʻEletā Maxwell, neongo pe ko e hā e ʻuhinga ʻoku tau faingataʻaʻia aí, “ʻoku mahino ʻoku tatau pē ʻa e olá ʻi he faʻahinga tafaʻaki pē; ʻOku finangalo ʻa e ʻOtuá ke tau fepaki mo e pole ko iá. Ka ʻokú Ne talaʻofa mai kiate kitautolu ʻoku feʻunga ‘a ʻEne ʻaloʻofá kiate kitautolu.”1 ʻI hono fakalea ʻe tahá, ʻoku ʻikai tuku ʻe he Tamai Hēvaní ke tau foua e ngaahi faingataʻá kae ʻikai te Ne ʻomi kiate kitautolu ʻa e tokoni ʻoku tau fie maʻú ʻi he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí.

Sīpinga ʻa Siosefá

Tau toe vakai ki he ʻuluaki faingataʻa lahi ʻa Siosefá: Naʻe fakatau atu ia ʻe hono ngaahi tokouá ki he nofo pōpulá.

Ko ha faingataʻa nai ʻeni ʻo e “Faʻahinga 1”? Naʻe fakahoko nai ʻeni ʻe Siosefa ʻiate ia pē? ʻIkai. Naʻá ne vahevahe tauʻatāina ha niʻihi ʻo ʻene ngaahi misi fakaepalōfitá fekauʻaki mo hono ngaahi taʻoketé. Naʻe fakahā ʻe he ngaahi misi ko iá te ne hoko ko honau taki ʻi ha ʻaho. Ko e moʻoni naʻe ʻikai saiʻia hono ngaahi taʻoketé ʻi he fanongo ki aí. Ko hono moʻoní, “[naʻe] ʻāsili ai ʻenau fehiʻa kiate iá ʻi heʻene misí” (Sēnesi 37:8).

Kapau naʻá ke ʻi he tuʻunga naʻe ʻi ai ʻa Siosefá, mahalo te ke sioloto ʻokú ke fakakaukau, “Kapau pē ā naʻe ʻikai ke u talaange kiate kinautolu ʻeku ngaahi misí!”

Pe ko ha faingataʻa ʻeni ia ʻo e “Faʻahinga 2”? Naʻe hoko nai e faingataʻaʻia ʻa Siosefá mei heʻene moʻui ʻi ha māmani hingá, ʻa ia ʻoku kau ai ha kakai kehe ʻoku ʻikai ke nau fakaʻaongaʻi lelei ʻenau tauʻatāina ke filí? Mahalo pē. Kaekehe, naʻe mei faingofua pē kia Siosefa ke fakakaukau ne makatuʻunga kotoa ʻene ngaahi palopalemá mei hono ngaahi tokouá. Pe ko e loi ʻa e uaifi ʻo Pōtifá. Naʻa mo e tauhi lahi ne aʻu ʻo taʻu ʻe ua ʻa e ngalo ʻiate ia ke ne talaange kia Felo fekauʻaki mo Siosefa, hili ia ʻene palōmesi ange te ne fai iá (vakai, Sēnesi 40:23).).

Pe naʻe hoko kotoa ʻeni ko ha faingataʻa ʻo e “Faʻahinga 3”? ʻI hono fakalea ʻe tahá, ko e ngaahi meʻa nai ʻeni naʻe tuku ʻe he ʻOtuá ke aʻusia ʻe Siosefa ke tokoniʻi ia ke tupulakí? ʻI he fehuʻi ko ʻení, naʻe ongoʻi ʻe Siosefa ko e talí ko e ʻio fakakonga pē. ʻI he faifai peá ne toe feʻiloaki mo hono ngaahi tokouá, naʻá ne pehē ange, “Ko ʻeni, ʻoua naʻa mou mamahi, pe ʻita ʻiate kimoutolu, koeʻuhí ko hoʻomou fakatau au ki hení: he naʻe fekau au ʻe he ʻOtuá ke u muʻomuʻa ʻiate kimoutolu ke fakahaofi hoʻomou moʻuí.” (Sēnesi 45:5, tānaki atu hono fakamamafaʻí).

Manatuʻi, naʻe fakatau pōpula ʻa Siosefa ʻi hono taʻu 17. Naʻá ne taʻu 30 ʻi he taimi naʻá ne tuʻu ai ʻi he ʻao ʻo Feló ke fakaʻuhingaʻi ʻa e ngaahi misi te ne fakatauʻatāinaʻi iá. ʻOku feʻunga ia mo ha taʻu ʻe 13, pe ko e meimei vaeua ia ʻo ʻene moʻuí ʻo aʻu ki he tuʻunga ko iá, ʻa ia naʻe mole ai e tauʻatāina ʻa Siosefá ʻo ʻikai ko hano foʻui. Ka naʻá ne tui “naʻe fekau mai [ia] ʻe he ʻOtuá” ke fakahaofi ʻa e moʻuí. Neongo pe ko e fē feituʻu ne hoko mai mei ai e faingataʻá, ka naʻe ʻiloʻi pau ʻe Siosefa naʻe ʻi ai ha taumuʻa ʻa e ʻOtuá.

Naʻe feʻunga pē ia kiate ia. ʻE lava ke feʻunga pē ia kiate kitautolu.

ʻĪmisi
Ko Siosefa mo hono ngaahi tokouá ʻi ʻIsipite.

Naʻe fakamolemoleʻi ʻe Siosefa hono ngaahi tokouá pea aʻu ʻo ne fakahaofi ʻenau moʻuí ʻi he hongé. Naʻe ʻiloʻi ʻe Siosefa naʻe tataki mo maluʻi ʻe he ʻOtuá ʻene moʻuí.

Ko Ho Ngaahi Faingataʻá

Te tau lava ʻo fakamoleki ha ivi lahi fau ʻi he nofo taha ʻetau fakakaukaú ki he kuohilí. Mahalo te tau fakakaukau, “Ko e hā ne u fai ai iá?” pe “Kapau pē naʻe ʻikai ke kākaaʻi au ʻe meʻa-mo-meʻa.”

ʻOku ʻikai ʻomi ʻe he nofo taha ʻa e fakakaukau ko ia ʻi he kapaú mo e mahalo pē ne mei peheé, ha lelei ʻoku toe lahi angé ka ko e mamahi pē ʻi he ʻuhinga pe founga ne hoko ai e faingataʻá ki hoʻo moʻuí. ʻI he fakaʻosí, ʻoku maʻu ʻa e melinó mo e mālohí ʻi he haʻu kia Kalaisí pea falala kiate Ia, ʻo hangē ko ia naʻe fai ʻe Siosefa ʻo ʻIsipité. Kapau te tau fai ʻeni, ʻe lava ke hoko kotoa hotau ngaahi faingataʻá ko e faʻahinga ʻo e ngaahi faingataʻa ʻe tokoni mai ke tau ofi ange ai ki he ʻOtuá pea hoko ʻo hangē ange ko Iá.

Ne akoʻi mai ʻe Henry B. Eyring ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí ʻo pehē, “Mahalo te ke fifili ki he ʻuhinga ʻoku fakaʻatā ai ʻe ha ʻOtua ʻofa mo māfimafi ke fuʻu faingataʻa ʻa hotau sivi fakamatelié. Ko hono ʻuhingá ʻokú Ne ʻafioʻi kuo pau ke tau tupulaki ʻi he maʻa fakalaumālié mo e lahí kae lava ke tau nofo ʻi Hono ʻaó ko ha ngaahi fāmili ʻo taʻengata.”2

Ngaahi Pale Taʻengatá

Kapau kuo tau faiangahala, kuo pau ke tau fakatomala. Kapau ʻoku ʻi ai ha faingataʻa te tau fakalakalaka ai, te tau lava pea ʻoku totonu ke fai ia. Ka ʻoku lahi ha ngaahi faingataʻa ʻoku tau fehangahangai mo ia ʻi he moʻui fakamatelié ʻoku fuoloa ange ʻetau feʻao mo iá he meʻa ʻoku tau fakaʻamu ki aí—pea taimi ʻe niʻihi ʻi he kotoa ʻo e moʻuí. Ko e toe tali foki ki hení, ke tafoki ki he ʻOtuá.

ʻOku fakataumuʻa ʻa e moʻuí ni ke ʻahiʻahiʻi pea ʻomi ha faingamālie ke tau tupulaki ai. Pea ʻe ʻaʻeva ʻa e ʻOtuá mo kitautolu ʻo kapau te tau fekumi kiate Ia! Naʻe akoʻi ʻe ʻEletā Dale G. Renlund ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, “ʻE totongi atu hoʻo tui ki he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí ʻo lahi ange ʻi he meʻa te ke mafakakaukauá. ʻE fakatapui ʻa e taʻetotonu kotoa pē—tautautefito ki he taʻetotonu ʻoku fakatupu loto-lilí—ke hoko ia ko ha tāpuaki kiate koe.”3

Naʻe “fakafiemālie” nai ʻa e ngaahi meʻa ne foua ʻe Siosefá? ʻIkai. Ka koeʻuhí ko e ngaahi meʻa naʻá ne fouá, naʻá ne malava ai ke fakahaofi e moʻui ʻo ha ngaahi puleʻanga, ʻo kau ai hono fāmilí.

Mahalo ʻokú ke lolotonga fefaʻuhi mo hao ngaahi faingataʻa hangē ko Siosefá. Mahalo he ʻikai te ke lava ʻo sio ki hono ʻuhingá. Pe ko e ngataʻangá.

Manatuʻi, ʻoku feʻunga pē e ʻaloʻofa ʻa e ʻOtuá. Tafoki kiate Ia, pea te Ne fakahoko ha ngaahi meʻa fakaofo ʻi hoʻo moʻuí.

Paaki