May Kalan-on
Samtang nagapaninguha kita nga mangin handa sa temporal [nga aspeto], aton maatubang ang mga pagtilaw sa kabuhi nga may dugang nga kompiyansa.
Antes sang mga pagdumili sa mga pagbiyahe tungod sang pandemya, manugpuli na ako gikan sa isa ka tulumanon sa iban nga pungsod sa diin, bangod sang mga isyu sang iskedyul, kinahanglan ko nga magpaligad sang isa ka Domingo. Nakatiempo ako sa ulot sang akon mga biyahe nga magtambong sang lokal nga pangsakramento nga miting, sa diin nakatigayon man ako nga maghatag sang malip-ot nga mensahe. Pagkatapos sang miting, isa ka nakunyag nga deakono ang nagpalapit sa akon kag nagpamangkot kon kilala ko si Pangulong Nelson kag kon bala nakahigayon ako nga makakamusta sa iya. Nagsabat ako nga kilala ko sia, nga nakakamusta na ko sa iya, kag nga, bilang miyembro sang Nagapangulong Bishopric, may oportunidad ako nga makigkita kay Pangulong Nelson kag sa iya mga manuglaygay duha ka beses kada semana.
Ang lamharon nga deakono nagpungko sa bangko, gin-alsa niya ang iya mga kamot kag nagsinggit, “Ini na ang pinakadako nga adlaw sa akon kabuhi!” Mga kauturan, indi man ako mag-alsa sang akon mga kamot sa kahanginan kag magsinggit, apang wala katapusan ako nga mapinasalamaton para sa buhi nga propeta kag sa mga paggiya nga ginabaton naton halin sa mga propeta, mga manugpanan-aw, kag mga manugpahayag sang rebelasyon, labi na gid sa sining tinion sang kabudlayan.
Gikan sa ginsuguran sang panahon, ang Ginuo naghatag sang giya agud buligan ang Iya katawhan sa paghanda sa espiritwal kag temporal batok sa mga kalamidad kag mga pagtilaw nga Iya nahibal-an magaabot bilang parte sang sining dutan-on nga kabuhi. Ining mga kalamidad mahimo nga personal ukon pangkabilogan nga sahi, apang ang paggiya sang Ginuo magahatag proteksyon kag suporta mientras nga kita nagapamati, kag nagaakto sa Iya laygay. Isa ka matahum nga halimbawa ang ginhatag sa sinulatan gikan sa libro nga Genesis, sa diin makatuon kita halin kay Jose sa Egipto kag sa iya inspirado nga interpretasyon sang damgo ni Faraon.
“Niyan si Jose nagsiling kay Faraon, … ang Dios nagpahayag kay Faraon sang buot na niya himuon. …
“[Tan-awa], magaabot ang pito ka tuig sang dakong kabuganaan sa bug-os nga duta sang Egipto:
“Apang magaabot sa ulihi nila ang pito ka tuig nga tiggulutom; kag ang bug-os nga kabuganaan malipatan sa duta sang Egipto.” 1
Si Faraon nagpamati kay Jose, nag-akto sa ginpakita sang Dios sa iya sa damgo, kag gilayon nga naggiho sa paghanda para sa magaabot. Dayon nasulat sa balaan nga mga kasulatan:
“[Kag] sa pito ka tuig nga bugana ang duta nagpatubas sing mabuganaon.
“Kag gintipon niya ang tanan nga kalan-on sa pito ka tuig. …
“Kag si Jose nagsupot sing uyas sing tama ka damo subong sang balas sa dagat, … tubtob nga gin-untanan niya ang pagsukob; kay indi masukob.” 2
Sang ang pito ka tuig sang kabuganaan natapos, ginhambalan kita nga “pito ka tuig sang tiggulutom nagsugod sa pag-abot, suno sa nasiling ni Jose: [kag] may tiggulutom sa bug-os nga kadutaan; apang sa bg-os nga duta sang Egipto may kalan-on.” 3
Karon, bulahan kita nga ginagiyahan sang mga propeta nga nakahangop sang kakinahanglan nga maghanda kita batok sa mga kalamidad “nga magaabot” 4 kag subong man nga mabal-an ang mga limitasyon kag mga pagdumili nga aton masugata sa pagtinguha nga magsunod sang ila laygay.
Maathag ang pag-intiende nga ang mga epekto sang COVID-19, subong man sang makahalalit nga natural nga mga kalalat-an, wala sing may ginapili nga tawo kag rasa, sosyal, o relihiyoso nga dulunan sa tagsa ka kontinente. Mga trabaho nadula kag ang mga kita nagnulubo sang ang oportunidad nga makatrabaho naapektuhan sa mga pagpang-layoff kag ang ikasarang sa pagtrabaho naapekthan sang mga hangkat sa ikaayong lawas kag kasuguan.
Sa tanan nga naapektuhan, naintiendihan kag nagakabalaka kami sa inyo sitwasyon, kag subong man mabaskog nga nagapati nga mangin maayo na ini sa pila ka adlaw. Ginbugayan kamo sang mga obispo kag mga pangulo sang branch nga nagaalalay sa mga miyembro sang ila mga kongregasyon sa temporal nga mga panginahanglan kag may magamit nga mga kasangkapan kag mga ikasarang para buligan kamo sa pagpahamtang liwat sang inyo mga kabuhi kag iplastar kamo sa dalan padulong sa pagsalig-sa-kaugalingon samtang inyo ginapangabuhi ang mga prinsipyo sang pagkahanda.
Sa karon nga kapalibutan, nga may pandemya nga naghalit sang bug-os nga mga ekonomiya kag indibiwal nga mga kabuhi, mangin wala nagasanto sa maluluy-on nga Manluluwas kon pabayaan lang ang realidad nga madamo ang ginabudlayan kag pangabayon sila nga magsugod sa pagtigana sang pagkaon kag kwarta para sa palaabuton. Apang, wala ini nagakahulugan nga pemanente na lang naton nga bale-walaon ang mga prinsipyo sang pagpanghanda—kundi nga ang ining mga prinsipyo dapat gamiton “sa kaalam kag kahusay” 5 agud sa palaabuton makasiling kita, pareho sang ginhimo ni Jose sa Egipto, “May kalan-on.” 6
Ang Ginuo wala nagapaabot sa aton nga magtrabaho sing masobra sa aton masarangan, apang nagapaabot Sia sa aton nga himuon ang aton masarangan, kon mahimo naton. Sa ginpahanumdom ni Pangulong Nelson sa aton sang nagligad nga pangkabilogan nga komperensya, “Ang Ginuo nanamian sang pagpaninguha.” 7
Ang mga lider sa Simbahan masami nga nagapaisog sang mga Santos sa Ulihing-mga-Adlaw “sa paghanda sa mga kabudlayan sa kabuhi paagi sa pagtigana sang kinahanglanon nga suplay sang pagkaon kag tubig kag diutay nga kwarta nga sinuptan.” 8 Subong man, ginapaisog kita nga “mangin maalam” kag “indi magpasobra” 9 sa aton mga pagpaninguha sa pagpahamtang sang mga suplay sa home storage kag pinansyal nga pagpanigana. Ang manwal nga ginatig-ulohan Personal Finances for Self-Reliance, ginbalhag sang 2017 kag may-ara nga magamit sa karon sa website sang Simbahan sa 36 ka mga lenggwahe, nagasugod sa mensahe halin sa Unang Pangulohan, nga nagasiling:
“Ang Ginuo nagpahayag, ‘Katuyoan ko nga magpatigayon para sa akon mga santos’ [Doktrina kag mga Kasugtanan 104:15]. Ining rebelasyon isa ka promisa gikan sa Ginuo nga Sia magahatag sang temporal nga mga bugay kag magabukas sang oportunidad para sa pagsalig-sa-kaugalingon. …
“… Ang pagbaton kag pagpangabuhi sining mga prinsipyo magabulig sa imo sing mas maayo nga mabaton ang mga bugay nga ginpromisa sang Ginuo.
“Ginaagda ka namon nga tun-an sing maukod kag ipangabuhi ining mga prinsipyo kag itudlo ang mga ini sa mga miyembro sang imo pamilya. Kon ginahimo mo ini, ang imo kabuhi pagapakamaayuhon … [tungod] … anak ka sang aton Amay sa Langit. Palangga ka Niya kag indi ka Niya pagpabay-an. Kilala ka Niya kag handa sa paghatag sa imo sang espiritwal kag temporal nga mga bugay sang pagsalig-sa-kaugalingon.” 10
Ini nga manwal nagalakip sang mga kapitulo nga nakatutok sa paghimo kag pagpangabuhi suno sa badyet, pagprotekta sang inyo pamilya batok sa kabudlayan, pagdumala sang pinansyal nga krisis, pagkapital para sa palaabuton, kag madamo pa kag makuha sang tanan sa website sang Simbahan ukon paagi sa inyo lokal nga mga lider.
Samtang ginabinagbinag ang mga prinsipyo sang pagkahanda, mahimo naton balikan si Jose sa Egipto para sa inspirasyon. Ang paghibalo kon ano ang matabo wala kuntani nangin bastante agud ila malampuwasan ang mga tinuig sang “tiggulutom” kon wala sing pagsakripisyo sa tion sang kabuganaan. Imbis nga ubuson ang tanan nga mapatubas sang mga tawo ni Faraon, ginpahamtang kag ginsunod ang mga limitasyon, nga gintigan-an sing nagakaigo ang ila gilayon nga mga panginahanglan, subong man ang ila palaabuton nga mga panginahanglan. Indi tuman nga basta mahibal-an lang nga ang makahalangkat nga tinion magaabot. Kinahanglan nila nga mag-akto, kag tungod sang ila mga pagpaninguha, “may kalan-on.” 11
Magapadulong ini sa importante nga pamangkot: “Gani, ano dayon?” Ang maayo nga sugdan amo ang pag-intiende nga ang tanan nga butang espirituhanon sa Ginuo, “kay wala bisan san-o” nga naghatag Sia sa aton “sang layi nga dutan-on.” 12 Gani, ang tanan, nagatudlo kay Jesucristo bilang ang pundasyon kon diin kita dapat magpasad bisan pa sang aton temporal nga pagkahanda.
Ang mangin handa sa temporal kag nagasalig-sa-kaugalingon nagakahulugan “nga nagapati nga paagi sa grasya, ukon nagabulig nga gahum, ni Jesucristo kag sa aton kaugalingon nga pagpaninguha, makaangkon kita sang tanan nga espiritwal kag temporal nga mga kinahanglanon sa kabuhi para sa aton mga kaugalingon kag para sa aton mga pamilya.” 13
Ang dugang nga mga aspeto sang espirituhanon nga pundasyon para sa temporal nga pagkahanda nagalakip sang pag-akto “sa kaalam kag kahusay,” 14 nga nagapahangop sang amat-amat nga pagtipon sang pagkaon kag sinuptan sa dalayon, lakip na ang “magagmay kag simple” nga mga paagi, 15 nga isa ka pagpakita sang pagtuo nga ang Ginuo magapadako sang aton gagmay apang dalayon nga mga pagpaninguha.
Upod ang mabakod nga espirituhanon nga pundasyon, madinalag-on na dayon naton nga magamit ang duha ka importante nga mga elemento sang temporal nga pagkahanda—pagdumala sang kuwarta kag pagtago para sa panimalay.
Ang yabi nga mga prinsipyo sa pagdumala sang kwarta nagalakip sang pagbayad sang ikapulo kag mga halad, pagdula kag paglikaw sa utang, paghanda kag pagpangabuhi suno sa badyet, kag pagsupot para sa palaabuton.
Ang importante nga mga prinsipyo sa pagtago para sa panimalay nagalakip sang pagtipon sang pagkaon, pagtago sang tubig, kag ang pagtago sang iban pa nga mga kinahanglanon base sa panginahanglan sang indibidwal kag panimalay, tanan tungod “ang pinakamaayo nga tilipunan” 16 amo ang panimalay, nga amo ang mangin “pinakamahapos dangpan sa mga panahon sang panginahanglan.” 17
Kon aton ginapangabuhi ang mga espirituhanon nga mga prinsipyo kag ginapangita ang inspirasyon halin sa Ginuo, pagagiyahan kita nga mahibal-an ang pagbuot sang Ginuo para sa aton, bilang indibidwal ukon bilang mga pamilya, kag kon paano naton pinakamaayo nga magamit ang pinakaimportante nga mga prinsipyo sang temporal nga pagkahanda. Ang pinakaimportante nga tikang sa tanan amo ang pagsugod.
Si Elder Bednar nagtudlo sining prinsipyo sang sia magsiling: “Ang pag-akto amo ang paggamit sang pagtuo. … Ang matuodtuod nga pagtuo nakasentro sa kag kay Ginuong Jesucristo kag pirme nagaduso nga mag-akto.” 18
Mga kauturan, sa dalayon nga nagabag-o nga kalibutan, kinahanglan naton maghanda para sa mga indi mapaktan. Bisan sa bugana nga inadlaw sa palaabuton, nakahibalo kita ang temporal nga kalipay kag kasubo sa duta magapadayon. Samtang nagapaninguha kita nga mangin handa sa temporal, aton maatubang ang mga pagtilaw sa kabuhi nga may dugang nga kompiyansa, paghidaet sa aton mga tagipusuon, kag kasubong kay Jose sang Egipto, sarang kita makasiling, bisan sa makakalapoy nga mga sirkumstanya, “May kalan-on.” 19 Sa ngalan ni Jesucristo, amen.