Li seraq’ chirix li Paswa jwal nim wi’chik chiruheb’ li jun ch’ol chik li seraq’inb’il

Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2023

Li seraq’ chirix li Paswa jwal nim wi’chik chiruheb’ li jun ch’ol chik li seraq’inb’il

Xb’aan li Elder Gary E. Stevenson

Re lix Molameb’ li Kab’laju chi Apostol

K’ehomaq reetal lix Hu laj Mormon sa’ jun ak’ saqen ut k’oxlahomaq lix chamal ch’olob’ahom chirix lix yaalalil li Kristo li waklijenaq chi yo’yo.

Li hu kixtaqla li Xb’eenil Awa’b’ejil chirix li Paswa

Maare jultik eere li hu kitaqlaak xb’aan li Xb’eenil Awa’b’ejil li kiyaab’asiman sa’ lee teep malaj uq’ej wiib’ oxib’ xamaan chaq. Kiyeeman sa’ li hu naq sa’ li domingo chal re—li domingo re Paswa—chixjunileb’ li teep ut uq’ej te’xch’utub’ rib’ ka’ajwi’ choq’ re li ch’utam re li loq’laj wa’ak, re naq taawanq xkomon chik xhoonal li loq’onink sa’ kab’l jo’ junkab’al re xninq’ehinkil li xnimal ru kutan a’an.¹

Li hu kitaqlaak xb’aan li Xb’eenil Awa’b’ejil kixk’e chink’oxla chan ru naq laa’in ut lin junkab’al naqaninq’ehi li Paswa chiruheb’ li chihab’. Naq mas kink’oxlaheb’ li qaninq’e, kinpatz’ wib’ ma yooko chixk’osb’al ru lix tz’aqal yaalalil li kutan a’an, li jwal nim xwankil choq’ re chixjunileb’ li neke’paab’ank re li Jesukristo.

Li nab’aanuman chiru li Ralankil ut li Paswa

Eb’ lin k’oxlahom ke’xk’e ajwi’ chink’oxla lix jalanil li qaninq’e re li Ralankil rik’in li qaninq’e re li Paswa. Chiru li po diciembre, nasaho’ qach’ool rik’ineb’ li cascabeles ut eb’ li maatan rochb’eeneb’ li na’leb’ chaab’ileb’ wi’chik chiru a’an—jo’ xtenq’ankileb’ li neb’a’, xb’ichankileb’ li b’ich neke’wulak chiqu chirix li Ralankil, ut xteeb’aleb’ li loq’laj hu re rilb’al li seraq’ chirix li Ralankil sa’ Lukas 2. Rajlal chihab’ naq yooko chirilb’al li seraq’ a’in sa’ li Santil Hu, li qajunkab’al naxb’aanu li maare naxb’aanu lee re—chi tiqtooko jo’ laj Jose, li xMaria, ut eb’ li ke’chal chixloq’oninkil li k’uula’al Jesus, naqak’utb’esi li seraq’ chirix li Ralankil ut lix yo’lajik li Kolonel.

A’ut jalan b’ayaq li naqab’aanu re xninq’ehinkil li Paswa sa’ li qajunkab’al. Nink’oxla naq jo’ junkab’al nokoxik sa’ iglees jo’ xcha’al li Paswa li jayalinb’il rik’in li Kristo; a’ut chirix a’an naqach’utub’ qib’ re xb’aanunkil jalan chik li kok’ k’anjel re li Paswa. Jwal kiwulak chiwu rilb’aleb’ lin kok’al ut anajwan li wimam chixsik’b’aleb’ li mol re Paswa ut chixtz’ilb’al rix k’a’ru ke’xk’ul sa’ xchakacheb’ re Paswa.

A’b’an li hu re li Xb’eenil Awa’b’ejil kirajsi wu. Ink’a’ ka’ajwi’ kooxb’oq chixk’eeb’al reetal naq li qaninq’e chirix li na’leb’ q’axal nim xwankil chalen chaq xtiklajik—lix tojb’al rix li maak ut lix waklijik chi yo’yo li Jesukristo—nujenaqaq rik’in tz’aqal oxloq’ choq’ re li Qaawa’, kixk’e ajwi’ qe xkomon chik li qahoonal re wank rik’ineb’ li qajunkab’al ut li qamiiw chiru li domingo re Paswa re taqab’aanu a’an.

Jalam-uuch

Li Kolonel waklijenaq

Li aatin a’in kixye li profeet aj Jose Smith naxk’e xkomon chik xnimal ru li k’a’ru nak’ulman chiru li Paswa: “Li xb’eenileb’ na’leb’ re li qapaab’aal a’an lix ch’olob’ahomeb’ li apostol ut eb’ li profeet chirix li Jesukristo, naq kikam, kimuqe’, kiwakli sa’ rox li kutan, ut kitaqe’ sa’ choxa; ut chixjunil chik li k’a’aq re ru li wan sa’ li qapaab’aal yal wan choq’ xcha’al.”²

Li xLesa ut laa’in xqak’uub’ qana’leb’ re xnawb’al chan ru naru toochaab’ilo’q jo’ junkab’al chiru xq’ehil li Paswa. Li k’a’ru xqapatz’ wi’ qib’ laa’o, maare us naq chiqajunil taqatz’il rix: Chan ru naru naqak’ut ut naqaninq’ehi lix waklijik li Jesukristo chi yo’yo, li seraq’ re Paswarik’in xk’eeb’al xb’isb’al, xtz’aqalil, ut xchaab’ilal jo’ ak naqak’e re lix yo’lajik li Jesukristo, li seraq’ re Ralankil?

Nink’oxla naq ak yooko chixyalb’al. Nink’e reetal jun ajom sa’ xyanqeb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan chixjayalinkil chik li Paswa rik’in li Kristo. Jo’ xcha’al a’in, mas yoo chi k’eemank reetal li domingo re ramos ut li viernes sant jo’ ak neke’xb’aanu naab’aleb’ li qech aj Kristiano. Maare us ajwi’ naq te’qoksi li chaab’il na’leb’ li jayalinb’ileb’ rik’in li Kristo li neke’tawman sa’ xyanqeb’ li kristiaan ut li tenamit chiru li ruchich’och’.

Laj N. T. Wright li tzolb’il chi us chirix li Ak’ Chaq’rab’ kixye: “Us naq taqayal xninq’ehinkil li Paswa jo’ maji’ qab’aanuhom: rik’in li arte, li literatura, li b’atz’unk reheb’ li kok’al, li utz’u’ujinb’il aatin, li son, li xajok, li ninq’e, li campana, li concierto. … A’an a’in li qanimla ninq’e. Wi ta taa’isiiq li Ralankil, sa’ li Santil Hu taa’isiiq raj maare wiib’eb’ li ch’ol sa’ xtiklajik lix hu laj Mateo ut lix hu laj Lukas, maak’a’ chik. A’ut, wi ta taa’isiiq li Paswa, maak’a’aq raj chik li Ak’ Chaq’rab’; maak’a’aq raj chik li Kristianil.”³

Li Paswa, li Santil Hu, ut lix Hu laj Mormon

Naqoxloq’i li Santil Hu xb’aan chixjunil li naxk’ut chirix lix yo’lajik, lix k’anjel, lix k’eeb’al chiru krus, ut lix waklijik chi yo’yo li Jesukristo. Moko wankeb’ ta oxib’eb’ chik li aatin li neke’xk’e xnimal li yo’oninhom ut junelikil toch’om choq’ re chixjunileb’ li winq chiruheb’ li oxib’ ke’yaab’asiik xb’aan jun li choxahil anjel sa’ li eq’la re li Paswa chiru li muqleb’aal sa’ li awimq: “Xwakliik chi yo’yo.”⁴ Naqab’antioxi naq k’uulanb’il sa’ li Ak’ Chaq’rab’ li seraq’ re Paswa ut lix k’anjel li Kolonel chiru li Paswa a’an aran Judea ut Galilea.

Naq xLesa ut laa’in xqak’oxla chan ru taqajayali chik xninq’e li qajunkb’al re Paswa rik’in li Kristo, xoo’aatinak chirixeb’ li raqal reheb’ li loq’laj hu tooruuq raj chirilb’al rik’in li qajunkab’al—jun seraq’ choq’ re li Paswa chanchan Lukas 2.

Toja’ naq kimusiq’aak chiqu: Rochb’eeneb’ li raqal chirix li Paswa sa’ li Ak’ Chaq’rab’, laa’o jo’ aj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan wan jun qanimla maatan re Paswa! Jun maatan aj yehol esil, jun chik ch’olob’anb’il esil chirix li sachb’a-ch’oolej re li Paswa, wankeb’ wi’ li raqal q’axal xchaq’aleb’ ru chirix li Paswa sa’ chixjunil li Kristianil. Relik chi yaal naq yookin chi aatinak chirix lix Hu laj Mormon, ut tz’aqal chirix li seraq’ naq li Jesukristo kixk’ut rib’ chiruheb’ li tenamit sa’ li ch’och’ America, chirix naq ak xwakliik chi yo’yo sa’ loq’al.

Li profeet aj Jose Smith kixye naq lix Hu laj Mormon a’an “li hu qʼaxal chʼolchʼo ru wan,”⁵ ut sa’ 3 Nefi 11, na’ok chixyeeb’al resil lix k’ulunik li Kristo li waklijenaq chi yo’yo rik’ineb’ laj Nefita, a’an lix k’anjel li Kolonel re Paswa. Eb’ li raqal a’in re li Paswa neke’xch’olob’ xyaalal lix waklijik li Qaawa’ Jesukristo chi yo’yo.

Sa’eb’ li ch’ol a’in, li Kristo naxb’oqeb’ kab’laju chi tzolom, nak’utuk jo’ kik’utuk chiru li tzuul, naxye naq a’an ak xtz’aqob’resi ru lix chaq’rab’ laj Moises, ut na’aatinak jo’ profeet chirix lix ch’utub’ankil Israel sa’ roso’jikeb’ li kutan. Naxk’irtesiheb’ li yaj ut natijok chirixeb’ li kristiaan chi jo’kan ut naq “maajun ruʼuj aqʼej naru chixyeebʼal, chi moko naru natzʼiibʼaak xbʼaan junaq chi winq, chi moko naru lix chʼoolebʼ li winq chixkʼoxlankil xkomon xnimal ru ut xsachbʼa-chʼoolejil li naʼlebʼ kiqil joʼ ajwiʼ kiqabʼi li Jesus chixyeebʼal; ut maajun naru chixkʼoxlankil li sahilal li kinujak wiʼ li qaam saʼ li hoonal naq kiqabʼi aʼan chi tijok choqʼ qe chiru li Yuwaʼbʼej.”⁶

Jalam-uuch

Li Jesukristo naxk’ut rib’ chiruheb’ laj Nefita

Sa’ li Paswa a’in, jo’ junkab’al tootzoloq chirixeb’ 17 chi raqal sa’ xtiklajik 3 Nefi 11, li ak nekenaw. Neke’jultiko’ eere li ch’utch’uukil tenamit chirix li santil ochoch sa’ li ch’och’ Naab’alil li ke’rab’i lix yaab’ xkux li Dios Yuwa’b’ej ut ke’ril li Jesukristo chi kub’eek chaq sa’ choxa re xk’eeb’al jun xchaq’al ru b’oqok re Paswa:

“Waklinqex ut chalqex wikʼin, … re taaruuq teechʼeʼ xkʼobʼolal li klawx saʼ wuqʼ ut saʼ woq, re taaruuq teenaw naq laaʼin … lix Dios chixjunil li ruchichʼochʼ, ut kinkamsiik choqʼ re lix maak li ruchichʼochʼ.

“Ut … li chʼutchʼuukil tenamit xkohebʼ chi uubʼej, … ut xkoʼo li junjunq … ut keʼilok rikʼin xnaqʼebʼ ru ut keʼchʼeʼok rikʼin ruqʼebʼ, … ut keʼxchʼolobʼ xyaalal, naq aʼan ajwiʼ aʼan. …

“Ut … keʼxjap re saʼ junajil, ut keʼxye:

“Hosanna! Osobʼtesinbʼilaq taxaq xkʼabʼaʼ li Dios Qʼaxal Taqenaq! Ut keʼtʼaneʼ chiroq li Jesus, ut keʼxloqʼoni.”⁷

K’oxlahomaq a’in: eb’ laj Nefita li ke’wan chirix li santil ochoch ke’xch’e’eb’ li ruq’ li Kolonel li waklijenaq chi yo’yo! Laa’o naqaj naq eb’ li ch’ol a’in sa’ 3 Nefi te’wanq jo’ xcha’al li naqab’aanu chiru li Paswa, jo’ chanru naq Lukas 2 a’an xcha’al li naqab’aanu chiru li Ralankil. Relik chi yaal, sa’ lix Hu laj Mormon wan li seraq’ re Paswa jwal nim wi’chik chiruheb’ li jun ch’ol chik li seraq’inb’il. Mi’ux naq a’anaq li seraq’ re Paswa jwal nim li maajun wa seraq’inb’ilaq.

Nekexinb’oq chixk’eeb’al reetal lix Hu laj Mormon sa’ jun ak’ saqen ut chixk’oxlankil lix chamal ch’olob’ahom chirix lix yaalalil li Kristo li waklijenaq chi yo’yo, jo’ ajwi’ lix chaab’ilal ut lix chamal li tzol’leb’ re Kristo.

Lix Hu laj Mormon naxch’olob’ xyaalal li Jesukristo

Maare taqapatz’, chan ru naq rilb’aleb’ li raqal sa’ lix Hu laj Mormon chiru li Paswa taarosob’tesi li qayu’am ut xyu’ameb’ li qaraarookil komon? Mas wi’chik chiru li maare teek’oxla. Yalaq jo’q’e naq naqil ut naqatzol lix Hu laj Mormon, naru te’qoyb’eni li sachb’a-ch’oolej.

Toje’, li xLesa ut laa’in xoowulak xmuqb’al jun qaraarookil amiiw, jun ixq aj paab’anel li kikam xb’aan li yajel. Xqach’utub’ qib’ rik’in lix junkab’al ut eb’ li ramiiw, xoo’aatinak chirix li chaab’ilal xqanumsi rik’in li ch’ina-usil aamej a’in li kixchaab’ilob’resi li qayu’am.

Naq yookin chi aatinak rik’ineb’ li kristiaan, xink’e reetal wiib’ li ixqa’al li ke’xnach’ob’resi rib’ rik’in li kaxon ut ke’xaqli rik’in ru’uj oqej re rilb’al jun sut chik lix raarookil ikan. Chi maa’ani chik wan chixk’atqeb’, li xLesa kinach’ok chaq rik’ineb’ ut kixchok’ob’ rib’ re xk’ojob’ankileb’ xch’ool ut xtzolb’aleb’. A’an kixpatz’ reheb’ ma saheb’ xch’ool ut ma xe’xnaw b’ar wan li rikaneb’ anajwan. Ke’xye naq naraho’ xch’ooleb’, toja’ naq eb’ li xchaq’al ru rab’in li Dios a’in, chi k’utb’il li kawilal sa’ xnaq’eb’ ru, ke’xye naq neke’xnaw naq sa chik xch’ool li rikaneb’ ut naq naru nawan rik’in li Jesus.

Sa’ xka’ch’inaleb’, xe’tuqla xch’ooleb’ rik’in li nimla k’uub’anb’il na’leb’ re sahil ch’oolejil, ut jo’ kok’al, ke’xch’olob’ xyaalal lix ch’ina-usal lix waklijik li Kolonel chi yo’yo. Ke’xnaw a’in sa’ xch’ooleb’ xb’aan naq ak awb’il li iyaj re paab’aal chirix li Jesukristo ut li junelik yu’am xb’aaneb’ lix na’ xyuwa’, lix junkab’al, ut eb’ laj b’eresinel sa’ li Tzole’baal reheb’ li Kok’al. Ninqeb’ xnawom chiruheb’ lix chihab’, eb’ li ixqa’al a’in ke’xtaw ru li na’leb’ neke’qataw rik’in li seraq’ re Paswa ut lix k’anjel li Kolonel li waklijenaq chi yo’yo ut rik’in li raatineb’ li profeet sa’ lix Hu laj Mormon.

Laa’in wilom naq sa’eb’ li hoonal naq li Awa’b’ej Russell M. Nelson naxsi lix Hu laj Mormon re yalaq ani moko komon ta sa’ li qapaab’aal, jo’eb’ ajwi’ laj jolominel tenamit, chi kok’ aj xsa’ naxte toj sa’ 3 Nefi ut naril resil lix k’ulunik li Kristo chiruheb’ laj Nefita chirix lix waklijik chi yo’yo. Rik’in xb’aanunkil a’an, li yo’yookil profeet yoo chixch’olob’ankil xyaalal li yo’yookil Kristo.

Ink’a’ naru nokoxaqli jo’ aj yehol nawom chirix li Jesukristo toj reetal naq nokoru chixch’olob’ankil xyaalal a’an. Lix Hu laj Mormon a’an jun chik ch’olob’anb’il esil chirix li Jesukristo xb’aan naq chiruheb’ lix loq’laj perelil, k’iila profeet ke’xch’olob’ xyaalal naq li Kristo taachalq, ut ink’a’ ka’ajwi’ a’an, ke’xch’olob’ ajwi’ naq a’an kichal.

B’antiox re a’an

Sa’ li wuq’ ninchap jun reheb’ lix Hu laj Mormon re li xb’een xk’uub’lajik. Xb’aanunkil a’in junelik naxtoch’ inch’ool. Chiru inyu’am, jwal k’eeb’il lin k’a’uxl ut lin ch’ool chirix li kixb’aanu li saaj aj Jose Smith re xjaltesinkil ru ut xpuktesinkil li loq’laj hu a’in. Jwal sachol ch’oolej chixjunil li ki’ux re naq kiru chi k’ulmank a’an.

A’b’an moko a’an ta li natoch’ok re lin ch’ool chirix li hu a’in. A’an b’an naq li hu a’in, mas wi’chik chiru yalaq chik hu li puktesinb’il sa’ ruchich’och’ a’in, naxch’olob’ xyaalal lix yu’am, lix k’anjel, lix k’utum, lix tojb’al rix li maak, ut lix waklijik chi yo’yo li Kolonel. Ex was wiitz’in, li tzolok rajlal chirix li Jesukristo sa’ li hu a’in tixjal lee yu’am. Tixte xsa’ lee ru re rilb’al li naru teek’ul. Tixnimob’resi lee yo’onihom ut texxnujob’resi rik’in tz’aqal rahok. Sa’ xb’een chixjunil, tixwaklesi ut tixkawob’resi lee paab’aal chirix li Jesukristo, ut texrosob’tesi rik’in jun nawom ch’olch’o ru naq a’an ut li qaYuwa’ neke’xnaw eeru, nekexxra, ut neke’raj naq texsutq’iiq rik’ineb’.

Ex was wiitz’in, xwulak li hoonal, li yeeb’il resil chi junxilaj xb’aaneb’ li najteril profeet, “naq li naʼlebʼ chirix jun aj Kolonel taajekʼimanq chiru li junjunq chi tenamit, junkabʼal, aatinobʼaal, ut teepal.”⁸ Yooko chirilb’al lix tz’aqlojik ru li profeetil a’in rik’in xsa’ qu, rik’in li ch’olob’anb’il chirix li Jesukristo sa’ lix Hu laj Mormon.

Jalam-uuch

Li Qaawaʼ Jesukristo

Maajun chik li hu nak’utuk re naq:

Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, chixjunil xjalman.
Sa’ xk’ab’a’ a’an, chixjunil xchaab’ilo’ chik.
Sa’ xk’ab’a’ a’an, naru naqanumsi li yu’am a’in—jo’ ajwi’ xhoonalil li rahilal.
Sa’ xk’ab’a’ a’an, chixjunil taaruuq.

Lix k’ulunik jo’ li Kolonel, chi waklesinb’il chi yo’yo ut chi yeeb’il resil xb’aan li Dios Yuwa’b’ej, a’an jun xchaq’al ru ut xnimal ru seraq’ re Paswa. A’an tixtenq’aheb’ li qajunkab’al chixk’ulb’al xnawomeb’ xch’ool chirix li Jesukristo jo’ aj Kolol qe ut aj Tojol qix, li kixtoq lix bʼakʼlebʼ li kamk.

Ninraq li waatin rik’in xnawom inch’ool naq yaal lix Hu laj Mormon, ut naq li Jesukristo a’an li Ralal li yo’yookil Dios. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.