Mwomwen Kisiniei me Karorkrokla
Koht kin ketin karonge kapakap koaros me kitail kin wia oh kin ketin sapeng koaros nin duwen ahl me E ketin wiadahr ong atail unsekla.
Riei ohl oh lih akan, I kehn kasukuhl kamedek ehu sang ni ahi mih wasahn padahk wet nan Oakotohpe en pahr 2022. Mehn kasukuhlo iei: Ma komwi sohte pahn wia ehu padahk me konehng, komwi kakete keinapwihsang en iang towehda kapokon lap me pahn wiawi mwuhr kan. Kumwail kak kilang me I iang kileliongehr nan keieun tiepene wet. Dahme kumwail sohte kak kilang iei me I mihmier pohn lidip ehu me mehn katengih inenen luwet. Ma ahi padahk wet sohte itar, I ahpw pahn kilang kumwail mwurin kapokon lap kei.
Me pid duwen koul kaselelo sang pwihn en koul kaselel wet, I esehlahr padahk kei me, sang ni sawas en Kauno, I men ehukihong kumwail rahn wet. Met pahn kahrehiong ahi mehn kaweid wet ah wia ehu me kesempwal ong ie.
Me keieu kesempwal oh kamedek sang nan irair I lelohngehr me keren pwukat iei sipalahn ahi pwoud kehmpoake, Pat. E wia lih wadawad emen me I ese—lih pwopwoud oh nohno unsek men, lih mwakelekel men, ahneki kisakis en kasalehda, oh ahneki kehlail en palingehn. Ehu wiahier kapahrek ieu me oaroalap Kaunsokehla idin omwi Kepikpikda.” Ong ie e mwomwen kapwaiadahr kahrepen ah kepikipikdahu laudsang me emen sohte lipilipil kak ouramanki en wia. E wia Sapwelimen Koht serepein, lih karasaras mwahu en Krais. I wia ohl paiamwahu men pwe ih kak mihmi reh erein sounpar weneisek. Ma I pahn kak warehng, aht katengtengpenehu wehwehki I kak mihmihong ih kohkohlahte.
Ehu irair en kasukuhl tepidahr awa 48 mwurin neknekidien ahi pwoudo. Ni ansouo, I wesiklahr nan imwen wini pwehki ahi ahneki soumwahu laud ehu. Erein wihk weneu I miher nan imwen wini, I mihmihkiher nan ICU wihk pahieu oh I kin kehnda wasa oh pil pwurehng sohla kehn wasa.
Pali lauden ahi irair en nan imwen wini erein ansouo I solahr kak taman. Dahme sohte salongasang ie iei ahi mehn ketemen ong seiloak ehu likin imwen winio, mehkot me mwomwen mihmi ni keilen ansou me soh imwio. I sohte kak koasoaiahda dahme wiawi ni unsek wasaht, ahpw I kak inda me kisehn dahme I alehdiero wia kangoang ehu ien pwuralahng ahi pwukoah ni ngidingid, kesempwalki laud, kalaudehla ahi ehueng Sounkomouro, oh ahneki pwoson laud nan Sapwellime mahsen.
I sohte kak soikala pepehm wet ahpw I pehm me I wie alialehdi pein ahi kamarain ong kaudiahl ehu me kohieng Wahnpoaron Ehkriemeno sounpar 200 samwalahro.
“Kumwail pahn kadehdehki ni mwarei … [oh] kalohki ahi mahsen ong ni imwin sampah kan. …
“… Nimenseng kan; oh ehu ehu rahn akan kumwail en weriweriki aramas en kounopada; oh ansou me pwohng pahn leledo dehr mweidohng tohn sampah en luwetala, pwehki sang ni amwail kosoai. …
“Uhda[,] … wahda ahmw lohpwu, [oh] idawehn ie.”
Riei ohl oh lih akan, sangete irair wet, I kin wie songosong ni ngidingid en alehda ahi lohpwuo, pwe ien diar iawasa I pahn kak wia ngilen kaun emen me pahn kansenamwahu oh keperikin kumwail nimenseng, erein rahno, oh lella nihpwongo.
Mwet elehdahr kesilipak en mehlel me wiawi nan sounpwung ko ni mehla, soumwahu, oh kapwunod. E wia kadehde kapw ehu oh kaping laud duwen manaman en inangih kapakap ngong pwe en alehdi pasapengpe—amwail kapakap kan—me ihkin alehdi kamwahupe. Ih udahn pahn pereniki soutik irail meh kidkei me kin wie kapakap, me duwehte lih wekila men, me kin wie raparapahki nanleng pwehki ngehi. Ih alehdi kapai en prihstuhd pil kilang iengei tohn sukuhl kan ahr kaisihsol kin ie, oh pil ward tohto nan Mwomwohdiso. Oh edei iet mwein mihmi nan wasahn kapakap koaros en nan tehnpas sarawi en Mwomwohdiso wet.
Nan ahi kaping mwuledek pwehki mepwukat koaros, I patehng G.-K. Chesterton, me ehu ansou indahier “me kaping wia mwohmw en madamadau ehu me keieun ile; oh … kaping iei peren me kalaudlahr sang ni me kapwuriamwei kan.” Sang ni pein ai “peren me kalaudkihla pwuriamwei,” I kaping ong kumwail koaros oh Semei Nanleng, me ketin karongehier amwail kapakap kan oh kapaiadahr ahi mour.
Riei ohl oh lih akoa, I kadehdehki me Koht kin ketin karonge kapakap koaros kitail kin wia oh kin ketin sapeng ehu ehu pwehn idawehnte ahl me E ketin wiadahr ong atail unsekla. I kak kilang me soangen ansouohte me me tohto wie kapakapki pwe ien kehlailda, pil soangen tohtohute—me iangahki pein ngehi—wie kapakapki ahi pwoud en kehlailda. I kadehdehki me kapakap koa koaros Kauno ketin karongehier oh pasapengehr sang rehn Samatail Nanleng, mendahte ma kapakap kan ong Pat sohte pasapengla ni mwohmw me I pekio. Kahrepe pwukat dehde ongete Koht dahme pasapengpen kapakap kan kin sohte duwehte me kitail kin kasik—ahpw Ih inouki me re kin karonge kapakap kan, oh re kin ale pasapengpe ni kupwure oh ansou da me mwahu ong kitail.
Ma kitail “peki ni pwung,” sohte irairdi ong ansou, wasa, de duwen dahme kitail pahn kapakapki. Nin duwen kaudiahl kan, kitail en “poaden kapakap.” Oh kitail en kapakap, Amulek indahier, ong “irail mehn impatail kan,” ni atail kamehlele me “kapakap en [aramas] mwahu men me inenen manaman.” Atail kapakap kan anahne en ni sansal ansou me kitail kelehpwla. Ma mwo sohte kak wiawi, irail anahne wiawi ni mwenginingin nan atail mohngiong. Kitail kin kouliki me atail kapakap kan iei “mwomwen[s] kisiniei karokrokla,” ansou koaros en kin pwiliwei, ni mwomwen Sounkomouro, Koht Samwatail Soutik ni mwaren Sapwelime Ieros.
Riei Souleng kan, atail kapakap kan iei atail ansou kansenamwahu, atail “ineng keieun kesempwal,” me keieun mengei, oh pwungen pwongih. Emen emen anahne pein wia ah kapakap, nan atail peneinei kan, oh nan kapokon koaros. Kitail en wiahki kapakap en wia perepetail ong kosongosong, oh ma mie ansou ehu me kitail pepehm en dehr kapakap, kitail en ese me pepehm en soik wet sohte kohsang rehn Koht, me ketin kupwurki en mahseniong Sapwellime serihkan nan ansou koaros oh ansou sohte lipilipil kan. Ni mehlel, pak tohto soahng kan me kin kauhdi kitailsang kapakap kin kohsang rehn tepelo. Ni atail sohte ese duwen de dahme kitail pahn kapakapki, kitail anahne tapihada, oh doulahte, lao Ngehno pahn kaweid kitail ong kapakap me kitail anahne wia. Mwohmw wet kakete ih me kitail anahne doadoahngki ansoun kapakapki atail imwintihti kan oh irail kan me kin kalokei kitail.
Ni imwilahu, kitail kak kilenglahng en Sounkomouro karasaras ni ah kin ketin kapakap pak tohto kan. Ahpw e inenen kin kopwuriamwei ong ie me Sises ketin pehmadahr anahn en en kapakap. E sohte unsek? Dahme e ketin anahne me en kapakapki? Ih diarada me pil Ih, me mihmi rehtail, pil men “rapahki silangin [Samatail Nanleng], kamehlele Sapwelime mahsen kan, oh kamehlele Sapwelime lingan.” Pak tohto, E kin kohkohsang kapokono pwe en kak kelehpwla mwohn ah pahn kapakap. Ni ekei ansou, E ketin loulouier limwahn ekei iengehkoa. Oh E pahn rapahki nanleng pwehki aramas tohto me kak pwaindi elep dohl. Ekei pak kapak kin kalinganehla Sapwelime likou kan. Ekei pak kin kalinganehla silangih. Ekei pak E ketin kesihnen pwehn kapakap, ekei pak E ketin kelepwidi pwehn kapakap, oh pak ehu E ketin poaridi pohn tapwi ni kapakap.
Luk kasalehda Sises ah ketin kohkohlangehr nan Sapwellime tomwpen dihpo me kihong Ih anahnepen en kapakap “ni ngidingid.” Ahpw ia mwomwen mehmen me unsek ah kapakap ni ngidingid? Kitail medewe me Sapwellime loulou koaros wiawi ni ngidingid, ahpw pwehn kapwaiada Sapwellime tomwpen dihp oh sang ni weirek me e ketin alehdio, E ketin pehmadahr en loulou ni ngidingid, sang ni toutou en Sapwellime kapakap me kahreiong inta ah kus sang ni pwoahr en wasa koaros en paliwere.
Nan irair en Krais ah ketin powehdier mehla oh Sapwellime kisakis me keren ong ie ong ekei rahn de wihk de sounpwung nan mourwet, I kadehdehki mehlel en mour soutik oh anahnepen kitail en mehlel ong atail pilipilahn ong.
Ih kadehde me ni Krais ah pahn ketdo, E pahn anahne ese kitail—kaidehnte towehkei me kileledi ni mehn papdais saralahr ehu apw udahn ekei me kolokol arail inou, oh kamkamehlele ni pwoson, oh kolokol-arail inou kan. Met wia mehkot kesempwal ehu ong kitail, pwe kitail de rongala mehkot sohte mwahu: “Ih sohte ese ihs kowe,” de, me Sosep Smith kawehwehdi, “[Ke] sohte ese ihs ngehi.”
Ahpw ni mehlel, kitail ahneki sawas ong doadoahk wet—mehn sawas tohto. Kitail anahne kamelele tohnleng kan oh manaman oh inou kan oh prihsuhd sarawi. Kitail anahne kamehlele kisakis en Ngehn Sarawi, karasaras en peneinei mwahu oh kompokapahtail kan oh manaman en limpoak en Krais. Kitail anahne kamehlele kaudial me kohsang soukohp akan oh Presiden Russell M. Nelson. Kitail anahne kamehlele me sang ni kapakap kan oh pekpek kan oh pein atail mwahu kan kitail kak kohdo ni “Nahna Saion, … kahnihmw en Koht ieiaso, wasa kaselelo, wasa keioun sarawio.”
Riei Souleng ko, ni atail kouluhla ki dipatail kan oh karakarahkala “mwohn Kauno,”kihdiong Ih atail kahpwal oh insensuwed kan, kitail pahn alehdi mahk oh diar mahk nan limen Samatail soutuk oh rehn Sapwelime Ieroso. Eri, patehng Sohp oh koaros me pwoson kehlail o, kitail pahn kilang sampah “me inenen kaselel” pwe kitail en wewehki. Ni mwaren Sises Krais, ahmen.