Tiepene Lap
Popohl Ileileho
Kapokon Lap en Epreil 2024


Popohl Ileileho

Kitail koaros en nantihong rapahki oh diar popohl ileileho me kohsang ni atail kihong atail mour rehn Samatail Nanleng oh Sapwellime Iehros o.

I alehdi kapai en padahk ni kapokon lap o sounpar silihsek samwalahro. Erein ansou o, peidek kei kodohngie me pid duwen mahsen pwukat sang rehn me tohtohie nan sampah pwon. Me keren, ehu peidek me kalapw kohkohda. E kin kohdo ni duwe met: “Elder Uchtdorf, I rong mwahu duwen ahmw padahk me ahpwte neko, ahpw … I sohte rong mehkot me pid duwen dake sompihr.”

Mwein mwurin rahnwet, I kakete sohte rong peidek wet ansou werei.

On “the Tumbling Mirth of Sun-Split Clouds”

E kopwuriamwei me sounparte 120 [epwiki rieisek] samwalahro me Wilbur oh Orville Wright tepin pihrda oh pihr pohn pihk en Kitty Hawk, nan North Carolina. Seiloak mwotomwot pahiu nan ehu rahn en Tihsempeo wekidalahr sampah oh ritingadahr wenihmw en ehu invention me keioun wad nan poadoapoad en sampah.

Dake sompihr inenen keper nan ansou pwuko. Perieno ese met. Oh pil duwehte ara pahpaho, Milton. Ni mehlel, e masak nah pwutak riemen o de aksiden nan pwukoah en dake sompihr o kahrehda ira inoukiong ih me ira sohte pahn koaros kin pihrda ansou tehkis.

Oh ira sohte kin wia—ahpw pakete ehu. Sounpar isuh mwurin rahn lap o nan Kitty Hawk, Milton Wright ahpw mweidadahr oh kilangehr Wilbur oh Orville ara tepin pihrpeneho. Mwurin ara peidier o, Orville padahkiongehr ah pahpao en iang pihr me wia ah keieu de pil kaimwsekla oh en kak pein kilang ia mwomwe.

Ansou me sompihro pihrdaho, Milton me sounpar 82 [welisek riau] o perenkihdahte uwen kansenamwahu en pipihro ih sohla masepwehk. Orville perenkihda ah pahpahu ah werwerki ah peren oh kin inda, “Kailehda, Orville, kailehda!”

Ohl menet duweiehte!

Kahrepen ahi kin kosoia duwen dake sompihr ekei pak iei pwehki I ese dahme peneinei en Wrights ko pehmadahro. Ngehi pil iangehr “kehnda pepehm en dohsang Sampah oh mihmi nan depwek kan wie kokouruhrki ahi peren laud.”

En perien en Wright ko tepin pihrdahu, me wiawiher sounpar 37 [silihsek isuh] mwohn ahi ipwidi, ritingadahr wenihmw kei ong mwemweit seli, kaping, oh popohl mehlel ong nan ahi mour.

Ahpw, mendahte uwen lingan en popohl wet, miehte ehu popohl me laudsang. Duwehte Milton Wright ah werwerki ah inda, “Kailehda, Orville, Kailehda,” I men padahngki duwen popohl mwuledek wet—iawasa e kohsang ie, ia mwomwen ah kohdo nan atail mohngiong kan, oh ia mwomwen atail kak lelehng ni uhwe iou me laud.

Dahme Aramas kin Keioun Koadoakoadoahke

Kitail koaros wehwehki me aramas koaros men ahneki peren. Ni ansouohte, kitail koaros ese me kaidehn aramas koaros ahneki peren. Me kansensuwed, e mwomwen me ong aramas tohto, peren kin epwelen dierek.

Dahme kahrehda met? Ma peren wia ehu mehkot me kitail aramas keieun anahne, dahme kitail apwalen diarki? Pwehn oaralapehda ehu koulin koantri, mwein kitail wie raparapahki popohl o nan wasa sapwung kan.

Iawasa Kitail Kak Diar Peren Ie?

Mwohn atail pahn kosoia mwomwen atail pahn diar popohl, mweidohng ie ien pohnese me soumwahu en pwunod oh ekei soumwahu en mwahliel oh kahpwal en insensuwed kin mie, oh pasapeng o sohte mengei kehn mwadangete kosoia “Song ahniki peren.” Kahrepen ahi padahk en rahn wet kaidehn ien kasohwe de sohte kesempwalki soumwahu en mwahliel kan. Ma ke iang ahneki kahpwal pwukat, ih iang uhk insensuwed, oh I men seweseiuk. Ong ekei aramas, diar popohl kak iangahki rapahki sawas sang irail semen kan me kin sewese me ahneki soumwahu en mwahliel. Kitail kalahnganki soangen sawas pwukat.

Mour sohte kin kaperen ansou koaros. “Pwe e konehng en mie pelien soahng koaros.” Oh ma Pein Koht ketin tentenihr, nin duwen me pwuhk sarawi kan mahsanih, eri komwi oh ngehi pahn iang wie sengiseng. Pepehm en insensuwed sohte wia sain en sohte pweida ehu. Nan mour wet, popohl oh lokolok kin pelpeliali kohwei. Duwehte kumwail koaros, I pil kin iang mwoarosala, lokolok, insensuwed, oh koluhkihla dahmei wia.

Ahpw, I pil kin kehn sang pein ngehi pepehm kehlail en popohl nan ngeniet me kin apwal en kolokol loaleiet. I diaradahr sang pein ngehi me pepehm meleilei wet kohdo sang idawehn Sounkomour o oh alialu nan Sapwellime Ahlo.

Meleilei me E kin ketkidohng kitail o sohte duwehte dahme sampah kin kihda. E mwahusang. E lapasang oh sarawi sang. Sises mahsaniher, “A ngehi, I pwarodohr pwe irail en ahneki mour, iei, mour unsek.”

Rongamwahu en Sises Krais ni mehlel wia “rohng kaperen mehlel pwoat”! E wia mahsen en koapwoaroapwoar ehu me sohte me duwehte! Mahsen ehu ong wahda-mehn wisik oh kakommoalsang-katoutou kan. Ong mehn-kamarain. Ong luhk sang nanleng, wehwehkihla mwahu, inou sarawihkan, soutik oh popohl en klohri kohkohlahte!

Pohpohl wia kahrepe keieun kesempwal ong sapwellimen Koht pilahn ong Sapwellime seri kan. Ihme wia kahrepen amwail kepikipikda—“pwe [ken] ahniki popohl”! Kumwail wiawihkihda pwehki met!

Samatail Nanleng sohte kin ekihla elen pereno. E sohte wia mehkot rir ehu. E mweimweieng koaros!

E wia inou ehu ong irail me kin alu nan ahl en soun idawehn kan, idawehn padahk kan oh karasaras en Sounkomour o, kolokol Sapwellime kosonned kan, oh wauneki inou kan me irail wiaiong Ih. Ia duwen soangen kaselel en inou wet!

Pil Mie Ekei Mehkot me Koht Ketin Kupwurki Kihwei

Kitail koaros ese aramas me kin inda me irail sohte anahne Koht pwehn ahneki peren, me arail peren itar mendahte sohte pelien lamalam.

I pohnese oh wauniki pepehm pwukat. Samatail Nanleng kesempwal o men Sapwellime seri koaros en ahniki uwen peren laud me kak, eri E ketin kadirehkihlahr sampah soahng lingan, kaperen, kansenamwahu kan, “koaros mehn masamwahuieng nan mesen aramas oh … kaperenih mohngiong.” Ong ie, pipihr nan wehwe kiheng iehier peren laud. Ekei kin diar peren nan koul kan, pelien mahlen, nan dahme re perenki wia, de nan kapikipik en Kauno kan.

Sang ni atail pahn lukeluke koaros oh ehukihwei sapwellimen Sounkomour o rohng kaperen kaselel wet, kitail sohte kin men katikala elen popohl pwukat . Kitail kin indahte me Koht ketin sapwellimanki mehkot tohto mehn kihkihwei. Popohl me ilehsang oh lapasang—popohl ehu me sampah sohte kak kihda. Popohl ehu me pahn kak sewese ohlahn mohngiong, kamwauihala pahtou, oh katikala atail laloid kan.

Peren en sampah, me wiksang, sohte kin werei. E sohte kak. Dipwisou en sampah pahn kin mahla, mwoasoahngotla, tokila, de sakanakanla. Ahpw sapwellimen Kauno popohl kin erein, pwehki Koht iei Koht soutik. Sises Krais ketdo pwehn seweseikitailda sang nan mour en ansoutehkis oh weliankihdi dahme mwahusang. Ih kelehpw me ahniki manaman o, oh Sapwellime popohl sohte imwi.

Ma ke pehm me e kakete mie kalaudepen soangen popohl wet nan ahmw mour, I men lukeiuk ken nantiheng idawehn Sises Krais oh Sapwellime Ahl. E wia seiloak en erein mour wet—oh pil nan mour teio. Menlau mweidehngie ien kasalehda dake kan nan atail seiloak kesempwal ong roprop en popohl mwakelekel wet .

Keieng oh Kerenlahng Koht

Ke taman lih me mih nan Kadehde Kapw me ahnki soumwahu en inta pwilipwil erein sounpar 12(eisek-riauo)? E pwainkiheng toahkte kan soahng koaros me e ahneki, ahpw e kin susuwedlahte. E rongadahr duwen Sises; Sapwellime manaman en kamwahuiala me rongrongin. Ahpw E kak kamwahuihala? Oh ia mwomwen ah kak kerenlahng Ih? Ah soumwahuo kahrehieng ah “saminla” ong nan kosonned en Moses, oh e anahne kin keilahsang mehteikan.

En kerenlahng ih ni sansal oh peki Ah sawas iei kaidehn mehkot me e kak wia.

Ahpw, e pil medewehlahr me “Ma ihte sapwellime likou me I pahn doahke, I uhdahn pahn kehlailda.”

Eri, ah pwosono powehdier ah masapwehko. E sohla insenohki dahme aramas pahn indahki oh nantihlahte kolahng rehn Sounkomour o.

Met, e karanihalahr. E doahkalahr.

Oh e ahpw mwahulahr.

Kitail koaros sou duwehte lih menet?

Mwein mie kahrepe tohto kei me kahrehieng atail sohte kin men karanihla Sounkomour o. Mwein mie me pahn kepitkin kitail de ekei me pahn uhwong kitail. Pwehki atail aklapalap, kitail sohte kak lemehieng me mehkot tikitik kak mie kamwahupe laud. Kitail kak medewe me dahme kitail mihmi loale sohte warehng Sapwellime kamwahulahu—me kitail nohn dohsang de dipatail kan nohn tohtohla.

Rasehng lih menet, I esehlahr me ma kitail pahn keidohng rehn Koht oh doahkalahng Reh, kitail udahn pahn mwahula, diar meleilei, oh popohl.

Rapahki

Sises ketin padahngki, “Kumwail rapahki, kumwail ahpw pahn diar.”

I kamehlele me ire wet kaidehn ongete inou en pali ngehn ehu; e wia ire pwung ehu.

Ma kitail men rapahki kahrepe kan pwehn lingeringer, en peikasal, en kolokol insensued de men kelehpw, kitail pahn pil diar.

Ahpw, ma kitail rapahki popohl—ma kitail rapahki kahrepe kan pwehn perenkihda oh inangih idawehn Sounkomouro, kitail pahn diar.

Pak malaulau kitail kin diar dahme kitail sohte raprapahki.

Ke raprapahki popohl?

Rapahki, kumwail ahpw pahn diar.

Sewesehda Emenemen

Sises mahsanih, “Kihwei kaperen sang ale.”

E kak wiawi me ni atail raprapahki popohlo, me keieu mwahu iei kitail en wahdo popohl ong mehteikan?

Riei manakapw oh peinakapw ko, kumwail ese oh ih ese me met mehlel! Popohl duwehte pekid en pilawa amas de pwoatoal en kirihs me sohte kak nekila. Popohl mehlel kin laudla ansou me ke kin ehukihwei.

Sohte anahnepen mehkot laud de wiapan.

Kitail kak wia mehkot mengei.

Duwehte kapakapki emen sang nan ahmw mohngiong unsek.

Kepinga mehteikan ni mehlel.

Sewese emen ni ahmw kasamwohdo, wauniki, kesempwalki, oh kasalehieng limpoak.

Ehukiheng mehteikan ehu iren pwuhk sarawi me ke perenki oh kawehwehda.

De pil rongorongete.

“Ahnsou me kumwail kin papah meteikan kumwail kin wie papah amwail Koht,” oh Koht pahn ketingkin kumwail amwail kadek sapan kan. Popohl me kumwail kiheng mehteikan pahn ketin kasapahldohng kumwail “ni uwe ieu me itar, me laudsang, me siksang kowahlap.”

“Eri Dahme Kitail Pahn Wia?”

Nan rahn kan, wihk kan, oh sounpwong kohkohdo kan, I men lukehieng kumwail en:

  • Kiheng amwail ansou ni mehlel, sang nan amwail mohngiong unsek en karanihala Koht.

  • Ngoangki rapahki kisin ansou kan me mie koapwoaroapwoar, meleilei, oh popohl.

  • Wadohng popohl rehn aramas koaros me mihmi impamwail.

Rioai souleng kan koaros, kompokepahi kan, ni amwail pahn onopki mahsen en Koht pwe amwail marain en loalkihla duwen sapwellimen Koht pilahn en soutuko, alehda luhk pwukat, oh nantiong alu nan Sapwellime Ahlo, kumwail pahn alehdi “popohl en Koht, me sipele wehwe kan koaros,” pil mendahte nan ansou en pahtou kan. Ke pahn pehmada limpoak laud en Koht me pahn kadirehla ahmw mohngiong. Marain en wein selesdiel pahn powehdi mwoatoa en atail kahpwal akan, oh ke pahn toapida kehn duwen lingan en kilohri kan oh soahng kapwuriamwei, unsek, duwen wehin nanleng kan me aramas saikinte kilangedi. Ke pahn kehn pali ngenomw ah wie pwekpwekdahsang mehn katengeteng en sampah.

Oh pil duwehte Milton Wright. mwein ke pil pahn werkihda ahmw peren oh werki inda, “Kailehda, Ipa, Kailehda!”

Kitail koaros en nantihong rapahki oh diar popohl mwuledeko me kin kohsang atail kihong atail mour rehn Samatail Nanleng oh Sapwellime Iehroso. Met iei ahi kapakap ni ngidingid ni mwahr sarawi en Sises Krais, ahmen.

Ire kan

  1. John Gillespie Magee Jr., “High Flight,” poetryfoundation.org.

  2. Kilang Christopher Klein, “10 Things You May Not Know about the Wright Brothers,” History, Mar. 28, 2023, history.com.

  3. Magee, “High Flight.”

  4. Pahr riekid pahpwiki samwalahro, Aristotle kasawihada me peren wia ehu mehkot me aramas koaros keieu anahne. Nan ah inting en Nicomachean Ethics, e padahngki me keieu mwahu nan mour iei dahme kitail nantiheng lelie (e sohte duwehte mepwukat me kin kesempwalehng ekei). Peren, laudsang soahng koaros, wia ehu soahng o. “We always desire happiness for its own sake,” he said, “and never as a means to something else” (The Nicomachean Ethics of Aristotle, trans. J. E. C. Weldon [1902], 13–14).

  5. Kilang Harry Enten, “American Happiness Hits Record Lows,” CNN, Feb. 2, 2022, cnn.com; Tamara Lush, “Poll: Americans Are the Unhappiest They’ve Been in 50 Years,” Associated Press, June 16, 2020, apnews.com; “The Great Gloom: In 2023, Employees Are Unhappier Than Ever. Pwehda?” BambooHR, bamboohr.com.

  6. Kilang Wanda Mallette, Patti Ryan, and Bob Morrison, “Lookin’ for Love (in All the Wrong Places)” (1980).

  7. 2 Nihpai 2:11.

  8. Kilang Sohn 11:35; Moses 7:28–37.

  9. Kilang 2 Nihpai 2:11.

  10. Kilang Sohn 14:27.

  11. Sohn 10:10.

  12. Luk 2:10, New Revised Standard Version.

  13. Kilang Madiu 11:28–30.

  14. 2 Nihpai 2:25.

  15. Ma ke medmedewe ma Sahm Nanleng pahn kasamwohiuk oh mweidehnguhk en alehda Sapwellime popohlo de soh, I lukeiuk en ni kapakap wadek sapwellimen Krais karasaras en pwutak salongalahu (kilang Luk 15:11–32). Nan karasaraso, kitail esehla mwomwen Samatail Nanleng ah pepehm ong Sapwellime seri kan oh mwomwen Ah kin ketin awiawih oh kamadipwe atail pahn pwurala pwehki atail dohlahsangehr Ih. Ansou me kitail pahn “pwurehng kilangada wasa” (kilang ire tikitik 17) oh tapiada atail seiloak ong atail wasahn kousoan o, E pahn ketin kilang kitail, pwe E kin ketin mwasamwasahn oh awiawih. Oh dahme E ketin awiawih? E ketin awiawih kitail! Ni atail pahn keido Reh, E pahn ketin kamadipwe atail pwurala Reh oh ekerkin kitail Sapwellime seri.

  16. Doctrine and Covenants 59:18. Kaudiahl wet pil kawehwehdi, E ketin kapereniada Koht ihme kahrehda e keting ketkihdo soahng koaros ong aramas; pwe ni imwilahu e ketin wiairailda (ire tikitik 20).

  17. Ohng irail me keido impen Koht, E ketin inouki met: I pahn ketin keiong mpamwai (Doctrine and Covenants 88:63; pil kilang Seims 4:8).

  18. Kilang Mark 5:24–34.

  19. Kilang Bible Dictionary, “Clean and unclean.”

  20. Mark 5:28.

  21. Madiu 7:7.

  22. Sang ni wahda an emen emen katoutou kan, kitail kin “kapwaiada kosonned en Krais” (Kalesia 6:2; pil kilang Mosaia 18:8).

  23. Wiewia Kan 20:35.

  24. Kilang 1 Nanmwarki kan 17:8–16.

  25. Mosaia 2:17.

  26. Sang ni Kisin Likou ong mehn Rohm kan, Paul kasalehda me Koht “pahn ketikiong emen emen ni mwomwen atail wiewia: ong irail me kin ahneki kanengamah ong ni arail wiewia kan oh kin rapahki lingan oh wahu en mour en pali ngehn, mour soutuk: … lingan, wahu, oh meleilei, ong aramas koaros me kin dodohk mwahu” (Rom 2:6–7, 10).

  27. Luk 6:38. Atail komour oh peren soutik kakete kohsang ni atail limpoak oh kadek ong mehteikan (kilang Madiu 25:31–46).

  28. Luk 3:10.

  29. Pilipai 4:7.

Nting