Me da Vakatulewa Vakataki Keda: Na iSolisoli kei na Veivakalougatataki ni Galala ni Digidigi

Elder Robert D. Hales

Ena Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua

Na galala e dau vakayagataki vakadodonu ena vakatara na rarama me na vakarusa sara na butobuto ka na rawa kina me da reki ka bula marau tiko.

Au vakavinavinakataka na nona ivakadinadina na noda parofita, o Peresitedi Gordon B. Hinckley. Ena vukudra na lewenilotu taucoko sara e vuravura, au vakaraitaka eke na noqu vakavinavinakataka na nona a digitaka me muria na veivakauqeti ni Turaga ka a kerei keda kina me da wilika na iVola i Momani. Eda sa vakalougatataki vakalevu sara mai na nona ivakasala vakalou oqo.

Na tamada o Liai, na isevu ni parofita e volai ena iVola i Momani, a digitaka talega me muria na Turaga. E a vakasalataki o koya me “kauta na nona matavuvale ka lako yani ki na lekutu.”¹ E dina ga ni a voravora na ilakolako kei na nodrau vosa kudrukudru oi rau na luvena tagane o Leimani kei Lemueli, e a kauta rawa yani o Liai na nona matavuvale ki na dua na vanua sa yalataki tu. Ia a sega ni vanua ni veivakacegui. Ena nodrau sa digitaka o Lemueli kei Leimani me rau talaidredre vua na Turaga, sa yaco vei Liai me “daubikai ena rarawa [ena vukudrau].”² Ni bera na nona mate, e a vakasoqoni ira na luvena o Liai, vakalougatataki ira, ka vakasalataki ira.³ Vei rau na luvena tagane cidroi a vakamasuta me rau na veivutuni ka yalodina: “Oi [kemudrau] na luvequ… . [Drau] kuretaka laivi na sinucodo [drau] sa vesuki tu kina.”⁴ Kivei na luvena ivalavala dodonu o Jekope a vakavulica vua na iotioti ni lesoni bibi duadua.

Kevaka me da na vakadeitaka e dua na lesoni e bibi duadua vei ira na luveda kei ira na makubuda, na lesoni cava beka o ya? Mai na ivakavuvuli lagilagi ni kosipeli taucoko, e a digitaka o Liai me vakavulica na luvena ena veika e baleta na ituvatuva ni veivakabulai—kei na isolisoli ni digidigi.

E a vakavulica o koya ni “sa soli vua na tamata me kila na vinaka mai na ca.”⁵ Na ivakasala vakalou oqo e a tekivu mai lomalagi. E kea, ena dua na Matabose Cecere, sa tomana tiko mai kina na Tamada Vakalomalagi na isolisoli ni digidigi me da mai vakadeitaki keda ena bula oqo, “me da vakatovolei– mada kina, [eda] na muria na veika kece sa vakarota vei [keda] na Turaga na [noda] Kalou se sega].”⁶

Ia a qai saqata na Kalou kei na Nona ituvatuva o Setani, ena nona kaya: “Au na vakabulai ira kece mai na tamata me sega ni dua e yali … ia me vakarokorokotaki kina na yacaqu.”⁷ “Raica au sa lewa me vakasavi sobu mai o Setani ni sa vorati au, ka segata me voroka na galala ni digidigi kau sa solia vua na tamata.”⁸ “‘Ia mai na siga ko ya e lewe levu era sa muri koya.”⁹ Sa ka dina o ya, ni “dua na ikatolu ni lewe i lomalagi”¹⁰ era a taurivaka na nodra galala ni digidigi me ra saqata na ituvatuva ni Kalou.

O iko vata kei au daru a duavata kei ira eda a vakayagataka na noda digidigi me da ciqoma kina na ituvatuva nei Tamada Vakalomalagi. “Eda a kaila ena reki … ni sa soli vei keda na dodonu me da tadu mai ki vuravura ka mai vakayago, [ni da sa kila vinaka tu ni da sa rawa ni yaco vakakina mai na noda yalodina, me da vakataka na Tamada na Kalou.”¹¹

Ia eda sa tu oqo e vuravura, eda sa vauci tu ena dodonu ni vakayagataki ni noda digidigi; eke gona “sa kilikili me tu na veibasai ni ka kecega.”¹² Na veibasai oqo sa ka yaga ki na inaki ni noda bula. Me vaka a vakamacalataka o Liai, “A sa vakayacora ko koya na nona inaki tawamudu ena nona bulia na tamata, … a sa solia na Turaga na Kalou vua na tamata me lewa na ka e kitaka. Ia kevaka e sega na ka me temaka na tamata, e na sega ni rawa me lewa na ka e kitaka.”¹³

O Atama kei Ivi erau a isevu ni luve ni Kalou me rau sotava na veitemaki oqo. Ena nona tuvanaka na veivakararawataki ni kawatamata, o Setani, “na vu ni ka lasu kecega,”¹⁴ a qai temaki rau o Atama kei Ivi. Baleta ni rau a digitaka me rau kania na “vuanikau vakatabui, erau sa vakatalai tani mai na were ko Iteni me rau teivaka na qele.”¹⁵ Ena vuku ni digidigi o ya, erau sa “vakaluveni ka vakatubura na kawa; … e vuravura taucoko,”¹⁶ ka sa yaco na bula oqo me “itutu ni vakatovolei”¹⁷ vei ira kei ira na nodra kawa. Ia “sa caka na veika kece ena lewa i Koya sa kila na ka kecega,” e kaya o Liai vei Jekope, “Sa lutu ko Atama me sucu kina na tamata; ia sa sucu na tamata me rawata na marau.”¹⁸

Ena so na gauna eda dau guilecava ni o Tamada Vakalomalagi sa gadreva tu me da taukena na marau oqo. Mai na noda rawai walega ena veitemaki kei na ivalavala ca eda na vakuwai mai na reki oqo. Na noda rawai oqo sai koya sara ga na ka e vinakata tiko o Setani me da vakayacora.

Au a kalougata ena dua na gauna niu a lako vata kei Peresitedi Spencer W. Kimball ki na dua na vanua yawa. Keirau a vakasarasarataki ki na veitiki ni vanua o ya, okati kina na kedra ibulubulu qara—na tamata era a vakamatei mai vei ira na dauvakacaca lotu Vakarisito. Ni keirau sa lako tani mai na kabakaba qiqo ka butobuto o ya, e a vakavulica vei au o Peresitedi Kimball e dua na ka au na sega ni guilecava vakadua. E a dreta na mua ni noqu kote ka kaya vei au, “E dau vakaleqai au sara ga na veika e dau cakava na tevoro ena nona vakayagataka na yaca i noda iVakabula.” A qai kaya tale, “ Robert, na tevoro ena sega vakadua ni marau vakavo ni daru rawai mai na ivalavala ca.”

Niu vakananuma na vosa o ya ka qai vulica na ivolanikalou au sa qai kila vakavinaka na ibalebale ni ka e via tukuna tiko o Peresitedi Kimball. Au nanuma rawa na vosa ni Turaga e volai tiko ena iVola i Momani: “Ena ca, ena ca, ena ca vei ira na tamata oqo; ena ca vei ira kece na lewei vuravura kevaka era sa sega ni veivutuni; raica sa dredre na tevoro ka ra sa reki na nona agilosi, ni ra rusa na nodra gonetagane kei na nodra goneyalewa matavinaka na noqu tamata.”¹⁹ Na noda ivalavala ca ena dredre kina na tevoro, kei na noda rarawa ena lasutaki marau kina o koya.

E dina ga ni na marau na tevoro, ia e yalani na nona kaukauwa. Eso era na nanuma beka e dua na ivosavosa makawa o ya: “E a vakavuna na tevoro meu vakayacora.” Edaidai au vinakata meu tukuna, na ka dina sara, ni tevoro ena sega ni rawa me vakavuna me da vakayacora e dua na ka. E dau tiko voliti keda ga, me vaka e kaya na ivolanikalou ka sa dau muri keda wavoki tikoga o koya.²⁰ Ena veigauna ni da lako yani, na vakatulewa yadua eda cakava, eda na digitaka tiko me da mua yani ki nona sala se ki na sala vua na noda iVakabula. Ia na tevoro ena lako tani kevaka eda tukuna vua me lako tani. Ena sega ni rawa ni vakauqeti keda vakavo ga ke da vakatarai koya, ka sa kila tiko o koya! Na gauna duadua ga ena curuma kina na noda vakasama kei na yagoda—kei na yaloda—o ya ena gauna eda na vakatara kina vua me vakayacora. Dua tale na kena itukutukuni o ya e sega ni gadrevi me da mai rawai ena nona veitemaki vakaoqo!

Sa soli tu vei keda na galala, sa soli tu oqo vei keda na veivakalougatataki ni matabete, ka sa soli mai vei keda na Rarama i Karisito kei na Yalo Tabu ena kena inaki. Na inaki o ya sai koya na noda tubucake kei na noda marau ena vuravura oqo kei na bula tawamudu ena bula sa bera mai. Au na taroga edaidai. Eda sa ciqoma beka na Yalotabu o ya? Eda sa muria tiko beka ena sala sa qiqo ka rabalailai ka mua tiko vua na Kalou? Eda sa kukube tiko beka ki na ititoko kaukaumea se da sa gole tani tiko beka? Au sa vakadinadinataka ni noda digitaka na ivakarau ni noda vakila, vakasama kei na itovo ena veisiga sai koya oqo na sala me da kalawa yani kina ka lakova tikoga me yacova ni da sa yaco rawa yani ki na icavacava tawamudu.

Ia, e sega ni dua vei keda ena dau muri donu tikoga ena sala sa rabailailai ena veigauna taucoko. Eda dau cala taucoko sara. Oqori na vuna e sa kila kina o Liai na itavi ni iVakabula ena kena taqomaki ka vakataukenitaki tiko na noda digidigi, ka vakavulica vei Jekope—vakakina vei keda, “ena yaco vakaidina na gauna ena lako mai kina na Mesaia me vakabulai ira na luve ni tamata mai na nodra lutu. Ia ni ra sa vakabulai mai na nodra lutu, era sa sereki kina ka tawamudu ka kila na ka vinaka mai na ka ca; era na lewa na ka me ra kitaka ka sega ni vakasaurarataki.”²¹ O ya na kena idola—“me ra vakatulewa ga vakataki ira ka kakua ni vakatulewataki vei ira.”

Ena iotioti ni gauna oqo, me vaka ga ena gauna makawa, me da drotani mai na noda rawa ni vakasaurarataki ena noda vakatulewa ga vakataki keda ka me da drotani mai vua na meca. Ena dau vakauqeti keda na Yalo Tabu. E a tukuni vei Josefa me drotani mai vua na wati Potifa. E a muria na ivakaro o Eparaama me lako tani mai na vanua o Uri. E a vakaroti o Liai me drotani mai Jerusalemi ni se bera ni vakarusai. Ena kena taqomaki na nona bula na iVakabula, erau a vakauqeti o Josefa kei Meri me rau dro yani ki Ijipita.

Na veivakauqeti ka dau yaco mai vei keda me da drotani mai na meca sa vakaraitaka tiko na Nona sa kila vinaka tu na Tamada Vakalomalagi na noda dui kaukauwa kei na malumalumu ka sa kila vinaka tu na veika ena vakarau yaco ena noda dui bula. Ni dau yaco mai na veivakauqeti vakaoqo, era na sega ni dau vakataotaka na noda ilakolako, ni Yalo ni Kalou ena sega ni dau vosa mai ena vadugu ni kurukuru. Na voqa ni domo ena malumu ka rogo vinaka, ena curuma yani na noda vakasama se vakilai e lomada. Ni da rogoca na veivakauqeti malumu oqo, eda na qai taqomaki mai na isau veivakarusai ni ivalavala ca.

Ia kevaka eda na vakawalena na veivakauqeti oqo, na rarama ni Yalotabu ena takali yani. E sa na qai vakaiyalayala ga se takali tani yani na noda galala ni digidigi, ka na yali yani na noda nuidei kei na kaukauwa me da vakatulewa kina. Eda sa na qai “ia na ivalavala butobuto [vakayalo] ena sigalevu tutu.”²² Sa qai dau rawarawa tu ga na noda dau lakova yani na veisalatu vakatani! Sa dau totolo sara na noda dau vesuki ena sinucodo ni ivalavala ca ka a tukuna tiko o Liai vei rau na luvena tagane cidroi.²³ Dua na kena ivakaraitaki, ni kevaka me da sa digitaka me da sa umani tu ena dua na dinau levu, eda na vakayalia kina na digidigi me da rawata kina na veika eda vinakata se gadreva, se maroroi ilavo ni gauna ni leqa o ya. Kevaka eda sa digitaka me da sa voroka na lawa, eda na rawa ni bala ki valeniveivesu ka sa vakaiyalayala ga kina na noda galala ni digidigi ni da sega ni lewa na vanua me da lako kina, o cei me da na raica, se na cava me da cakava. Na valeniveivesu ni yalo sa vaka tu o ya O koya gona, ena kena gadrevi me da taura lesu na noda galala ni digidigi, me da na lako voli ga ena rarama ni noda Turaga ka iVakabula ka muria na salatu ni talairawarawa. Oqo duadua ga na sala e mua yani vua na Tamada mai Lomalagi.

Kevaka mada eda sa digidigi cala, eda sa butusevata ena salatu, me da kila vinaka tiko na galala e a soli vei keda me da digia na veika eda na vakayacora tale. Au vosa tiko oqo vei kemuni ko ni sa solegi tu ena butobuto ni veivakaogai. Kevaka ko ni sa vakaleqai tu ena veivakarusai ni veika veivakaogai, ka sa vaka mo ni sa tu ena dua na qara butobuto vakayalo. Ena qara butobuto dina, sa na vaka beka me sega ni rawa ni cila lasika yani na rarama ki na vanua o ni tiko kina. Ko na dro rawa vakacava? Au vakadinadinataka eke ni galala ga ko a taurivaka ena qaqa mai na nomu bula taumada, sai koya na galala ena sega ni rawa vua na meca me na kaliraka laivi mai vei iko vakavo ga ke o vakatarai koya.

Ko na taukena tale vakacava na galala o ya? Ko na tekivutaka tale vakacava mo na taurivaka ena sala dodonu? Ko a digitaka mo vakatulewa ena vakabauta kei na talairawarawa. Meu vakatututaka mada eso na digidigi vinaka ka rawarawa ko na rawa ni vakayacora ena gauna oqo—edaidai sara ga

Digitaka mo ciqoma—ciqoma dina sara—ni ko sa luve ni Kalou, ni sa lomani iko o Koya, ka sa tu Vua na kaukauwa me na vukei iko kina.

Digitaka mo biuta na veika kece—na veika kece sara ga—ka vakacabora Vua. Vakabauta tiko ni o sa Luvena, vakadeitaka ni nomu bula sa Nona, ka mo na vakayagataka na nomu galala mo vakayacora kina na Nona lewa. Sa rawa mo cakava vakavuqa sara na ka oqo ena nomu bula; ia mo kakua, kakua sara ni guce.

Digitaka mo vakadeitaki iko ena dua na ituvaki mo vakila kina na nomu veiwekani kei na Yalo ni Kalou o ya ena masu, ena vulici ni ivolanikalou, ena soqo ni Lotu, ena nomu vuvale kei na veimaliwai savasava kei ira na tamata. Ni ko vakila na veivakauqeti ni Yalotabu, sa tekivu sara tikoga na nomu vakasavasavataki ka vakaukauwataki. Sa na caudre mai na rarama, kei na vanua ena cilava yani na rarama oqo, ena sega ni tiko rawa kina na butobuto.

Digitaka mo muria ka maroroya na nomu veiyalayalati, vakatekivu sara ga ena nomu veiyalayalati ni papitaiso. Mo vakavouya na veiyalayalati oqo ena veimacawa ena nomu vakayagataka na sakaramede.

Digitaka mo kilikili ni ko curuma na valetabu, vakayacora ka vakavouya na veiyalayalati tabu vakaoqo, ka ciqoma na veicakacaka tabu vakalotu taucoko kei na veivakalougatataki ni kosipeli.

Kena iotioti, ka kena e bibi duadua, digitaka mo vakabauta na Veisorovaki i Jisu Karisito. Ciqoma na veivosoti ni iVakabula, ka qai vosoti iko vakaiko. Me baleta ga na Nona solibula baleti iko, sa tu Vua na kaukauwa me na “sega ni nanuma tale na [nomu] ivalavala ca”²⁴ Mo na vakayacora vakakina.

Ni ko sa tu ena salatu ni “galala mo digidigi tale” digitaka mo besetaka na yalo ni maduataka na nomu ivalavala ca o sa veivutunitaka oti, besetaka mo vakayalolailaitaki ena veika sa sivi, ka mo rekitaka na inuinui ni veisiga ni mataka. Mo nanuma tiko, ni o Setani ga e gadreva tiko me da “rarawa na tamata kecega vakataki koya.”²⁵ Me kaukauwa cake na nomu gagadre mai na ka oqo. Mo marautaka ka nuitaka tiko na nomu bula kei na madigi kei na veivakalougatataki sa waraki iko tu oqo ena gauna taucoko ni bula tawamudu.

Kena iotioti, mo nanuma tiko ni noda galala e sega walega ni baleti keda. Sa tiko na noda itavi me da vakayagataka ena vukudra talega na tamata me ra laveti cake kina ka vakaukauwataki ena gauna ni nodra vakatovolei kei na gauna dredre. Eso vei ira na tacida kei na ganeda era sa vakayalia na taucoko ni nodra galala ena digitaki ni veika tawadodonu. Mai na noda sega ni soli keda yani ki na veitemaki, sa rawa me da sureti ira na tamata me ra ciqoma na rarama ni kosipeli i Jisu Karisito. Ena veitokani kei na loloma, eda na rawa ni liutaki ira yani ki na salatu ni talairawarawa ka vakayaloqaqataki ira me ra vakayagataka na nodra galala me ra digidigi donu tale kina.

Me vaka ga a vakadinadinataka o Tamada o Liai ki na nona matavuvale ena veivakalougatataki ni galala, au sa gadreva meu vakadinadinataka vei kemuni, na taciqu kei na ganequ lomani e vuravura taucoko kei na noqu matavuvale. E a tekivu taumada na bula galala mai na Matabose mai Lomalagi ena noda a digitaka me da muria na ituvatuva nei Tamada Vakalomalagi ka tadu mai ki na bula oqo me gauna ni vakatovolei. Na galala ena vakatara vei keda me da vakadinadinataki ka vakatovolei me laurai se da rawa ni vosota me yacova na ivakataotioti se segai ka lesu vua na Tamada Vakalomalagi ena dokai. Na galala ni digidigi sai koya na ivurevure ka na muataki keda me da vakaraitaka e taudaku na noda gagadre vakayalo ena dua na itovo Vakarisito. Na galala ena vakatara me da vakayacora na digidigi yalodina ka talairawarawa me rawa kina ni da vakatataki ira na tamata ka vakaukauwataki ira. Na galala e dau vakayagataki vakadodonu ena vakatara na rarama me na vakarusa sara na butobuto ka na rawa kina me da reki ka bula marau tiko ena gauna oqo, me da rai yani ki na veisiga ni mataka ena vakabauta, ka vakakina ki na gauna tawamudu, ka kakua ni malele tale ena veika sa sivi yani. Na vakayagataki ni noda galala ena buli keda kei na keda ituvaki ni mataka.

Kivei ira kece sara era gadreva me ra na vakayagataka na veivakalougatataki cecere ni galala, au sa vakadinadinataka eke ni galala ena vaqaqacotaki mai na noda vakabauta kei na noda talairawarawa. Na galala ena muataki keda me da cakava kina e dua na ka: o ya me da vakasaqaqara me da na kunea rawa, ka kerekere me da na dusimaki mai vua na Yalotabu, ka tukituki ena mata ni katuba o ya ka veimuataki ki na rarama vakayalo me yaco na veivakabulai. Au sa vakadinadinataka sara eke ni noda iVakabula o Jisu Karisito, sa ivurevure ni rarama o ya, sai koya na Rarama kei na Bula ni Vuravura oqo. Ni da vakayagataka na noda galala me da muri Koya, ena rarama cake tikoga vakalevu na Nona rarama ka na qaqaco cake e lomada me yacova na siga vinaka duadua o ya ²⁶ ni da sa na kidavaki yani ki na itikotiko nei Tamada mai Lomalagi ki na bula tawamudu. Me da na vakayagataka na noda galala ki na icavacava vakalou ka lagilagi o ya, sa noqu masu ena yaca i Jisu Karisito, emeni.