2011
Sa Katakata na Lomaqu ena Bukawaqa
Okotova 2011


Na Bukawaqa sa Katakata e Lomaqu

Na siga a vulica kina me wiliwili a siga talega a rawata kina o Eduardo na nona ivakadinadina baleta na iVola i Momani kei na kena kaukauwa.

“E dau tukuna tu o tukaqu, ‘Kevaka eda vinakata meda tamata yaco, meda vulica na wiliwili,’” e kaya o Eduardo Contreras. “E dina o tukaqu.”

Ia vei Eduardo, a balavu sara na nona saga tiko me wiliwili. Me vaka ni dua vei ira na lewe lima a susugi vei tinadratou yada ena siti o Córdoba, mai Argentina, a biu vuli ni se qai yabaki walu ka laki cakacaka me veivuke ena nodratou qaravi na nona matavuvale.

E kaya o koya “Keitou dravudravua sara.” Ena kena sotavi na leqa, e dau laki masi ivava o Eduardo, caka buloko, tomi pateta, volitaki niusipepa, kei na veicakacaka lalai tale eso me yacova, ni sa cauravou levu, a kunea e dua na cakacaka tudei ena matanitu ni siti o ya.

Ni toso na yabaki, a vakamau o Eduardo ka tekivuna e dua na nona matavuvale vakai koya. Ena gauna sa ra tekivu biubiu kina mai nodratou na luvena e lima, e se bera tikoga ni kila o koya na wiliwili ka vaka me sa sega ni vulica rawa. Sa mai veisau oqo ena dua na siga ena nona a cemuria eso na cauravou ni ra a vakasagai rau na daukaulotu ni Yalododonu Edaidai e mata ni nona vale. A sureti rau sara na daukaulotu oqo, e sega ni bera na nona sa tauri lesoni, vata kei watina o María.

“Au sa bau saga dredre meu kila na veika rau tukuna tiko ni rau sega ni kila vakavinaka na vosa Vakasipeni,” e kaya o Eduardo, “ia rau a vakaraitaka mai e dua na tikidua e tiko kina na iyaloyalo ni iVakabula kei Parofita Josefa Simici ena Veikau Tabu. Au nanuma ni sa totoka dina na iyaloyalo rau vakaraitaka mai vei keirau kei na veika rau vakavulica.”

E sega ni dede rau sa sosomitaki na daukaulotu oqo, oka kina e dua e taukei e vosa Vakasipeni. Ena vica na yabaki yani e liu a mate na luvedrau yalewa lailai ka tarai na yaloi Eduardo kei María, ena dua na iyaloyalo ni Lotu Families Are Forever. Sa yaco na siga me rau sa papitaiso vata kei luvedrau tagane gone duadua, o Osvaldo.

E salavata mai ena papitaiso nei Eduardo ena 1987 na nona gadreva me vaqaqacotaki na nona ivakadinadina me sa na wilika na iVola i Momani. “Meu na wiliwili vakacava?” a tarogi watina. A qai tukuna vua o María me raica na matanivola, biuta vata ena nona vakasama, ka tovolea me voqataka na vosa o ya, ka saga me wilika e cake. Ni cakava oqori, a vakadeitaka vua o watina, sa na tekivu me sa wiliwili.

Ni sa yabaki 45 tiko kina o Eduardo, sa kila tu e vica vata na irorogo ni vuqa na matanivola, ia a sega ni saga me wiliwili vakatekivu sara mai na gauna a biu vuli kina ena 40 na yabaki sa oti.

Au a Vakila e Dua na Bukawaqa

Ena yalo masumasu, a laki dabe vakaruru toka o Eduardo ena dua na siga katakata ena daku ni nona vale. “E kea,” a kaya, “Au sa vakadeitaka meu sa tovolea.”

E kaya o María a sega ni nanuma rawa me yaco na ka o ya. Ni cakacaka tiko e loma ni valenikuro, a rogoca cacavukavuka tiko na nona saga tiko o Eduardo me cavuta rawa na matanivola kei na vosa yadua. “Vakasauri ga au rogoca ni sa taladrodro na nona vosa,” a kaya. “Au vakarorogo sara kau qai kila ni sa wilivola tiko—ka matata sara. Se qai oti toka ga e veimama ni auwa, sa wiliwili sara tiko ga!”

Na kaukauwa ni sasaga nei Eduardo sa sega tale ni kila ni sa wiliwili tiko. Ni sa wiliwili tiko, a kaya o koya, “Au sa vakila e dua na bukawaqa e lomaqu.” A rere ka kidrowa sara, ka kacivi watina o Eduardo, “Mami, na cava sa yaco vei au?”

“Oqo na Yalo ni Turaga,” a sauma mai o María. “Sa taladrodro na nomu wiliwili!”

Ni talanoataka tiko o María, a kaya kina, “Oqo e dua na ka keirau na sega ni cakitaka vakadua.”

A vakuria o Eduardo, “Na siga au a kila kina na wiliwili a siga talega au a vakadinadinataka kina ni sa dina na iVola i Momani kei na kena kaukauwa.”

Vakatekivu mai na gauna o ya, sa tekivu yadra o Eduardo ena 4:00 ena mataka lailai me wilika na iVola i Momani ni bera ni laki cakacaka. A wilika vakakina na Vunau kei na Veiyalayalati, ka tarava sara yani na iVola Tabu. Sa dua na ka na bini ivola ena nodratou vale na Contreras, ni 1987 a vica toka ga na ivola.

Ni sa mai tubucake na nodrau kila na kosipeli o Eduardo kei María sa vakakina na nodrau ivakadinadina. Ni sa mai takali o Osvaldo na luvedrau tagane ena dua na vakacalaka e gaunisala ena 2001, a vukei rau ena gauna ni rarawa bibi oqo na nodrau ivakadinadina—kei na veika vakayalo kaukauwa rau sa sotava mai ena gauna ni masumasu ka vakakina ena Valetabu e Buenos Aires Argentina, na vanua rau a vauci vata kina kei Osvaldo.

“Oqo e rawa mera dau lialia kina eso na itubutubu,” a kaya o Eduardo, “ia keirau a vakila e dua na yalomaravu ka kaya mai, ‘E bula vinaka tiko o luvemudrau.’ E dina keirau a tagi. E gone vinaka dina, ka keirau sa nanumi koya vakalevu. Ia keitou sa vauci oti vata e valetabu, ka keirau kila na vanua sa tiko kina oqo.”

Na Rarama ni Vuli

Sa vakavinavinakataki na nona veivakavulici e dua na lewe ni nona tabanalevu, sa vulica talega o Eduardo me volavola. “E liu,” a kaya, “au a sega mada ga ni kila meu sainitaka na yacaqu.”

Mai na rarama ni vuli, sa mai kila kina o Eduardo na dina ni vosa nei tukana.

“Eda bula tu oqo e vuravura ka sa rawa meda torocake tiko ena veisiga yadua,” a kaya. Ni da vulica na wiliwili kei na volavola, a kuria, sa vakaraitaka tiko vei ira na luvena ni se rawa ni da vuli tikoga, torocake, ka yaco meda tamata e vinakata na Kalou. “Baleta ga niu sa rawa ni wiliwili, au sa na kila rawa kina e dua na ka vou ena veisiga,” a kaya.

Nikua sa rawa vei Baraca Contreras me wilika rawa na veika kecega e gadreva me wilika, vakakina na niusipepa a dau volitaka tu ni sega tu ni vuli. Sa ivolatalei tikoga vua na ivolanikalou, vakabibi na iVola i Momani. Sa wilika tasevu oti vakawalu o koya.

“Vei au na iVola i Momani e dua na katuba,” a kaya, ka sa vakavinavinakataka tikoga na nona sa mai veisautaka na nona bula na vuli kei na kosipeli. “Sa noqu bula na iVola i Momani. Sa noqu bula. Au dau vakila na Yalotabu ena veigauna yadua au cega kina meu wilika.”

Kivei Eduardo Contreras, ka taba vata toka e cake kei watina, o María, sa katuba ni vuli vua na iVola i Momani. “Au dau vakila na Yalotabu ena veigauna yadua au cega kina meu wilika,” a kaya.

iTaba mai vei Michael R. Morris

Tabaka