2011
O cei e Vola na iVola i Momani?
Okotova 2011


O cei e Vola na iVola i Momani?

O ira na parofita ni gauna makawa, ira na daunivolaitukutuku makawa, kei ira na iliuliu era ceuta na nodra ivakadinadina kei na kedra itukutuku ena peleti koula. E muri sa qai mai vakadewataka na kena sa vakalekalekataki tu ena peleti, o Josefa Simici ena isolisoli kei na kaukauwa ni Kalou.

Dauvolaivola se iVurevure ni Vu ni iTukutuku Makawa

iTukutuku Volai Ena Peleti

Nifai1, Jekope, Inosi, Jeromi, Omanai, kei ira tale e so

Peleti lailai i Nifai (itukutuku vakayalo; rauta na 600 B.K. kina 130 B.K.)

Momani

Na Vosa i Momani (e semata na peleti lailai kei na vakalekaleka ni peleti lelevu i Nifai; raica na tikina e 1–18)

Peleti Parasa i Lepani (raica na 1 Nifai 5:10–14)

Peleti lelevu i Nifai (itukutuku ni veika vakayago kei na itukutuku vakayalo; rauta na 130 B.K. kina M.K. 321)

Senifi

Liai (raica na 2 Nifai 1:1–4, 11; V&V 3, ivakamacala ni wase); Penijamini (raica na Omanai 1:12–23; Na Vosa i Momani 1:16–18; Mosaia 1–6); Mosaia2 (raica na Omanai 1:23–25; Mosaia 6:3); Alama Lailai, Luvei Mosaia, Ilamani2, Paorani, Turaganivalu Moronai, Nifai3, Nifai4

Momani

iTukutuku i Momani (rauta na M.K. 345 kina M.K. 385)

iTukutuku ni kawa i Jereti ena 24 na peleti, wili kina na veike e vola o Ica (raica na Ica 1:1–5)

Ai Vola i Ica, vakaleka ni itukutuku ni kawa i Jereti (rauta na 2400 B.K kina 600 B.K.)

Moronai

Ai Vola iMoronai (raica na Momani 9:30–37; rauta na M.K. 385 kina M.K. 421)

Peleti Koula ka a Solia na Agilosi o Moronai vei Parofita Josefa Simici ena 22 ni Sepiteba, 1827

Na iVola i Momani

Peleti i Momani (itukutuku e rau a biuta vata ka vakalekalekataka o Momani kei Moronai)

Tabana ni Ulutaga*

1 Nifai

2 Nifai

Jekope

Inosi

Jeromi

Omanai

Na Vosa i Momani

Mosaia

Alama

Ilamani

3 Nifai

4 Nifai

Momani

Ica

Moronai

Tikina sa dregati tu (sega ni vakadewa)

  • Tukuna o Josefa Simici, “Na tabana ni ulutaga ka tiko kina na yaca ni iVola i Momani e dua ga na vakadewa, e kau mai na iotioti ni tabana, ena yasa imawi ni itukutuku se ivola ena peleti” (Ai Tukutuku ni Lotu, 1:71).

Ena yakavi ni ika 21 ni Sepiteba, 1823, a rairai kina na agilosi o Moronai vei Josefa Simici ka tukuna vua na peleti koula ka na vakadewataki me iVola i Momani. Ni oti e va na yabaki sa qai mai kauta o Josefa Simici na peleti me rawa ni laki vakadewataka (raica na Josefa Simici—Ai Tukutuku 1:27–54).

Na vu ni veika sa volai ena vakadewa ka sa vakacavari ena 1829, kei na veika sa volai rawa ka vakacavari ena 1829–30, ka sa tabaki rawa na imatai ni 5,000 na lavelave ni iVola i Momani ena 1830.

Mai na imawi: iTaba mai vei Jed Clark; Vakalekalekataka tiko o Momani na Peleti, mai vei Tom Lovell; Rairai mai o Moronai vei Josefa Simici, mai vei Tom Lovell; itaba mai vei Craig Dimond; Solia tiko o Moronai na Peleti Koula, mai vei Gary Kapp, me kua ni lavetaki; itaba mai vei Emily Leishman; ituvatuva ni itaba mai vei John Luke