TEBWINA Bwaai n Reirei Ibukiia Aia Karo Kairake Ikawai
E maeka te tia koro karaki i Utah, USA.
Ibukin kangaanga aika a riki n te aonaaba n taai aikai, ao a kona kaaro n teimatoa ni kakabwaiaia aia ataei ni katauraoi boutoka ao kairi aika raoiroi.
Ngke kainabau ao ngai ti buokiia ara ataei ni mwaing nakon aia tabo ni matu ataein te reirei ke n rin n aia tienta ni kataneiai mitinare, ti namakina te nanokawaki ao te inaomata n iangoia bwa ngaia—ao ngaira—a tia n tokina ni kabanei aroia n ataei ma tabeia aika irekereke ma ngaia. Ti waekoa n namakinna, bwa, n ikotaki ma karekean te konabwai ao te inaomata, a kaitara ma aeka ni kangaanga riki tabeua ara ataei. Ngkai ara tararua iaon maiuia e a toki, kainnanoia ibukin boutokakia—te aeka ni boutoka ae kaokoro—ni bon arona e kerake.
Kangaanga Aika Riki n te Aonaaba
Aikai tabeua kangaanga aika a kaitara iai kairake ikawai n te aonaaba aei, n raonaki ma titiraki aika a karikirakei kakaewenako aikanne ibukiia kaaro.
Te tai ae maan riki ae tuai iai n iein te kairake. Te iango ni mare ao ni kaikawaia ataei imwiina inanon maiuia e kona ni katikuia tabeman kairake n ikawai te namakin n aron ae a bon tiku naba n ataei, ao ana tiku n tainako n ataei. Tabeman a namakina te raraoma bukina bwa aki koaua, bwa ana iein ke ni karekeia natia. N tabera ni karo, ti na kanga ni buokia bwa a na karekea te taratara ae akea tokina?
Te aki koaua ni kaineti ma ana kangaanga temanna n te mwane. A mwaiti mai ibuakoia kairake n ikawai n te bong aei ae ti tebo aia kangaanga ma aia karo n aki taun kaubwaia. A kunea bwa e kangaanga karekean aia mwakuri—e ngae ngke a tia ni karekea aia beeba ae bubura man kuura aika ririeta—ke ni karekea te bwai ibukia aia utu. Ngkai ngaira karo, ti riai ni buokiia n ae tau, ke ti na bon anganaia bwa ana karekei rabakauia man iangoa kakaean angan karekean oin aia mwane?
Rinerine aika rangi ni mwaiti. Kairake ikawai ni boong aikai a kona ni karekei rinerine n te mwakuri aika mwaiti riki. Ma n tabetai rinerine aikanne a kona n tara ni manga rangin ni mwaiti. A na kanga kaaro ni buokia kairake n ataei ni ukoukori rinerine ma n iangoa naba te mwakuri ae nakoraoi?
Te maeka ma kaaro. A tia ni mare ke a tuai, e rikirake te mwaiti irouia kairake ikawai imarenan ririki 18 ao 34 aika a maeka ma aia karo. Ngkana ataei aika a ikawai a maeka ma aia karo, a na kanga kaaro ni maroroakin bwaai n aron ae antai ae na kaboi kabane mwane ibukiia ao e na kanga aron kaetakia tibu ataei aikai?
Reitaki n te aro. N te bong aei, kairake n ikawai man aro ni kabane, a tara n ae a na rangin ni kakaonimaki n te ekaretia ni kabotauaki nakon ae ti teuana te roro n nako. Ti na kanga ngaira kaaro ni kaungaia ara ataei aika kairake bwa a na teimatoa ni kakaonimaki n te Ekaretia? Ti na kanga ni boutokaia n te maiu n tamnei e ngae ngke a rineia bwa a na aki kakaonimaki nakon te Ekaretia?
Kairi ibukiia Kaaro
E ngae ngke natira aika a ikawai a nakoraoi riki nakoira n aia konabwai ke n tokanikaia tabeua, a teimatoa ni kainanoa aia boutoka aia karo ni karekea te maiu ae nakoraoi. Aikai 10 kawai aika a na iangoaki.
-
Kakaea te bwai ae a kainnanoi ao n tangiria am ataei. Irarikin are tuangakia ami ataei aika kairake ikawai bwa ko na kanga ni karekea te bwai ae ko iangoia bwa a kainnanoi, titiraki ibukin aia kororaoi, kouru, ao aia kantaninga. A na bubutiko bwa ko na buokia ni karaoa te baire bwa ko na kanga ni kakoroi nanon kouru aikanne. Ngkana a karaoia, kariai miia bwa ana kaira am maroro. Maroroakin iteran te bwai ae na karaoaki aika raraoi ao aika buakaka, tataro ibukin te kairi, ao teimatoa n reitaki. Ngkana aki ataia bwa tera ae a tangiria, kaungaia bwa a na kaitibo ma te tia rabakau ae kataneiaki n anga kaetieti n te mwakuri ao ni buokiia ni kakaea aia mwakuri, ke ni karaoi ukeuke are e na buokia n ataia bwa tera te mwakuri ae na anaki iai nanoia, ke ni karekea riki te atatai rinanon te mwakuri ao te anganano.
-
Tataro mwaaka ni kamatebwaia Doctrine ao Covenants 121:34–46. A kaineti kiibu aikai nakoia tiina ao taama. A angareirei iaon reirei aika eti bwa ko na kanga ni katauraoi kairi aika raraoi nakoia natira aika ikawai.
-
Bwaina te tataneiai ma kairake n ikawai aika bati (nanona tiaki ti naake oin natim). Ko kona ni kunea bwa natia aomata tabeman a tangiria naba ni kan ongora bwa e kanga maium ngke te kairake n ikawai ngkoe (anne ngke e mena am ririki imarenan 20 ao 30). Kairake n ikawai a rangin ni kan ataia bwa a kanga aika ikawai ni kanako raoi bwaai aika kakawaki inanon maiuia, rinei nakoa, ke n atai ngkana a tia ni kunei buia. Ngkana ko reitaki ma kairake n ikawai aikai, ko na matata riki iaon taekan riki kangaanga aika a kaitara ma ngaai aia roro.
-
Buokia n ataia bwa tera aia bwaintangira. Buokia kairake n ikawaki ni karekei aia tarena ao mamaten nanoia aika a na kona ni buokia n iangoa aia mwakuri aika nakoraoi nakon taai aika a na roko. Kamatata nakoia bwa e kangaanga ae na kukurei n te bwai teuana te aomata ni karokoa ae a kabanea aia tai nako iai bwa aonga ni kona ni karaoia. Riki irouia aika a rawata aia tarena a na kabanea te tai ae maan ni karikirakeia bwa aonga ni kona n tokanikai.
-
Onimakinia ma aia babaire. Tiaki nanona bwa ti na kakoauaia bwa ana karaoa n tainako aia rinerine aika nakoraoi. Nanona bwa ti na onimakinia bwa a kona n tokanikai man aia kairua, bwa te Atua e kakabwarai ara bure, ao e na uaana te maiu ngkana e kairaki ma te tokanikai man kabwakara ke te teimatoa ni kaitarai katakira ni ua te toki. Kairake n ataei a kona n uruaki man te maraki, ma kairke n ikawai a rikirake man te tokanikai man taian kangaanga nakon are katuakiia. Karekea te boutoka n te iango ao te rabwata, kaungaia bwa ana karekei motirawan aia iango, tataro ma ngaia ao ibukiia, ao kabongana teutana te kangare.
-
Kamoamoaia n aia mwakuri. Kamoamoaia kairake n ikawai ibukin aia mwakuri korakora ao waekoan tokin aia kangaanga e buokia ni kateimania n aia mwakuri, kaitarai riki kakaewenako, ao ni karekea riki te kukurei n aia mwakuri. Te kamatenano ae tibwauaki iroun Beretitenti Thomas S. Monson e kangai, “Te mwakuri ibukin te bwai teuana e na uota te tokanikai, nakon ae ti na ti iangoia e na aki reke.”1
-
Ukoukora te kairi ma ieta. Ara tataro ao ara onimaki a buokira ni kai kariaia te Atua bwa e na bitira. Temanna te aine ae I ataia bwa e rawawata nanona n te tamnei iaon te TV ae a kaotaki irouia ana ataei aika ikawai a kariaia natiia bwa ana mataku iai. E namakinna bwa te tamnei e katea tamnein te aki karinerine ao te kakauntaeka, e ngae ngke a tau aia ririki. N aki tangiria ni urua aron ana kairi te karo nakoia natina aika a ikawai, e aki toki n tataro ao n aki mamatam ibukin te bwai ae riai ni karaoia ke n taekinna. N te ingabong teuana buun natina te mwaane e roko bwa e na titiraki iaon taeka n reirei bwa ko na kanga ni kairiia ataei aika aki karinerine ao te kakauntaeka imarenaia. E kaota ana iango raoraou ibukin te tamnei iaon te TV, te bwai ae tuai man ataia buun natina te mwaane mai imwaina. Kaaro aika kairake a ibuobuoki iaon te kangaanga ma aia ataei. Bitaki a boraraoaki, ao te kangaanga n te mweenga e a nakoraoi.
-
Taetae ibukin taekan te mwane. Ngkai ko iangoi oin am kangaanga n te mwane ao ikawaia ataei n tatabemania nako, tataro mwaaka n iangoia bwa tera te ibuobuoki n te mwane, ngkana iai, ae ko na angania am ataei. Tao ana kainnanoa am ibuobuoki ti ni karaoa aia kataumwane. Ngkana ko angania te ibuobuoki n te mwane, kaota n te moantai ngkana ko tangira te mwane bwa e na kaboaki mwiina ke ni kabonganaki n te kawai teuana. Ngkanne kukurei n angania te onimakinaki bwa ana tararua aia mwane ao n reirei man taian kairua, n raonaki ma te kairua ae ana akea te mwane ae ko na kabanea n te tai ae na roko bukina bwa e a tia ni kabaneaki.
-
Bwaina te nanorinano. Ngkana ko namakinna bwa ko na katuaeko bukina bwa ko a tia ni karaoa te bure ngkai ngkoe te karo, kataia ni kakorakora am taotaonaki n nano n onea mwiin kamamaeakim. Kabwara am bure ma te tangira, taekina te bwai ae ko na karaoia ni kanakoraoia, ao imwiina waaki nako ma te aki nanokokoraki. Kariaia am ataei bwa a na ataia man tarakim bwa a kona ni kabwaraaki buure, te kabwara bure tiaki te kanikina ibukin te mamara, ao kabwaraan aia bure tabeman ao ngaira e uota te rau.
-
Tara te tokanikai ni koaua. Ngkana ti kabanea riki ara tai iaon bwa a na kanga ni bairei taekara tabeman ibukin aia rinerine natira (tao n te raoiroi ke te buakaka), ti kabuai ara taotaonaki n nano, ao ti teimatoa ni kabua te Tamnei. Uringnga bwa tokanikaira ngaira karo e aki kabwarabwaraki man aron nakoraoia ara ataei ni maiuakin ara koaua ma ti kanga n teimatoa ni maiuakin ao n aki tabeakinira ibon iroura.
Ngkana ti tataro mwaaka n iangoi kainnanoia ao aroia n tatabemaniia nako natira aika kairake n ikawaia, e kona ni buokira te Tamnei ni kairia ara ataei n akea waeakiia, boutokaia ara ataei n aki buokia nakon are ti riai, angania inaomataia n aki katikuia. Ngkana ti karaoia, ara ataei aika kairake n ikawai a na onimakina are ngaira ao te Uea ti mena n aia itera.