2019
Em̧m̧akūt eo Am̧ Eļap
Oktoba 2019


Em̧m̧akūt eo Am̧ Eļap

Rilo̧mo̧o̧r ej kūr kōj, kajjojo raan, n̄an ad likūt aenōm̧m̧an im jokne eo ad iturājet n̄an kobaļo̧k Ippān ilo em̧m̧akūt in an rikaļooraņ.

Kōn Hobbit ro

Juon bok an ajri kar je elōn̄ iiō ko remootļo̧k ekar ijjino kōn naan kein “Ewōr juon hobbit ej jokwe ibwilōn̄ laļ.”1

Bwebwenato eo kōn Bilbo Baggins ej make wōt hobbit eo em̧m̧an im kabwilōn̄lōn̄ eo ej kwaļo̧k eddo eo ej make wōt kabwilōn̄lōn̄—ilo iien eo em̧m̧an, n̄an em̧m̧akut, im kallim̧ur eo kōn juon nōbar eļap.

Jorrāān eo bwe aolep hobbit ro rejjab kōņaan kōm̧man jabdewōt em̧m̧akūt. Mour ko aer raenōm̧m̧an. Em̧m̧an ippāer m̧ōn̄ā jiljino alen ilo juon raan n̄e elōn̄ kijeer im rej joļo̧k aer iien ilo jikin kallib ko aer, kwaļo̧k bwebwenato ko ippān rilotok ro, al, kōjan̄i kein kōjan̄jan̄ ko, im m̧ōņōņōik mour in.

Ijoke, ke Bilbo ej kwaļo̧k kōn errem̧aanļo̧k in juon em̧m̧akūt eo eļap, juon men em̧wilaļ ekairuj būruwōn. Ej meļeļe jān tulik ke em̧m̧akūt eo enaaj pen. Men̄e ekauwōtata. Emaron̄ in jab ro̧o̧ltok.

Im aaet, kūr eo n̄an em̧m̧akūt eaar kanooj ļap ilo būruwōn. Im āindein, hobbit kein rekabwilōn̄lōn̄ raar likūt aenōm̧m̧an eo aer im deļo̧n̄e iaļ in n̄an juon em̧m̧akūt em̧m̧an me enaaj bōk e ilo iaļ in n̄an “ijeņ im bar ro̧o̧ltok.”2

Am̧ Em̧m̧akūt

Bōlen juon iaan un ko bwebwenato in ewōr tokjen ippān elōn̄ kōnke ej bar ad bwebwenato.

Jem̧aan, jem̧aan jem̧aan, m̧okta jen ad ļotak, ilo juon tōre kar meļo̧kļo̧k kōnke eto im kar pinej ememļo̧kjeņ, kar bar kūr kōj n̄an uwe im em̧m̧akūt. Kar letok jen Anij, Jemedwōj Ilan̄. Bōk em̧m̧akūt in meļeļeik likūt ijo eaenōm̧m̧an im jokne jen im̧aan Mejen. Ej meļeļein itok n̄an laļ in ilo juon em̧m̧akūt eo jab jeļā kōn kauwōtata im en̄taan.

Jekar jeļā eban pidodo.

Ak jekar barāinwōt jeļā bwe jej bōk menin letok eo eaiboojoj, ekoba juon ānbwin kanniōk n̄an en̄jake m̧ōņōņō im būrom̧ōj ilo mour in. Jej ekkatak n̄an kajjieon̄, n̄an kappukote, im n̄an apan̄. Jej lo m̧ool ko kōn Anij im kōj make.

Aaet, jej jeļā jenaaj kōm̧m̧an elōn̄ bōd ilo iaļ in. Ak jej barāinwōt kallim̧ur: bwe kōn en̄taan eo eļap an Jisōs Kraist, jej maron̄ in erreeo jen jerawiwi ko ad, kōkāāl im kōkwojarjar jetōb ko ad, im juon raan naaj jerkakpeje im bar koba ippān doon ippān ro jej iakwe.

Jekar jeļā ewi jon̄an an Anij iakwe kōj. Eaar letok n̄an kōj mour, im Ekōņaan bwe jen tōprak. Kōn menin, Eaar kōpooj juon Rilo̧mo̧o̧r n̄an kōj. “Mekarta,” Jemedwōj Ilan̄ eaar ba, “kwon kāālet n̄an kwe make, bwe em̧ōj lewōje n̄an eok.”3

Enaaj wōr m̧ōttan ko ilo mour in em̧m̧akūt in me inepata im aaet kaammijak ro nejin Anij, jen ke juon jarlepju eļap an ro jeid im jatid ilo jetōb kar kālet n̄an jum̧ae.4

Kōn menin letok im kajoor an anemkwoj in kanniōk, jaar kālet bwe ta eo eaorōk jen ekkatak n̄an erom̧ indeeo em̧m̧an enej barāinwōt kauwōtata ak wōrtokjān.5

Im āindein, lōke kallim̧ur ko im kajoor an Anij im Nejin Ejitōn bōro, jaar bōk idajon̄jon̄ in.

Ikar.

Im barāinwōt kwe.

Jaar errā n̄an likūt mour eo jinoin ejokne im uwaak ilo em̧m̧akūt in ad make em̧m̧an ilo “ijeņ im bar ro̧o̧l.”

Kūr n̄an Em̧m̧akūt

Im aaet, mour in ewōr juon iaļen kōm̧ad, ejjab ke? Jej jino meļo̧kļo̧k jibadbad eo ad em̧m̧an, kōn aenōm̧m̧an im dikļo̧k eddōkļo̧k im wōnm̧aanļo̧k.

Ejja wōt, ewōr men ko ban kaarmejeti, lo tum̧wilaļ in būruwōd, eo me jej jan̄uwaade n̄an bōk juon kōttōbar eutiejļo̧k im aorōkļo̧k. Jan̄uwaade in ej juon iaan un ko unin an armej ro epaake gospel eo im Kabun̄ eo an Jisōs Kraist. Gospel eo em̧ōj an kar jepļaaktok ej, ilo juon meļeļe, juon kūr ekāāl n̄an em̧m̧akūt jaar bōke etto. Rilo̧mo̧o̧r ej kūr kōj, kajjojo raan, n̄an ad likūt aenōm̧m̧an im jokne eo ad iturājet n̄an kobaļo̧k Ippān ilo em̧m̧akūt in an rikaļooraņ.

Ekanooj elōn̄ kōbbōjrak ko ilo iaļ in. Elōn̄ to̧l ko, kom̧aļ ko, im kapan̄pan̄ ko. Emaron̄ bōlen wōr jibaitōr, mennin mour, im aaet juon ak ruo tiraikōn. Ak eļan̄n̄e kwonaaj pād wōt ilo iaļ in im lōke Anij, kwonaaj lo mejen kajjik eo am̧ eaiboojoj n̄an am̧ ro̧o̧l n̄an ijo jikum̧ ilan̄.

Kōn menin elmen am̧ jinoe?

Epidodo.

Ukōt Būruōm n̄an Anij

M̧oktata, kwoj aikuj ukōt būruōm n̄an Anij. Kajjojo raan kajjieon̄ pukot E. Ekkatak n̄an iakwe E. Innām kōm̧m̧an bwe iakwe en im̧we eok n̄an ekkatak, meļeļe, n̄an ļoor katak ko An im ekkatak n̄an kōjparok kien ko an Anij. Gospel eo an Jisōs Kraist em̧ōj an jepļaaktok ej letok n̄an kōj juon wāween eo epidodo im ļam waan me juon ajri emaron̄ meļeļe. Aaet gospel eo an Jisōs Kraist ewōr ie uwaak ko reppen ilo mour me rem̧wilaļ im reppen me aaet ilo mour in ekkatak im kōļmenļo̧kjeņ, emaron̄ pen ad keidi em̧ool m̧ōttan ko reddik.

Eļan̄n̄e kwoj āliklik ilo em̧m̧akūt in kōnke kwoj pere maron̄ eo am̧, keememej bwe rikaļooraņ ejjab n̄an kōm̧m̧ani men ko rōwāppen; ak ej n̄an kōm̧m̧ani men ko rekkar. Ej kālet ko am̧ me ej kwaļo̧k wōn lukkuun kwe, eļapļo̧k jen maron̄ eo am̧.6

Men̄e kwoj likjab, komaron̄ bar kālet n̄an jab ebbweer, ak pukot am̧ peran, wōnm̧aanļo̧k, im jerkak. En̄in ej mālijjon̄ eo eļap ilo iaļ in.

Anij ejeļā bwe kwojjab wānōk, bwe kwonaaj likjab aolep iien. Anij ej iakwe eok jekdo̧o̧n n̄e kwoj likjab im n̄e kwoj anjo̧.

Āinwōt iakwe eo an juon m̧am̧a ak baba, Ej lukkuun kōņaan bwe kwon kajjieon̄. Rikaļooraņ ej āinwōt ekkatak kōjan̄jan̄ piano. Bōlen men eo komaron̄ kōm̧m̧ane jinointata ej kōjan̄jan̄ bajjōk kōn “Chopsticks.” Ak eļan̄n̄e kwoj kamminene wōt, ainikien eo enaaj juon raan lewaj ainikien solo ko raiboojoj, al eo ekabakkak, im kobain al im kōjan̄jan̄ ko.

Kiiō, raan eo emaron̄ in waļo̧k ilo mour in, ak enaaj waļo̧k. Men eo Anij ej kajjitōk ej bwe kwon kajjieon̄.

Pukotļo̧k Ro Jet ilo Iakwe

Ewōr jet men rekaitoktok limo, emaron̄ pen, ilo iaļ in kwaar kālete: iaļ eo wōt n̄an eok n̄an eddōkļo̧k ilo gospel in em̧m̧akūt in am̧ ej n̄an jipan̄ ro jet bar eddōkļo̧k.

N̄an jipan̄ ro jet ej iaļen rikaļooraņ. Tōmak, kōjatdikdik, iakwe, tiriam̧o, im jerbal in jipan̄ ej kōkāāl kōj āinwōt rikaļoor ro.

Kōn kijejeto ko am̧ n̄an jipan̄ ro rejeram̧ōļ im riaikuj, n̄an pukotļo̧k ro rej liaajlo̧l, piktokum̧ make ej kwojarjar im karbab, jetōb eo am̧ ej ļapļo̧k, im kwoj etetal aitokļo̧k

Ak iakwe in eban waļo̧k kōn bōklōkōt n̄an kōļļāiki. Eban kain jerbal in jipan̄ eo me ej n̄an kile, nōbare, ak utiej.

Rikaļoor ro rem̧ool an Jisōs Kraist rej iakwe Anij im ro Nejin ilo ejjeļo̧k bōklōkōt ilo jabdewōt wāween kōro̧o̧l. Jej iakwe ro rej kōjekdo̧o̧n kōj, ro rej dike kōj. Bar ro rej kajjirere, kakkure, im kōmetak kōj.

N̄e kwoj kobrak būruwōm̧ kōn iakwe eo em̧ool an Kraist, koban kōm̧m̧an jikin dike, ekajet bōd, im kajook ro jet. Kwon kōjparok kien ko an Anij kōnke Ej iakwe eok. Ilo wāween in, kwoj jino erom̧ āinwōt Kraist ilo ļōmņak im kōm̧m̧an ko am̧.7 Im ta em̧m̧akūt eo emaron̄ em̧m̧an ļo̧k jān menin?

Kwaļo̧k Bwebwenato eo Am̧

Men eo kein kajilu jej kajjieon̄ tijem̧ļo̧k kake ilo mour in ej n̄an bōk iood make etan Jisōs Kraist im jab āliklik āinwōt juon membōr in Kabun̄ eo an Jisōs Kraist.

Jejjab ņooj tōmak eo ad.

Jejjab kalbwinni.

N̄an keidi, jej kōnono kōn iaļ in ad ippān ro jet ilo wāween im jekjek ko rekkar. En̄in ta eo ro m̧ōttad rej kōm̧m̧ane—rej kōnono kōn men ko me raorōk n̄an er. Men ko me repaake būruweer im kōm̧m̧an juon oktak n̄an er.

En̄in ej ta eo kwoj kōm̧m̧ane. Kwoj kwaļo̧k bwebwenato ko am̧ im en̄jake ko āinwōt juon uwaan Kabun̄ eo an Jisōs Kraist im Armej ro Rekwojarjar ilo Raan Ko Āliktata.

Jet iien bwebwenato ko remaron̄ kōm̧m̧an an armej ro ettōn̄. Jet iien ej bōktok n̄an er dānnin kōmjaļaaļ. Jet iien renaaj jipan̄ armej ro n̄an kijenmej wōt, pād wōt, im peran n̄an jelm̧ae bar juon iien im itok bar juon raan n̄an epaake Anij.

Kwaļo̧k en̄jake ko am̧ ilo likio in armej, ilo social media, ilo kurup ko, ijoko jabdewōt.

Juon iaan men ko āliktata Jisōs eaar jiron̄ļo̧k rikaļoor ro An bwe ren kab dipļo̧k laļ in im kwaļo̧k kōn bwebwenato in jerkakpeje eo an Kraist.8 Rainin jej bar m̧ōņōņō in bōk kūr in eļap.

Ej juon ennaan eo eaiboojoj jej bōke n̄an kwaļo̧k: kōn Jisōs Kraist, aolep em̧m̧aan, kōrā, im ajri remaron̄ jepļaak n̄an ijo jikier ilan̄ im ijeņ pād ilo aiboojoj eo ewānōk!

Ekanooj aaet lōn̄ naan eo em̧m̧an n̄an kwaļo̧ke.

Anij eaar waļo̧k n̄an armej ilo tōre in ad! Ewōr juon rikanaan ej mour.

In kakeememej kwe bwe Anij ejjab kōņaan bwe kwon “wiakake” gospel eo ak em̧ōj an jepļaaktok Kabun̄ eo an Jisōs Kraist.

Ej kōtmene bwe kwon jab no̧o̧je ium̧win juon jāpe.

Im eļan̄n̄e armej ro rej kālet bwe Kabun̄ in ejjab n̄an er, ej aer kālet.

Ejjab meļeļein bwe kwaar likjab. Kwon jouj wōt n̄an er. Ak n̄e rej kōjekdo̧o̧ne kwon bar kūrtok er.

Oktak eo kōtaan iaio̧ bajjōk im rikaļooraņ eo eperan ej—kūr!

Jej iakwe im kautiej aolep ro nejin Anij, jekdo̧o̧n jerbal rot eo aer ilo mour, jekdo̧o̧n armej rot ak kabun̄ rot eo aer, jekdo̧o̧n kālet rot ko aer ilo mour in.

Bwe ijo kūņaad, jej ba, “Itok im lale! Lale kōn kwe make elmen etetal ilo iaļen rikaļooraņ enaaj bōk im nōbar.”

Jej kūr armej ro n̄an “itok im jipan̄, ilo ad kajjieon̄ kōm̧m̧an bwe laļ in en juon jikin em̧m̧an.”

Im jej ba, “Itok im pād! Kōmij jeim im jatim. Jejjab wānōk. Jej lōke Anij im kappukot n̄an pokake kien ko An.

“Kobatok ippam̧, im kwonaaj kōm̧m̧an bwe kōmin em̧m̧anļo̧k.” Im, ilo wāween in, kwonaaj bar jino em̧m̧anļo̧k. Jen jerak ippān doon.”

N̄āāt Iaikuj Jinoe?

Ke eo m̧ōttad Bilbo Baggins eaar en̄jake kūr ilo e n̄an em̧m̧akūt, eaar kālet n̄an kiki aenōm̧m̧an bon̄ōn, m̧ōņōņō kōn m̧ōn̄ā in jibbon̄ eo, im jino men eo m̧oktata ilo jibbon̄ōn eo.

Ke Bilbo eaar ruj, eaar kile jeļā bwe m̧weeo im̧ōņ eaar pok, im ebaj meļo̧kļo̧k wōt pepe eo an.

Ak eo m̧ōttan Gandalf eaar itok im kajjitōk, “N̄āāt eo kwonaaj itok?”9 N̄an ron̄jake eo m̧ōttan, Bilbo eaar kālet ippān make n̄an kōm̧m̧an.

Im āindein, lukkuun im hobbit eo ekabwilōn̄lōn̄ ej lo e make kajjieon̄ in diwōj ilo kōjem eo im̧aan n̄an iaļ m̧ōkajin em̧m̧akūt bwe eaar meļo̧kļo̧k at eo an, jokon in etetal, im an̄kijep eo. Aaet eaar jab kam̧ōj m̧ōn̄ā in jibbon̄ eo an kein karuo.

Bōlen ewōr juon katak ijin n̄an barāinwōt kōj.

Eļan̄n̄e kwe im n̄a kar en̄jake ikdeelel n̄an kobatok n̄an em̧m̧akūt in eļap kōn mour n̄an kwaļo̧k ta eo Jemedwōj Ilan̄ ej iakwe kar kōpooje n̄an kōj etto, rainin ej raan eo n̄an ļoor Nejin Anij im ad Rilo̧mo̧o̧r ilo iaļ eo An kōn jerbal in jipan̄ im rikaļooraņ.

Eto ad kōttar n̄an iien eo n̄e aolep men rekkar ilo jejjet. Ak kiiō tōre eo in n̄an lukkuun pukot Anij, jerbal in karejar n̄an ro jet, im kwaļo̧k en̄jake ko ad n̄an ro jet.

Likūt at, jokon, an̄kijeep, im kapijuknen.10

N̄an ro em̧ōj aer jino etetal ilo iaļ in, bōk peran, tiriam̧o, bōk lōke, im wōnm̧aanļo̧k wōt!

N̄an ro em̧ōj aer etal jen iaļ in, jouj ro̧o̧ltok, bar kobatok ippām, kōm̧m̧an bwe kōmin kajoor.

Im n̄an ro rejjan̄in de jinoe, etke erum̧wij? Eļan̄n̄e kwoj kōņaan en̄jake jetōb in em̧m̧akūt in ekabwilōn̄lōn̄, dood neem̧ make ilo em̧m̧akūt in eļap! Kōnono ippān mijenede ro. Kōnono ippān Armej ro Rekwojarjar m̧ōttam̧. Kōnono ippāer kōn jerbal in ekwabwilōn̄lōn̄ im em̧m̧an.11

Eiien jinoe!

Itok, Kobatok Ippām!

Eļan̄n̄e kwoj en̄jake bwe mour eo am̧ ewōr meļeļein, juon jibadbad eļap, baam̧le eo ekajoor, im juon jemdoon ippān Anij itok kobatok ippam̧!

Eļan̄n̄e kwoj pukot juon jukjukinpād in armej ro rej jerbal n̄an erom̧ ijo em̧m̧antata ilo er, jipan̄ ro raikuj, im kōm̧m̧an bwe laļ in en juon jikin em̧m̧anļo̧k, kobatok ippam̧!

Itok im lo ta kabwilōn̄lōn̄ in, eaiboojojļo̧k, im em̧m̧akūt in ilo iaļ in.

Ilo iaļ in kwonaaj lo eok make.

Kwonaaj lo meļeļein.

Kwonaaj lo Anij.

Kwonaaj lo em̧m̧akūt in ej make wōt im iaļ eiaboojoj ilo mour eo am̧.

Kōn men in ij kam̧ool ilo etan ad Ripinmuur im Rilo̧mo̧o̧r, Jisōs Kraist, amen.

Kakeememej ko

  1. J. R. R. Tolkien, The Hobbit or There and Back Again (Boston: Houghton Mifflin, 2001), 3.

  2. Subtitle of The Hobbit.

  3. Moses 3:17.

  4. Lale Job 38:4–7 (ļaddik ro nejin Anij rekar lamōj kōn lan̄lōn̄); Aiseia 14:12–13 (“leļōn̄ļo̧k aō tūroon ilōn̄in iju ko an Anij”); Revelesōn 12:7–11 (ekar wōr juon tariņae ilo lan̄).

  5. “Rikanaan Josep Smith eaar kōmeļeļeiki anemwkoj ej ‘anemkwoj eo ej make wōt me lan̄ eaar letok ioon armej āinwōt juon menin letok eo kālete’ [Teachings of the Prophet Joseph Smith, comp. Joseph Fielding Smith (1977), 49]. En̄in ‘anemkwoj eo ej make wōt,’ ak anemkwoj, ej kajoor eo me ej kōtļo̧ak an kajjojo n̄an erom̧ ‘ripinej jenkwaer make’ (K&K 58:28). Ej waļo̧k jim̧or n̄an kōjerbal ankilaan n̄an kālet em̧m̧an im nana ak ukōt lābōļ in em̧m̧an ak nana im barāinwōt iien em̧m̧an n̄an en̄jake jekjek me kāleti. Jemedwōj Ilan̄ ej lukkuun iakwe ro Nejin bwe Ej kōņaan jen bōk aorōk eo ad—n̄an erom̧ āinwōt E. N̄an eddōkļo̧k, juon armej eaikuj bōk maron̄ eo n̄an kōm̧m̧ane kālet eo an make. Anemkwoj ej pedped in katak n̄an karōk eo An n̄an ro Nejin bwe ‘em̧ool Anij eban kōm̧m̧anm̧an armej āinwōt E ijeļo̧kin kanemkwoj er’ [David O. McKay, “Whither Shall We Go? Or Life’s Supreme Decision,” Deseret News, June 8, 1935, 1]” (Byron R. Merrill, “Agency and Freedom in the Divine Plan,” in Roy A. Prete, ed., Window of Faith: Latter-day Saint Perspectives on World History [2005], 162).

  6. In her novel Harry Potter and the Chamber of Secrets, author J. K. Rowling has Hogwarts headmaster Dumbledore say something quite similar to young Harry Potter. Ej juon kapilōk eo ekapilōn̄lōn̄ n̄an kōj barāinwōt. Ikar kōjerbale ilo ennaan ko m̧okta im ļōmņak ke eaorōk n̄an aliji.

  7. “Kom̧ ro jitōnbōro, kōj ro nejin Anij, im e jan̄in polel an waļo̧k enaaj kōjkad: Je jeļā bwe eļan̄n̄e, eļan̄n̄e Enaaj weaaktok, jenaaj āinwōt E; bwe jenaaj lo E ilo wāween An pād” (1 Jon 3:2; kakkobaba in ekkatak).

    Men̄e oktak in emaron̄ ilōn̄in maron̄ eo ad n̄an keidi, “Jetōb make ej kōnnaan n̄an ad bwe kōj ro Nejin Anij.

    “Im eļan̄n̄e ro nejin, innām ri jolōt, ri jolōt an Anij, im ri jolōt ippān Kraist; eļan̄n̄e jej en̄taan Ippān, bwe jen barāinwōt aiboojoj Ippān.

    “Bwe ij watōk en̄taan ko ilo iien in jekdo̧o̧n n̄e keidi ippān aiboojoj eo enaaj waļo̧k n̄an kōj” (Rom 8:16–18; kakkobaba in katak).

  8. Lale Matu 28:16–20.

  9. Tolkien, The Hobbit, 33.

  10. Lale Luk 9:59–62.

  11. Lale LeGrand Richards, A Marvelous Work and a Wonder, rev. ed. (1966).