“Botumwaaka ni Ukeuke ao Ko Na Kunea,” Riaona, Tianuare. 2024.
Botumwaaka ni Ukeuke ao Ko Na Kunea
E a tia te Uea ni kaotia nakoira bwa ti na kanga ni ukora te koaua ao kawaira are ti na toua i nanon maiura.
Ngke kainnabau, ae Regina, ao ngai ti okira mwengara i Brazil imwiin karaoan ara beku n te Angola Luanda Mition man 2016 nakon 2019, a mwaiti ara iango aika a bongana aika ti na karaoi. Ti a kaman kaboanakoa ara auti i mwaain ae ti nakon ara mition. Te ririki are imwiin okiran abara, ao ti a iangoia bwa ti na kabooa ara auti ae boou kee tina kabooa tikura ni maeka n te auti teuana. Ti na kanga n rinea ae tamaroa riki ibukira?
Karaoan babaire aikai a kona n roko ribuakon tabera aika a mwaiti, katabetabe, ao raraomara n arora ni maiu ni katoa bong. Tabetai, a kona ni katanakoira man kakabwaia aika a mimitong ake ti kona ni karekei man ana Euangkerio Iesu Kristo ae kaokaki. Ti kaitaraki ma katabetabe ao mwioko aika a mwaiti, ao e kona n reke bwa te kakaewenako nakoira ibukin ataakin te koaua ke te kawai are ti na toua. E kona ni kairiira nakon namakinan ae ti a taonakinako ni katabetabe aika a mwaiti.
Ti karabwarabwa, bwa Tamara are i Karawa e aki kiitaniira ao ni katikuira i bon iroura bwa ti na bon kakaea te koaua i bon iroura ke bwa tera bwaai ake ti riai ni karaoi.
Bon Ngaia Oin te Koaua i Aon Bwaai ni Kabane
I mwaain ae kiitana te aonaaba, ara Tia Kamaiu, Iesu Kristo, e berita nakoia Ana reirei bwa e na karuoa te tia Karaunano te Tama, ke n ataaki bwa te Tamnei ae Raoiroi, bwa e na kakabwaiaiia. E taku Iesu, te Tia Karaunano “e na reireini ngkami bwaai ni kabane, ao e na kauringi i nanomi bwaai ni kabane” (Ioane 14:26).
Oin taben te Tamnei ae Raoiroi bwa e kaoti koauan bwaai ni kabane (taraa Ioane 16:13). Tamara are i Karawa bon ngaia oin te koaua i aon koaua ni kabane aika a tia ni kaotaki, are kaotia ri nanoia ana burabeti, taan mamata, ao taan karekei kaotioti ke n nakoira n tatabemaniira rinanon te Tamnei ae Raoiroi. Ngkai ti kataia ni karekea ana iraorao te Tamnei ae Raoiroi, Tamara are i Karawa e bon kairiira ri nanon ara tai aika moan te kangaanga.
Bubuti, Ukeuke, ao Karebwerebwe
Ibukina bwa Tamara are i Karawa e tangiria ni kan kaungai nanora, n reireiniira, ni kaetiira, ao ni karikirakeira, ti kaoaki ni kabane bwa ti na “bubuti, ao ane kam na anganaki; kam na ukeuke, ao ane e na reke i roumi; kam na karebwerebwe, ao ane e na kaukaki nakoimi” (Mataio 7:7; taraa naba Ruka 11:9; 3 Nibwaai 14:7).
Ngke e a tia Nibwaai n ongora n ana taeka tamana ae, Riaai, ni kaineti ma miin Riaai i aon te kai ni kamaiu, e taetae ni kangai Nibwaai “ I bon tangiria naba bwa N na kona n nooria, ao N ongo, ao n atai baikai, ri nanon mwaakan te Tamnei ae Raoiroi, are ana bwaintituaraoi te Atua nakoia ni kabane ake a botumwaaka n ukoukouria” (1 Nibwaai 10:17).
Ukoukouran te koaua e kainanoa te botumwaaka. Ngkana ti botumwaaka, ti keiaki bwa ti na teimatoa, kokoaua, ao n nanomwaaka ibukin karekean te koaua ao ana kaantaninga te Uea ibukira. Te botumwaaka n ukora te koaua mairoun te Uea e uotiira ni kaaniira riki Nakoina inanon nako maiura.
E reiakinna te Burabeti Iotebwa Timiti i nanon maiuna bwa teuana te anga ae mwakaroiroi ibukin kakaean te koaua bon te kakaonimaki ni ukori kaeka nakon titiraki (taraa Iotebwa Timiti—Rongorongo 1:10, 18). Ti riai n titiraki i aon taian titiraki aikai inanon ara tai n ukora te koaua. Taian kaeka e koatii baeten ake ti kona n tou mwia bwa ti aonga n ataa te koaua.
Antai ae Ti na Rairaki Nakoina ibukin taian Koaua?
Ni banen ana Boki Moomon, te burabeti ae Moronaai e kaoiia aomata ni kabane bwa a na titirakina te Atua ma nanoia ni kabane, tamneia ni kabane ao n onimaki iroun Kristo, “ngkana arona bwa a koaua bwaai aikai.” E kakoauaa Moronaai bwa te Atua “e na bon kaota te koaua [n Ana Boki Moomon] nakoim, ni mwaakan te Tamnei ae Raoiroi. Ao ma ni mwaakan te Tamnei are e Raoiroi ao kam na kona n atai koauan bwaai ni kabane” (Moronai 10:4–5).
Te Atua, Te Tama ae Akea Tokina, e a tia ni katauraoa te kawai nakoia Natina bwa a na kona n reitaki Nakoina n taainako (taraa Ioane 1:5) ao ni kaan Nakoina ni katoa bong, katoa aoa—ao ni katoaa te tai. E bebete aei ma te kawai ae mwakaroiroi bon te tataro.
Ana reirei Aramwa nakon natina are Ereman e bon kona naba ni kaineti nakoira: “Tang nakon te Atua ibukin boutokaam.” Inanon “am mwakuri ni kabane … ao taraia bwa taabo nako ake ko kawari … , taabo nako ake ko kawari … , taraia bwa am iango ni kabane a kaineta te Uea; eng, taraia bwa ana namakin nanom e mena i aon te Uea n taainako” (Aramwa 37:36). E reirei Aramawa nakoira bwa, “Reitaki ma te Uea n am waaki ni kabane, ao e na kairiko nakon ae raoiroi” (Aramwa 37:37). Ti bon aki kainnanoa ara tai ae onoti ke ara tabo are ti na tataro iai. Ma tao ti aki kona n tataro n tainako ni kabaibati, ti bon kona ni karaoa ara tataro i nanora (taraa Aramwa 34:27).
Te kaeka nakon ara tataro e na bon aki kaineti nakon are ti tangiria bwa e na reke iroura. Tabetai, e na kona n aki booraoi ma nanora. Ara tataro e kona n anaa te tai ae rang maan ao e a tibwa kaekaaki. N tabetai tao a butimwaeaki inanon te aki kakarongoa teutana. Ma Tamara are i karawa e atai ni kabane bwaai ake ti rang kainnanoi. Ana kaeka a bon nakoraoi ibukira n taai nako. Ti ti kainanoa ae ti na waaki nako ma te onimaki iroun Iesu Kristo. (Taraa Ruka 11:9–13.)1
Ara Tia Kamaiu ao te tia Kabooi Maiura e a tia n taekinna bwa ti bon aki kona n roko iroun Tamara are i Karawa ni karokoa ae ti na Nakoina moa. “Bon Ngai te kawai, ao te koaua, ao te maiu,” e taku Iesu. “Akea temanna ae na roko nakon te Tama, bwa ti i rou” (Ioane 14:6). Aio are e a kaakea te kawai riki teuana, ke taian katutuuki, n ara reitaki ma te Atua. Aio bukina bwa e aera taian tataro, marooro, koaua, kiraati, ao bwaai ni kabane ake ti kakaraoi—n te taromauri, ni mweengara ma ara utu, ke i bon iroura—a karaoaki n aran Iesu Kristo.
Tera te Anua ae Ti na Karekea?
N ukoran te koaua, ti riai n taua raoi ma nanora ao ni iai koauan raoi te bwai are inanora. Ngkana ti nanorinano ni wetea aran Tamara are i Karawa, ti bon karikiira bwa ti na karaoa nanon te kaeka are ti karekea ao ni karabaaba ara konabwai ni karaoi.
Te kokoaua ao te taua n nano e na kairiira bwa ti na kona ni karaoi baike e tua nakoira Tamara are i Karawa bwa ti na karaoi, ma tiaki karaoan ae bon oin nanora. Ti kaota ara onimaki ni koaua iroun Tamara are i Karawa ngkana ti bwaina te “ongeaba, te nimamannei, te nanorinano, taotaonakinnano, n onrake n te tangira, ao n tauraoi ni butimwaei bwaai ake e tangiria te Uea bwa e na [karaoi]” (Motiaea 3:19). Karaoakin anua ni maiu aikai, e buokira bwa ti na mataata ao n onimakina Tamara are i Karawa bwa e na teimatoa ni karaoa te kabanea n tamaroa ibukira.
Tamnei iroun Lee Micheal Ragsdale
A na Kangaa n Roko Kaeka?
Ngke ti tabe n iangoia bwa ti na kabooa ara auti ke n kabooa tikura n te auti teuana, ngai ao kainnabau ti tataro, n iangoia raoi, ao ni marooroakinna. N te kabane n tai, ao e a roko te namakin i nanora ao n ara iango bwa ti riai n aki kabooa ara auti. Ti kataia n ira ao n onimakina te kaeka are ti karekea, n aki ataia raoi bwa tera ae na riki inanon maiura.
Tao 18 te namwakaina imwiina, inanon Eberi 2022, ao I a weteaki bwa N na beku bwa te Mataniwi ni Kabuta n te Itingaun. Imwiin te maungatabu ni kabuta Eberi 2022, ti kabanea ti teniua ara wiiki i Brazil ao ti a manga nako ni kaea moan katabeakira. Ni maekara n te auti are kabooaki n te tai anne e karika aron te mwaing bwa e na rangi ni bebete. N te tai aei, ngai ma Regina ti a kona ni mataata raoi bwa ngaia e kairiira n taainako te Uea n ara babaire nako.
E karekea naba aio Nibwaai ni kaineti ma nanona. Man te botumwaaka ni ukora te koaua ao n kakoauai ao man onimakina Tamara are i Karawa bwa e na kaoti nakoina, e kakabwaiaaki Nibwaai bwa e noori bwaai ni kabane ake e nooria Tamana. E noora te kai ni kamaiu, are tei ibukin ana tangira te Atua—te bwai “ae moamoa tangirana nakon tangiran bwaai ni kabane” ao “bon te bwai ae moan baan te kakukurei nakon te tamnei” (1 Nibwaai 11:22, 23).
Rinanon te Tamnei ae Raoiroi, Tamara are i Karawa E kaoti koaua ake a tauraoi nakoia ni kabane Natina. E kaoti bwaai te Uea rinanon te Burabeti Iotebwa Timiti bwa e aonga te Tamnei ae Raoiroi n taetae nakon ara iango ao nanora (taraa Reirei ao Berita aika Tabu 8:2), “n roota… [ara] namakin” (Reirei ao Berita aika Tabu 128:1), ni karikiia bwa e “na abuee [nanora]” (Reirei ao Berita aika Tabu 9:8), kaon nanora n te kimwareirei, kaotaa ara iango, ke n taetae nako nanora bwa ti aonga n rau (taraa Reirei ao Berita aika Tabu 11:13; 6:14–15, 22–23).
I kakoauaa bwa te Atua e kanakoa te nanokokoraki ao te maaku ao ni kakorakorai ara koaua. N raona Nibwaai, I taekinna bwa, “Ane botumwaaka ni ukoukoria ao e na kunea” (1 Nibwaai 10:19). Te Atua E na kaoti koaua ngkana ti botumwaaka n ukoukoria, ao bon Ngaia naba “ae na anga te kaniwanga nakoia naake a botumwaaka n ukoukouria” (Ebera 11:6). Ao E na karaoia raoi ni kamataata bwa a na akea te nanououa ae Baina e kaiririira inanon maiura.