Krok 8.

Prośba o Wybaczenie

Kluczowa Zasada: Zrób na kartce listę osób, które skrzywdziłeś i bądź gotów zadośćuczynić im.

Zanim rozpoczęliśmy proces zdrowienia, nasz styl życia naznaczony uzależnieniem był jak tornado pełne destrukcyjnej energii, która zniszczyła nasze związki, pozostawiając za sobą gruzy. Krok 8. był okazją do tego, by zaplanować oczyszczanie życia z gruzów i odbudowanie tego, co da się uratować. Kiedy poczuliśmy uzdrawiającą moc miłosierdzia Zbawiciela podczas pracy nad krokiem 7., odczuliśmy zapał, by wyciągnąć rękę do ludzi i naprawić zerwane więzi. Jednakże dowiedzieliśmy się, że pospieszne działania pod wpływem impulsu, kiedy nie dajemy sobie czasu na modlitwę i radę zaufanego doradcy, takiego jak biskup czy inny przywódca kapłański, mogą być zarówno szkodliwe, jak i niewynagradzające krzywdy Krok 8. był zapewnieniem, że nie będziemy ranić innych, kiedy zaczniemy kontaktować się z nimi w ramach kroku 9.

Zanim byliśmy w stanie odbudowywać związki, musieliśmy rozpoznać te relacje, które zostały zniszczone. Zaczęliśmy od zrobienia listy osób, które zraniliśmy, lecz wielu z nas przekonało się, że nie możemy tego robić, nie odczuwając jednocześnie urazy do tych, którzy nas skrzywdzili. Uczciwie wyznaliśmy Panu nasze negatywne uczucia. W odpowiedzi pokazał nam, że mierzymy się z taką samą decyzją, co pewien mężczyzna z przypowieści, który musiał anulować dług innym, gdyż i jemu go anulowano. Niemal mogliśmy usłyszeć, jak mówił do nas Pan: „Wszystek tamten dług darowałem ci, boś mnie prosił. Czy i ty nie powinieneś był zlitować się nad współsługą swoim, jak i ja zlitowałem się nad tobą?” (Ew. Mateusza 18:32–33).

Jeśli zmagasz się z tym samym problemem, być może musisz zrobić to, co uczyniło wielu z nas. Zanim zaczniesz robić listę ludzi, których musisz prosić o wybaczenie, najpierw zrób listę tych, którym sam musisz wybaczyć. Nie bądź zaskoczony, jeśli niektóre imiona pojawią się na obu listach. Ludzie często popadają w przerażający cykl wzajemnego ranienia się. Aby przerwać krąg wzajemnych urazów, ktoś musi być gotów do przebaczenia.

Przekonaliśmy się, że jeśli chcemy rozpocząć proces wybaczania, nieocenionym narzędziem jest pisanie. Obok imion osób, którym musieliśmy wybaczyć, zapisywaliśmy, jak się czuliśmy w chwili, kiedy nas raniono i co nadal czujemy Lista pomogła nam być dokładnym w naszych modlitwach, kiedy dzieliliśmy się z Ojcem naszymi nieuporządkowanymi uczuciami. Błagaliśmy o łaskę Chrystusa, aby pomógł nam okazać innym takie samo miłosierdzie, jakim On nas darzy. Jeśli znaleźliśmy na naszej liście ludzi, którym szczególnie trudno było nam wybaczyć, stosowaliśmy się do rady Zbawiciela, aby modlić się za nich, prosząc dla nich o wszystkie błogosławieństwa, których chcieliśmy dla siebie (zob. Ew. Mateusza 5:44).

Kiedy modliliśmy się o pomoc w wybaczaniu innym — nawet jeśli na początku uważaliśmy to za nieszczere — w końcu zostaliśmy pobłogosławieni cudownym poczuciem współczucia. Nawet w sytuacjach ekstremalnych ludzie, którzy podjęli te kroki, uzyskali zdolność do wybaczenia, która wykraczała poza ich możliwości. Pewna siostra spędziła kilka tygodni na pisaniu o swoim dzieciństwie i modlitwach za ojca, który ją wykorzystywał. Świadczy ona z radością, że Zbawiciel uwolnił ją od negatywnych, bolesnych uczuć, jakie miała w odniesieniu do swojego ojca. Podejmując podobny wysiłek, przekonaliśmy się, że poprzez sporządzanie listy naszych urazów i przyznanie się do nich przed Zbawicielem, ostatecznie przestaliśmy być ofiarami tych, którzy nas zranili. Kiedy uczciwie próbowaliśmy odsunąć od siebie uczucia obrazy, okazało się, że byliśmy w stanie ukończyć listę imion tych ludzi, którzy, jak mieliśmy nadzieję, nam wybaczą.

Kiedy dotarłeś do tego punktu i zacząłeś tworzyć swoją listę, powinieneś modlić się o przewodnictwo Pana. Pomocne mogą okazać się poniższe wskazówki. Zadaj sobie pytanie: „Czy jest ktoś w moim życiu — przeszłym bądź teraźniejszym — przy kim czuję się speszony, skrępowany lub zawstydzony?” Zapisz ich imiona, opierając się pokusie, by usprawiedliwiać swoje uczucia lub tłumaczyć swoje negatywne działania względem nich. Oczywiście, zapisz imiona tych, których skrzywdziłeś celowo, ale również i tych, których nie zamierzałeś zranić. Wpisz tych, którzy zmarli i tych, z którymi nie wiesz, jak się skontaktować. Tymi szczególnymi przypadkami będziesz się zajmował podczas wykonywania kroku 9. Teraz, kiedy robisz krok 8., skup się na swej gotowości do tego, aby być surowym i bezlitosnym w swojej uczciwości.

Bądź skrupulatny — poszukaj tego, co zaniedbałeś lub tego, czego nie zrobiłeś, raniąc tym samym innych. Nie zapomnij o drobnych sprawach. Pomyśl uczciwie o wyrządzonych przez ciebie krzywdach, kiedy oddawałeś się działaniom uzależniającym, nawet jeśli nie byłeś agresywny w stosunku do innych. Przyznaj, że zraniłeś bliskich i przyjaciół, będąc nieodpowiedzialny, drażliwy, krytyczny, niecierpliwy i zachowując się haniebnie. Poszukaj wielkich i małych spraw, które przyczyniły się do zwiększenia ciężaru innej osoby lub zasmucenia kogoś czy przydania komuś wyzwań. Poszukaj opowiadanych przez ciebie kłamstw, złamanych obietnic oraz tego, jak manipulowałeś ludźmi lub ich wykorzystywałeś. Wypisz każdego, kogo to dotknęło. Może okazać się, że obrachunek z kroku 4. będzie przydatnym przewodnikiem podczas tego procesu.

W końcu, kiedy już wypiszesz wszystkie skrzywdzone przez siebie osoby, dodaj do listy jeszcze jedno imię — własne. Kiedy oddawałeś się działaniom uzależniającym, krzywdziłeś siebie na równi z innymi.

Podczas swojej pracy pamiętaj, że krok 8. nie ma na celu obwiniania czy ośmieszania kogokolwiek — ani siebie, ani nikogo z twojej listy. Zbawiciel poniesie ciężar winy i wstydu, kiedy uczciwie spojrzysz na problemy w swoich związkach i na swój udział w nich. Będąc gotowym do naprawienia krzywd, czerpiesz korzyści ze spokoju, który płynie z wiedzy, że Ojciec Niebieski jest zadowolony z twoich wysiłków. Ten krok pomaga ci podjąć działania, które umożliwiają Zbawicielowi uwolnienie cię od twojej przeszłości. Będąc chętnym, stajesz się gotowy do zrobienia kroku 9.

Kroki działania

Wybacz sobie i innym; zrób listę osób, które mogłeś obrazić lub skrzywdzić

Podczas kroku 8. zaczynasz niezwykłą przygodę, kiedy w nowy sposób podchodzisz do siebie, do innych i do życia. Jesteś gotowy, by przyczynić się do pokoju na świecie, zamiast dokładać sporów i negatywnych uczuć. Jesteś gotów zrezygnować z niesprawiedliwego osądzania innych oraz przestać zajmować się życiem i błędami innych ludzi. Jesteś gotów przestać minimalizować własne zachowanie lub znajdować dla niego wymówki. Jesteś chętny do podjęcia kolejnego gruntownego obrachunku — tym razem związanego z osobami, które skrzywdziłeś.

Choć może przerażać cię nawet myśl o tym, możesz zechcieć spotkać się z ludźmi ze swojej listy, kiedy nadejdzie taka okazja. Możesz przygotować się do tego, aby zrobić wszystko, co w twej mocy, aby im zadośćuczynić. Możesz żyć zgodnie z wiarą w Pana, nie lękać się tego, co inni mogą zrobić. Podczas kroku 8. możesz być gotów wieść życie zgodne z zasadami, a nie powodowane wstydem czy lękiem.

Staraj się o dar miłości bliźniego; módl się za innych

Przez tysiące lat ludzie czytali wielką rozprawę na temat miłości bliźniego napisaną przez Pawła i starali się wzorować na niej swoje życie. Wielu starało się odczuwać miłość bliźniego, lecz niestety często im się to nie udawało.

Zapisy proroka Mormona wyjaśniają, czym jest miłość bliźniego i jak ją zdobyć. Zdefiniował miłość bliźniego jako „prawdziwą [miłość] bliźniego” i nauczał, że Ojciec obdarza nią tych, którzy „[modlą] się do Ojca z całego serca” i którzy „prawdziwie [naśladują] Jego Syna, Jezusa Chrystusa” (Moroni 7:47, 48).

Miłość bliźniego jest darem, który otrzymujemy, kiedy uczymy się naśladować Jezusa Chrystusa i kiedy kochamy Go całym swym sercem, umysłem i duszą. Napełnieni czystą miłością od Niego i dla Niego, przekonaliśmy się, że potrafimy kochać innych, tak jak On kocha nas. Mogliśmy wybaczyć uchybienia innych i zadośćuczynić za nasze błędy.

Przygotowując się do naprawienia krzywd, wielu z nas przekonało się, że pomocne było następujące ćwiczenie. Pomyśl o kimś, względem kogo chowasz urazę. Przez dwa tygodnie, każdego dnia rozmyślnie klękaj i módl się za tę osobę. Zapisuj zmiany zachodzące w twoich myślach i uczuciach wobec niej. (Zob. Ew. Mateusza 22:37–38; I List do Koryntian 13; I List Jana 4:19; Moroni 7:44–48).

Studiuj i zrozum

Poniższe fragmenty z pism świętych oraz wypowiedzi przywódców Kościoła mogą pomóc ci, kiedy robisz krok 8. Korzystaj z tych fragmentów i pytań podczas medytacji, studiowania i sporządzania notatek.

Pokojowo nastawieni naśladowcy Chrystusa

„I zwracam się do was, którzy należycie do Kościoła, jesteście miłującymi pokój naśladowcami Chrystusa i otrzymaliście dostateczną nadzieję wejścia do odpoczynku Pana, abyście pozostali w tej nadziei, aż spoczniecie z Nim w niebie.

I mówię tak o was, moi bracia, albowiem widzę, że żyjecie w pokoju z ludźmi” (Moroni 7:3–4).

• Podczas pierwszych siedmiu kroków rozpocząłeś proces stawania się pokojowo nastawionym naśladowcą Chrystusa. Kiedy masz pokojowe układy z Panem, jesteś lepiej przygotowany na to, aby mieć pokojowe układy z innymi. Jakie kolejne kroki musisz podjąć, aby mieć pokojowe układy z ludźmi, którzy pojawili się w twoim życiu?

• Napisz o tym, że mądrze jest wykonywać kroki po kolei.

Doskonała miłość Pana

„W miłości nie ma bojaźni, wszak doskonała miłość usuwa bojaźń, gdyż bojaźń drży przed karą; kto się więc boi, nie jest doskonały w miłości.

Miłujmy więc, gdyż On nas przedtem umiłował” (I List Jana 4:18–19).

• Myśl o tym, by wynagradzać krzywdy, może być przerażająca, jeśli będziesz koncentrować się na tym, by zrobić to w sposób doskonały. W jaki sposób zaufanie doskonałej miłości, jaką Pan żywi wobec ciebie i wobec osoby, u której szukasz wybaczenia, może wzmocnić twoje postanowienie zrekompensowania krzywd, kiedy tylko jest to możliwe?

Docieranie do innych

„Nie sądźcie, a nie będziecie sądzeni, i nie potępiajcie, a nie będziecie potępieni, odpuszczajcie, a dostąpicie odpuszczenia.

Dawajcie, a będzie wam dane; miarę dobrą, natłoczoną, potrzęsioną i przepełnioną dadzą w zanadrze wasze; albowiem jakim sądem sądzicie, takim was osądzą, i jaką miarą mierzycie, taką i wam odmierzą” (Ew. Łukasza 6:37–38).

• Choć możesz odczuwać lęk, że niektórzy ludzie odrzucą twoje starania, aby zawrzeć z nimi pokój, nie pozwól, aby powstrzymało cię to od wpisania ich na swoją listę i przygotowania się do dotarcia do nich. Błogosławieństwa są o wiele większe niż ból. Przestudiuj te wersety i napisz o błogosławieństwach bycia gotowym do naprawienia wyrządzonych krzywd.

„Im bardziej zbliżymy się do naszego niebiańskiego Ojca, tym bardziej jesteśmy skłonni ze współczuciem patrzeć na gingce dusze; czujemy, że chcemy wziąć je na nasze barki i odrzucić za siebie ich grzechy. […] Jeśli chcecie, by Bóg się nad wami zmiłował, okazujcie miłosierdzie sobie nawzajem” (Józef Smith, w: History of the Church, 5:24).

• Bez Jezusa Chrystusa my wszyscy, niedoskonałe dusze, giniemy. W jaki sposób pomaga ci wiedza, ie podejmując krok 8., ty, jako ginąca dusza, przygotowujesz się do zadośćuczynienia innej ginącej duszy?

Wybaczanie i proszenie o wybaczenie

„Wtedy przystąpił Piotr do niego i rzekł mu: Panie, ile razy mam odpuścić bratu memu, jeżeli przeciwko mnie zgrzeszy? Czy aż do siedmiu razy?

Mówi mu Jezus: Nie powiadam ci: do siedmiu razy, lecz do siedemdziesięciu siedmiu razy” (Ew. Mateusza 18:21–22).

• Wybaczenie i proszenie o wybaczenie pojedynczego złego uczynku jest łatwiejsze nii wybaczenie bądź proszenie o wybaczenie długotrwałych sytuacji wypełnionych wieloma obraźliwymi sytuacjami. Pomyśl o relacjach, przeszłych lub obecnych, w których pojawiło się wiele sytuacji obraźliwych i które powinny być wybaczone. W jaki sposób moiesz zdobyć siłę do tego, by wybaczyć i prosić o wybaczenie?

• Na jaki sposób Jezus Chrystus jest największym przykładem moiliwości wybaczania? Zastanów się nad Jego gotowością do tego, by pomóc ci w przebaczaniu innym.

„Powiadam wam, że powinniście sobie nawzajem wybaczać; bowiem ten, co nie odpuszcza bratu jego przewinień, stoi pełen winy przed Panem; bowiem pozostaje w nim większy grzech.

Ja, Pan, odpuszczę, komu będę chciał odpuścić, ale od was jest wymagane, abyście odpuścili wszystkim ludziom” (NiP 64:9–10).

• Jezus nauczał, ie niewybaczanie innym jest większym grzechem nii początkowy grzech lub obraza. W jaki sposób odrzucenie moiliwości wybaczenia sobie lub komuś innemu jest równoznaczne z zaprzeczeniem mocy Zadośćuczynienia Zbawiciela za grzechy?

• W jaki sposób żywienie urazy i odczuwanie goryczy niszczy cię psychicznie, emocjonalnie i duchowo?

Przerwanie kręgu goryczy i obrazy

„Nic nie jest tak bardzo wliczone w doprowadzenie ludzi do porzucenia grzechu, jak wzięcie ich za rękę i baczenie na nich z całą wrażliwością. Kiedy ktoś okazuje mi choćby najmniejszy akt dobroci i miłości, och, jakąż siłę daje to mojemu umysłowi; podczas gdy przeciwne działanie budzi wszystkie okrutne uczucia i przygnębia ludzki umysł” (Józef Smith, w: History of the Church, 5:23–24).

• Prorok Józef Smith opisał, w jaki sposób dobroć może doprowadzić do pokuty i wybaczenia. Zastanów się i napisz o twojej gotowości do tego, aby być tym, który przerwie krąg goryczy i obrazy.

• Pomyśl o ludziach, którzy okazali ci dobroć i miłość. W jaki sposób ich uczynki zainspirowały cię lub zmotywowały do działania w inny sposób?

• Zastanów się nad burzliwymi relacjami w twoim życiu. W jaki sposób mogłyby się zmienić, jeśli wyciągnąłbyś rękę do innych ludzi z miłością i dobrocią?