‘Inisititiuti
Lēsoni 4: Faiakoʻaki ʻa e Laumālié


4

Faiakoʻaki ʻa e Laumālié

Talateú

ʻOku mahino ki he kau faifekau leleí “ ʻo ka lea ha tangata ʻi he mālohi ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní ʻoku fakahū ia ʻe he mālohi ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní ki he loto ʻo e fānau ʻa e tangatá” (2 Nīfai 33:1). He ʻikai lava ʻe he kau faifekaú, ʻiate kinautolu pē, ke ʻomi ʻa e ngaahi tāpuaki ʻo e fakamoʻoní mo e uluí ki ha taha kehe, tatau ai pē pe ko e hā hano lahi ʻenau mataotaó pe taukeí. Ko e Laumālie Māʻoniʻoní pē te ne lava ʻo ʻomai ʻa e ului moʻoní. Ko e taimi ʻoku ongoʻi ai ʻe he kau fiefanongó e ngāue ʻa e Laumālié ʻi loto ʻiate kinautolú, pe te nau fakatokangaʻi e fakaʻilonga ʻo e ʻofa mo e ʻaloʻofa ʻa e ʻEikí ʻi heʻenau moʻuí, ʻoku fakamāmaʻi kinautolu mo fakaivia fakalaumālie, ʻoku tupulaki ʻenau tui kia Sīsū Kalaisí, pea ʻoku ngalingali te nau ului.

Tomuʻa Teuteu

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

Faiakoʻaki ʻa e Laumālié

Fakamatalaʻi ki he kau akó naʻe lea ʻa Palesiteni Pilikihami ʻIongi ʻi ha meʻa ʻe taha fekauʻaki mo ʻene ului ki he ongoongoleleí pea mo e faifekau naʻá ne tokoniʻi ia ke maʻu ʻene fakamoʻoní. Hili ia pea huluʻi ʻa e foʻi vitiō ko e “A Man without Eloquence” (6:06). Kole ki he kau akó ke nau tokanga ki he founga hono tākiekina ʻe he Laumālié ʻa Palesiteni Pilikihami ʻIongí mo tokoniʻi ia ke uluí.

Hili hono mamataʻi ʻo e foʻi vitioó, fai ange ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení:

  • Naʻe tokoni fēfē kia Pilikihami ʻIongi ʻene fanongo ki he fai ʻe he tangata loto fakatōkilaló ʻene fakamoʻoní, ke ului moʻoni ai?

  • Ko e hā ha ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻokú ke ako mei he aʻusia ʻa Pilikihami ʻIongí fekauʻaki mo e faiakoʻaki ʻa e Laumālié? (ʻE ala ʻilo ʻe he kau akó ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻení: ʻE lava e faiakoʻaki ʻa e Laumālié ke iku ului ai ha niʻihi kehe; kuo pau ke tau fakamātoato mo lea mei he lotó ʻi he taimi ʻoku tau faiakoʻaki ai ʻa e Laumālié; kuo pau ke tau loto fakatōkilalo [vakai, T&F 136:33].)

ʻOange ki he kau akó ha kiʻi taimi ke nau ako ai ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 42:14; 50:13–14 mo e 17–23, ʻo kumi ʻa e ngaahi fakahinohino ʻa e ʻEikí kiate kinautolu ʻoku nau akoʻi ʻEne ongoongoleleí. Hili ia pea fehuʻi ange:

  • Ko e hā ha ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo e akoʻi e ongoongoleleí ʻoku ʻomai ʻi he ngaahi fakahā ko ʻení? (ʻE lahi ha ngaahi tali tonu ʻe ala fakahoko mai ʻe he kau akó. ʻE ala kau ʻi he ngaahi talí ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení: Kuo fekau ʻe he ʻEikí ke akoʻi e ongoongoleleí ʻaki ʻa e Laumālié ʻo ʻikai ʻi ha toe founga.)

  • Fakatatau mo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 50:22, ko e hā ʻoku hoko ʻi he taimi ʻoku faiakoʻaki ai ʻe ha faifekau ʻa e Laumālié? (ʻOku fakatou “femahinoʻaki” ʻa e faifekaú mo e fiefanongó “pea ʻoku fakamāmaʻi ʻa kinaua fakatouʻosi peá na fiefia fakataha.” Fakamahino ki he kau akó ʻe toki lava pē ke hoko e faiakoʻaki e Laumālié ʻi he taimi ʻoku ʻi ai ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní mo ongoʻi ʻe he faiakó, tokotaha akó, pe fakatouʻosi. Fakakaukau ke hiki ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi he palakipoé.)

Fakamanatu ki he kau akó ko e Laumālié ʻoku ʻikai ke fakafou mai maʻu pē ʻi he ongo pea mo e loʻimata. Kapau ʻe fie maʻu pea lau ki he kalasí ʻa e lea ko ʻeni ʻa Palesiteni Hauati W. Hanitaá:

ʻĪmisi
President Howard W. Hunter

“Tuku ke u fai atu ha lea fakatokanga ʻi he kaveingá ni. … ʻOku ou hohaʻa ʻi he taimi ʻoku hangē ʻoku lau ʻa e ongo mālohi ʻo e lotó pe tafenoa ʻo e loʻimatá tokua ʻo pehē ʻoku ʻi ai ʻa e Laumālié. ʻOku moʻoni ʻe lava ʻe he Laumālie ʻo e ʻEikí ʻo ʻomi ha ngaahi ongoʻi mālohi fakaeloto, kau ai ʻa e loʻimatá, ka ʻoku ʻikai totonu ke fetoʻoaki ʻa e fōtunga pehē ki tuʻá mo e ʻi ai tonu ʻa e Laumālié.

“Kuó u siofi ha tokolahi fau ʻo hoku ngaahi tokouá ʻi he ngaahi taʻu kuo maliu atú pea naʻa mau maʻu fakataha ha ngaahi aʻusia fakalaumālie taʻe-malava ke fakamatalaʻi. Naʻe kehekehe kotoa ʻa e ngaahi aʻusia ko iá, ʻo takitaha makehe pē ʻiate ia, pea ko e faʻahinga momeniti peheé ʻe lava pē ke ʻi ai pe ʻikai kau ai ha loʻimata. Ko e taimi lahi ʻoku pehē, ka ko e taimi ʻe niʻihi ʻoku hoko fakataha mo ha fakalongomate kakato. Ko e taimi ʻe niʻihi ʻoku hoko fakataha mo e fiefia. ʻOku nau haʻu fakataha maʻu pē mo hano fakahaaʻi maʻongoʻonga ʻo e moʻoní, ʻo e fakahā ki he lotó. “Eternal Investments” [lea ki he Church Educational System religious educators, Feb. 10, 1989], 3; si.lds.org

Koeʻuhí ke tokoni ke mahino ki he kau akó ʻa e founga ʻe lava ai ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ʻo tokoniʻi ʻa e kau faiakó mo e kakai ʻoku akó, hiki ʻa e ngaahi fakamoʻoni fakafolofola ko ʻení ʻi he palakipoé, pe tufa kinautolu ki he kau akó ʻi ha laʻi pepa tufa. (Fakatokangaʻi ange: ʻoange ki he kau akó ʻa e ngaahi fakamoʻoni fakafolofolá pē; ko e fakamatala ʻoku haʻí, maʻá e faiakó pē):

Vahe ʻa e kau akó ke nau ako tautau toko ua ʻa e ngaahi potufolofola ko ʻení. ʻAi ha taha ʻi he ngaahi hoá takitaha ke ne kumi ʻa e ngaahi founga ʻe lava ai ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ke tokoniʻi ha taha faiako ʻo e ongoongoleleí kae kumi ʻe he tokotaha ako ʻe tahá ha ngaahi founga ʻe lava ai ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ʻo tokoniʻi ha taha ʻoku akoʻi. Hili ia pea tukuange ke nau aleaʻi ʻa e meʻa ne nau akó. Ka hili hono maʻu ʻe he ngaahi hoá takitaha ha taimi feʻunga ke aleaʻi ai e meʻa ne nau akó, fai ange ha ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení ke tokoni ke nau toe ʻanalaiso ʻa e meʻa ne nau laú:

  • Fakatatau mo e ngaahi veesi ne mou akó, ko e hā ha ngaahi founga ʻoku tākiekina ai ʻe he Laumālié ʻa kinautolu ʻoku faiakó? (Te ke ala fehuʻi ange ʻi he tali ʻa e kau akó, pe ko e fē ʻa e ngaahi potufolofola naʻe maʻu mei ai ʻenau talí.)

  • ʻOku tākiekina fēfē ʻe he Laumālié ha niʻihi ke nau ului ki he ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí?

  • ʻOku fakafōtunga fēfē ʻe he ngaahi potufolofola ko ʻení ʻa e ʻuhinga ʻoku mahuʻinga ai ke faiakoʻaki ʻe he kau faifekaú ʻa e Laumālié?

Ko Hono Fakaafeʻi ʻo e Laumālié ʻi Hoʻo Faiakó

Talange ki hoʻo kalasí ʻoku ʻi ai ha ngaahi konga kehekehe ʻo e Malangaʻaki ʻEku Ongoongoleleí ʻoku nau fakamatalaʻi ʻa e meʻa ʻe lava ke fai ʻe he kau faifekaú ke fakaafeʻi ai ʻa e fakahinohino ʻa e Laumālié ʻi heʻenau faiakó. Vahevahe hoʻo kalasí ki ha fanga kiʻi kulupu ʻo ʻikai laka hake ʻi he fānau ako ʻe toko faá ki he kulupu. Vahe ki he ngaahi kulupú takitaha ke nau ako ha taha ʻo e ngaahi konga ko ʻeni ʻo e Malangaʻaki ʻEku Ongoongoleleí:

  1. “Founga ke Kamataʻaki ʻa e Faiakó,” peesi 210–212 (ʻikai kau ai ʻa e puha ʻEkitivitií)

  2. “Feliliuaki Hoʻo Founga Faiakó Ke ne Feau e Ngaahi Fiemaʻú,” peesi 212–213 (ʻikai kau ai ʻa e puha ki he ʻEkitivitií mo e Ako Folofolá)

  3. “Faiako ke Mahino,” peesi 217–18 (ʻikai kau ai ʻa e puha Ako Folofolá)

  4. “Fakafanongo,” peesi 221–22 (ʻikai kau ai ʻa e puha ʻEkitivitií)

Hiki ʻa e fakahinohino ko ʻení ʻi he palakipoé ke ʻiloʻi ʻe he ʻū kulupú ʻa e meʻa ke nau faí:

Lau hoʻo konga ʻi he Malangaʻaki ʻEku Ongoongoleleí.

Aleaʻi ʻi hoʻomou ʻū kulupú ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni naʻa mou lau, ʻokú ne ʻai ʻa e kau faifekaú ke nau hoko ko e kau faiako lelei angé pea mo nau maʻu ʻa e Laumālié ʻi heʻenau faiakó.

Ka hili hano ʻoange ha taimi feʻunga, kole ki ha tokotaha ako mei he kulupu takitaha ke ne fakamatalaʻi fakanounou ʻa e founga ʻe lava ai ʻa e poto naʻa nau laú ʻo tokoni ki he malava ʻa e faifekaú ʻo faiakoʻaki e Laumālie Māʻoniʻoní. Vahe ki ha tokotaha ako ke ne fakamatalaʻi nounou ʻa e ngaahi meʻa mahuʻinga ʻoku ʻi he palakipoé. Fakakaukau ke ke fai ange ha ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení, ʻi hono fakamatalaʻi nounou ʻe he ngaahi kulupú ʻenau fakakaukaú:

  • ʻE ala fakaafeʻi fēfē ʻe he kamata ha lēsoni ʻi he founga totonú ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ke kau ʻi he akoʻi ʻo e lēsoní?

  • ʻE ala fakaafeʻi fēfē ʻe he ʻai ke mahinongofua e pōpoaki ʻo e ongoongoleleí ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ke akoʻi mo fakamaama ha fiefanongo?

  • ʻOku fakaafeʻi fēfē ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ʻe he ʻai ʻo e lēsoní ke nofotaha ʻi he ngaahi fiemaʻu ʻa e fiefanongó?

  • ʻE tokoni fēfē ʻa e fakafanongo ki he meʻa ʻoku leaʻaki ʻe he fiefanongó ke malava ʻe he faifekaú ʻo akoʻi ʻaki e Laumālié?

Koeʻuhí ke tokoni ke ʻiloʻi ʻe he kau akó ʻa e fōtunga ʻo ha niʻihi ʻo e ngaahi pōtoʻi fakafaiako ʻi ʻolungá, huluʻi ʻa e foʻi vitiō ko e “Teach People, Not Lessons: Jynx” (6:34). Poupouʻi ʻa e kau akó ke nau kumi ha fakaʻilonga naʻe faiakoʻaki ʻe he kau faifekaú ʻa e Laumālié. ʻE ala fie maʻu ʻe he kau akó ke nau sio moʻoni ʻi he founga hono fakaʻaongaʻi ʻe he kau faifekaú ʻa e ngaahi poto naʻe ako ʻe he kalasí ʻi he Malangaʻaki ʻEku Ongoongoleleí mo e founga ʻoku fakaafeʻi ai ʻe he ngaahi potó ni ʻa e Laumālié ki he faiako ʻa e kau faifekaú.

Ka hili hono mamataʻi ʻo e foʻi vitioó, aleaʻi ʻa e meʻa ko ʻení:

  • Ko e hā e meʻa naʻe fai ʻe he ongo faifekaú ʻi heʻena faiakó naʻe lava ai ke na faiakoʻaki ʻa e Laumālié?

  • Ko e hā ha fakaʻilonga naʻá ke fakatokangaʻi naʻe ako ʻa Singi ʻaki e Laumālié?

Kimuʻa pea mou hoko atú, tukuange ha kiʻi taimi ki he kau akó ke nau hiki ai ha tali ki he fehuʻi ko ʻení:

  • Te ke fakaʻaongaʻi fēfē ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni kuo tau ʻosi aleaʻi ʻi he lēsoni ko ʻení?

Ko Hono Tokoniʻi ʻo e Kau Fiefanongó Ke Nau Fakatokangaʻi ʻa e Laumālié

Kole ki ha kau ako ʻe niʻihi ke nau taufetongi ʻi hono lau leʻolahi ʻa e konga ko e “Ko e Mālohi ʻo e Laumālié ʻi he Fakauluí” he peesi 106–07 ʻo e Malangaʻaki ʻEku Ongoongoleleí (ʻikai kau ai ʻa e puha ki he ʻEkitivitií mo e Ako Folofolá). ʻAi ʻa e toenga ʻo e kalasí ke nau muimui mo fakaʻilongaʻi ʻa e ngaahi kupuʻi lea ʻoku nau fakamatalaʻi ʻa e meʻa kuo pau ke ongoʻi ʻe he fiefanongó kae toki hoko ʻa e uluí. Hili ia pea fehuʻi ange leva:

  • Ko e hā ʻoku fie maʻu ke ongoʻi ʻe he kau fiefanongó kae lava ʻo hoko ʻa e uluí? (Fakapapauʻi ʻoku ʻiloʻi ʻe he kau akó ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení: Kapau ʻoku ongoʻi ʻe he kau fiefanongó e ngāue ʻa e Laumālié ʻiate kinautolú, ʻoku ngalingali te nau ului ki he ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí.)

  • ʻE lava fēfē ke ke tala ʻa e taimi ʻoku ongoʻi ai ʻe ha fiefanongo ʻa e tākiekina ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní? (Ngaahi tali ʻe ala fai maí: ʻoku ongoʻi ʻe he faifekaú ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní; ʻoku ongoʻi fiemālie pē ʻa e fiefanongó ke fehuʻi, fie ako lahi ange, mo loto fiemālie ke fakahoko mo tauhi ha ngaahi tukupā; ʻoku ʻi ai ha mahino, ongoʻi fiefia, pea mo vāofi mo e ʻOtuá; pea ʻoku feohi lelei ange ʻa e faifekaú mo e fiefanongó.)

  • Naʻe akoʻi ʻe ʻEletā M. Lāsolo Pālati, “ ʻOku muiaki fakanatula pē ha ngaahi aʻusia mo e Laumālié ʻi he taimi ʻoku loto fiemālie ai ha taha ke ne ʻahiʻahiʻi e folofolá” (“Now Is the Time,” Ensign, Nov. 2000, 75). Ko e hā ʻe lava ʻo fai ʻe ha faifekau ke fakalotolahiʻi ʻa e kau fiefanongó ke nau ʻahiʻahiʻi ʻa e folofolá?

Fakamatalaʻi ki he kau akó ko e taha honau fatongia faingataʻa taha ʻi he hoko ko e faifekaú ko hono tokoniʻi ʻa e kau fiefanongó ke nau ʻiloʻi e ueʻi ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní pea tokoniʻi leva kinautolu ke nau ngāueʻi ʻa e ngaahi fakakaukau mo e ngaahi ongo ko iá. ʻE lava ʻa e kau faifekaú ʻi he fakahinohino ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ke ʻiloʻi ʻa e ueʻi fakalaumālie mo e meʻa ʻoku fie maʻu ʻe he fiefanongó kae lava ʻo uluí, pea te nau lava ʻo fokotuʻu ha ʻātakai ʻe lava ke hoko ai ʻa e ngaahi ueʻi ko iá.

Koeʻuhí ke fakatātaaʻi ʻa e founga ʻe lava ke hoko ai ʻení, huluʻi ʻa e foʻi vitiō “Teaching about the Holy Ghost and Prayer: John” (5:00). Fakaafeʻi ʻa e kalasí ke nau kumi ʻa e founga ne tokoniʻi ai ʻe he ongo faifekaú ʻa Sione ke ne fakatokangaʻi ʻa e Laumālié.

Ka hili ʻa e vitioó, fai ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení:

  • Naʻe tokoniʻi fēfē ʻe he ongo faifekaú ʻa Sione ke ne fakatokangaʻi ʻa e Laumālié?

  • Ko e hā naʻe fai ʻe he ongo faifekaú ke tokoniʻi ʻa Sione ke ne ʻilo ʻa e founga ke maʻu ai ha tali mei he ʻEikí?

Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau lau ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 11:12, pea toki ʻai ke nau aleaʻi tautau toko ua ʻa e fehuʻi ko ʻení:

  • Kapau naʻe fehuʻi atu ʻe ha fiefanongo pe ʻoku ongo fēfē ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní, ʻe anga fēfē ha tokoni ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 11:12 ki hoʻo tali e fehuʻí?

Ko e Muimui ki he Ueʻi ʻa e Laumālié

Fakaʻaliʻali ange ʻa e fakamatala ko ʻení pea fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi ia:

ʻĪmisi
Elder Richard G. Scott

“ ʻOku ʻikai ko ha meʻa laulaunoa pē ʻa e fetuʻutaki mo ʻetau Tamai Hēvaní. Ko ha faingamālie toputapu ia. ʻOku fakatefito ia ʻi he ngaahi tefitoʻi moʻoni taʻengata mo taʻe feliliuaki. ʻOku tau maʻu tokoni mei heʻetau Tamai Hēvaní ko e tali mai ia ʻo ʻetau tuí, talangofuá, mo hono fakaʻaongaʻi totonu ʻetau tauʻatāina ke filí” (Lisiate G. Sikoti, “Founga Hono Maʻu ʻo e Fakahā mo e Tataki Fakalaumālie ki Hoʻo Moʻui Fakatāutahá,” Ensign pe Liahona, Mē 2012, 47).

Hili ia pea fehuʻi ange leva:

  • Ko e hā ha ngaahi founga ʻe lava ke hoko ai ʻetau fetuʻutaki mo e Tamai Hēvaní ko ha meʻanoa pē? Ko e hā te tau lava ʻo fai ke kei ʻuhingamālie ange ai ʻetau ngaahi lotú?

  • Ko e hā ʻene ʻuhinga kiate koe ʻa e “ ʻoku tau maʻu tokoni mei heʻetau Tamai Hēvaní ko e tali mai ia ʻo ʻetau tuí, talangofuá, mo hono fakaʻaongaʻi totonu ʻetau tauʻatāina ke filí”? (Neongo te nau ala fakaʻaongaʻi ha ngaahi fakalea kehekehe, ka ʻoku ngalingali ʻe peheni e tali ʻa e kau akó: ʻOku tau maʻu tokoni mei heʻetau Tamai Hēvaní ʻi he taimi ʻoku tau tokanga taha ai ke fakatupulaki ʻetau tuí, talangofuá, mo fakaʻaongaʻi totonu ʻetau tauʻatāina ke filí. (Hiki ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi he palakipoé.)

Koeʻuhí ke tokoni ʻo fakaloloto e mahino ʻa e kau akó ʻi he tefitoʻi moʻoni ko ʻení, fakaʻaliʻali ʻa e ngaahi kupuʻi lea ko ʻeni naʻe fai ʻe Palesiteni Poiti K. Peeka ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, pea ʻai ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi ia ki he kalasí:

ʻĪmisi
President Boyd K. Packer

“Ko e leʻo ko ʻeni ʻo e Laumālié ʻoku ongo nonga, ʻo ueʻi koe ʻi he meʻa ke ke fai pe leaʻakí, pe fakamanatu atu pe fakatokanga atu.

“Ka taʻetokanga pe talangataʻa ki he ngaahi ueʻi ko ʻení, ʻe mahuʻi leva ʻa e Laumālié meiate koe. Ko e fili ʻaʻau—ko hoʻo tauʻatāina ke fili” (“Personal Revelation: The Gift, the Test, and the Promise,”Ensign, Nov. 1994, 60).

ʻĪmisi
President Boyd K. Packer

“ ʻOku ʻikai ke tohoakiʻi ʻe he Laumālié ʻetau tokangá ʻaki ha kaikaila pe luluʻi kitautolu ʻaki ha nima mālohi. Ka ʻokú ne fanafana mai. ʻOku ongo vaivai moʻoni pea kapau ʻoku tau taʻe tokanga, he ʻikai ke tau ongoʻi ia. …

“Te ne ueʻi feʻunga kitautolu he taimi ʻe niʻihi ke tau tokanga. Ka ʻi he taimi lahi, kapau he ʻikai ke tau tokanga ki he ongo vaivaí ni, ʻe mahuʻi ʻa e Laumālié ʻo tatali kae ʻoua ke tau toe fekumi ange mo fakafanongo” “The Candle of the Lord,”Ensign, Sānuali 1983, 53).

  • Ko e hā ʻokú ke ako mei he ngaahi akonaki ko ʻeni ʻa Palesiteni Pēká?

  • Koeʻuhí ʻoku lea leʻosiʻi ʻa e Laumālié, ko e hā leva ha faʻahinga meʻa te ne lava ʻo ʻai ke faingataʻa ke ongoʻi mo fakatokangaʻi ʻa e Laumālié ʻi he māmani ʻo e ʻaho ní?

ʻI he tali ko ia ʻa e kau akó, fakakaukau ke fakamatalaʻi ʻa e anga hono fakafaingataʻaʻiaʻi ʻe he fuʻu lahi hono fakaʻaongaʻi ʻo e ngaahi nāunau fakaʻilekitulōniká hono fakatokangaʻi ʻo e Laumālié. (Ke maʻu ha fakamatala lahi ange ʻi he tefitó ni, vakai, Elder M. Russell Ballard, “Be Still, and Know That I Am God” [Church Educational System devotional for young adults, May 4, 2014].)

Hokó, fakakaukau ke lau e fakamatala ko ʻeni ʻa ʻEletā Lisiate G. Sikoti ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá:

ʻĪmisi
Elder Richard G. Scott

“ ʻOku mahuʻinga ʻa e loto fakatōkilaló ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié. Ko e loto fakatōkilaló ke akoʻingofua kita. ʻOku tuku ʻe he loto fakatōkilaló ke fakahinohinoʻi mo akoʻi koe ʻe he Laumālié pea mei ha ngaahi maʻuʻanga tokoni fakalaumālie mei he ʻEikí ʻo hangē ko e folofolá. ʻOku tupu mo tāhuli ʻa e tenga ʻo e tupulaki fakataautahá mo e ʻiló ʻi he kelekele lelei ʻo e loto fakatōkilaló. Ko hono fuá ʻa e ʻilo fakalaumālie ke tataki koe ʻi he moʻui ko ʻení mo e maama kahaʻú.

“ ʻOku ʻikai lava ʻe he tokotaha pōlepolé ʻo ʻilo ʻa e ngaahi meʻa ʻo e Laumālié. Naʻe akoʻi ʻe Paula ʻa e foʻi moʻoni ko ʻení, ʻo pehē:

“ ʻOku ʻikai ha tangata ʻokú ne ilo ʻa e ngaahi meʻa ʻa e ʻOtuá ka ko e Laumālie pē ʻo e ʻOtuá. …

“ ‘Ka ʻoku ʻikai maʻu ʻe he tangata fakakakanó ʻa e ngaahi meʻa ʻo e Laumālie ʻo e ʻOtuá: he ko e vale ia kiate ia: pea ʻoku ʻikai te ne faʻa ʻilo ia, he ʻoku ʻilo fakalaumālie pē ia.’ (1 Kolinitō 2:11, 14)” (“Acquiring Spiritual Knowledge,” Ensign, Nov, 1993, 87).

  • Ko e hā ha meʻa ʻoku fai ʻe he loto fakatōkilaló ʻi heʻetau malava ko ia ke tali mo fakatokangaʻi e ueʻi ʻa e Laumālié?

  • Kuó ke aʻusia ha ngaahi meʻa naʻe tataki ai koe ʻe he Laumālié? Naʻe ongo fēfē? Naʻá ke ʻiloʻi fēfē ko e Laumālié ia? (Vakai, Molonai 7:13.)

Ka toe ʻa e taimí, pea vahe ua hoʻo kalasí. Fakamatalaʻi ki hoʻo kau akó te nau vakai heni ki ha ongo meʻa fakafolofola ʻe ua ke ʻiloʻi ʻa e founga hono tataki ʻe he Laumālie ʻo e ʻEikí ʻa e ngāue ʻEne kau tamaioʻeikí. ʻAi ha vaheua ʻe taha ʻo e kalasí ke nau lau ʻa e Ngāue 4:5–13. Talaange ki he vaheua ko ʻeni ʻo e kalasí naʻe fakamoʻui ʻe Pita mo Sione ha tangata ʻi he Ngāue 3. ʻI he Ngāue 4, naʻe puke pōpula ai kinaua ʻo ʻomai ki he ʻao ʻo e kau taki e kakai Siú ke fakafehuʻi fekauʻaki mo e faifakamoʻui ko ʻení. ʻAi ʻa e vaheua ʻe tahá ke nau ako ʻa e Ngāue 16:6–15. Talaange ki he vaheua ko ʻeni ʻo e kalasí ʻoku fekauʻaki ʻa e ngaahi veesi ko ʻení mo Paula ʻi he lolotonga ʻo ʻene ngaahi fononga fakafaifekaú. Fekau ki he ongo kulupú fakatouʻosi ke na fakatokangaʻi ʻa e founga ne tokoniʻi ai ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ʻa Pita pe Paula ke malangaʻi ʻa e ongoongoleleí. Ka hili ha taimi feʻunga pea kole ki he kau akó ke nau lipooti ʻa e founga hono tataki ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ʻa Pita mo Paulá. Hili ia pea fehuʻi ange leva:

  • Naʻe fakaʻaongaʻi fēfē ʻe Pita mo Paula ʻena tauʻatāina ke filí ke muimui ʻi he fakahinohino ʻa e Laumālié?

  • Ko e hā ha fakamoʻoni naʻe muimui ʻa Pita mo Paula ki he Laumālié?

  • Ko e hā ha meʻa pau naʻe hoko kia Pita ʻi he Ngāue 4 mo Paula ʻi he Ngāue 16 koeʻuhi ko ʻena fakatou muimui ki he fakahinohino ʻa e Laumālié?

  • Kuo anga fēfē hano tāpuekina koe ʻi hoʻo muimui ʻi he fakahinohino ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní?

Fakaʻosi ʻaki haʻo fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau fakamoʻoni ki he founga kuo tāpuakiʻi ai kinautolu ʻe he ʻEikí ʻo fou ʻi Hono Laumālié. Kole ange ke nau fakakaukauʻi ʻa e founga kuo hanga ai ʻe he faiako lahi ange ʻaki ʻa e Laumālié, ʻo tokoniʻi ʻenau lotoholi ke fakaafeʻi ʻa e niʻihi kehé kia Kalaisí. Fakapapauʻi ange ko e taimi te nau fekumi ai ki he Laumālié ʻi heʻenau moʻuí, ʻe fakatupulaki ai ʻenau malava ke faiakoʻaki e Laumālié.

Ngaahi Fakaafe ke Ngāue

Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau teuteu ke akoʻi ʻa e ongoongoleleí ʻaki e Laumālié ʻaki haʻanau fakahoko ha taha pe toe lahi ange ʻo e ngaahi ʻekitivitī ʻoku fokotuʻu atu ko ʻení:

  • Mamata ʻi ha niʻihi ʻo e ngaahi konga ʻo e The District (ʻoku maʻu ʻi he LDS.org) ʻi hoʻo teuteu ke ngāue fakafaifekaú.

  • Akoako fakahoko ha ngaahi founga kehekehe ke kamata akoʻi ai ha lēsoni ʻaki ha niʻihi ʻo e ngaahi kupuʻi lea fakaafe lelei ʻo e Laumālié ʻoku ʻi he Malangaʻaki ʻEku Ongoongoleleí, peesi 210–12.

  • Fakalaulauloto mo lotua ha taha te ke fie fakamālohia ʻi he ongoongoleleí. Lotua ha pōpoaki ʻo e ongoongoleleí te ke lava ʻo vahevahe mo e tokotaha ko ʻení. Vahevahe ʻa e pōpoakí mo hoʻo fakamoʻoní mo ha tokotaha, ʻo fesiofaki hangatonu pe fou ʻi he mītia fakasōsialé.

Paaki