Punaoa Faaleaiga
Vasega Lima: Atiina Ae o le Lototele


Vasega Lima

Atiina Ae o le Lototele

Faamoemoega o le Vasega

I lenei vasega, fesoasoani i matua:

  • Ia malamalama pe aisea e taua ai i fanau ona maua le lototele.

  • Ia malamalama pe faapefea ona atiina ae e fanau le lototele.

  • Ia silafia pe faapefea ona latou fesoasoani ia latou fanau e atiina ae se lototele sili atu.

O le Manaomia o le Mauaina o le Lototele

O fanau lototele e sili atu le faamanuiaina i le olaga. E sili atu lo latou malolosi, sili le fiafia, sili atu le lelei o le vaifafo, ma e sili atu le saogalemu i lagona nai lo fanau e leai se lototele. O fanau e leai se lototele e tele ina sili atu le popole, matamuli, fefe i tagata, loto vaivai, fefevale, ma e iu lava i le toilalo.

O se tamaitai faigaluega faamanuiaina e 24-tausaga na faafaileleina i se aiga alofa e ni matua na faafetaia ona tulaga manuia ma malosiaga. Na faamanuiaina i le aoga, tele ana uo, ma na aafia i le tele o gaoioiga i le aoga ma le lotu. I le toe tepa i tua i lona olaga, na ia faapea mai: “Na ou le fefe e faataitai mea fou aua sa ou iloa ou tulaga faatauaina i le va ma le Atua, ou matua, ma au uo mamae. Na latou faamalosia au ia ou faia le mea sili. O le lagolagoina na ou maua i le aiga na taua tele ao ou talavou, ae na faasolo ina faaitiitia le taua ao faasolo ina ou matua aua na oo ina ou iloa e silafia au e le Atua ma e alofa ia te au. Ou te iloa afai ou te ola amiotonu, e tusa ai ma Lana fuafuaga, o mea e sili ona taua o le a faataunuuina lava mo au.”

O le tele lava o matua e mananao ia latou fanau ia atiina ae se tulaga maualuga o le lototele, e pei ona olioli ai lenei tamaitai talavou. E masani lava ona maua e fanau le lototele i nisi vaega ae leai se lototele i nisi. O se tamaititi atonu e sili ona lelei i le aoga ae peitai e matua le saogalemu lava i le vaifafo po o le faaletino. O se isi tamaititi atonu e sili ona lelei i taaloga ae leai se tomai faaleaoaoga. E manaomia matua ia fesoasoani i fanau ia maua le lototele i vaega na e taua mo le tulaga manuia o fanau. E tatau i matua ona faafetaia ma faaaloalo i mea e fiafia i ai a latou fanau, taleni, ma malosiaga.

Fesoasoani i Fanau ia Atiina ae le Lototele

E tele lava mea e mafai e matua ona fai e fesoasoani ai ia latou fanau ia maua le lototele. E mafai ona latou tausia a latou fanau i le alofa ma le faaaloalo. E mafai ona latou fesoasoani ia i latou ia maua le faatuatua i le Atua ma atiina ae le faamaoni faaletagata lava ia. E mafai ona latou fesoasoani ia i latou e atiina ae tomai i vaega na e taua i lo latou tulaga manuia. E mafai ona latou faaaafia i latou i le auauna atu i isi.

Tausia Fanau i le Alofa ma le Faaaloalo

E masani ona vaai fanau ia i latou lava e tusa ai ma uiga faaalia o isi ia i latou, ae maise lava matua ma uso. Afai e alofagia i latou ma taliaina, e iu ina latou lagonaina le alofagia ma le taliaina. Afai na o taimi faapitoa e alofagia ai i latou, e masani lava ona latou lagonaina le taua o i latou pe a latou faafiafiaina isi. Afai e agaleagaina i latou, e iu ina latou lagonaina le le saogalemu ma le le taua.

O nisi taimi e manatu mama ai matua i le ogaoga o a latou gaoioiga agai ia latou fanau. O nisi matua e ui ina alolofa ae faia ni faamatalaga e lei mafaufauina na e matua loloto lava le faavaivaia ai o le lototele ma le taua faale-tagata lava ia o a latou fanau. O se tasi tina e masani i le faitio na fai atu i lana tama tama e lei oo i le tausaga-aoga, “E mautinoa lava o loo ia te oe se isu foliga-malie.” Toetoe a o le afa senituri mulimuli ane, na faaali atu ai e le atalii i ona uso ma tuafafine i se faatasiga faaleaiga na ia lagonaina le ma i lona isu i lona olaga atoa ona o lena faamatalaga. Na ofo ona uso ma tuafafine, i le iloa lea e leai se mea e malie pe foliga leaga foi i ona foliga vaaia.

Na faamautinoa mai e Elder H. Burke Peterson o le Fitugafulu le mana o le alofa i le suia o olaga o tagata taitoatasi: “O mauga faigata e aea e i latou o e e i ai le lototele faale-tagata lava ia lena e maua mai le alofagiaina moni lava. O falepuipui ma isi faapotopotoga, e oo lava i nisi o o tatou aiga, ua faatumuina ia i latou ua matelaina mo le agaalofa.”1

O fanau le faaaloalo e faigata i nisi taimi ona alofagia. Latou te faia pea tala ma fai mea e faaosofia ai le ita ma lagona o le toilalo o matua. O matua, i le tali atu i ai, e masani ona fai atu tala ma fai mea e atili ai le lagona o le tamaititi o le leai o se taua ma le manao e tetee.

Na faatosinaina ma le mataalia e Iesu Keriso isi ona sa Ia filifili ma le atamai Ana tali ia i latou (tagai i le Ioane 8:11). O taitai o le Ekalesia ma e ua aoaoina faapitoa e masani lava ona mafai ona fesoasoani i tagata mafatia i le faalogo e aunoa ma le tali atu, tuuina atu o le faatonuga e aunoa ma le lauga atu, ma le faaali atu o le alofa ma le lagolagosua e aunoa ma le teenaina. E mafai foi e matua ona faaali atu le alofa ma le faaaloalo, e tusa lava pe le usitai fanau. E mafai ona tausia se tamaitiiti le faaaloalo i le agalelei, faamaluluina o loto ma le fesoasoani i le tamaitiiti ia maua le filemu ma le lototele i se lalolagi faigata.

O ni mafutaga le lelei e mafai ona toe faaleleia pe afai e i ai se tagata se toatasi e manao e momotu le lio ma tali atu le ita mai i le agalelei ma se tali atamai. O nisi nei o fautuaga mo matua.

Saili ni auala e faaali atu ai le alofa ma le faaaloalo. E tatau ona saili e matua ni auala e faaali atu ai le alofa ma le faaaloalo mo a latou fanau, e tusa lava pe le faaaloalo ma le usitai a latou fanau. E mafai e matua ona fai lenei mea e aunoa ma le manatu mama i le amioga le talafeagai. O le mea moni, pe a alolofa ia latou fanau, e lava le popole o matua e osofaalava ai pe a le usitai le fanau. O isi vasega e taulai atu i auala e mafai ai e matua ona alolofa ma aoaoina a latou fanau—i le faalogo ma talanoa atu ia te i latou, faafaileleina i latou, fesoasoani ia i latou e foia faafitauli, fefaasoaaiina o faamoemoega, tuuina atu ia i latou filifiliga, ma le faamamafaina atu o taunuuga masani ma taunuuga talafeagai. E tatau ona faia uma nei mea i le alofa ae le o le ita. O le alofa o le mataupu faavae autu lea e tatau ona uunaia ma taitaia ai fegalegaleaiga uma faale-matua ma fanau. E mafai e matua ona faaali atu le alofa ma le faaaloalo i se tamaitiiti le usitai i ni auala se tele.

  • E mafai ona latou vaavaai mo taimi pe a talafeagai le amio a le tamaitiiti ma faamalo atu ia te ia—“Ou te matua fiafia lava pe a e oso mai ma fesoasoani i feau”; “Ou te mitamita ia te oe i lou fesoasoani i si ou uso laitiiti.” E tatau ona faaeteete matua ia aua nei ova ma tele naunau tala e fai atu nei foliga mai e le moni le tala faamalo ma faaitiitia ai lona aoga.

  • E mafai ona latou faaali atu le agaalofa—“Sapena, ou te manao ia e iloa ou te alofa ia te oe ma ou te faafetai o oe o se vaega o le aiga.”

  • E mafai ona latou tuuina atu le agaalofa faaletino. O nisi taimi o se pai atu i lona tauau po o le lima, faatasi ai ma ni upu alofa, e pei o le “Ua ou fiafia e vaai atu ia oe– e mafai ona fesoasoani. E le tatau ona le fiafia matua pe feita pe afai e foliga inoino le tamaitiiti i lenei faaalia o le agaalofa. O le pai atu ma le faaalia o le alofa atonu e sili atu lona uiga i le tamaitiiti nai lo le mea e naunau o ia e faaalia.

Aua lava nei faia se tala le lelei e uiga i fanau. Afai na fai e matua ni tala le lelei e uiga ia latou fanau, ua tatau ona taofi nei loa ma tautino ia i latou lava e le toe faia lava, e tusa lava po o le a le tele o lo latou ita po o latou lagona o le sao. Pe a manaomia le aoaoina, e mafai e matua ona aoaiina e aunoa ma le faaaogaina o upu le lelei, ma maualalo. O upu le lelei e fai e matua o le a tumau le faamauina matilatila i mafaufauga o a latou fanau, e aafia ai lo latou vaai ia i latou lava ma le ala latou te amio ai. O faamatalaga soona tuulafoai, e pei o le “E le mafai ea ona e faia se mea sao?” po o le “Matuai e valea tele,” e mafai ona umi se aafiaga. E oo lava i tala e lelei le uiga ae le lelei le tuuina atu e mafai ona faamanualiaina ai, e pei o le “E taumafai malosi Tanu, ae le talenia o ia e pei o Enele.

Kotoni

E oo atu i le taimi ua alu ai Kotoni i le aoga maualuga, ua le pasi le tele o ana vasega. E tele lava ina nofo o ia i le fale ae le aoga (e faigaluega uma matua ma e o i le aso atoa), sa aafia i ulaulaga ma le faaaogaina o fualaau faasaina, ma na molia i le gaoi. Na gata lona alu i le lotu i lona tausaga muamua i le aoga tulaga lua. E masani ona misa o ia ma lona tama, e oo lava i le tulaga o le taufaamatau faaletino matautia.

Na aapa atu le epikopo a Kotoni ia te ia i le alofa ma le faauo, faamalosia o ia e tuuese fualaau faasaina ma sui lona olaga. Na amata ona lelei le tali mai a Kotoni. Na tuu lana ulaula, le toe misa ma ona matua, ma amata ona sau i sauniga faamanatuga. I se tasi aso na fai atu ai lona tama, o le sa tauivi ma ona foi faafitauli, i lona ita tele, “Aisea e le tuu ai lea amioga le moni ma tuuese le faafoliga ia pei o se tasi ae le o oe?” E ui lava e lei fai atu sana tali, ae na matua mafatia lava Kotoni. Mai lena taimi, sa ia toe foi atu i ana amioga muamua. Ua le toe mafai e le epikopo ona faatosina o ia ia toe foi mai i le lotu.

Fai se faataitaiga lelei mo fanau. E tatau i matua ona fai se taumafaiga ia fiafia. E tatau ona latou taumafai e fiafia ia i latou lava ma, e aunoa ma le faaalialia po o le faamaualuga, talanoa faaaloalo e uiga i a latou taumafaiga ma malosiaga patino. Afai e i ai ni faafitauli i matua e faigata ai ona fai lenei mea, e manaomia ona latou galulue i ai ina ia le tuufaasoloina atu nei faafitauli ia latou fanau. E tatau ona latou mauaina se fesoasoani pe a manaomia. Na manatua e se talavou faanoanoa i le umi lava e mafai ona ia manatua, na tautala tuulafoai lona tina e uiga i lona lava le atoatoa ma le ita o ia ia te ia lava: “Na ou faapea loa afai e lei lelei tele Tina, o le a le mafai lava la ona ou sili atu, aua o au o se vaega o ia.” O nisi taimi o fanau e sili ona le fiafia i o latou matua e iu ina sili atu ona pei o latou matua. O le faataitaiga a matua o le a matua tosina ai lava fanau, e tusa lava pe foliga mai e tetee fanau i o latou matua.

Faaali atu le fiafia i fanau ma tausia i latou. Ma lenei, atonu e faigata i matua ona faaalia le fiafia ma le alofa pe afai e le usitai ma tetee a latou fanau. Ae e tauia le taumafaiga. O se tasi tama e le lava lona totogi na faatauina ni pepa ulufale i taaloga hoki i le aisa ona o lona atalii, ua le toe aoga faatasi ma se talafaasolopito o le faaaogaina o fualaau faasaina, e fiafia i le taaloga ma o le a la o ma ia. Faatoa tatala mai le atalii mai se togafitiga o fualaau faasaina ma o loo tauivi e aloese mai fualaau faasaina. O le aafiaga na faafouina ai le la mafutaga, na mafai ai e le tama ma le atalii ona talanoa e uiga i mea e fiafia uma i ai ma atiina ae ai lagona lelei o le tasi i le isi.

Fesoasoani i Fanau ia Maua le Faatuatua i le Atua

E maua e fanau le lototele pe afai latou te lagonaina le saogalemu i la latou mafutaga ma le Tama Faalelagi ma lo latou malosiaga e maua ai faamanuiaga faaleagaga, folafolaga, ma le taitaiga mo o latou olaga. Na aoao mai Iesu Keriso, “E mafaia mea uma lava i le faatuatua” (Mareko 9:23). A aunoa ma le faatuatua, e le mafai ona maua e se tasi le lototele. O le lototele e maua foi mai le ola i se olaga mama, ma amiosao.

Na tuuina mai e Peresitene Gordon B. Hinckley o le amiomama “nao le pau lea o le ala i le saolotoga mai le manatu maimau. O le filemu o le mafaufau lena e maua mai ai nao le pau lea o le filemu faaletagata e le faafoliga.” Na ia mataituina foi:

“O le leo o faaaliga faaneionapo o loo aumai ai se folafolaga—o se folafolaga le mafaatusalia o loo mulimuli i se poloaiga faigofie lava:

“O le poloaiga lenei: ‘ … ia tuu le amiomama e teuteuina ai ou mafaufauga e le aunoa.’ Ma o le folafolaga lenei ‘ … Ona solo malosi ai lea o lou lototele i luma o le Atua. …

“‘O le a avea le Agaga Paia ma au soa e le aunoa, … ma o lau puleaga o le a avea ma se puleaga tumau-faavavau, ma e aunoa ma ni ala faamalosia, o le a tafe mai ia te oe e faavavau ma faavavau lava.’ (MF&F 121:45–46.) …

“O se avanoa taua mo au i nisi taimi le talanoa faatasi ma Peresitene o le Iunaite Setete ma tagata taua o isi malo. I le faaiuga o na ituaiga faatasiga ua ou manatunatu ai i le aafiaga tauia o le tu ma le lototele i luma o se taitai aloaia. Ona ou manatunatu ai lea, o se mea matagofie naua, o se mea matua ofoofogia tele pe a tu atu ma le toa—leai o se fefe ma le le maasiasi ma le le ne—i luma o le Atua. O le folafolaga lenei ua tuuina atu i alii ma tamaitai mama uma.”2

O le a ola ae fanau ma maua lena lototele ao latou aoao e ola i ni olaga faamaoni, ma mama. Ina ia fesoasoani i fanau ia atiina ae le talitonu i le Alii, e tatau i matua ona taumafai e ola i ni olaga faamaoni ma mama, e faaali ai lo latou lava faatuatua. E sili atu le malamalama o fanau pe afai e ola o latou matua i ni olaga o ni faataitaiga lelei. E tatau i matua ona “tausia a [outou] fanau i le malamalama ma le upu moni” (MF&F 93:40), i le avea lea o gaoioiga faaleagaga o se vaega o le olaga i aso uma (tatalo faaleaiga, suesuega faaletusitusiga paia, talanoaga faaletalalelei, ma le auai i le Lotu).

Fesoasoani i Fanau ia Atiina ae le Lagona Faatauaina o le Tagata Lava ia

Ua tuuina atu i fanau le Malamalama o Keriso (tagai i le Ioane 1:9; Moronae 7:16; MF&F 93:2) ma, pe a oo i le tausaga ua malamalama, ua mafai ona iloa le eseesega o le sao ma le sese. Ao faalogo fanau i o latou lagona ma mulimuli i la latou lava faamasinoga sili, ona faaitiitia ai lea o lo latou faalagolago i isi ae sili atu lo latou lava talitonu ia i latou lava ma lo latou mafaia ona fai filifiliga lelei. Ao tatau ona aoaoina fanau e faalogo i fautuaga poto a matua ma taitai o le Ekalesia, e tatau foi ona latou aoao e mafaufau mo i latou lava ma atiina ae le lototele o lo latou mafaia ona taulimaina o latou lava olaga. O lenei malosiaga e tuputupu pea ao tutupu ae tamaiti ma aoao e faalogo i musumusuga a le agaga. E mafai e matua ona faamalosia le tuputupu ae i le fesoasoani lea ia latou fanau e faalogo io latou mafaufauga ua iloiloina e le tagata lava ia ma ola e tusa ai ma le Malamalama o Keriso o loo i totonu o i latou.

O se tasi taimi, na aumai ai e le au tusiupu ma Faresaio se fafine mulilua ia Iesu, ma fesili atu pe tatau ona fetogi i maa e pei o le tulafono. Sa faateia lo latou lava fiafaamasinosino e Iesu: “O so outou e leai sana agasala, ia luai togi se maa ia te ia” (Ioane 8:7). Ina ua iloiloina e nei tusiupu ma Faresaio a latou lava amio, na le magagana ma, “ua iloa a latou agasala io latou loto fuatiaifo,” ua o i fafo “taitoatasi” (f. 9).

Pe a aafia se tagata i se amioga ua ia faapea e talafeagai, o mafaufauga faaletagata lava ia o le a sao, e taitaiina atu i lona fiafia ma le lototele. Pe a aafia se tagata i se amioga e le talafeagai, o le iuga e masani lava o le tetee faaletagata lava ia ma le maua ai le manatu mo ia lava.

O nei faataitaiga e faaalia ai le ala e fai ai le iloiloga- faaletagata lava ia:

Roni, Repeka, Ma Kalosi

Na galue Roni i se numera faigata lava. Na lelei lona iloiloga-faaletagata lava ia: “E mafai ona ou faia. E mafai ona ou maua ni togi lelei i lenei vasega.” Sa faateleina lona lototele.

Na pepelo Repeka. O le pepelo na foliga lelei ai o ia i ana uo, o e na iu lava ina fusiina mai o ia. Sa faagaeetia o ia i lea taimi ae na pagatia i le faanoanoa ona o se lagona nofosala. O lana iloiloga faaletagata lava ia e le lelei: “Na ou pepelo. O se mea sese na fai. Na foliga mai ou te lelei, ae ua na o se pepelo.” Na faaitiitia lona lototele ma le faatauaina o ia lava ia.

Na musu Kalosi e faatasi ma ana uo i le ulagia lea o Tomi, o se tasi o le vasega e le atoatoa le malosi o le tino. Na amata ona faaesea Kalosi e ana uo mai le latou vaega. Na tiga le loto o Kalosi, ae peitai na ia iloaina ua ia faia le mea sao. O lana iloiloga faale-tagata lava ia na lelei.

Pe a oo atu se tamaitiiti i se matua ma se faafitauli, e tatau i le matua ona faamalosiau atu ia te ia, i se tulaga e malamalama ai le tamaitiiti, ina ia mafaufau i talitonuga faaletagata lava ia ma uunaiga faaleagaga. E mafai e le matua ona tuuina atu fesili talafeagai, e pei “O le a lou lagona e uiga i lena mea?” “E te manatu ua sao le auala na e foia ai le faafitauli?” “Ua e tau mai ia te au le mea e manatu au uo e sao, ae peitai ou te fia iloa lou manatu.” “O le a le mea sao e fai?”

Pe afai e fai atu matua i se tamaitiiti e iloilo lana lava amio, e tatau ona latou faia i se auala to’a, le tuuaia, ma le le faatoilaloina.

I le faataitaiga o loo mulimuli mai, sa fesoasoani se tina i lana tama teine ia mafaufau i ona talitonuga faaletagata lava ia o se taiala i lana amio.

Sina

Na amata ona aloese Sina, e 14 tausaga, ma lana uo o Seni mai ia Alisi ma taumafai e faaesea o ia mai gaoioiga i le nuu ma le aoga. Na lagona e Alisi le tiga ma le tuulafoaiina. Na matauina e le tina o Sina le mea ua tupu ma faatalanoa loa lana tama.

Tina:

Ua ou popole ia oulua ma Alisi. O le a le mea o tupu?

Sina:

Faapea a ia o ia o le Tamaitai Lauiloa. Ua na ona ma tuua lava o ia i lona tulaga.

Tina:

O faapefea la ona lua faia lena mea?

Sina:

Ua ma aloese ma Seni mai ia te ia. Afai e sau o ia, ma te le talanoa ia te ia. Nao le pau lava lena.

Tina:

Na faatiga o ia ia oulua?

Sina:

E leai a. Na ona ma le fiafia lava ia te ia. E mafai ona Tamaitai Faamaualuga i le aoga ae le o inei.

Tina:

Ou te fia iloa, Sina. O le a sou lagona ia te oe lava ia pe a e faia faapea o ia?

Sina:

(Talipupuni.) Ia, e fetaui a ma ia. E manaomia se tagata e faasaoina o ia.

Tina:

Ae na e fai mai na te lei faia se mea e faatiga ai oulua. Ou te fia iloa ou lagona i le leaga ona e faia o se isi tagata ae pau lava le mafuaaga o lou le fiafia i ai.

Sina:

E lelei a ou lagona, ma le isi foi, ou te le fia talanoa i ai.

Tina:

Ua lelei, pe afai o lea. Ou te faamoemoe o le a e mafaufau atili i ai. Ou te alofa tele ia oe, ae peitai ua faalavelave ia au le mea ua e fai mai ai.

O le afiafi na sosoo ai, na saili ai e Sina lona tina.

Sina:

E sao a oe. E leai sou lagona lelei e uiga i lau amio sa faaalia. Na e fesoasoani ia ou vaai ia te au lava ia, ma ou te lei fiafia i le mea na ou vaaia. Ta’u sa’o atu lava, ou te lotoleaga ia Alisi. E tele ana uo i le aoga. Maimau pe ana ou maua le afa. Ou te iloa e le o se mafuaaga lena e saua ai ia te ia. Na ou alu ia te ia ma faatoese i ai. Ua sili atu ona lelei lau faalogo. Faafetai mo le fesoasoani mai ia te au.

Atonu e le o tamaiti uma e mafai ona tali faaaliali mai faapea, o le fai atu ia i latou e iloilo a latou amio e mafai ona avea o se auala maoae e fesoasoani ai ia i latou e ola e tusa ai ma talitonuga ma faamoemoega faaletagata lava ia. O le fesoasoani ia i latou e faamasino a latou lava amio e masani lava ona aoga aua o le faamasinoga e le o sau mai le matua.

Pe afai e faaaoga e matua le iloiloga-faaletagata lava ia i se auala saua, faamasinosino, ma le faamatau, atonu e mafai e le tamaitiiti ona le iloa le amiosese faaletagata lava ia ma tulimatai atu loa i le tele o amioga le talafeagai a matua. Pe mafai foi ona tali atu le tamaitiiti ma lagona matautia e le manaomia o le nofosala ma le toilalo faaletagata lava ia.

E tatau i matua ona faaaoga le faautauta i le faamalosiauina o le iloiloga faaletagata lava ia i fanau o e vave faitioina i latou lava i se auala matautia. E tatau i matua ona taialaina nei fanau ma le faaeteete i lo latou iloiloga-faaletagata lava ia. O faaiuga-faaletagata lava ia e manaomia le sao, e le o se fua mai mafaufauga le manino o se tamaitiiti e oo mai o se taunuuga o le le mautonu po o aafiaga le manuia o le olaga.

Fesoasoani i Fanau e Atiina ae Tomai

Afai e i ai i matua faamoemoega maualuluga ae talafeagai, e iu lava ina atiina ae e a latou fanau le talitonuga e mafai ai ona manuia mea latou te faia. O lenei talitonuga e oo mai faapitoa lava pe afai e saunia e matua se siosiomaga alofa ma le lagolagosua lea e mafai ai e fanau ona aoao e ala i tofotofoga ma mea sese e aunoa ma faamaasiasia po o le tausalaina ona o le toilalo. E vave lava ona aoao fanau mai taumafaiga le manuia pe afai latou te lagonaina le alofa, lagolago, ma le faamalosiauga e toe taumafai. E manaomia foi ona iloa e fanau e alofa Tama Faalelagi ia i latou e tusa lava pe latou te faia ni mea sese.

E manaomia e matua ona fesoasoani ia latou fanau e atiina ae tomai i vaega na e taua mo lo latou lumanai. E tatau ona aoao fanau e galulue, suesue, faataunuu sini, ola i tulafono, ma lelei le va ma isi. Ao faasolo ina latou taulimaina nei vaega, ona faatupuina ai lea o lo latou lototele. E tatau i matua ona aoao i latou e galulue e ala lea i le galulue faatasi ma i latou, ae maise lava ao iti i latou. E tatau ona fiafia ma onosai matua ma taumafai e avea le galuega o se mea fiafia mo a latou fanau. E tatau ona latou uunaia a latou fanau i gaoioiga na e mafai ai ona faamanuiaina fanau ma fesoasoani ia i latou e atiina ae taleni ma malosiaga faalenatura. E le tatau i matua ona uunaia a latou fanau e faaauau gaoioiga tau lava ia faataunuu ai moomooga o matua mo a latou fanau, ae maise lava pe afai o gaoioiga e le manaomia mo le manuia o a latou fanau. O le a loto vaivai uma matua ma fanau.

E tatau ona faailoa e matua mea na ausia e a latou fanau, faamalo atu ia i latou pe a latou faia se mea lelei ma taua.

O taiala nei mo le tuuina atu o le faamalo. E tatau i matua ona:

  • Ia faamaoni. O le a iloa ma teena e se tamaitiiti ni upu faamalo taufaasese.

  • Tulimatai le amio ma le ala e aafia ai se matua. Mo se faataitaiga, “Ou te matua fiafia lava pe a e i ai iinei ma i maua ma mafai ona tatou talanoa filemu e aunoa ma se fefinauai. E taua tele lena mea ia te au.” E tatau i matua ona aloese mai le mataituina o le tamaitiiti e pei o le fai atu, “O oe o se alii lelei tele (po o se tamaitai).” Atonu e le o lagonaina e le tamaitiiti o ia o se tagata lelei ma o le a vaai i le faamatalaga e pepelo ma o se ata.

  • Ia faapuupuu. o ni upu laiti e sili atu i le tele. O matua e fai ai pea lava pea o le a faamaina le tamaitiiti ma liua ai se gaoioiga lelei a matua i se gaoioiga le lelei.

  • Aua le fai sooa. O le faamalo atu i se tamaitiiti mo mea uma lava atonu e faaitiitia ai le taua o upu a matua. O le le tuuina atu lava o se faamalo o le a galala ai le tamaitiiti mo le agaalofa e sili ona manaomia. O le faamalo e tuuina atu mai lea taimi i lea taimi o le a i ai se aafiaga silisili. E tatau i matua ona mautinoa ua latou faafetaia mea taua o loo fai e a latou fanau.

Faaaafia Fanau i le Auauna atu i Isi

O galuega auauna atu e aoao ai le le manatu faapito ma fesoasoani i fanau e mafaufau i le tulaga manuia o isi. Na aoao mai e Peresitene Spencer W. Kimball le taua o le auauna atu:

“I le lotolotoi o le vavega o le auauna atu, o loo i ai le folafolaga a Iesu, e ala i le faamaumauina o i tatou lava, tatou te maua ai i tatou lava!

“E le gata ina tatou ‘maua’ i tatou lava i le tulaga o le mauaina o le taitaiga io tatou olaga, ae o le tele lava ina tatou auauna atu i o tatou uso a tagata i auala talafeagai, o le tele foi lea o mea taua i lo tatou agaga. E avea i tatou ma tagata sili atu le taua ao tatou auauna atu i isi. E faafaigofieina lo tatou taliaina o isi mea taua ao tatou auauna atu i isi—ioe, e sili atu le faigofie ona maua i tatou lava aua e sili atu le toatele o i tatou e maua.”3

Talitonu i le Alii

O le a maua e fanau le lototele ao latou atinaeina le faatuatua, mama, ma le faamaoni. E mafai foi e matua ona totoina le lototele ia latou fanau i le alofa ma le faaaloalo ia i latou, i le fesoasoani ia i latou e atiinae tomai, ma le tuuina atu ia i latou o avanoa e auauna ai i isi.

E uiga i le faatuatua i le Alii, na saunoa mai Peresitene Ezra Taft Benson: “O lau savali ma lau molimau lenei: Ua nao Iesu Keriso e uigaese lava le agavaa e saunia lena faamoemoe, lena lototele, ma lena malosi e manumalo ai i le lalolagi ma tulai mai ai i luga atu o o tatou vaivaiga faaletagata. Ina ia faia o lena, e tatau ona tatou tuuina atu lo tatou faatuatua ia te Ia ma ola ai i Ana tulafono ma aoaoga.”4

Faamatalaga

  1. I le Conference Report, Ape. 1977, 103; po o le Liahona, Iul. 1991, 77.

  2. I le Conference Report, Oke. 1970, 66; po o le Liahona, Iul. 1998, 90, 91.

  3. “There Is Purpose in Life,” New Era, Set. 1974, 4.

  4. I le Conference Report, Oke. 1983, 5; po o le Ensign, Nov. 1983, 6.

E vaai fanau ia i latou lava i le auala e taulimaina ai i latou e isi, ae maise lava matua ma o latou tei. Pe afai e alofagia ma taliaina i latou, o le a latou lagona le alofagia ma le taliaina.

Lolomi