Ang Kinabuhi ug Pangalagad ni Joseph Smith

Si Joseph Smith, “ang Propeta ug Manalagna sa Ginoo, nakahimo og daghan pa, gawas lamang ni Jesus, alang sa kaluwasan sa mga tawo niini nga kalibutan, kay ni bisan kinsa nga tawo nga nakapuyo dinhi” (D&P 135:3). Kining makapatingala nga deklarasyon naghulagway sa usa ka tawo kinsa gitawag sa Dios sa edad nga 14 ug miabut lang sa edad nga 38. Taliwala sa pagkatawo ni Joseph Smith didto sa Vermont niadtong Disyembre 1805 ug sa iyang makalilisang nga kamatayon didto sa Illinois niadtong Hunyo 1844, katingalahang mga butang ang nahitabo. Dios nga Amahan ug ang Iyang Anak, nga si Jesukristo, nagpakita ngadto kaniya, nagtudlo kaniya og dugang mahitungod sa kinaiya sa Dios kay sa nahibaloan sa gatusan ka mga tuig. Ang karaang mga propeta ug mga apostoles mitugyan sa sagrado nga gahum sa priesthood diha ni Joseph, nakapahimo niya nga bag-o, gitugutan nga saksi sa Dios niining katapusan nga dispensasyon. Ang dili matandi nga pagbu-bu sa kahibalo ug doktrina gipadayag pinaagi sa Propeta, lakip na ang Basahon ni Mormon, Doktrina ug mga Pakigsaad, ug Perlas nga Labing Bililhon. Pinaagi kaniya, ang tinuod nga Simbahan sa Ginoo na-organisar sa makausa pa dinhi sa yuta.

Karon, ang buhat nga gisugdan ni Joseph Smith nagpadayon sa tibuok kalibutan. Mahitungod ni Propeta Joseph Smith, si Presidente Wilford Woodruff mipamatuod: “Siya usa ka propeta sa Dios, ug iyang gipahiluna ang pundasyon sa labing dako nga buhat ug dispensasyon nga sukad na-establisar dinhi sa yuta.”¹

Katigulangan ug Pagkabata

Si Joseph Smith mao ang ikaunom nga henerasyon nga Amerikano, ang iyang mga katigulangan milalin gikan sa England ngadto sa Amerika niadtong mga 1600. Ang mga katigulangan sa Propeta nagtimaan sa mga kinaiya nga kaduyog sa unang mga henerasyon sa mga Amerikano: nagtuo sila sa magiyahon nga pag-amuma sa Dios kanila, sila adunay maayo kaayong pamatasan sa trabaho, ug makugihon silang moalagad sa ilang mga pamilya ug sa ilang nasud.

Ang mga ginikanan ni Joseph Smith, nga sila si Joseph Smith Sr. ug Lucy Mack Smith, naminyo niadtong 1796 didto sa Tunbridge, Vermont. Kugihan sila ug mahadlokon sa Dios nga magtiayon kinsa nagsugod sa ilang kinabuhi sa kaminyoon ubos sa maayo nga kahimtang sa panalapi. Sa walay palad, si Joseph Smith Sr. nawad-an sa iyang unang panimalay ug yuta ug nag-antus og daghang mga kalisud sa panalapi sa misunod nga katuigan. Ang pamilyang Smith napugos sa pagbalhin sa makadaghang higayon samtang ang ilang amahan naningkamot sa pagtrabaho pinaagi sa pag-uma sa kakahoyan sa New England, nagtrabaho sa laing mga uma, nagnegosyo, o nagtudlo sa eskwelahan.

Si Joseph Smith Jr. natawo niadtong Disyembre 23, 1805, didto sa Sharon, Vermont, ang ikalima sa onse ka mga anak. Gihinganlan siya sama sa pangalan sa iyang amahan. Ang mga anak sa pamilyang Smith, sumala sa pagkatawo: walay pangalan nga anak (kinsa namatay human gayud sa pagkatawo), Alvin, Hyrum, Sophronia, Joseph, Samuel, Ephraim (kinsa nabuhi nga wala kaabut og duha ka semana), William, Katharine, Don Carlos, ug Lucy.²

Ebidensya sa dili ordinaryo nga kinaiya sa Propeta nakita sa sayong bahin sa iyang kinabuhi. Ang mga Smith nagpuyo sa West Lebanon, New Hampshire, diin ang makamatay nga epedemik sa tipos miataki sa daghang tawo sa komunidad, lakip na sa tanang mga anak sa Smith. Samtang ang uban naayo nga walay komplikasyon, si Joseph, kinsa mga pito ka tuig ang edad, nakaangkon og seryoso nga kamayo sa iyang wala nga bitiis. Si Dr. Nathan Smith sa Dartmouth Medical School sa duol nga Hanover, New Hampshire, miuyon nga ipahigayon ang bag-ong paagi sa pag-opera aron maluwas ang bitiis sa batang lalaki. Samtang si Dr. Smith ug ang iyang mga kauban nag-andam sa pag-opera, gihangyo ni Joseph ang iyang inahan sa pagbiya sa kwarto aron dili siya makasaksi sa iyang pag-antus. Nagdumili sa bino nga mopugong sa kasakit ug nagsalig lamang sa mapinanggaong pag-gakos sa iyang amahan, maisugong milahutay si Joseph sa dihang milungag ug mikuha sa bahin sa iyang bukog sa tiil. Ang operasyon malampuson, bisan og si Joseph naggamit na og sungkod sa misunod nga mga katuigan ug adunay timailhan nga gamay nga pagkakimpang sa nahibilin niyang kinabuhi.

Niadtong 1816, human makasinati og sunodsunod nga kapakyasan sa pagpananom, gibalhin ni Joseph Smith Sr. ang iyang pamilya gikan sa Norwich, Vermont, ngadto sa Palmyra, New York, naglaum og mas mauswagon nga sitwasyon. “Tungod sa kahimtang sa ka kabus,” nahinumduman sa Propeta sa ulahing mga tuig, “[kami] napugos sa pagtrabaho aron makabuhi sa dako nga pamilya … ug nagkinahanglan og pagpaningkamot sa tanan nga makahimo sa pagtabang alang sa kabuhian sa pamilya, busa kami nahikawan sa kahigayunan sa pag-eskwela. Ang ikasulti ra, nga ako igo lang natudloan sa pagbasa, pagsulat, ug sa sukaranang lagda sa arithmetic.”³

Ang Unang Panan-awon

Si Joseph Smith misulat, sa iyang unang pagbansay “Ako natawo … sa buotan nga mga ginikanan kinsa mihimo sa tanan sa pagtudlo kanako sa relihiyon nga Kristiyanismo.”⁴ Pero, sama sa ubang daghang mga Kristiyano, ang mga ginikanan ni Joseph nakahibalo nga ang ubang mga baruganan sa ebanghelyo nga gitudlo ni Jesus ug sa Iyang mga Apostoles wala diha sa kadungan nga mga simbahan. Sa dapit sa Palmyra niadtong 1820, daghan sa nagkalain-lain nga mga pundok sa relihiyong Kristiyano naningkamot sa pagdani og mga kinabig. Ang inahan ni Joseph, duha sa iyang igsoong mga lalaki, ug ang iyang magulang nga igsoong babaye miapil sa lokal nga Presbyterian nga simbahan, pero si Joseph, uban sa iyang amahan ug sa iyang igsoon nga si Alvin wala moapil og bisan unsa nga relihiyon. Bisan og usa lamang ka bata, si Joseph nabalaka pag-ayo sa iyang kaugalingong pagkabutang sa atubangan sa Dios ug sa kaguliyang sa nagkalain-laing mga grupo sa relihiyon.

Sa iyang pagtuon sa mga kasulatan, ang 14 anyos nga si Joseph, nadasig sa usa ka tudling gikan sa basahon ni Santiago: “Kon hain kaninyo ang nagkulang sa kaalam, papangayoa siya sa Dios, nga naghatag sa tanan nga katawhan sa walay pagdumili, ug walay pagkasuko, ug kini ihatag ngadto kaniya.” (Santiago 1:5). Nadasig niining saad gikan sa Ginoo, si Joseph miadto sa kakahoyan duol sa iyang balay aron mag-ampo usa ka adlaw niana sa tingpamulak niadtong 1820. Nagluhod, iyang gihalad ang mga tinguha sa iyang kasingkasing ngadto sa Dios. Diha-diha siya gipugngan sa usa ka gahum, nga sa hingpit mibuntog kaniya ug nakapahadlok kaniya nga siya pagalaglagon. Dayon, agig tubag sa iyang mainiton nga pag-ampo, ang kalangitan naabli ug siya giluwas gikan sa iyang dili makita nga kaaway. Sa usa ka gilis sa kahayag nga mas hayag pa sa adlaw, iyang nakita ang duha ka mga Personahe, nga nagbarug ibabaw kaniya diha sa hangin. Ang usa namulong, gitawag ang pangalan sa batan-on ug miingon, “Kini mao ang Akong Hinigugmang Anak. Paminaw Kaniya!” ( Joseph Smith—Kasaysayan 1:17).

Niining mahimayaon nga pagpakita, ang Dios nga Amahan ug ang Iyang Anak nga si Jesukristo, nagpakita ngadto sa batan-on nga si Joseph. Nakigsulti si Joseph sa Manluluwas, kinsa misulti kaniya nga dili magpasakop sa bisan unsa nga mga simbahan sa iyang panahon, kay “silang tanan mga sayop” ug nga ang ilang tanang mga tinuohan mga salawayon sa iyang panan-aw; … sila nagtudlo og mga doktrina nga mga sugo sa mga tawo, nga may hulagway sa pagkadiosnon, apan sila nanghimakak sa gahum niana” ( Joseph Smith—Kasaysayan 1:19). Gisaaran usab si Joseph “nga ang kahingpitan sa Ebanghelyo sa umaabut ipahibalo ngadto [kaniya].”⁵ Human sa gatusan ka tuig sa kangitngit, ang pulong sa Dios ug ang pagkatinuod sa Dios nga Amahan ug sa Iyang Anak, nga si Jesukristo, gipadayag sa kalibutan pinaagi niining batan-on ug putli nga tawo.

Ang mga Pagbisita ni Moroni

Tulo ka tuig ang milabay, nga sa maong higayon ang deklarasyon ni Joseph Smith nga siya nakakita sa Dios gitamay ug gibiaybiay sa uban sa komunidad. Ang batan-ong Propeta, nga karon 17 anyos na ang edad naghunahuna unsa ang iyang kapalaran. Sa gabii niadtong Septyembre 21, 1823, mainiton siyang nag-ampo alang sa giya ug alang sa kapasayloan sa iyang mga sala ug mga kasaypanan sa pagkabatan-on” ( Joseph Smith—Kasaysayan 1:29). Agig tubag sa iyang pag-ampo, ang kahayag midan-ag sa lawting niya nga kwarto, ug usa ka langitnong mensahero nga ginganlan og Moroni nagpakita. “Mipahayag [siya] sa iyang kaugalingon nga usa ka anghel sa Dios,” nahinumdom si Joseph, “gipadala sa paghatag sa malipayong mga balita nga ang pakigsaad nga gihimo sa Dios sa karaang Israel hapit na matuman, nga ang pagpangandam nga buhat alang sa ikaduhang pag-anhi sa Mesiyas sugdan dayon, nga ang panahon ania alang sa Ebanghelyo sa kahingpitan niini aron isangyaw ginamit ang gahum, ngadto sa mga nasud aron ang mga katawhan makaandam alang sa panahon sa Milenyum. Gisultihan ako nga ako gipili nga mahimong instrumento sa mga kamot sa Dios sa pagpahinabo sa Iyang mga katuyoan niining mahimayaon nga dispensasyon.” ⁶

Gisultihan usab ni Moroni si Joseph nga ang tinipon nga karaang mga sinulat, nga gikulit sa bulawan nga mga palid sa karaang mga propeta, gilubong sa duol nga bungtod. Kining sagrado nga talaan naghulagway sa mga katawhan nga gigiyahan sa Dios gikan sa Jerusalem ngadto sa Kasadpang Bahin mga 600 ka tuig sa wala pa ang pagkatawo ni Jesus. Si Moroni mao ang katapusang propeta niini nga mga katawhan ug milubong sa talaan, nga gisaad sa Dios nga ipagawas sa ulahing mga adlaw. Si Joseph Smith mao ang mohubad niining sagrado nga buhat ngadto sa Iningles.

Sa mosunod nga upat ka tuig, si Joseph makigkita ni Moroni didto sa bungtod matag Septyembre 22 aron modawat og dugang kahibalo ug mga instruksyon. Iyang gikinahanglan kining upat ka tuig nga pagpangandam ug personal nga pagpalambo aron makahubad sa karaang talaan. Kinahanglang andam siya sa buluhaton sa pagpahinabo sa buhat kansang katuyoan mao ang pagkombinser sa “Judeo ug Hentil nga si Jesus mao ang Kristo, ang Mahangturon nga Dios, magpaila sa iyang kaugalingon sa tanan nga mga nasud” (ulohan nga pahina sa Basahon ni Mormon).

Pagtukod sa Gingharian sa Dios dinhi sa Yuta

Ang Paghubad sa Basahon ni Mormon Nagsugod

Samtang naghulat siya sa pagdawat sa bulawan nga mga palid, si Joseph Smith mitabang sa pagsangkap sa temporal nga panginahanglan sa iyang pamilya. Niadtong 1825 miadto siya sa Harmony, Pennsylvania, aron motrabaho kang Josiah Stowell. Didto siya magpuyo sa pamilya ni Isaac ug Elizabeth Hale ug iyang nahimamat ang ilang anak nga si Emma, usa ka taas, itom og buhok nga maestra. Niadtong Enero 18, 1827, si Joseph ug Emma naminyo didto sa South Bainbridge, New York. Bisan og ang ilang kaminyoon gisulayan sa mga kamatayon sa mga anak, pinansyal nga kalisud, ug kanunay nga pagkawala ni Joseph sa balay sa pagtuman sa iyang mga katungdanan, si Joseph ug si Emma naghigugmaay pag-ayo sa usag usa.

Niadtong Septyembre 22, 1827, upat ka tuig human sa iyang unang pagkakita sa mga palid, kini gihatag ngadto ni Joseph. Pero sa dihang diha na kaniya ang mga palid, ang lokal nga mga manggugubot nagbalik-balik ug naningkamot pag-ayo sa pagkawat niini. Aron sa paglikay niining pagpanggukod, niadtong Disyembre 1827, si Joseph ug Emma mibalik ngadto sa Harmony, diin nagpuyo ang mga ginikanan ni Emma. Sa diha nga na-establisar na didto, gisugdan ni Joseph ang paghubad sa mga palid.

Sayo niadtong 1828, si Martin Harris, usa ka mauswagon nga mag-uuma nga gikan sa Palmyra, nakadawat og pagpamatuod sa buhat sa ulahing mga adlaw sa Ginoo ug mibiyahe paingon sa Harmony aron sa pagtabang ni Joseph sa paghubad. Sa pagka-Hunyo nianang tuiga, nakahuman si Joseph sa paghubad og 116 ka mga pahina sa manuskrito. Balik-balik nga mihangyo si Martin sa Propeta nga tugutan nga dad-on ang manuskrito ngadto sa iyang panimalay sa Palmyra aron ipakita sa ubang mga sakop sa pamilya. Ang Propeta mihangyo sa Ginoo ug giingnan nga dili, pero iyang gihangyo ang Ginoo sa makaduha ka higayon ug sa katapusan gitugutan si Martin sa pagpadala sa manuskrito. Samtang ang manuskrito didto sa Palmyra, gikawat kini, wala na gayud makit-i. Ang Ginoo mikuha sa Urim ug Thummim, ug sa mga palid gikan sa Propeta sa mubong higayon, nga nakapahimo niya nga mapainubsanon ug mahinulsulon. Sa usa ka pagpadayag gikan sa Ginoo, nakat-unan ni Joseph nga kinahanglang mahadlok siya kanunay sa Dios kay sa mga tawo (tan-awa sa D&P 3). Pagkahuman niana, bisan og siya 22 anyos lamang, ang iyang kinabuhi gitimaan sa hingpit nga pagpahinungod sa pagsunod sa matag sugo sa Ginoo.

Niadtong Abril 5, 1829, si Oliver Cowdery, usa ka maestro nga manghud og usa ka tuig ni Joseph, miabut sa panimalay ni Joseph sa Harmony. Agig tubag sa pag-ampo, nakadawat siya og pagpamatuod sa katinuod sa buhat sa Propeta. Paglabay sa duha ka adlaw, ang buhat sa paghubad nagsugod pag-usab, si Joseph nagdiktar ug si Oliver ang nagsulat.

Pagpahiuli sa Priesthood sa Dios

Samtang si Joseph ug Oliver naghubad sa Basahon ni Mormon, ilang nabasahan ang istorya sa pagbisita sa Manluluwas ngadto sa karaang mga Nephite. Isip resulta, nakahukom sila sa pagpangayo og giya gikan sa Ginoo mahitungod sa bunyag. Niadtong Mayo 15, miaadto sila sa daplin sa Sapa sa Susquehanna, duol sa panimalay ni Joseph sa Harmony aron mag-ampo. Sa ilang katingala, usa ka langitnong tawo mibisita kanila, nagpaila sa iyang kaugalingon nga si Juan Bautista. Iyang gitugyan diha kanila ang Aaronic Priesthood ug misugo kanila sa pagbunyag ug pag-orden sa usag usa. Sa wala madugay, ingon sa gisaad ni Juan Bautista, ang karaan nga mga Apostoles nga sila si Pedro, Santiago, ug Juan nagpakita usab ngadto nila ni Joseph ug Oliver ug mitugyan kanila sa Melchizedek Priesthood ug mi-orden kanila nga mga Apostoles.

Sa wala pa kini nga mga pagbisita, si Joseph ug Oliver adunay kahibalo ug hugot nga pagtuo. Apan human sa pagpakita sa langitnong mga mensahero, sila usab adunay awtoridad—ang gahum ug awtoridad sa Dios nga gikinahanglan sa pagtukod sa Iyang Simbahan ug sa pagpahigayon sa mga ordinansa sa kaluwasan.

Pagmantala sa Basahon ni Mormon ug sa Organisasyon sa Simbahan

Sa pagka-Abril ug Mayo 1829, ang trabaho sa Propeta sa paghubad diha sa iyang panimalay sa Harmony kanunay nga nabalda tungod sa pagpanglutos. Isip resulta, si Joseph ug Oliver temporaryong mibalhin ngadto sa Lungsod sa Fayette, New York, aron sa paghuman sa paghubad didto sa panimalay ni Peter Whitmer Sr. Ang paghubad nahuman niadtong Hunyo, wala makaabut og tulo ka bulan human magsugod si Oliver Cowdery isip tigsulat sa Propeta. Sa pagka-Agosto, si Joseph mikontak sa tigmantala nga si Egbert B. Grandin sa Palmyra aron iimprinta ang libro. Giprenda ni Martin Harris ang iyang umahan ngadto ni Mr. Grandin aron masiguro ang bayad sa bili sa pagpaimprinta, ug sa wala madugay iyang gibaligya ang 151 ka ektarya sa iyang umahan aron mabayran ang giprenda. Ang Basahon ni Mormon mapalit na sa publiko sa tindahan sa mga libro ni Grandin pagka-Marso 26, 1830.

Niadtong Abril 6, 1830, mga onse lamang ka mga adlaw human mamantala nga ibaligya ang Basahon ni Mormon, usa ka grupo sa mga 60 ka mga tawo nagpundok didto sa balay nga troso ni Peter Whitmer Sr. didto sa Fayette, New York. Didto pormal nga giorganisar ni Joseph Smith ang Simbahan, nga sa kaulahian ginganlan pinaagi sa pagpadayag nga Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw (tan-awa sa (D&P 115:4). Usa kini ka malipayon nga okasyon, inubanan sa pagbu-bu sa Espiritu. Gipangalagad ang sakramento, mga tumutuo gibunyagan, ang gasa sa Espiritu Santo gitugyan, ug ang mga lalaki gi-orden ngadto sa priesthood. Sa usa ka pagpadayag nga nadawat atol sa miting, ang Ginoo mitudlo ni Joseph Smith isip lider sa Simbahan: “usa ka manalagna, usa ka tighubad, usa ka propeta, usa ka apostol ni Jesukristo, usa ka elder sa simbahan pinaagi sa kabubut-on sa Dios nga Amahan, ug sa grasya sa inyong Ginoong Jesukristo” (D&P 21:1). Ang Simbahan ni Jesukristo sa makausa natukod dinhi sa yuta.

Kirtland, Ohio: Paglambo sa Simbahan ug sa Gingharian

Sa dihang madasigong mipakigbahin ang mga miyembro sa Simbahan sa kamatuoran nga ilang nakaplagan, ang gamay nga Simbahan kusog nga milambo. Sa wala madugay mga branch natukod didto sa mga lungsod sa Fayette, Manchester, ug Colesville, New York. Niadtong Septyembre 1830, sa wala madugay human si Joseph ug Emma Smith mibalhin gikan sa Harmony, Pennsylvania, ngadto sa Fayette, ang Ginoo mipadayag ngadto sa Propeta nga ang mga misyonaryo “moadto sa mga Lamanite” nga nagpuyo sa kasadpang utlanan sa Missouri (D&P 28:8). Ang biyahe sa mga misyonaryo midala kanila ngadto sa dapit sa Kirtland, Ohio, diin ilang nahimamat ang relihiyoso nga grupo nga nangita sa kamatuoran ug mikabig sa 130 kanila, lakip na si Sidney Rigdon, kinsa sa wala madugay nahimong miyembro sa First Presidency. Ang grupo sa mga Santos sa Kirtland mitubo ngadto sa pipila ka gatus sa dihang ang mga miyembro mipakigbahin sa ebanghelyo niadtong naglibut kanila.

Samtang ang Simbahan mitubo didto sa New York, Ang oposisyon sa Simbahan mitubo usab. Niadtong Disyembre 1830, ang Propeta nakadawat og pagpadayag nga nagsugo sa mga miyembro sa Simbahan nga “moadto sa Ohio” (D&P 37:1), labaw sa 400 ka kilometro ang gilay-on. Sa misunod nga pipila ka mga bulan, ang kadaghanan sa mga Santos nga taga-New York mibaligya sa ilang kabtangan, kasagaran dako ang pagkaalkanse, ug mihimo sa gikinahanglan nga sakripisyo aron makapundok ngadto sa Kirtland, Ohio. Si Joseph ug si Emma mao ang uban sa una nga mipaingon sa Ohio, miabut sa Kirtland sa mga Pebrero 1, 1831.

Duha ka mga Dapit sa Pagpundok alang sa mga Santos

Niadtong Hunyo 1831, samtang ang Simbahan lig-ong nagtubo sa Kirtland, ang Ginoo misugo sa Propeta ug sa ubang mga lider sa Simbahan nga mobiyahe ngadto sa Missouri. Didto Iyang ipadayag ngadto kanila ang “yuta sa [ilang] kabilin” (tan-awa sa D&P 52:3–5, 42–43). Niadtong Hunyo ug Hulyo 1831, ang Propeta ug ang uban mibiyahe og dul-an sa 1,448 ka kilometro ngadto sa Lalawigan sa Jackson, Missouri, nga anaa sa tumoy sa kasadpan sa panimuyo sa Amerikano. Sa wala madugay human sa iyang pag-abut, ang Propeta nakadawat og pagpadayag gikan sa Ginoo nagpahayag nga “ang yuta sa Missouri … mao ang yuta nga akong gitudlo ug gipahinungod alang sa panagpundok sa mga santos. Busa, kini mao ang yuta sa saad, ug ang dapit alang sa siyudad sa Zion…. Ang dapit nga karon gitawag og Independence mao ang tunga-tunga nga dapit; ug ang dapit alang sa templo nga nahimutang sa kasadpan nga bahin” (D&P 57:1–3).

Sa katumanan sa mga panagna nga gihimo sa karaang mga propeta sa biblia, ang 25 anyos nga si Joseph Smith nagsugod sa pagpahimutang sa pundasyon sa siyudad sa Zion sa Amerika. Niadtong Agosto 1831, iyang gidumala ang pagpahinungod sa yuta isip pundokanan nga dapit ug gipahinungod ang dapit sa templo. Sa wala madugay, ang Propeta mibalik ngadto sa Ohio, diin iyang giawhag ang ubang matinud-anon nga magpundok ngadto sa Missouri. Gatusan ka mga Santos milahutay sa kalisud sa pagbiyahe ngadto sa wala pay namuyo nga dapit sa Amerika ug naningkamot nga makaabut ngadto sa ilang bag-ong panimalay sa Missouri.

Gikan sa 1831 ngadto sa 1838, ang mga miyembro sa Simbahan nagpuyo sa Ohio ug sa Missouri. Ang Propeta, ug ang mga sakop sa Korum sa Napulog Duha, ug daghang mga miyembro sa Simbahan nagpuyo sa Kirtland, samtang ang ubang mga miyembro sa Simbahan nagpundok sa Missouri ug gigiyahan sa mga lider sa priesthood didto, ubos sa direksyon sa Propeta. Ang mga lider sa Simbahan magpadalhanay og sulat ug kanunay nga mobiyahe sa Kirtland ug Missouri.

Nagpadayon nga Pagpadayag

Samtang nagpuyo didto sa dapit sa Kirtland, ang Propeta nakadawat og daghang mga pagpadayag gikan sa Ginoo mahitungod sa ulahing mga adlaw nga pagpahiuli sa ebanghelyo. Niadtong Nobyembre 1831, ang mga lider sa Simbahan nakahukom sa pagmantala og daghan sa mga pagpadayag nga gihiusa nga pagatawgon nga ang Basahon sa mga Kasugoan. Ang basahon giimprinta sa Independence, Missouri. Apan niadtong Hulyo 1833, ang mga manggugubot miguba sa imprintahanan ug sa daghang mga giimprinta nga mga pahina. Gawas sa pipila ka mga kopya sa basahon nga natipigan, ang Basahon sa mga Sugo wala gayud magamit sa mga miyembro sa Simbahan. Niadtong 1835 ang mga pagpadayag nga alang sa Basahon sa mga Sugo, ingon man usab sa ubang daghang mga papadayag, gimantala didto sa Kirtland isip Doktrina ug mga Pakigsaad.

Samtang nagpuyo sa Kirtland, ang Propeta nagpadayon usab sa iyang buhat sa Hubad ni Joseph Smith sa Biblia, ang trabaho nga iyang gisugdan niadtong 1830 sumala sa sugo sa Ginoo. Daghang yano ug bililhon nga mga butang ang nawala gikan sa Biblia paglabay sa mga katuigan, ug ang Propeta gigiyahan sa Espiritu aron mohimo og mga koreksyon sa libro sa King James Version sa Biblia ug sa pagpahiuli sa impormasyon nga nangawala. Kini nga buhat misangpot sa pagpahiuli sa importanting mga kamatuoran sa ebanghelyo, lakip na sa daghang mga pagpadayag nga karon anaa sa Doktrina ug mga Pakigsaad. Bisan og tuyo sa Propeta sa pagmantala sa iyang rebisyon sa Biblia, laing nga mga butang, lakip na sa pagpanggukod, nakapugong kaniya sa pagmantala sa kinatibuk-an niini sa tibuok niyang kinabuhi.

Isip kabahin sa iyang dinasig nga rebisyon sa Biblia, si Joseph Smith nakadawat sa pagpadayag nga karon mao ang basahon ni Moises ug sa dinasig nga hubad sa Mateo 25, nga karon gitawag og Joseph Smith—Mateo. Niadtong 1835, ang Propeta nagsugod sa paghubad sa basahon ni Abraham gikan sa karaang Ehiptohanong papyri nga gipalit sa Simbahan. Kining tanan nga mga hubad sa wala madugay nahimong kabahin sa Perlas nga Labing Bililhon.

Apil sa mga pagpadayag nga nadawat sa Propeta sa Kirtland mao kadtong nag-establisar sa kinatibuk-ang pagdumala sa Simbahan. Ubos sa direksyon sa Ginoo, si Joseph Smith mi-organisar sa First Presidency niadtong 1832.⁷ Iyang gi-organisar ang Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles ug Korum sa Seventy niadtong 1835. Usa ka stake na-organisar didto sa Kirtland niadtong 1834. Atol niining panahona, gi-establisar usab niya ang mga korum sa Aaronic ug Melchizedek Priesthood aron mangalagad sa mga panginahanglan sa lokal nga mga miyembro sa Simbahan.

Ang Unang Templo Niini nga Dispensasyon

Isip usa sa labing importante nga mga bahin sa Pagpahiuli, ang Ginoo mipadayag ngadto ni Joseph Smith sa panginahanglan alang sa balaang mga templo. Niadtong Disyembre 1832, ang Ginoo misugo sa mga Santos nga sugdan ang pagtukod og templo sa Ginoo sa Kirtland, Ohio. Bisan og daghang mga miyembro sa Simbamhan ang kulang sa igong kapuy-an, panarbaho, ug pagkaon, madasigon silang misunod sa sugo sa Ginoo, sa ilang Propeta nga nakigtambayayong kanila.

Niadtong Marso 27, 1836, gipahinungod ni Joseph Smith ang templo taliwala sa pagbu-bu sa Espiritu. Paglabay sa usa ka semana, niadtong Abril 3, 1836, pipila sa labing importante nga mga hitabo sa kasaysayan sa relihiyon nahitabo. Ang Ginoo nga si Jesukristo nagpakita ngadto ni Joseph Smith ug Oliver Cowdery didto sa templo, namahayag, “Ako midawat niini nga balay, ug ang akong ngalan maania dinhi; ug Ako magpakita sa akong kaugalingon ngadto sa akong mga katawhan diha sa kalooy dinhi niini nga balay” (D&P 110:7). Tulo ka mga mensahero gikan sa dispensasyon sa Daang Tugon—Si Moises, Elias, ug Elijah—nagpakita. Ilang gipahiuli ang mga yawe ug awtoridad sa priesthood nga dugay nang nawala sa yuta. Si Propeta Joseph Smith karon adunay awtoridad sa pagpundok sa Israel gikan sa upat ka mga bahin sa yuta ug sa pagbugkos sa mga pamilya, nga magkahiusa karon ug sa tanang kahangturan. (Tan-awa sa D&P 110:11–16.) Kini nga pagpahiuli sa mga yawe sa priesthood nagsunod sa sumbanan sa Ginoo sa paghatag ngadto sa Propeta “lagda ngadto sa lain nga lagda, karon gamay, ug sa laing panahon gamay” (D&P 128:21) hangtud ang kahingpitan sa ebanghelyo ni Jesukristo napahiuli sa yuta.

Pagsangyaw sa Walay Katapusan nga Ebanghelyo

Sa tibuok pangalagad sa Propeta, ang Ginoo misugo kaniya sa pagpadala og mga misyonaryo sa “pagsangyaw sa ebanghelyo ngadto sa matag linalang (D&P 68:8).” Ang Propeta mismo mibati sa kadako niini nga responsibilidad ug mibiya sa iyang panimalay ug pamilya sa makadaghang higayon aron sa pagsangyaw sa ebanghelyo. Sa unang mga tuig sa Simbahan, ang mga misyonaryo gitawag sa pagsangyaw sa lain-laing mga bahin sa Estados Unidos ug sa Canada.

Dayon, niadtong ting-init sa 1837, ang Propeta nadasig sa pagpadala og sulat ngadto sa mga elder sa England. Ang Propeta misugo kang Heber C. Kimball, usa ka miyembro sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles, sa paggiya og gamay nga grupo sa mga misyonaryo niining dakong trabahoon. Mibiya sa iyang pamilya nga hapit walay bisan unsa, mibiya si Elder Kimball uban sa hugot nga pagtuo nga ang Ginoo mogiya kaniya. Sulod sa usa ka tuig, mga 2,000 ka mga tawo ang nagpasakop sa Simbahan sa England. Si Joseph Smith pagkahuman niana mipadala og mga sakop sa Napulog Duha ngadto sa Great Britain aron moserbisyo gikan sa 1839 hangtud sa 1841, ug kini nga misyon nagmalampuson usab pag-ayo. Sa pagka-1841, labaw sa 6,000 ka mga tawo ang midawat sa ebanghelyo. Daghan niini ang mibalhin ngadto sa Amerika, nagpalagsik ug nagpalig-on sa Simbahan atol niining malisud nga mga panahon.

Pagbiya sa Kirtland

Ang mga Santos sa Kirtland nag-antus sa pagpanggukod hapit gikan sa panahon sa ilang pag-abut didto, apan ang oposisyon midako niadtong 1837 ug 1838. “Kalabut sa gingharian sa Dios,” ang Propeta miingon, “ang yawa motukod kanunay sa iyang gingharian sa samang higayon agi’g pagsupak sa Dios.”⁸ Gibati sa Propeta nga mao ang tumong sa pagbatok, gikan sa gawas sa Simbahan ug gikan sa mga mibiya sa simbahan nga mibatok kaniya. Dili makiangayon siyang giakusaran sa daghang mga krimen, gisamok sa korte sa daghang walay basehanan nga kriminal ug sibil nga mga kaso, ug napugos sa pagtago gikan niadtong nagtinguha sa iyang kinabuhi. Pero nagmatinud-anon siya ug nagmaisugon taliwala sa kanunay nga kasamok ug oposisyon.

Sa katapusan, ang pagpanggukod sa dapit sa Kirtland dili na maantus. Niadtong Enero 1838, ang Propeta ug ang iyang pamilya napugos sa pagbiya sa Kirtland ug midangop didto sa Far West, Missouri. Sa katapusan sa tuig, kadaghanan sa mga Santos sa Kirtland misunod kaniya, mibiya sa ilang mga panimalay ug sa ilang minahal nga templo.

Ang mga Santos sa Missouri

Pagpapahawa gikan sa Lalawigan sa Jackson ug ang Pagmartsa sa Kampo sa Zion

Samtang ang mga Santos sa Kirtland naningkamot sa paglig-on sa Simbahan sa ilang dapit, laing daghan nga mga miyembro sa Simbahan naghimo usab niini sa Lalawigan sa Jackson, Missouri. Ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nagsugod sa pagpahimutang sa lalawigan sa ting-init niadtong 1831. Paglabay sa duha ka tuig, miabut na sila og mga 1,200 ka mga Santos, o mga ikatulo ka bahin sa popolasyon didto.

Ang pag-abut sa daghan kaayong mga Santos nakahasol sa dugay nang nanimuyo didto. Ang mga taga-Missouri nahadlok nga mawala nila ang pagkontrol sa politika ngadto sa bag-ong nangabot, kinsa ang kadaghanan nagagikan sa amihanang bahin sa Estados Unidos ug wala mosuporta sa binuhatan sa habagatang kabahin sa pagkaulipon. Ang mga taga-Missouri nagsuspetsa usab sa talagsaon nga mga doktrina sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw—sama sa pagtuo sa Basahon ni Mormon, bag-ong pagpadayag, ug pagpundok ngadto sa Zion—ug supak sila nga ang mga Santos nga magnegosyo sa ilang mga kaugalingon lamang. Ang mga manggugubot ug ang lokal nga kasundalohan nagsugod sa pagsamok sa mga Santos ug, niadtong Nobyembre 1833, miabug kanila gikan sa Lalawigan sa Jackson. Kadaghanan sa mga Santos miadto sa amihanan tabok sa Suba sa Missouri ngadto sa Lalawigan sa Jackson, Missouri.

Nabalaka pag-ayo si Joseph Smith sa kahimtang sa mga Santos sa Missouri. Niadtong Agosto 1833 siya misulat gikan sa Kirtland ngadto sa mga lider sa Simbahan sa Missouri. “Mga kaigsoonan, kon anaa pa ako kaninyo aktibo unta akong kabahin sa inyong mga pag-antus, ug bisan ang kinaiyahan magdumili, apan ang akong espiritu dili motugot kanako nga mosalikway kaninyo ngadto sa kamatayon, ang Dios motabang kanako. O, pagmaya, kay ang atong katubsanan nagkaduol. O Dios, luwasa ang akong mga kaigsoonan sa Zion.”⁹

Niadtong Pebrero 1834, si Joseph Smith nakadawat og pagpadayag nga nagsugo kaniya sa pagpangulo sa pagbiyahe gikan sa Kirtland paingon ngadto sa Missouri aron sa pagtabang sa mga Santos nga nag-antus ug sa pagtabang nga ibalik sila ngadto sa ilang mga yuta sa Lalawigan sa Jackson (tan-awa sa D&P 103). Agig tubag sa sugo sa Ginoo, ang Propeta mi-organisar og grupo nga gitawag og Zion’s Camp nga moadto sa Missouri. Niadtong Mayo ug Hunyo 1834, ang grupo, nga giapilan sa labaw sa 200 ka mga sakop, mipaingon ngadto sa kasadpang bahin sa Ohio, Indiana, Illinois, ug Missouri. Nakasinati sila og daghang mga kalisud, lakip sa pagdagsang sa kolera. Niadtong Hunyo 22, 1834, sa dihang ang panaw nagkaduol na sa Lalawigan sa Jackson, ang Propeta nakadawat og pagpadayag sa pagbungkag sa kampo. Hinoon, ang Ginoo misaad nga ang Zion tubson sa Iyang kaugalingong panahon. (Tan-awa sa D&P 105:9–14.) Human ma-organisar ang stake sa Lalawigan sa Clay uban ni David Whitmer isip presidente, ang Propeta mibalik ngadto sa Ohio.

Bisan og wala makuha pagbalik sa Zion’s Camp ang mga kabtangan sa mga Santos, nakahatag kini og bililhon nga pagbansay alang sa umaabut nga mga lider sa Simbahan, kay ang mga partisipante nakakat-on sa mga baruganan sa matarung nga pagpangulo gikan sa ehemplo ug mga pagtulun-an sa Propeta. Sa usa ka miting sa mga miyembro sa Zion’s Camp ug sa uban nga mga miyembro sa Simbahan nga gihimo sa Kirtland niadtong Pebrero 14, 1835, ang Propeta mi-organisar sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles. Duha ka semana ang milabay, iyang gi-organisar ang Korum sa Seventy. Siyam ka mga miyembro sa Korum sa Napulog Duha ug tanang mga miyembro sa Korum sa Seventy nahimong kabahin sa Zion’s Camp.

Panimuyo sa Amihanang Missouri

Daghang mga miyembro nagpadayon sa pagpuyo didto sa Lalawigan sa Clay, Missouri hangtud sa 1836, sa dihang ang mga residente niana nga lalawigan miingon nga dili na sila makahatag og kadangpan. Ang mga Santos nagsugod sa pagbalhin ngadto sa amihanang Missouri, kadaghanan kanila nanimuyo sa Lalawigan sa Caldwell, usa ka bag-o nga lalawigan nga gi-organisar sa magbabalaod sa lalawigan aron ikapahimutang ang walay kapuy-an nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Niadtong 1838 mitipon kanila ang dakong pundok sa mga Santos kinsa napugos sa pagbiya sa Kirtland. Ang Propeta ug ang iyang pamilya miabut niadtong Marso sa Far West, ang nagtubo nga panimuyo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw didto sa Lalawigan sa Caldwell, ug mitukod sa punoang buhatan sa Simbahan didto. Niadtong Abril ang Ginoo misugo ni Joseph Smith sa pagtukod og templo sa Far West (tan-awa sa D&P 115:7–16).

Sa walay palad, ang kalinaw wala magdugay alang sa mga Santos didto sa amihanang Missouri. Sa tinglarag [ fall] sa 1838, ang mga manggugubot ug mga kasundalohan misamok na usab ug miataki sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Sa dihang ang mga miyembro sa Simbahan mibalos ug nanalipod sa ilang mga kaugalingon, si Joseph Smith ug ang ubang mga lider saSimbahan gidakop tungod sa pasangil sa pagbudhi. Niadtong Nobyembre sila gipriso didto sa Independence ug sa Richmond, Missouri, ug niadtong Disyembre 1, gibalhug sila sa bilanggoan sa Liberty, Missouri. Niana nga tingtugnaw, ang Propeta ug ang iyang mga kauban naluya sa walay kalooy nga kahimtang. Gibalhug sila sa bilanggoan —ngitngit, bugnaw, ug hugaw nga selda—ug gihatagan og dili maayo nga pagkaon nga dili nila makaon hangtud nga napugos na lang tungod sa kagutom. Gihulagway sa Propeta ang iyang kahimtang ug sa mga Santos nga “usa ka pagsulay sa atong pagtuo sama sa kang Abraham.”¹⁰

Samtang nabilanggo ang Propeta, liboan ka mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, lakip na sa kaugalingong pamilya sa Propeta, gipugos sa pagpapahawa gikan sa ilang mga panimalay sa Missouri sa tingtugnaw ug sa tingpamulak niadtong 1838–39. Niadtong Marso 7, 1839, si Emma misulat ngadto ni Joseph gikan sa Quincy, Illinois: “Walay usa nga nakahibalo gawas sa Dios sa akong gihunahuna ug mga pagbati sa akong kasingkasing sa dihang akong gibiyaan ang atong balay ug panimalay ug sa tanan nga anaa niini nga atong gipanag-iya gawas sa atong gagmay nga mga anak, ug mibiyahe biya sa estado sa Missouri, mibiya kanimo nga nabilanggo sa mamingaw nga bilanggoan.”¹¹ Ubos sa direksyon ni Brigham Young ug sa ubang mga lider sa Simbahan, ang mga Santos gidala paingon sa silangang bahin arong mangitag kadangpan sa Illinois.

Mga Katuigan sa Nauvoo

Minahal nga Lider sa Iyang mga Katawhan

Niadtong Abril 1839, ang Propeta ug ang iyang mga kauban gibalhin tungod sa pagkausab sa lugar sa ilang paghusay gikan sa Bilanggoan sa Liberty ngadto sa Gallatin, Missouri. Samtang ang mga binilanggo gibalhin na usab, gikan sa Gallatin ngadto sa Columbia, Missouri, ang mga gwardiya mitugot nga moikyas sila sa ilang dili makiangayon nga pagkabilanggo. Miadto sila sa Quincy, Illinois, diin ang kinadaghanang miyembro sa Simbahan nagpundok human mibiya gikan sa Missouri. Sa wala madugay, ubos sa direksyon sa Propeta, ang kadaghanan sa mga Santos nagsugod sa pagpuyo sa mga 80 ka kilometro sa amihanan sa Commerce, Illinois, usa ka balangay sa may likoanan sa Suba sa Mississippi. Giilisan og pangalan ni Joseph ang siyudad og Nauvoo, ug sa misunod nga mga katuigan ang mga miyembro ug bag-ong mga kinabig midagsang ngadto sa Nauvoo gikan sa Estados Unidos, Canada, ug Great Britain, nga maoy nakahimo niini nga pinakadaghang tawo sa dapit sa Illinois.

Si Joseph ug Emma nagpuyo duol sa suba sa usa ka gamay nga balay nga troso, nga maoy nahimong opisina sa Propeta sa unang mga adlaw sa Nauvoo. Nag-uma siya para sa iyang kabuhian ug dayon naghimo og tindahan. Pero, tungod sa panginahanglan sa iyang mga katungdanan sa Simbahan ug sa lungsod, ang Propeta naglisud sa pagsangkap sa temporal nga mga panginahanglan sa iyang pamilya. Niadtong Oktubre 1841 ang iyang personal nga mga kabtangan gilista nga “tigulang nga Charley (usa ka kabayo) nga gihatag ngadto kaniya sa Kirtland, duha ka binuhi nga usa [deer], ug duha ka tigulang nga pabo ug upat ka gagmay, ang tigulang nga baka nga gihatag kaniya sa usa ka brother didto sa Missouri, ang iyang tigulang nga Major (usa ka iro), … ug gamay nga kasangkapan sa panimalay.”¹²

Sa ulahing bahin sa Agosto 1843 ang Propeta ug ang iyang pamilya mibalhin tabok sa dalan ngadto sa bag-o nga natukod nga duha ka andana nga balay nga gitawag og Mansion House. Si Joseph ug si Emma karon adunay upat ka buhi nga mga anak. Nakalubong na sila og unom ka pinaggang mga anak sa milabayng mga tuig ug usa pa ka anak ang matawo human sa kamatayon ni Joseph. Ang onse ka mga anak sa pamilya ni Joseph ug Emma mao sila: si Alvin, natawo niadtong 1828, nga namatay sa wala madugay human sa pagkatawo; ang kaluha nga sila si Thadeus ug Louisa, natawo niadtong 1831, nga namatay human dayon sa pagkatawo; sinagop nga kaluha nga si Joseph ug Julia, natawo nila ni John ug Julia Murdock niadtong 1831 ug gisagop ni Joseph ug Emma human mamatay si Sis. Murdock sa pagpanganak (11 ka bulan nga si Joseph namatay niadtong 1832)¹³; si Joseph III, natawo niadtong 1832, Frederick, natawo niadtong 1836; Alexander, natawo niadtong 1838; si Don Carlos, natawo niadtong 1840, kinsa namatay sa edad nga 14 ka bulan; usa ka anak nga lalaki natawo niadtong 1842, nga namatay sa samang adlaw siya natawo; ug si David natawo niadtong 1844, hapit lima ka mga bulan human gimartir ang iyang amahan.

Sa kinatibuk-an sa iyang pangalagad, ang Propeta gusto nga makig-uban sa mga Santos. Mahitungod sa siyudad ug sa mga lumulupyo siya miingon, “Kini mao ang pinakanindot nga dapit ug pinakamaayo nga mga tawo ubos sa langit.”¹⁴ Agi’g balos, ang mga Santos nahigugma kaniya ug mibati nga siya iyang higala, sa kasagaran motawag kaniya og “Brother Joseph.” Usa ka kinabig nakaobserbar, “Adunay makapadani nga gahum sa iyang kinaiya nga maoy makapadani sa tanang mga tawo nga makaila kaniya ngadto kaniya.”¹⁵ “Wala siya magpakaaron-ingnon nga tawo nga walay mga kasaypanan ug binuang,” usa ka residente sa Nauvoo misulat. “Siya usa ka tawo nga dili nimo kapugngan nga imong magustohan; … ni magpagarbo sa iyang pagkainila nga maoy pagtuo sa kadaghanan, apan sa sukwahi mahigalaon siya ni bisan kinsa nga tarung nga tawo.¹⁶ Si William Clayton, usa ka English nga kinabig, misulat ngadto sa ilaha gikan sa Nauvoo mahitungod sa Propeta, nag-ingon, “Sa tinud-anay nangandoy ako nga mahisama kaniya.”¹⁷

Ang Propeta mihatag og daghang mga pakigpulong didto sa Nauvoo, ug ang mga miyembro sa Simbahan gusto nga maminaw kaniya, sa iyang gitudlo nga pagpadayag nga mga kamatuoran sa ebanghelyo uban sa gahum. Si Angus M. Cannon nahinumdom: Wala ako makadungog kaniya nga misulti nga dili madasig ang akong tibuok pagkatawo ug ang akong tibuok kalag mohimaya sa Ginoo.”¹⁸ Mipahayag si Brigham Young: “Dili gayud nako palabyon ang kahigayunan nga makig-uban ni Propeta Joseph ug sa pagpaminaw kaniya nga mamulong sa publiko ug sa pribado, aron ako makasabut gikan sa tuburan diin siya namulong, nga ako makaangkon niini ug magamit kini kon kini gikinahanglan…. Ang mao nga mga kahigayunan mas labi pang bililhon ngari kanako kay sa tanang bahandi sa kalibutan.”¹⁹

Ang pagkapangulo ni Joseph Smith lapas pa sa iyang relihiyoso nga mga responsibilidad. Didto sa Nauvoo ang Propeta aktibo nga mialagad sa sibil, legal, negosyo, edukasyon, ug sa kasundalohan. Gusto siya nga ang siyudad sa Nauvoo makahatag sa tanang mga kaayohan ug mga kahigayunan sa kultura ug sibiko nga mga kauswagan sa iyang mga lumulupyo. Niadtong Enero 1844, tungod kay siya nasagmuyo sa kapakyas sa mga opisyal sa estado ug sa federal sa paghatag og panabang alang sa mga katungod ug kabtangan nga gikuha gikan sa mga Santos didto sa Missouri, si Joseph Smith mipahibalo sa iyang pagkakandidato alang sa kapangulohan sa Tinipong Bansa sa Amerika. Bisan og ang nakaobserbar nakahibalo nga gamay ra og kahigayunan nga siya mapili, ang iyang pagkakandidato nakakuha sa pagtagad sa publiko sa hilabihan nga kalapasan sa mga katungod sa mga Santos pinasubay sa batakang balaod. Ang tanang mga tawo, miingon ang Propeta, “adunay managsama nga mga katungod sa pag-ambit sa mga bunga sa dakong kahoy sa atong nasyonal nga kalingkawasan.²⁰

Pagbalaan ngadto sa Ginoo: Pagtukod og Templo sa Dios diha sa Nauvoo

Sa dihang ang mga Santos napugos sa pagbiya sa Kirtland, ilang gibiyaan ang templo nga ilang gihagoan pag-ayo. Apan sila makabaton gihapon og balaan nga templo taliwala niini, kay ang Ginoo mimando kanila sa pagsugod pagtukod og templo sa Nauvoo. Ang trabaho nagsugod sa tinglarag [ fall] niadtong 1840, nga ang tukurang bato gipahimutang niadtong Abril 6, 1841, sa usa ka seremonya nga gidumala sa Propeta. Ang pagkatukod sa Templo sa Nauvoo mao ang labing importante nga mga proyekto sa patukod nga sa kaniadto mao ang kasadpang Amerika. Ang pagtukod sa templo nagkinahanglan nga ang mga Santos mohimo og dako nga sakripisyo, tungod sa kanunay nga pagpangabut sa mga mibalhin diha sa nag-uswag nga siyudad, ang mga miyembro sa Simbahan sa kasagaran mga pobre.

Gisugdan sa pagtudlo sa Propeta ang doktrina sa bunyag alang sa mga patay sa sayo pa sa Agosto 15, 1840. Tungod kay ang templo anaa sa sayong bahin sa pagtukod, ang mga Santos mipahigayon una sa mga bunyag alang sa mga patay sa lokal nga mga suba ug mga sapa. Niadtong Enero 1841, ang Ginoo mipadayag nga kining paagiha magpadayon lamang hangtud nga ang mga bunyag mapahigayon na sa templo (tan-awa sa D&P 124:29–31). Atol sa ting-init ug sa tinglarag niadtong 1841, ang mga Santos mibuhat og temporaryong bunyagan nga kahoy sa bag-ong gikalot nga basement. Ang bunyag alang sa mga patay unang gipahigayon niini nga bunyagan niadtong Nobyembre 21, 1841.

Niadtong 1841 ang unang pagbugkos sa mga magtiayon gipahigayon, ug niadtong 1841 ang Propeta midiktar sa pagpadayag nga naghulagway sa mahangturong matang sa pakigsaad nga kaminyoon (tan-awa sa D&P 132). Ang mga doktrina niini nga pagpadayag nahibaloan sa Propeta sukad pa niadtong 1831.²¹ Gisugo sa Dios, gitudlo usab niya ang doktrina sa dinaghan nga kaminyoon.

Tungod kay ang templo dili mahuman sulod sa pipila ka panahon, si Joseph Smith misugo nga himoon ang temple endowment sa gawas sa iyang sagrado nga mga bongbong. Niadtong Mayo 4, 1842, sa kwarto sa ibabaw nga bahin sa iyang Red Brick nga tindahan sa Nauvoo, gipangalagad sa Propeta ang unang mga pagtuga ngadto sa gamay nga grupo sa kaigsoonan, lakip na ni Brigham Young. Ang Propeta wala na makakita nga mahuman ang Templo sa Nauvoo. Hinoon niadtong 1845 ug 1846 liboan ka mga Santos ang nakadawat sa temple endowment gikan ni Brigham Young ug sa uban kinsa nakadawat niini nga mga panalangin gikan sa Propeta.

Naghinapos nga Pangalagad ni Joseph Smith

Samtang ang mga Santos sa sinugdanan nakatagamtam og kalinaw sa Nauvoo, ang pagpanggukod sa Propeta nagkadaghan. Sa usa ka halandumon nga miting niadtong Marso 1844, ang Propeta misugo sa Napulog Duha sa pagdumala sa Simbahan human sa iyang kamatayon, nagpasabut nga sila karon aduna na sa tanan nga mga yawe ug awtoridad nga gikinahanglan sa pagbuhat sa ingon. Si Wilford Woodruff, usa ka miyembro sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles nianang higayona, mipahayag: “Ako mopamatuod nga sa sayo pa sa tingpamulak niadtong 1844, didto sa Nauvoo, si Propeta Joseph Smith mipatawag sa mga Apostoles ug iyang gitugyan ngadto kanila ang mga ordinansa sa simbahan ug gingharian sa Dios. Ug ang tanang mga yawe ug mga gahum nga gihatag sa Dios kaniya, iyang gisilyo sa among mga ulo, ug miingon siya kanamo nga kami kinahanglang mangandam ug modawat og responsibilidad niini nga gingharian, o kami panghimarauton…. Ang iyang nawong sama katin-aw sa hayag sa amber, ug siya napuno sa gahum nga sukad wala nako makita ni bisan kinsang tawo kaniadto niining kinabuhi.”²² Human sa kamatayon sa Propeta, ang responsibilidad sa Simbahan ug sa gingharian sa Dios dinhi sa yuta anaa sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles.

Niadtong Hunyo 1844 usa ka kaso sa pagsamoksamok ang gipasangil batok sa Propeta. Bisan og siya gipakawalay sala niini nga kaso didto sa Nauvoo, ang gobernador sa Illinios, nga si Thomas Ford, miinsister nga si Joseph Smith husayon sa mao gihapon nga kaso didto sa Carthage, Illinois, ang kaulohan sa Lalawigan sa Hancock. Sa dihang ang Propeta ug ang iyang igsoon nga si Hyrum miabut sa Carthage, nakapiyansa sila sa orihinal nga kaso, pero gikasohan sila og pagbudhi batok sa estado sa Illinois, ug gipriso sa lokal nga bilanggoan.

Atol sa mainit ug maigang nga kahaponon niadtong Hunyo 27, 1844, usa ka pundok sa mga manggugubot nga giituman ang mga nawong miataki sa bilanggoan ug mipatay ni Joseph ug Hyrum Smith. Mga tulo ka oras human niana, si Willard Richards ug John Taylor, nga napriso uban sa mga martir, mipadala og masulub- ong mensahe ngadto sa Nauvoo. “Bilanggoan sa Carthage, 8:05 sa gabii, ika-27 sa Hunyo 27, 1844. Si Joseph ug Hyrum namatay…. Dali kayo ang panghitabo.”²³ Sa edad nga 38, si Propeta Joseph Smith misilyo sa iyang pagpamatuod sa iyang kaugalingong dugo. Ang iyang trabaho dinhi sa mortalidad nakompleto, ang Simbamhan ug ang gingharian sa Dios napahimutang sa katapusang higayon dinhi sa yuta, si Joseph Smith namatay sa mga bala sa mga mamumuno. Mahitungod ni Propeta Joseph Smith, ang Ginoo Mismo mipamatuod: “Akong gitawag si [Joseph Smith] pinaagi sa akong mga anghel, akong mangangalagad nga mga sulugoon, ug pinaagi sa akong kaugalingong tingog gikan sa mga langit, sa pagdala sa akong buhat; nga iyang gipahimutang, ug nagmatinud-anon; ug Ako midala kaniya sa akong kaugalingon. Daghan ang natingala tungod sa iyang kamatayon; apan kini gikinahanglan nga siya kinahanglan mosilyo sa iyang pagpamatuod pinaagi sa iyang dugo, nga siya unta mapasidunggan ug ang mga dautan unta masilotan” (D&P 136:37–39).

Si Joseph Smith, ang bantugan nga propeta, manalagna ug tigpadayag sa ulahing mga adlaw, usa ka maisug ug masulundon nga sulugoon sa Labing Halangdon. Si Presidente Brigham Young mipamatuod: “Tingali walay tawo nga nagpuyo dinhi sa yuta nga mas nakaila kaniya kay kanako; ug ako walay kahadlok nga mosulti, gawas kang Jesukristo, walay mas maayo nga tawo nga sukad nakapuyo niini nga yuta sukad. Ako iyang saksi.”²²

log home — Sa panahon sa Unang Panan-awon, si Joseph Smith nagpuyo uban sa iyang pamilya sa usa ka balay nga troso didto sa Palmyra, New York.

map of Palmyra — Ang dapit sa Palmyra, New York. Daghang importanting mga hitabo sa unang kasaysayan sa Simbahan nga nahitabo didto, lakip na ang Unang Panan-awon ug ang mga pagbisita ni Moroni ngadto ni Joseph Smith.

Sacred Grove — Ang Sagrado nga Kakahoyan mga 1907. Niadtong tingpamulak sa 1820, ang batan-ong si Joseph Smith miadto niini nga kakahoyan duol sa iyang panimalay aron mag-ampo sa Ginoo alang sa giya.

Peter Whitmer Sr. home — Replica sa panimalay ni Peter Whitmer Sr. didto sa Fayette, New York. Kining gitukod pag-usab nga panimalay nagbarug sa dapit diin pormal nga gi-organisar sa Propeta ang Simbahan niadtong Abril 6, 1830.

Church history sites — Importante nga mga dapit sa unang kasaysayan sa Simbahan ug sa kinabuhi ni Propeta Joseph Smith.

Kirtland Temple — Ang Templo sa Kirtland mga 1900. Kini nga templo natukod pinaagi sa dako nga sakripisyo sa mga Santos pero kinahanglan nga biyaan sa dihang ang pagpanggukod mipapahawa kanila gikan sa Kirtland.

Liberty Jail — Bilanggoan sa Liberty, diin gibilanggo si Propeta Joseph Smith atol sa tingtugnaw niadtong 1838–39.

Mansion House — Ang Balay nga Mansyon sa Nauvoo. Si Propeta Joseph Smith ug ang iyang pamilya mibalhin niini nga panimalay niadtong Agosto 1843.

Nauvoo Temple — Ang Templo sa Nauvoo sa tunga-tunga sa mga 1840. Ang templo gisunog niadtong 1848 human ang mga Santos gipugos sa pagbiya sa Nauvoo, ug ang ubang mga bongbong naguba sa usa ka tornado, nga ang nagpabiling mga bongbong huyang na kaayo nga kini kinahanglang gub-on.

Carthage Jail — Bilanggoan sa Carthage, diin si Propeta Joseph Smith ug ang iyang igsoon nga si Hyrum gi-martir niadtong Hunyo 27, 1844.