Wase 11

iTikotiko—na Yavu ni dua na Bula Yalododonu

“Na dei levu ga ni nomu susugi ira na luvemu ena sala ni kosipeli i Jisu Karisito, ena loloma kei na vakanamata cecere, na kena rawa vakalevu ni tiko na vakacegu ena nodra bula.”

Na Bula nei Gordon B. Hinckley

Ena mua ni 1973, a navuca vakadredre voli o Gordon kei Marjorie Hinckley me rau toki mai na nodrau itikotiko e East Mill Creek, Utah, me rawa ni rau tiko volekata na valenivolavola liu ni Lotu e Salt Lake City. O Peresitedi Hinckley, ka sa lewe tu ni Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua, a vakayagataka na Yakavi ni Yabaki Vou ni yabaki oya me vola na veika e baleta na nodratou itikotiko. Na nona vosa a vakatakila na lomana me baleta na itikotiko, ia vakalevu cake, era a vakatakila na lomana me baleta e dua na matavuvale veilomani.

“Sa vakatuburarawa dina ni keitou sa na biubiu tiko,” a vola o koya. A nanuma lesu o koya na vakaitavi ni matavuvale ena taraicake ni itikotiko kei na vakatorocaketaki ni vanua taukeni wavolita. A qai vuki na nona vakasama ki na nodratou veimaliwai—vakataki iratou vakakina kei na Kalou:

“Eke keitou qito vata ni ra tubu cake na luvei keirau, ka keitou masu vata eke. Eke keitou mai kila kina na Tamada Vakalomalagi, ni bula o Koya, ka vakarorogo, ka sausaumi.

“Au na rairai toso tiko ni vola e dua na ivola … sega ni baleta na vuravura, ia me baleti iratou na lima na gone oya, na dui watidratou kei na nodratou kawa. Kevaka meu na rawa ni biuta vakavosa na italanoa ni itikotiko oya ena yaco na veitagicaki kei na veidredrevaki, ka dua na yalo ni loloma levu ena dewa voli ena tara na lomadra na wilika, ni o ira na tiko ka tubucake ekea era veilomani vakaiira, era lomana na kainodra, era lomana na nodra Kalou kei na Turaga o Jisu Karisito.”¹

Ena nona ilesilesi taucoko, a vakadinadinataka o Peresitedi Hinckley na bibi ni matavuvale veilomani ka yalodina. Mai na nona veidusimaki, a vola na Mataveiliutaki Taumada kei na Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua “Na Matavuvale: Ai Vakaro ki Vuravura Raraba,” ka a vakamacalataka o Elder M. Russell Ballard ena Le Tinikarua me “dua na kaci rogoyawa me taqomaka ka vaqaqacotaka na matavuvale.”² Ni wiliki oti na ivakaro ena soqoni raraba ni iSoqosoqo ni Veivukei ena Sepiteba 1995, a cauraka o Peresitedi Hinckley: “Na kaukauwa ni dua na matanitu e sa vakadeitaki ena loma ni veilalaga ni kedra itikotiko. Keitou vakamasuti kemuni na noda ena veivanua taucoko mo ni vaqaqacotaka na nomuni matavuvale me salavata kei na veika yaga dokai-donu oqo.³

veiwatini vata na gonelailai — “Keitou sa vakasalataka na itubutubu mera vagolea na nodra sasaga vinaka duadua ki na vakatavulici kei na susugi ni luvedra.”

iVakavuvuli nei Gordon B. Hinckley,

Na veimaliwai vakamatavuvale sa ka tabu sara ena veimataqali veimaliwai taucoko.

Na matavuvale e sa ka vakalou. E a yavutaki mai vua na Tamada Vakalomalagi. E umani kina na veika tabu sara ni veimataqali veimaliwai taucoko. Mai na kena isoqosoqo duadua ga sa rawa ni vakataucokotaki kina na inaki ni Turaga.⁴

Sa dua na lotu o keda ka vakadinadinataka na bibi ni matavuvale—na tama, na tina, ira na gone—kei na kena vakaidina ni da sa luvena taucoko na Kalou na Tamada Tawamudu. O ira na itubutubu ka vakasucu gone e vuravura sa nodra itavi mera lomani ira na gone oya, mera susugi ka qarauni ira, mera vakatavulici ena veika yaga oya ka na vakalougatataka na nodra bula me rawa ni ra tubucake ka yaco mera lewenivanua vinaka. … Au via vakadreta na ka sa matata taumada vei iko, oya na bibi ni kena vauci vata na noda matavuvale ena loloma kei na yalovinaka, ena vakavinavinaka kei na vakarokoroko, vata kei na vakatavulici ni ivakarau ni Turaga me rawa ni ra tubucake na luvemu ena yalododonu ka levea na leqa e so ka sa ra-wa voli e vuqa sara na matavuvale e vuravura taucoko.⁵

E sa ka bibi sara mo kakua ni vakawalena na nomu matavuvale. E sega na ka e tiko vei iko e vakasakiti vakalevu cake.⁶

Sa ilesilesi ni tama kei tina na qarauni ni luvedrau ka vakakina na nodra vakatavulici ena kosipeli i Jisu Karisito.

Keitou sa vakasalataka na itubutubu mera vagolea na nodra sasaga vinaka duadua ki na vakatavulici kei na susugi ni luvedra ena ivakavuvuli ni kosipeli ka na vakavolekati ira ki na Lotu. Na itikotiko sa yavu ni dua na bula savasava, ka sega tale na iwalewale e rawa ni sosomitaka se vakataucokotaka na kena cakacaka veiganitii e so ena kena tuberi ki liu na itavi sa solia oqo na Kalou.⁷

Au sa yalovakacegu ni sega na ka ena vakadeitaka na rawaka levu cake ena nodra vakacolati vakaiyanaqa na itubutubu mai na dua na parokaramu ni bula vakamatavuvale e lako mai na veivakatavulici wananavu ni kosipeli: ni sa rawa ni vakasulumi na tama ni itikotiko ena matabete ni Kalou; ka sa nona madigi ka itavi vaka dauveiqaravi kivei ira na luvena na Tamada Vakalomalagi me vakarautaka na ka era gadreva; ka me na vakatulewa ena itikotiko o koya ena yalo ni matabete “ena veivakauqeti, na vosota vakadede, na yalomalua, na yalomalumalumu, kei na loloma e sega ni veivakaisini” (V&V 121:41–42); ni tina ena itikotiko e sa dua na luvena yalewa na Kalou, e dua na yalo ni kilaka, veicuqeni, kei na loloma ka na rawa ni vakasulumi ena Yalo ni Kalou; ka sa nona madigi ka itavi vaka dauveiqaravi kivei ira na luvena na Tamada Vakalomalagi me susugi ira na gone oya ena nodra gagadre ni veisiga; o koya me, ena veitokani vata kei watina, na vakatavulici ira talega na luvena mera “kila vakamatata na ivunau ni veivutuni, vakabauti Karisito na Luve ni Kalou bula, kei na papitaiso kei na isolisoli ni Yalo Tabu mai na veitabaki ni liga … [ka] mera daumasu, ka caka dodonu ena mata ni Turaga.” (V&V 68:25, 28.)

Ena itikotiko vakaoqori, era sa lomani na itubutubu ka sega ni nanumi vakatani; era sa taleitaki ka sega ni rerevaki. Ka ra sa vakatokai na gone mera isolisoli ni Turaga, mera na qarauni, susugi, vakauqeti, ka dusimaki.

Ena rairai tiko e dua na duidui vagauna, ena rairai tiko e so na veiba lalai. Ia kevaka e caka tiko na masumasu ena matavuvale, kei na veilomani, kei na veikauwaitaki, ena tiko e dua na ivovo ni kauwai ka na vauca vakadua kei na veidokai ena veituberi tu ga.⁸

Me dua mada na vosa kivei ira na itubutubu ledua. … [O] kauta voli na icolacola veivakaogai ena valuti ni vala e veisiga ka salavata na nodra susugi na gone ka raici me na sotavi na nodra gagadre. Oqo sa dua na itavi galili. Ia e sega ni gadrevi mo na galili sara. Era sa vuqa, ka sa vuqa sara ena Lotu oqo ka na torovi iko yani ena veikauwaitaki kei na veikilai. Era sega ni gadreva mera curu botolaki ena vanua era sega ni vinakati kina. Ia sa savasava ka malumu na nodra ile, ka ra vakalougatataka na nodra bula vakaiira ni ra vakalougatataka na nomuni bula kei ira na luvemuni. Ciqoma na nodra veivuke. Sa dodonu mera solia me baleta na vukudra ka vakakina ena vukumu.

Sa tiko vei keda e udolu vakacaca na bisopi vinaka ena Lotu oqo. Sa tiko vei keda e udolu vakacaca na vakailesilesi ni kuoramu vinaka. Sa tiko vei keda e udolu vakacaca na marama totoka ena iSoqosoqo ni Veivukei. Sa tiko vei keda o ira na dauveituberi vakavuvale kei na dauveisiko. Era sa nomu itokani, sa lesia oti tu na Turaga mera veivakaukauwataki ka vukei iko. Ka kakua ni guilecava ni Turaga vakai-Koya sa dua na ivurevure ni kaukauwa e levu cake mai na dua tale. A tarai au e dua na ka a sotavi e vakamacalataka e … dua na itubutubu ledua ka susuga voli e vitu na luvena, ena gauna a kerea kina na Tamana Vakalomalagi me rawa ni lako Vua, ke dua mada ga na bogi, me kune vakacegu kei na kaukauwa me baleta na veivakatovolei ni veimataka. A malumu na kena isau e lako mai ki na nona vakasama ka via vaka ga na vakatakila: “O sega ni rawa ni lako mai vei au, ia au na lako yani kivei iko.”⁹

Na dei levu ga ni nomu susugi ira na luvemu ena sala ni kosipeli i Jisu Karisito, ena loloma kei na vakanamata cecere, na kena rawa vakalevu ni tiko na vakacegu ena nodra bula.¹⁰

Mai na masu vakamatavuvale, era tubucake na gone ena vakabauta na Kalou bula.

Dou raici ira na nomudou lalai. Masu vata kei ira. Masulaki ira ka vakalougatataki ira. Na vuravura era sa toso tiko kina e sa dua na vuravura drakidrakita ka dredre. Era na sotava na ua lelevu ni veivakacacani. Era na gadreva na kaukauwa taucoko kei na vakabauta taucoko o rawa ni solia vei ira ni ra se volekati iko voli. Era na gadreva talega e dua na kaukauwa levu cake ka lako mai na dua na ivurevure cecere. Sa dodonu mera cakava e levu cake mai na kena caka voli na ka era kunea. Sa dodonu mera laveta na vuravura, kei na dredre ga ena tiko vei ira oya na ivakaraitaki ni nodra dui bula kei na kaukauwa ni veirawai ena lako mai na nodra ivakadinadina kei na nodra kilaka ena veika ni Kalou. Era na gadreva na veivuke ni Turaga. Ni ra se gone, masu vata kei ira me rawa ni ra kila na ivurevure ni kaukauwa oya ka sa na dau tiko ga ena veigauna era gadreva kina.¹¹

Au sega ni kila na iwalewale tale e so ena rawa ni vakavure ka vinaka ki na nomuni bula me vaka na iwalewale ni tekiduru vata voli ena masumasu. Na vosa saraga, Tamai Keimami mai Lomalagi, e tiko kina na kena revurevu vakasakiti. O sega ni rawa ni cavuti ira ena yalomalua kei na sala ni veikilai me sega ni tiko voli na nanuma e so ni saumitaro vua na Kalou. …

Na nomu veivosaki e veisiga vata kei koya ena vakaceguya na lomamu kei na reki ena nomuni bula ka sega ni rawa ni lako mai na ivurevure tale e so. … Ena vaqaqacotaki na nomu loloma. Ena tubu na nomu vakavinavinaka ki na dua tale.

Era na vakalougatataki na luvemu ena vakasama ni tataqomaki ka lako mai na bula voli ena dua na itikotiko e koto kina na Yalo ni Kalou. Era na kila ka lomani ira na itubutubu ka vakarokorokotaki ira tale e so, ka na tubu e dua na yalo ni vakarokoroko ena lomadra vakaiira. Era na sotava na taqomaki ni veivosa yalovinaka e tukuni lo. Era na vakarurugi mai na dua na tama kei na tina ka, bula voli ena yalodina vata kei na Kalou, sa bula yalodina voli vata kei ira tale e so kei na nodra itokani. Era na yalomatua mai ena vakasama ni vakavinavinaka, ni rogoci taumada na masumasu ni nodra itubutubu ena vakaraitaki ni vakavinavinaka me baleta na veivakalougatataki lelevu kei koya e lailai. Era na tubu ena vakabauta kivua na Kalou bula.¹²

Na lotu vakamatavuvale sa rawa ni kauti ira vata mai na itubutubu kei na gone ena vulici ni ivakarau ni Turaga.

Au rawa ni nanuma niu se gonetagane lailai, yabaki lima, a tukuna o Peresitedi Joseph F. Smith ki na lewenilotu taucoko ni sa dodonu mera vakasokomuna vata na nodra matavuvale ena lotu vakamatavuvale. A kaya o tamaqu, “Na Peresitedi ni Lotu e sa kerea me datou cakava, ka tou na cakava saraga.”

Keitou a soqoni vata taucoko ena lotu vakamatavuvale. E a lasa saraga. A kaya o koya, “Datou na lagata e dua na sere.” Ia, keitou a sega ni daulagasere. … Keitou a tovolea ga na lagasere ka dredrevaka na tamata yadua. Sa vakakina ena levu tale na ka. Ia mai na ka a sotavi oya a basika vakamalua mai kina e dua na ka e sa totoka—e dua na vakatovotovo ka vukei keitou, ka a kauti keitou vata mai vakamatavuvale, vaqaqacotaki keitou, ka sa tubu ena lomai keitou e dua na veivakadeitaki ena yaga ni lotu vakamatavuvale.¹³

Au vakavinavinaka ni sa tiko vei keda vakalewenilotu me dua na tiki ni yavu ni noda parokaramu na vakatovotovotaki ni lotu vakamatavuvale vakamacawa. E sa dua na ka vakasakiti ena veisiga ogaoga oqo ni udolu vakaudolu na matavuvale e vuravura taucoko e sa cakava tiko e dua na sasaga bibi mera biuta vakatikitiki e dua na bogi ena veimacawa mera lagasere vata, mera veidusimaki vakaiira ena ivakarau ni Turaga, mera tekiduru vata ena masumasu, ka vakavinavinakataka na Turaga me baleta na nona loloma veivueti ka mera vatonaka na nona veivakalougatataki ki na noda bula, noda itikotiko, noda cakacaka, na noda vanua. Au vakabauta ni da vakawalena voli na ka vinaka levu ena lako mai na parokaramu oqo.¹⁴

Kevaka o vakatitiqataka voli na ivalavala dodonu ni lotu vakamatavuvale, tovolea mada. Vakasoqoni ira mai vei iko na luvemu, vakatavulici ira, wasea vei ira na ivakadinadina, wilika vata na ivolanikalou ka marautaka vata na gauna.¹⁵

Sa dodonu ki na itubutubu mera tekivu vakatavulici ira na luvedra ni ra se gone sara.

Sega ni dede na oti ni neirau vakamau, keirau a tara na imatai ni neirau itikotiko. A lailai vei keirau na ilavo, kau cakava e levu na cakacaka. Na samaki kei na vakarairaivinakataki ni dua na vanua sa noqu itavi vakatabakidua. Na imatai ni vuqa na kau au a teivaka e dua na honey locust sega na votona, kau raica rawa na siga ena veivuke kina na kena ivakaruru ena vakabatabatataki ni vale ena vulaikatakata. Au biuta ena dua na vanua ena ilesu ka liwa kaukauwa duadua kina na cagi mai na ulunivanua drodrova na uciwai ki na tokalau. Au kelia e dua na qara, biuta eloma na wakana, buluta wavolita ena qele, sova na wai, ka guilecava tu yani. E a dua walega na ivau lailai ni vunikau, rairai tolu na ikava ni dua na idi [2 na senitimita] vakarabaraba. E sa rui malumu dina ka rawa niu loveca rawarawa ena mua cavaga. Au a sega sara ni kauwaitaka ni toso tiko na veiyabaki. Qai dua na siga ena vulaililiwa ni ra sa mira taucoko na draunikau, au a saga meu rai mai ena katubaleka. Au raica ni sa bale voli ki na ra, leqa na kena ibulibuli ka sega ni tautauvata. Au sega saraga ni vakabauta. Au gole ituba ka vakadreti au kina me rawa ni tu dodonu. Ia na vuna e sa voleka oqo ni dua na fute vakarabaraba. Sa sega ni veiraurau vata na noqu kaukauwa. Au taura mai na noqu vale ni iyaya e dua na buloko kei na sinucodo, vakasotara e dua na muana ki na vunikau kei na kena kadua ki na dua na duru duri dei tu. Au dreta na dali. A toso ga vakalailai na puli, ka taceba vakalailai na vunikau. Ia sa ikoya saraga oya. E vaka me kaya vei au, “O sega ni rawa ni vakadodonutaki au. E sa rui bera. Au sa tubu vakaoqo baleta na nomu vakasavuliga, kau na sega ni tagole.”

Kena iotioti ena yalokaukauwa au taura na noqu ivaro ka musuka tani na tabana bibi levu ena yasana ki na ra. Au toso ki muri ka vakadikeva na ka au sa cakava. Au a musuka tani e dua na tiki bibi ni vunikau, ka biuta tu e dua na tikina levu rauta ni walu na idi [20 na senitimita] takoso ka dua ga na tabana lailai e tubu voli icake.

… Au raica tale wale tikoga oqo na vunikau. E sa ka levu, sa vinaka mai na kena ibulibuli, ka sa dua na iyaubula ki na itikotiko. Ia a vakacava na bibi ni ka a lako curuma mai vakagone ka vakacava na kena mosimosi na veiqaravi au a cakava me vakadodonutaki kina. Ni sa qai tei vou na vunikau, sa dodonu me a tauri koya toka e dua na tiki ni wa mai na kaukauwa ni cagi. Sa rawa ka dodonu meu vakarautaka na wa oya ena sala mamada sara, ia au a sega. Ka sa tagole ki na veika kaukauwa a sotava.

O ira na gone sa vaka na vunikau. Ni ra se yalowai, sa rawa ni moici ka dusimaki na nodra bula, ka dau yaco ena sala mamada sara. A kaya o koya ka vola na iVakaibalebale, “Vakatavulica na gone ena sala e dodonu me lako kina: ia ni sa qase mai, ena sega ni lako tani mai kina” [iVakaibalebale 22:6]. Na veivakatavulici oya sa kunea na wakana ena itikotiko.¹⁶

wilika tiko na ivolanikalou na matavuvale — “Vakasoqoni ira mai vei iko na luvemu, vakatavulici ira, wasea vei ira na ivakadinadina, wilika vata na ivolanikalou ka marautaka vata na gauna.“

A kaya o Aisea, “A luvemu kecega ena vakavulici ira ko Jiova; ena ka levu tale ga na nodra vakacegu na luvemu.“(Ais. 54:13).

Mo liutaki ira na luvemu tagane kei na yalewa, mo tuberi ira ka dusimaki ira mai na gauna era se lalai sara kina, mo vakatavulici ira ena ivakarau ni Turaga, ni na nodra itokani na vakacegu ena nodra bula taucoko.¹⁷

Ke ra voravora na gone, sa dodonu me rau tomana voli na itubutubu na masulaki ira, lomani ira, ka torovi ira yani.

Au kila rawa ni sa tiko o ira na itubutubu ka, veitalia na talaucaki ni loloma kei na sasaga gugumatua kei na yalodina mera vakatavulici ira, raica ni ra tubucake na luvedra ena dua na ivalavala veibasai ka tagi ni ra tomana vakarawarawa na luvedra tagane kei na yalewa veilecayaki na ilakolako ni revurevu rerevaki. Ena ka oqo sa ka levu na noqu loloma, ia kivei ira sa matau vei au meu wasea na vosa nei Isikeli: “Ena sega ni cudruvi na gone ena caka cala i tamana, a tamana talega ena sega ni cudruvi ena caka cala ni luvena” (Isikeli 18:20).¹⁸

Ena so na gauna, veitalia na ka taucoko o saga mo cakava, ena tiko e dua na gone voravora. Ia tomana voli. Kakua sara ni guce. O se sega ni druka kevaka ga o tovolea tiko. Tomana voli.¹⁹

Ke dua vei kemuni e tiko na luvena se dua na daulomani ena ivalavala vakaoya [ni bula voravora], kakua ni guce. Masulaki ira ka lomani ira ka tosovi ira yani ka vukei ira.²⁰

So na gauna ena rairai vaka me sa bera. … Io, nanuma na noqu vunikau locust sega na votona [raica na tabana 171–72]. Na kena musuki kei na vakavuleqa a kauta mai e dua na ka totoka, ka sa yaco na kena bula emuri me vakarautaka na ivakaruru gadrevi mai na katakata ni siga.²¹

Eda vaqaqacotaka na noda matavuvale ni da vakasaqara na veivuke ni lomalagi ka susuga e dua na yalo ni loloma kei na vakarokoroko me baleti keda yadua.

[Na bucini ni dua na matavuvale] ena rairai sega ni rawarawa. Ena rairai tutaki vata na rarawa kei na bolebole. Ena gadreva na veivakayaloqaqataki kei na vosota. … Na loloma sa rawa ni vakavu veisau—na loloma e soli vakayauyau ena gauna ni gone ka yacova yani na yabaki tavere e so ni itabagone. Ena cakava na ka e sega ni rawa ni cakava na ilavo soli wale kivei ira na gone.

—Kei na vosota, ena tarovi ni yame kei na noda vakatulewataka vakamatau na cudru. …

—Kei na veivakayaloqaqataki e sa totolo ni veivakacaucautaki ka berabera ni veivakacacani.

Veika oqo, vata na masumasu, ena vakataucokotaka na tatadra. O sega ni rawa ni namaka mo cakava duadua. O sa gadreva na veivuke ni lomalagi ena susugi ni gone ni lomalagi—na nomu gone, ka sa nona gone talega na Tamana Vakalomalagi.²²

Na gone kece, ka vakavo e lailai ga, e sa vua ni dua na itikotiko, se vinaka, ca, se kena e lomadonu. Ni ra tubucake na gone ena veiyabaki, na nodra bula, vakalevu sara, sa yaco me dua na ikuri kei na railesu ni ivakavuvuli vakamatavuvale. Ke tiko na yalokaukauwa, veivakacacani, cudru tawatarovi rawa, tawaveidokai, na vuadra ena dei ka kilai vakamatata, ka kena irairai taucoko era na tokaruataki ena kawatamata ena muri mai. Kevaka, ena yasana kadua, sa tiko na vosota vakadede, veivosoti, vakarokoroko, veikauwaitaki, yalovinaka, loloma veivueti, kei na yalololoma, na vuadra ena kilai vakamatata tale, ka ra na veivakacegui tawamudu. Era na dodonu ka kamikamica ka totoka. Ni sa soli ka vakatavulici na loloma veivueti mai vei ira na itubutubu, e sa na tokarutaki ena nodra bula kei na cakacaka na kawatamata e tarava.

Au vosa kivei ira na tama kei na tina ena veivanua kecega ena dua na vakamamasu meda biuta e dakuda na yalokaukauwa, meda tarova na noda cudru, meda tosoya sobu na domoda, ka meda cakava ena loloma veivueti kei na loloma kei na vakarokoroko ki na tamata yadua ena noda itikotiko.²³

E a tukuni ena gauna makawa “a vosa vakayalovinaka sai vakamalumu ni cudru.” (Vakai. 15:1.) Dau dredre meda sotavi leqa ni da vosa vakayalovinaka. Ena gauna ga eda laveta cake kina na domoda na cacawiwi ni tatibi ka yaco na isosoqele lalai me dua na ulunivanua levu ni veisei. … Na domo vakalomalagi sa dua na domo rogo lailai [raica na i Tui 19:11–12]; vakakina, na domo ni vakacegu vakavanua sa dua na domo lo.²⁴

Vakaidina, sa gadrevi na bulavakaivakarau ena matavuvale. Ia na bulavakaivakarau ena yalokaukauwa, bulavakaivakarau ena yaloca sa rawa ga ni muataki sega ki na veivakadodonutaki ia ki na cudru kei na lomaca. E sega ni vakabula e dua na ka ka vakalevutaka ga na leqa. E sa vakadrukai koya vakaikoya.²⁵

Sa sega na bulavakaivakarau e vuravura taucoko me tautauvata na bulavakaivakarau ni loloma. E sa veivakurabuitaki vakataki koya.²⁶

Meda sa cakacaka tikoga ena vaqaqacotaki ni noda matavuvale. Mera sa vakabulabulataka na turaga kei na marama vakawati e dua na yalo ni veidokai vakaoti ki na tamata yadua. Meda kakua ni beca e dua na tamata, ia meda cakacaka voli ni susuga e dua na yalo ni loloma kei na vakarokoroko me baleti keda yadua.²⁷

Oi kemuni na Kalou, na Tamai keimami Tawamudu, vakalougatataki ira na itubutubu mera veivakatavulici ena loloma kei na vosota kei na veivakayaloqaqataki kivei ira ka sa vakasakiti sara, o ira na gone ka sa lako mai vei Kemuni, ka me rawa ni ra na taqomaki tu vakatautauvata ka dusimaki vakataucoko ka, ena sagai ni tubu, kau veivakalougatataki mai ki na vuravura era sa na mai tikora.²⁸

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taro

A vakatavulica o Peresitedi Hinckley ni matavuvale e “umani kina na veika tabu sara ni veimataqali veimaliwai taucoko” (iwasewase e 1). Ena rawa vakacava ni ra-wa na noda veimaliwai vata kei ira na lewe ni matavuvale na dina oqo? Ena rawa vakacava ni ra-wa na iwalewale eda tuva vakamatau kina na noda gauna kei na itaviqaravi e so?
Cava na vuna sa dodonu kina kivei ira na itubutubu mera “vagolea na nodra sasaga vinaka duadua ki na vakatavulici kei na susugi ni luvedra ena ivakavuvuli ni kosipeli”? (Raica na iwasewase e 2.) E sa vakalougatataka vakacava na nomu matavuvale na vakatavulici ni kosipeli ena nomu itikotiko? E rawa vakacava ni ra vakavinakataka na itubutubu na nodra sasaga ena vukei ni luvedra mera bulataka na kosipeli?
Railesuva na ivakavuvuli nei Peresitedi Hinckley me baleta na veivakalougatataki ni masumasu vakamatavuvale (raica na iwasewase 3). Cava na vuna o nanuma kina ni kauta mai na veivakalougatataki na masumasu vakamatavuvale? Na veivakalougatataki cava soti o sa sotava ena kena vakayacori wasoma na masumasu vakamatavuvale? Na cava eda vakayalia kevaka eda sega ni vakayacora na masumasu vakamatavuvale?
Na cava eda rawa ni vulica mai na ka a sotava o Peresitedi Hinckley ni se tagane gone ena lotu vakamatavuvale? Raica na iwasewase e 4. Na veivakalougatataki cava soti e sa lako mai ki na nomu matavuvale mai na lotu vakamatavuvale?
Railesuva na italanoa nei Peresitedi Hinckley me baleta na vunikau honey locust (raica na iwasewase e 5). Na cava soti ena rawa ni vakavurea vei iko na italanoa oqo?
E rawa vakacava ki na ivakavuvuli nei Peresitedi Hinckley ena iwasewase e 6 me vukea na itubutubu ni dua na gone sa lakosese? Na cava e so na sala e rawa ni ra toso yani kina ena loloma na itubutubu kei ira tale e so?
Cava na vuna e bibi kina ki na itubutubu mera bulavakaivakarau na luvedra ena loloma ka sega ena cudru? Na cava e so na ka e rawa ni cakava na itubutubu mera bulavakaivakarau ena loloma? E rawa vakacava ni ra susuga na lewe ni matavuvale e dua na yalo ni loloma kei na vakarokoroko vakaiira? (Raica na iwasewase e 7.)

iVolanikalou Veisemati

Nai Vakarua 11:19; Inosi 1:1–5; Mosaia 4:14–15; Alama 56:45–48; 3 Nifai 18:21; raica talega “Na Matavuvale: Ai Vakaro ki Vuravura Raraba,” Ensign se Liaona, Nove. 2010, 129

Veivuke ena Vuli

“O na rairai vakila ni lailai tiko na nomu kila e so na ivakavuvuli o vakarau vakavulica. O koya gona, ni o sa vulica tiko ena masumasu mo tovolea mo bulataka talega, vakavakarau mo vakavulica, ka qai wasea vei ira na tamata, ena vakaukauwataki kina na nomu ivakadinadina ka vakatitobutaki talega“ (Veituberi, Me iLutua ni Noda Bula [1999], 19).