Wase 13

Vakacegu kei na Loma vinaka ena Bula Rawati Koya Vakayago

“Eda vakatavulica na bula rawati koya me dua na ivakavuvuli ni bula, ka dodonu meda vakarautaka me baleti keda ka qarauna na veika eda gadreva.”

Na Bula nei Gordon B. Hinckley

Ni se gone, a vulica o Gordon B. Hinckley na ivakavuvuli ni bula rawati koya ni a cakacaka vata voli kei rau na nona itubutubu kei ira na tacina. A tukuna kina o koya:

“Keitou a vakaitikotiko ena ka au a nanuma ni sa dua na itikotiko levu. … A tiko e dua na lomanibai levu, kei na vunikau e vuqa ka vakamiraka e milioni vakacaca na drauna, kei na dua na iiwiliwili vakaitamera ni cakacaka me vakayacori wasoma.

“… E dua na neitou sitovu a tiko e valenikuro ka dua ena rumu ni kana. A qai caka malua e dua na tikina lati ni vakamakama, ka sa dua dina na ka totoka. Ia e dau kocova voli me vakani ena koala, ka sa sega na tamata me dau vakania tiko. Na koala me na dau siviraki ki na tikina lati ni vakamakama ka ovici vakamatau tu ena kuvu ni koala ena veibogi.

“Au a vulica e dua na lesoni levu mai na tikina lati ni vakamakama vakadomobula oya: kevaka o via katakata voli, sa dodonu mo na sivisivi tiko.

“A tiko vei tamaqu e dua na vakasama ni sa dodonu me ratou vulica na cakacaka na luvena tagane, ena vulaikatakata ka vakakina ena vulaibatabata, ka yaco me volia o koya e dua na vanua ni teitei lima na eka [rauta ni 20,000 na mita vakatautauvata], ka mani tubu sara me okata e sivia ni tolusagavulu na eka. Keitou a tiko ekea ena vulaikatakata ka lesu tale ki na siti ni sa tekivu na vuli.

“A tiko vei keitou e dua na loga ni kau vuata levu, ka ra sa dau musu na tabanikau ena vulaitubutubu yadua. A kauti keitou o ta ki na vakatovotovotaki ni musukau ka ra vakaitavi kina na kenadau mai na koronivuli ni teitei. Keitou a vulica e dua na dina levu—ni sa na rawa ni o kila na mataqali vuanikau o na betia ena Sepiteba mai na iwalewale o musumusu kina ena Feperueri.¹

Ena veidina oqo me tiki ni nona yavu, a vakatavulica wasoma o Peresitedi Hinckley na lesoni vakaibalebale e so ena bulataki ni kosipeli. A vakadinadinataka o koya na veivakalougatataki e lako mai na cakacaka vakaukauwa, ka vakauqeti ira na Yalododonu Edaidai mera bula ena loma ni nodra rawaka ka vakarautaki ira ki na leqa levu eso ena basika mai muri.

Me ikuri, ki na vakatavulici ni veivakavuvuli oqo, a veivuke ni vakarautaka o Peresitedi Hinckley na sala e so mera muria kina na Yalododonu. Me ivakaraitaki, ena Epereli 2001, a tavoca o koya na iLavovure ni Vuli (Perpetual Education Fund), ka kaya o koya ni sa vakauqeti mai vua na Turaga.² Mai na parokaramu oqo, sa rawa ni cau na tamata ki na dua na iwase ni ilavo virikotori ka na vakarautaka na dinau lavaki lekaleka me vukei ira na lewe ni Lotu e veiganiti kaya, vakalevu o ira na lesumai na kaulotu, mera rawata na vuli se vuli cakacaka ka na muataki ira ki na buturara ni cakacaka. Ni ra sa sauma lesu taucoko na nodra dinau na tamata, na ilavo oya ena oka ki na iwase ni ilavo virikotori me vukei ira na vakaitavi mai muri. Na iLavovure ni Vuli e sa vukea e tini na udolu vakacaca na tamata me ra bula rawati ira. E vakarautaka, me vaka a tukuna ena dua na gauna o Peresitedi Hinckley, e dua na “tibi ni rarama ni nuinui,”³

tei senikau voli e dua na marama — “Sa sega na ka e tautauvata ena ruku ni lomalagi me baleta na cakacaka vuavuaivinaka. Sa ikoya na ivalavala era yaco vakaidina kina na tatadra.”

iVakavuvuli nei Gordon B. Hinckley,

Ni da cakacaka ena yalomakutu, sa vakalougatataki vakaoti na noda bula.

Au vakabauta na kosipeli ni cakacaka. Sa sega na ka e tautauvata ena ruku ni lomalagi me baleta na cakacaka vuavuaivinaka. Sa ikoya na ivalavala era yaco vakaidina kina na tatadra. Sa ikoya na ivalavala e yaco mera rawaka vakaiyanaqa kina na raivotu talelala.⁴

Sa vinaka na qito vakalailai kei na cawi vakalailai. Ia sa ikoya na cakacaka ka vakatakila na duidui ena bula ni dua na turaga se marama. Sa ikoya na cakacaka ka vakarautaka na kakana eda kania, na isulu eda dara, na itikotiko eda vakaicili kina. Eda sega ni rawa ni cakitaka na gadrevi ni cakacaka mai na veiliga kila matai kei na vakasama vuli kevaka meda na tubu ka rawaka vakayadua ka vakatautauvata.⁵

Au sa dikeva rawa ni bula e sega ni dua na ituvatuva ni cakacaka qaqa levu. Na bula ena kena ituvaki vinaka duadua e sa sala ni ivakarau vinaka kei na maqosa veiyaloni, ni caka voli ena tawavakarairai na ka e sa gadrevi me caka ni sa dodonu me caka. Au sa raica rawa ni sega ni o ira na tamata qavokavoka vinaka ka vakayaco duidui ena vuravura oqo. Au sa raica rawa ni ra sa cakava vakalevu cake na cakacaka ni vuravura na turaga kei na marama taukeni taledi matau ka ra cakacaka ena ivalavala vakasakiti.⁶

Sa gadrevi na gone mera cakacaka vata kei ira na nodra itubutubu—mera masi veleti vata, sava vuloa vata, mera kotikoti, mera musu kau kei na itei ni kau lalai, mera boroboro ka vakavinakataka ka samaka ka cakava na veika tale e so ka ra na vulica kina ni cakacaka e sa isau ni savasava kei na rawaka kei na sautu.⁷

turaga kei ira na gonetagane vata na ivesubuka — “Sa gadrevi na gone mera cakacaka vata kei ira na nodra itubutubu. … Era na vulica ni cakacaka e sa isau ni savasava kei na rawaka kei na sautu.”

Na kaukauwa vakamareqeti levu ni Lotu oqo na cakacaka. Tamata kece e cakacaka. O na sega ni tubu vakavo ni o cakacaka. Na vakabauta, na ivakadinadina ni ka dina, e sa vaka ga na masela ni ligaqu. Kevaka o vakayagataka, ena kaukauwa mai. Kevaka e roqota voli ena dua na ivesu, ena malumalumu ka vulaci. Eda vakacakacakataka na tamata. Eda namaka na veika lelevu mai vei ira, ka sa ka talei ka totoka ni ra sa vakavotukana. Era vakavotukana.⁸

E sega na ka e yaco ena Lotu oqo vakavo ni o cakacaka. E sa vaka na bara. E sega ni toso me yacova ni o sa taura na diana ruarua ka bili. Na cakacaka kaukauwa e tosoya ki liu na cakacaka ni Turaga, ka ke o sa vulica mo cakacaka ena yalomakutu dina ena vakalougatataka vakaoti na nomu bula. Au vakadeitaka oya mai na vuniyaloqu taucoko. Ena vakalougatataka vakaoti na nomuni bula.⁹

Sa noda na itavi meda vukei ira tale e so ni laveti ira vakaiira ka bula rawati ira rawa.

Sa dua na ivosavosa makawa ni kevaka o solia e dua na ika ki na dua na tamata, ena kana ga me dua na siga. Ia kevaka o vakatavulici koya ena siwa, ena kana o koya ena vo taucoko ni nona bula. …

Me sa solia vei keda na Turaga na raivotu kei na kila matata meda cakava na veika ena vukei ira na noda lewenilotu sega ni vakayalo walega ia me vakayago talega. Sa toka vakawawa vei keda e dua na itavi bibi sara. A kaya o Peresitedi Joseph F. Smith … ni dua na lotu ka na sega ni vukea na tamata ena bula oqo ena sega ni cakava e levu cake na ka vua ena bula ka lako mai (raica na “The Truth about Mormonism,” Out West magazine, Sepi. 1905, 242).

Ena gauna sa kune raraba kina na dravudravua vei ira na noda, meda na cakava noda kaukauwa taucoko meda vukei ira mera vueti ira cake, ka tauyavutaka nodra bula ena yavu ni bula rawati koya mai na veituberi. Na vuli sa idola ki na veimadigi. …

Sa noda itavi bibi sara … meda “vukei ira sa malumalumu, vakaukauwataka na liga sa wadamele, kei na duru sa malumalumu” (V&V 81:5). Sa dodonu meda vukei ira mera bula rawati ira ka rawaka.

Au vakabauta ni sega ni vinakata na Turaga me raici ira na Nona tamata mera vakarusai ena bula dravudravua. Au vakabauta ni vinakata cake o Koya mera marautaka ena yalodina na veika vinaka ni vuravura oqo.” Ena vinakata o Koya meda cakava oqo mera vukei kina.¹⁰

Na tamata yadua, ni da veivakatavulici, sa dodonu me cakava na ka taucoko e rawata me baleti koya. Ni sa vakaotia o koya na nona iyau, sa dodonu me kere veivuke ki na nona matavuvale. Ni sa sega ni rawa ni cakava na matavuvale, sa veisotavi na Lotu. Ni sa veisotavi na Lotu, sa noda lalawa levu vakailiu oya me qaravi na nona gagadre taumada ka qai vukei koya se vakacava ga na kena dede e gadreva kina na veivuke, ia ena ivalavala oya me tokoni ena veituberi, ena rawati ni cakacaka, ena qarai ni sala e so me tu ruarua tale kina ena yavana. Oya na inaki saraga ni parokaramu levu ni welefea ni [Lotu].¹¹

O ira na vakaitavi ena rawa ni veivuke mai na parokaramu oqo era sa vagalalataki mai “na cudru ni vucesa kei na veika ca ni rawaka mai vei ira na tani.” E sa maroroi tu na nodra itovo rakorako kei na veirokovi. Kei na vuqa na turaga kei na marama ka sega ni kere veivuke, ia ka sa vakaitavi ena vakatuburi kei na qaravi ni kakana kei na levu tale na itavi veisemati, era vakadinadinataka na reki e kunei ena veiqaravi tawakocokoco kivei ira tale e so.

E sega ni dua ka vakadinadinataka voli na parokaramu oqo ena kena ibalebale vakaitamera kei na kena vatuka vakaiyanaqa e rawa ni vakatitiqataka na yalo ni vakatakila a vakaturi mai kina ka sa vakarabailevutaka vakadua na kena kaukauwa vakaidina.¹²

Eda na toso voli ena cakacaka oqo. Ena dau tu ga na gagadre. Na via kana na vinakata kei na veileqa e so ena dau tu ga vei keda. Ka na dau tiko o ira ka sa tarai na lomadra ena rarama ni kosipeli ka na lomadra voli mera veiqaravi ka cakacaka ka laveti ira cake na vakaleqai tu e vuravura.

Me vaka e dua na sasaga ni duavata keitou sa tauyavutaka na iLavovure ni Vuli. E sa yaco vakakina mai na nomuni cau ni yalosavu e so. … Sa soli na dinau kivei ira na cauravou kei na goneyalewa bula kilikili me baleta na vuli. Ke sega, era na coriti ena bula vakaikoya ni vakaloloma ka ra sa kila tu na nodra itubutubu kei na tubudra vakavica ni itabatamata. …

Sa tubera na cakacaka oqo na Yalo ni Turaga. Na itaviqaravi ni welefea oqo e sa itaviqaravi vakavuravura, ka vakatakilai koya ena veika vaka na raisi kei na bini, ena itutuvi kei na laca, ena isulu kei na wainimate, ena cakacaka kei na vuli me baleta na cakacaka vinaka cake. Ia na cakacaka kilai oqo vakavuravura e sa dua na ivakaraitaki ituba ni dua na yalo eloma—na Yalo ni Turaga, ka sa tukuni tu, ko Koya “ka lako voli ka daucaka vinaka” (Cakacaka 10:38).¹³

Era sa vakauqeti keda na parofita meda vakarautaki keda vakayalo ka vakayago ki na veileqa lelevu ena lako mai.

Eda vakatavulica na bula rawati koya me dua na ivakavuvuli ni bula, ka dodonu meda vakarautaka na veika e baleti keda ka qarauna na veika eda gadreva.” Ia eda sa vakauqeti ira na noda me tiko vei ira e so na ka, mera caka ituvatuva eliu, maroroya … na kakana tiko rawa, mera tauyavutaka e dua na akaude ni vakacuruilavo, ke rawa, mai na veisiga ucauca. E basika mai na veileqa lelevu kivei ira na tamata ena gauna saraga era sega ni namaka tu kina—tawacakacaka, tauvimate, na veika vakaoya.¹⁴

Na vuravura makawa oqo e sega ni vulagi ki na veileqa lelevu kei na vakacaca tubukoso e so. E so vei keda na wilika ka vakabauta na ivolanikalou sa kila tu na veivakaro ni parofita me baleta na vakacaca tubukoso e so ka sa mai yaco ka se vo tale me yaco. …

Sa veivakasalataki dina na vosa e kunei ena ika 88 ni wase ni Vunau kei na Veiyalayalati me baleta na veika dredre e dodonu me yaco ni oti na nodra ivakadinadina na qase. E kaya kina na Turaga:

“Io ni sa oti na nomudou vunau sa na qai yaco na tavuki ni vanua, raica sa vutugu ko vuravura, a ra sa bale sobu na tamata ki na qele ka sega ni tucake rawa.

“Ia ena qai rogo mai na domo ni kurukuru, ka tibi ni liva, io ena liwa na cava, ia ena vadugu na ua mai takali ka tubu me ulabaleta na kena iyalayala.

“Raica ena yavavala na ka kecega; io ena malumalumu mai na yalodra na tamata kece ga, ni sa kani ira na rere“ (V&V 88:89–91). …

… Me vaka ga na veika dredre ni veigauna sa oti, au vakabauta ni da na namaka me na levu cake mai muri. Na cava eda na cakava?

E dua a kaya ni a sega ni tau tiko na uca ena gauna a tekivu taya kina na nona waqa o Noa. Ia a taya ga, qai tau mai na uca.

Sa kaya oti na Turaga, “Ia kevaka dou sa vakarau vakavinaka tu, dou na sega sara ni rere” (V&V 38:30).

Na vakavakarau taumada sa tu talega ena Vunau kei na Veiyalayalati, ka kaya vakaoqo, “Ia mo dou tudei ena vanua tabu ka kakua ni yavalati rawa, me yacova na siga sa lako mai kina na Turaga” (V&V 87:8). …

E rawa ni da bula me rawa kina ni da kerea vua na Turaga na Nona veitaqomaki kei na veituberi. Oqo me liu duadua. Ena sega ni rawa ni da namaka na Nona veivuke kevaka eda sega ni tu vakarau meda muria na Nona ivakaro. O keda ena Lotu oqo sa tu vei keda na ivakadinadina me baleta na itotogi ni talaidredre ena ivakaraitaki ni nodra matanitu ni Jereti kei na Nifai. E rau lutu mai na lagilagi ki na vakarusai ena vuku ni caka ca.

Eda kila, vakaidina, ni tau na uca vei ira na bula dodonu ka vakakina vei ira na sega ni bula dodonu (raica na Maciu 5:45). Ia e dina ga ni ra mate na bula dodonu era sega ni yali, ia era vakabulai ena nona Veisorovaki na Dauveivueti. E vola kina o Paula vei ira na kai Roma, “Io, kevaka eda sa bula, eda sa bula ena vuku ni Turaga; se da mate, eda sa mate ena vuku ni Turaga” (Roma 14:8). …

O ira na noda … sa vakasalataki ka vakayaloqaqataki mera vakarautaki ira ena veika mera bula kina kevaka ena yaco mai e dua na gauna ni leqa.

E rawa ni da maroroya toka e so na wai, e so na kakana rawarawau, na wainimate, kei na isulu meda vakatakatai kina. Meda biuta toka vakatikitiki e dua na ilavo me baleta na veisiga ucauca.¹⁵

Sa tiko vei keda e dua na parokaramu levu ni welefea vata kei na vale e so ni maroroi kakana ena veiyasana duidui. E sa ka bibi meda cakava oqo. Ia na vanua vinaka me biu vakatikitiki no kina e so na kakana oya ena loma ni noda itikotiko, vata kei na so na ilavo maroroi. Na parokaramu ni welefea vinaka duadua oya na noda parokaramu ga ni welefea vakaikeda. E lima se ono na witi tawaikava ena itikotiko e sa vinaka cake mai na walu na qaloni ena vale ni maroroi tei ni sila ni welefea. …

Sa rawa ni da tekivu vakamatau sara yani. Sa rawa ni da tekivu ena dua na ivarau ni kakana ena dua na macawa ka taracake voli ki na dua na vula, ka qai tolu na vula sara. Au sa vosa tiko oqo ena kakana me sotava na gagadre matau e so. Me vaka o ni sa kila rawa tu, e sega ni kavou na ivakasala oqo. Ia au ririkotaka ni vuqa sara era nanuma ni dua na ivakarau ni kakana balavu e sa teri yacova rawa na nodra iqila ka ra sega ni mani sasagataka sara.

Tekivu vakalalai … ka taracake voli ki na dua na takete vakainaki. Vakabulailavo wasoma, ka o na kidroa ena kena isoqoni.¹⁶

Eda rekitaka na tu vakataki keda kei na bula galala ni da levea na dinau ena kena ituvaki e rawa ka biu ilavo vakatikitiki me baleta na veigauna ni gagadre.

Eda sa dau vakasalataki wasoma me baleta na bula rawati koya, me baleta na dinau, me baleta na lewai vakamatau ni iyau. Era cola dinau bibi tu e vuqa sara na noda ena veika saraga e sega ni veiganiti. … Au vakamasuti kemuni vakalewe ni Lotu oqo mo ni vagalala mai na dinau ke rawa ka biuta vakatikitiki e so me baleta na tau ni uca.¹⁷

“Sa yaco mai na gauna meda tuvanaka kina vakadodonu na noda itikotiko. …

A [kaya] o Peresitedi J. Reuben Clark Jr., ena soqoni ni matabete ena koniferedi ni 1938: “Ni ko sa dinau rawa, sa nomu itokani na tubu ena veiminiti ena siga kei na bogi; o sega ni rawa ni lako tani mai kina se drobula; o sega ni rawa ni vakanadakuya; e sega ni soro ki na veikerekerei, veika lavaki, se vakaro e so; kei na gauna cavaga o tu kina e matana se takosova na nona sala se calata ni sotava na ka e lavaka, e kidomoki iko” (ena Ripote ni Koniferedi, Epe. 1938, 103).

Au kila rawa ni sa na rairai ganita meda kerekere me rawa kina e dua na itikotiko, vakaidina. Ia meda volia e dua na itikotiko eda rawa ni rawata ka vakamamadataka na sausaumi ka na vakataotaki keda voli ena tawaloloma se veivagalalataki. …

Mai na ivakatekivu ni Lotu, sa vosa na Turaga ena tikina oqo ni dinau. Kivei Martin Harris ena vakatakila a kaya o Koya: “Mo sauma na dinau sa veiyalayalatitaki tu vua na dautabaivola. Ia mo kitaka oqo mo galala kina” (V&V 19:35).

A vosa veitaravi o Peresitedi Heber J. Grant ena tikina oqo. … Kaya o koya: “Ke tiko e dua na ka ena kauta mai na vakacegu kei na duavata ena loma ni tamata, kei na matavuvale, sa ikoya meda bula ga ena loma ni veika eda rawata. Ke tiko e dua na ka e veivakaogai ka veivakacacani ka veivakayalolailaitaki, sa ikoya me tiko na dinau kei na veika e salavata kaya e sega ni sotava rawa e dua” (Gospel Standards, comp. G. Homer Durham [1941], 111).

Eda sa kauta voli e dua na itukutuku ni bula rawati koya ena Lotu. Ena sega ni cakacaka na bula rawati koya ke tiko e dua na dinau bibi ena loma ni vuvale. Sa sega ni tu vakataki koya se bula galala e dua mai na ivesu ni sa vakaogai tu o koya ki na so tale.

Ena lewai matau ni veika e baleta na Lotu, keitou sa tovolea ni vakarautaka e dua na ivakaraitaki. Keitou sa, me baleta na yavutu, vakamuria vakadodonu saraga na ivakarau ni kena biu vakatikitiki ena veiyabaki e dua na pasede ni ilavo rawati ni Lotu me baleta na siga ena gadrevi kina.

Au sa vakavinavinaka ni rawa ni kaya na Lotu ena kena veiqaravi taucoko sara, ena veika taucoko sara e tutaka, ena kena veitabana taucoko sara, sa rawa ni cakacaka voli ka sega ni kere ilavo. Kevaka eda sega ni rawa ni duavata, eda na tamusuka na parokaramu oqo. Eda na vakalailaitaka na vakayagataki ilavo me veiraurau kei na ilavo rawati. Eda na sega ni dinau. …

Sa dua na nanuma totoka oya meda galala mai na dinau, me biu toka vakatikitiki e dua na ilavo lailai me baleta na leqa tubukoso ka me na qai tauri mai ni sa veiganiti kaya. …

Au vakamasuti kemuni … mo ni raica na ituvaki ni nomuni ilavo. Au vakamasuti kemuni mo ni yalomatuataka na nomuni vakayagataki ilavo; lewai kemuni vakamatau ena nomuni volivoli me levei kina na dinau. Sauma oti vakatotolo na dinau ni ko rawata, ka vagalalataki iko mai na ivesu oqo.

Oqo e sa dua na tiki ni kosipeli vakayago eda sa vakabauta. Me sa vakalougatataki kemuni na Turaga … mo ni tuvalaka vinaka na nomuni itikotiko. Kevaka o ni sa sauma na nomuni dinau, kevaka e tiko vakalailai e so na ka, se vakacava na kena lailai, ke qai mani tataba na cagi wavoliti kemuni, sa na tiko na isasabai me baleta na nomuni [matavuvale] kei na vakacegu ena lomamuni.¹⁸

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taro

A vakatavulica o Peresitedi Hinckley ni “sa sega na ka e tautauvata … na cakacaka vuaivinaka” (iwasewase e 1). Sa ka ni veivakalougatataki vakacava ki na nomu bula na cakacaka? Na cava o sa bau vulica mai na cakacaka vakaukauwa? Ena veivuke vakacava na itubutubu mera vulica na luvedra mera cakacaka?
Na cava soti na noda itavi kivei ira ka tu na nodra gagadre vakayago. (Raica na iwasewase e 2.) Eda na vukei ira vakacava tale e so mera bula rawati ira? E sa vakayarayarataki vakacava na nomu bula mai na veiqaravi o sa vakayacora ka ciqoma?
Railesuva na vakavakarau a vakasalataki keda kina o Peresitedi Hinckley meda cakava me baleta na veigauna gadrevi (raica na iwasewase e 3). Na gauna cava o sa bau raica kina na bibi ni vakavakarau me baleta na veigauna gadrevi? Na cava e so na ka lalai e rawa ni da cakava meda vakarautaki keda kina?
Railesuva na ivakasala nei Peresitedi Hinckley me baleta na dinau kei na lewai vakamatau ni iyau (raica na iwasewase e 4). Cava na vuna e bibi kina meda vakadodonutaki ena iwalewale ni noda vakayagataki ilavo? E rawa vakacava me rawai keda na dinau vakayago ka vakayalo? E rawa vakacava ni vakatavulici ira na luvedra na itubutubu mera vakayagataki ilavo vakayalomatua?

iVolanikalou Veisemati

1 Cesalonaika 4:11–12; V&V 1:11–13; 78:13–14; 104:13–18; Mosese 5:1

Veivuke ena Vuli

“Qarauna vinaka mo kua ni dau tinia koso na veivosaki me rawa ni o vakavulica kece kina na lesoni o vakarautaka tu mai. Dina ni bibi na kena vakavulici kece na lesoni, e bibi talega na nodra vukei na lewenikalasi mera vakila na kaukauwa ni Yalo Tabu, ka me sauma talega yani vei ira na nodra taro, vakalevutaka na nodra kila na kosipeli, ka vakatitobutaka talega na nodra gugumatua me ra talairawarawa ki na ivakaro” (Veituberi, Me iLutua ni Noda Bula [1999], 73).