Wase 6

Sa Ka Kaukauwa Dina na Masu

“Ni da masuta na Turaga meda vuku cake mai na kena eda na rawata, kei na kaukauwa meda cakava na veika e dodonu, meda vakacegui ka karoni, ka vakaraitaka na noda vakavinavinaka sa dua dina na ka bibi ka totoka.”

Na Bula nei Gordon B. Hinckley

“E sega ni rawa me dua e lako duadua tu me na qaqa,” a kaya o Peresitedi Gordon B. Hinckley “Eda gadreva meda vukei, na mataqali veivuke e isau ni noda masu.”¹ A vakayacora na ivakavuvuli oqo o Peresitedi Hinckley ena nona vakatulewa ni a Peresitedi ni Lotu. A kaya vaqo o Elder Robert D. Hales ena Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua me baleti koya: “E turaga vuku o koya ena lewa e duatani sara, ia ni yaco mai e dua na leqa e sega ni walia rawa, a tekiduru ka masu.”²

A vakayacora talega na ivakavuvuli oqo o Peresitedi Hinckley kei watina, o Marjorie ena nodrau itikotiko. A kaya kina o Richard na luvedrau: “Au sega ni nanuma rawa e dua na siga keitou a sega ni masu kina vakamatavuvale. Ni sa nona gauna, a dau masu o Ta ena yalodina ia a sega vakadua ni ukutaka se lomaluluvu vakasivia. Keitou dau vulica na titobu ni nona vakabauta mai na rogoca na nona masu. A dau kaciva na Kalou ena vakarokoroko e cecere, ni sa vaka o koya me dua na qasenivuli se dauveituberi e vuku ka rokovi, ka dau vakatakila na iVakabula ena yalona taucoko. Niu a se gone au kila ni rau sa tamata dina vua—ka sa dau lomana ka rokovi rau.”³ E raica vaqo o Marjorie: “Au vakabauta ni masu vakamatavuvale e caka mana sara vakalevu ki na sala era vagolei mai na luveda kivei keda. E dina ga ni a sega ni vunau o Gordon kivei iratou, e ratou a rogoca na ka kecega keirau a gadreva me ratou rogoca ena masu vakamatavuvale.”⁴

Ena nona veiqaravi taucoko Vakaitutu Raraba, a dau vakayaloqaqataki ira na lewe ni Lotu o Peresitedi Hinckley mera “vakabauta na masu kei na kaukauwa ni masu.”⁵ A vakadinadinataka ni “masu ena tadolava na kaukauwa kei lomalagi ena vukuda.”⁶ A yalataka, “Mo dau masumasu ka na matamarau mai vei iko na Kalou kei lomalagi ka vakalougatataki iko, ka solia na marau ki yalomu kei na yalo ni vakacegu ki na nomu bula.”⁷

e masu tiko e dua na marama — “Dou kerekere ka na soli vei kemudou; dou vakasaqara, ka dou na kunea; dou tukituki, ka na dolavi vei kemudou” (Maciu 7:7).

iVakavuvuli nei Gordon B. Hinckley,

Na Kalou e Tamada, ka sa sureti keda yadua meda masu yani Vua.

Mai na yalayala taucoko e cecere ka totoka ka veivakauqeti au sa wilika, na kena e veivakadeitaki duadua o ya na vosa ni iVakabula: “Dou kerekere ka na soli vei kemudou; dou vakasaqara, ka dou na kunea; dou tukituki, ka na dolavi vei kemudou.” (Maciu 7:7).⁸

Kakua ni guilecava o iko o cei. … Sai iko e dua dina na luve ni Kalou. … Sai Koya na Tamamu Tawamudu. E lomani iko o Koya. Sa rawa mo gole Vua ena masu. Sa sureti iko tiko mo cakava. … Sa dua dina na ka totoka oqo. Sai koya sa Cecere Sara. Sai Koya na Dauveibuli ka Daunilewa ni vuravura kecega. Ia sa na dau rogoca na nomu masu!⁹

Sa rawa meda toro voleka vua na Turaga ena noda masu. Sa rawa ni yaco oqo me veivosaki ni vakavinavinaka. Au na sega ni rawa ni kila vakataucoko na sala e sureti keda tiko kina na Kalou Cecere ni Vuravura Taucoko, na Kalou Qaqa vei keda na Luvena meda vosa yadudua yani Vua. Sa qai dua dina na madigi taleitaki sara oqo. Sa ka totoka dina ni sa yaco tiko oqo. Au vakadinadinataka ni noda masu, e cabori ena yalomalumalumu kei na yalodina, sa dau rogoci ka saumi mai. Oqo e dua na cakamana, ia e yaco dina tiko.¹⁰

Kemuni na taciqu kei na ganequ, au kila ni kemuni sa tamata daumasu. Oqori sa dua na ka totoka ena siga kei na gauna oqo ni sa takali tiko yani na yalo ni masu mai na vuqa na bula. Ni da masuta na Turaga meda vuku cake mai na kena eda na rawata, kei na kaukauwa meda cakava na veika e dodonu, meda vakacegui ka karoni, ka vakaraitaka na noda vakavinavinaka sa dua dina na ka bibi ka totoka.¹¹

Au sa veivakamasuti kivei keda yadua meda vakasaqara meda toro voleka yani vua na Turaga ka veiyaloni kei Koya vakavuqa sara ena vakabauta sa vakalevutaki.

Kemuni na tama kei na tina, ni masulaki ira na luvemuni. Masulaka mera na taqomaki mai na veika butobuto ni vuravura oqo. Masulaka me tubu cake na nodra vakabauta kei na kila-ka. Masulaka mera na dusimaki yani ki na bula era na rawa-ka kina ka tiko vinaka. Kemuni na tagane vakawati, ni masulaki ira na watimuni. Vakaraitaka vua na Turaga na nomu vakavinavinakataki ira na watimuni ka masuti Koya ena vukudra. Kemuni na marama vakawati, ni masulaki ira na watimuni. E vuqa vei ira era sa lakova tiko na sala dredre sara vata kei na leqa e tawawili rawa kei na veilecayaki levu. Masuta na Kalou Cecere Sara me ra na dusimaki, vakalougatataki, taqomaki, ka vakauqeti ena nodra sasaga dodonu.

Masulaka me yaco na veisaututaki e vuravura, mena dodoka mai kina na ligana na Kalou sa Cecere Sara sa daulewa ni vuravura taucoko ka me tiko na Nona Yalotabu kivei ira na tamata, ki na veimatanitu mera kakua ni veivaluvaluti. … Masulaka mo vuku ka kila vinaka na ka kece ni ko lako curuma yani na sala dredre ni nomu bula.¹²

Na ka totoka baleta na masu o ya ni ka ni veikilai yadua, tamata yadua, e dua na ka e sega na tamata me takosova rawa, ni ko veivosaki yani kei Tamamu mai Lomalagi ena yaca ni Turaga o Jisu Karisito. Mo daumasumasu. Kerea vua na Turaga me vosota na nomu ivalavala ca. Kerea vua na Turaga me vukei iko. Kerea vua na Turaga me vakalougatataki iko. Kerea vua na Turaga me vukei iko mo kila rawa na nomu sasaga dodonu. … Kerea vua na Turaga na veika bibi taucoko sa ka bibi sara vei iko ena nomu bula. Sa tu vakarau o Koya me na veivuke mai. Kakua vakadua ni guilecava o ya.¹³

Na masu vakamatavuvale ena veimuataki yani ki na cakamana ki na tamata yadua, matavuvale, kei na itikotiko raraba.

Sa gadrevi kina me vakamatatataki vou tiko na dina, itovo, kei na caka dodonu ena noda gauna oqo. Ena gauna walega eda na tara cake tale ena noda bula na caka dodonu ni sa usutu ni bula dina ni tamata sa na qai yaco me veisau na ituvaki ni noda gauna. Na taro eda na tarogi keda kina, Meda na tekivu evei?

Au vakacegu ni dodonu ga meda tekivu ena noda kila na Kalou ni sa Tamada Tawamudu, na noda veiwekani kei Koya ni da sa Luvena, kei na noda veivosaki kei Koya meda kila na Nona itutu vaka-Tui, kei na noda kerea tikoga na Nona veidusimaki ki na noda bula raraba.

Au vakatura ni noda lesu ki na ivakarau makawa ni masu, masu vakamatavuvale ena tikotiko ni tamata, sa dua vei ira na sala taumada me laurai na mate rerevaki sa vakarusa tiko na ivakarau tudei ni noda itikotiko raraba. Eda na sega ni namaka me yaco na caka mana ena dua ga na siga, ia ena tabatamata ena yaco na caka mana. …

E tiko e dua na ka ni da tekiduru ka masu e veisaqasaqa ki na ivakarau e vakamacalataka tiko o Paula: “viavialevu … qaqa sodrosodro, yalolevu.”

E tiko e dua na ka e nodrau ivakarau o tama kei tina kei ira na gone mera tekiduru ka masu vata ka na tagutuva laivi na mataqali itovo e vakamacalataka: “talaidredre kivei ira na nodra qase, … era na caca veiwekani.”

E tiko e dua na ka ni da kaciva na yaca ni Kalou e vakatikitikitaka e dua na ivakarau ni vosa veivakacacani kei na lomana vakalevu cake na marau ka vakalailai na Kalou. [Raica na 2 Timoci 3:1-4.]

Na gadreva na yalo vakatani, me vaka e vakamacalataka o Paula, ka sega ni vakavinavinaka, sa na takali yani, ni sa duavata mai na lewe ni matavuvale me vakavinavinakataka na Turaga ena vuku ni bula kei na vakacegu kei na veika kece sa tu vei ira. Ni ra sa vakavinavinakataka na Turaga me baleti ira vakai ira, sa na tauyavutaki ena loma ni matavuvale e dua na vakavinavinaka vou, e dua na veidokai vou, e dua na veivinakati vou vakai ira. …

Ni ra vakamamasu vua na Turaga ena vukudra na dravudravua, na vakaleqai, kei na tabakisobu, ena tubu e dua na loloma, e vakai koya ga ka dina, e veinanumi vei ira na tamata, yaco kina na veidokai, kei na gagadre ni nodra qaravi ni nodra leqa na tamata. Ena sega e dua me kerea na veivuke ni Kalou me vukea e dua na nona neiba e tiko leqa ke sega ni yalona dina me cakava e dua na ka me vukea kina o nona neiba o ya. Na cakamana cava ena yaco ki na nodra bula na gone e vuravura kevaka mera na tagutuva laivi na nodra kocokoco ka solia na nodra bula ena qaravi ira na tamata. Na sorenikau ena rawa ni cadra mai kina na vunikau veitaqomaki ka vuavuai vinaka oqo ena teivaki ka susugi cake vinaka ga ena nodra vakamamasu tiko ena veisiga na matavuvale. …

Au sega ni kila e dua na ka me vakamaravutaka cake na tiko yavavala ni matavuvale, ena dua na sala qaqa ena rawa me dokai na itubutubu e mua ki na talairawarawa, ka na vakayaco-ka ki na yalo ni veivutuni ka na vakatakalitaka vakalevu na revurevu ca ni matavuvale sa kasere, me vakataka na masu vata, vakatusai vata ni malumalumu ki vua na Turaga, ka vakatikori na veivakalougatataki ni Turaga ki na itikotiko kei ira era tiko kina. …

Na matavuvale sa isoqosoqo taumada ni itikotiko raraba. Na matavuvale sa daumasumasu sa inuinui ni dua na itikotiko raraba e vinaka cake. “Dou vakasaqarai Jiova ni sa kune rawa.” (Aisea 55:6).¹⁴

E tara na yaloqu … na vosa veilauti ni dua na [daukaulotu] gone. A kaya, “Sa mai vica na vula na noqu tiko eke. Au sega ni vulica rawa na vosa eke. Au sega ni taleitaki ira na tamata. Au lomaocaoca ena siga ka tagi ena bogi. Au a sa via mate. Au a volavola vei tinaqu ka kerea meu vakaiulubale meu sa lesu yani i vale. Oqo na isau ni nona ivola. A kaya mai: ‘Keitou sa masulaki iko tiko. E sega ni dua na siga sa dromu yani me keitou sega ni tekiduru vata ena masu ena mataka ni bera ni keitou katalau vakakina ena yakavi ni keitou vakarau moce ka masuta na Turaga me vakalougatataki iko. Keitou sa lolo talega me ikuri ni masu, kei na gauna e ratou masu kina o tacimu kei ganemu e ratou na kaya, “Tamai keitou Vakalomalagi, ni vakalougatataki Johnny … ka vukei koya me vulica rawa na vosa ka cakava na cakacaka sa kacivi kina me cakava.”’”

Sa qai mani kaya na cauravou oqo ni sa tagi toka, “Au na tovolea tale. Au na semata na noqu masu vata kei na nodratou kei na noqu lolo vata kei na nodratou.”

Ia, ni sa mai oti e va na vula, oqo na nona ivola vei au ka kaya, “Sa yaco e dua na cakamana. Sa yaco mai na vosa me dua na isolisoli mai vua na Turaga. Au sa vulica meu lomani ira na tamata ni vanua totoka oqo. Me sa vakavinavinakataki ga na Kalou ni nodratou masu na noqu matavuvale.”¹⁵

E rawa beka meda cakava me totoka cake na noda itikotiko? Io, ena noda masumasu tiko vakamatavuvale ki vua na iVurevure ni veika totoka dina taucoko. Eda rawa beka ni vaqaqacotaka na itikotiko raraba ka cakava me vanua vinaka cake meda tiko kina? Io, ena noda vaqaqacotaka na caka dodonu ni matavuvale ena tekiduru vata ena masu ka masuta na Kalou Cecere Sara ena yaca ni Luvena Daulomani.

e masu tiko na matavuvale — Sa rawa meda vaqaqacotaka na noda matavuvale ena noda tekiduru vata ena masu.

Na ivakarau oqo, na lesu ki na sokalou vakamatavuvale, sa teteva yani na veivanua kecega kei vuravura, ena yaco vakabibi ki na dua na itabatamata me tugutuva laivi na yalo butobuto veivakarusai. Ena vakalesua mai na cakadodonu, veidokai vakai keda, kei na dua na yalo ni vakavinavinaka e yalodra na tamata.¹⁶

Sa rui ka dredre beka na masu? Ena dredre beka mera vakayaloqaqataki na tama kei na tina mera tekiduru ka masu vata kei ira na luvedra lalai ka masuta yani na itikotiko ni Kalou mera vakavinavinakataka na veivakalougatataki, ka mera masulaki ira era tiko lomaocaoca vakakina vakai ira, ka mera qai kerea ena yaca ni iVakabula ka Dauveivueti kei vuravura? Sa ka kaukauwa dina na masu. Au sa rawa ni vakadinadinataka oqo ka sa rawa mo vakadinadinataka talega. Ena ka rarawa dina ki na matavuvale e sega ni taura vakabibi na ivakarau totoka ka rawarawa oqo.¹⁷

Ke tiko e dua vei kemuni o ni sega tiko ni masu vakamatavuvale, me sa tekivu nikua na ivakarau oqo, mo dou tekiduru vata ena masu, ke dou rawa ni cakava, ena veimataka kei na veiyakavi, ka vosa vua na Turaga ka vakaraitaka na nomudou vakavinavinaka, ka me vakatikora na Nona veivakalougatataki kivei ira na vakaleqai e vuravura, ka vosa Vua ena vuku ni nomudou bula raraba.¹⁸

Oqo na noqu ivakadinadina ni kevaka ko ni na cakava na masu vakamatavuvale ena yalodina, dou na sega ni lesulala. Ena sega beka ni laurai rawa vakatotolo. Era na rairai sega ni vakamacalataki rawa. Ia era sa ka dina, ni Kalou “sa saumi ira talega era sa dauvakasaqarai koya.” (Iperiu 11:6).

Meda sa qai dinata meda sa ivakaraitaki ki vuravura ena ivakarau oqo ka vakayaloqaqataki ira na tamata mera na cakava vakakina.¹⁹

Sa gadrevi meda daumasumasu ka vakarorogo, ni na saumi mai na noda masu.

Kakua ni nanuma ni ko na qaqa ke o lako taudua. O sa gadreva sara na veivuke ni Turaga. Kakua ni lomalomarua mo tekiduru ka masu ena dua na vanua vakatikitiki ka vosa Vua. Sa qai dua na ka lagilagi ka totoka na masu. Vakasamataka mada. Eda sa rawa ni veivosaki dina kei na Tamada mai Lomalagi. Ena rogo mai o Koya ka sauma, ia e dodonu meda vakarorogo tiko ni sa vosa mai. E sega ni dua na ka sa rui bibi sara se dua na ka sa rui ka wale sara me sega ni tukuni Vua.²⁰

Masu vua na Turaga ka namaka tiko na kena isau. … Na leqa e tiko ena vuqa ni noda masu o ya ni da cauraka me vaka ga eda talevoni ka otataka na keda kakana—eda ota ga ka biuta na talevoni. Sa gadrevi meda vakananuma vakatitobu, vakasamataka, nanuma na veika eda sa masulaka kei na vuna ka qai vosa vua na Turaga me vaka ni rau veivosaki tiko e rua na tamata. “Dou mada mai, me tou veivosaki vata, sa kaya ko Jiova” (Aisea 1:18.)²¹

E sega ni dua na ka e veivuke vakalevu cake me vaka na noda biuta ki na liga ni Turaga. … Au sega ni lomalomarua meu kaya ni sa dausaumi mai na noqu masu. Au kila o ya. Au sega ni cakitaka. E dodonu meda masuta na veidusimaki ena gauna dredre oqo. … Na ka e totoka kina ni sega ni gadrevi mo tamata vuku mo qai masu. Ena vakarorogo o koya ki na domo sa yalomalumalumu sara. … Dou kaci vua na Turaga. Sa veisureti raraba tu o Koya, ka na sauma mai.²²

Vakadinata na kaukauwa kei na cecere ni masu. Sa dau sauma na Turaga na noda masu. Au kila o ya. Au sa raica ni yaco oqo ka baci yaco ka yaco tale. Na masu e kauti keda meda laki itokani vata kei na Kalou. E solia vei keda na madigi meda vosa Vua, ka vakavinavinakataki Koya me baleta na Nona veivakalougatataki cecere, ka kerea Vua na veidusimaki kei na veitaqomaki ni da lako ena salatu ni bula oqo. Na cakacaka cecere oqo, ka sa teteva tiko na vuravura taucoko, a teivaki na wakana ena masu ni dua na cauravou. A wilika o koya ena iVola Tabu ni matavuvale, “Ia kevaka sa lailai na vuku vua e dua vei kemudou, me kerea vua na Kalou, o koya sa solia vakalevu vei ira kecega na tamata, a sa sega ni dauveivakadirideini; ka na soli ga vua. Ia me kerekere ena vakabauta, me kakua ni vakatitiqa. Ko koya sa vakatitiqa, sa vaka na ua ni waitui, sa cagina ena cagi ka veitubuyaki.” (Jemesa 1:5–6). Sa ikoya oya na yalayala. E tiko beka e dua tale na yalayala ena vuravura oqo me cecere cake mai na kena o ya?²³

Kemuni na noqu itokani, mo daumasumasu, ka vakarorogo. O na sega beka ni rogoca e dua na domo. O na sega beka ni rogoca. Ia ena sala o sega ni vakamacalataka rawa, o na vakauqeti ka vakalougatataki. Ni sa yalataka vakaoqo na Turaga, “Raica e na vakatakila vei iko na Yalo Tabu … ena lako yani vei iko ko koya. …” [V&V 8:2.]

Mo daumasumasu ko na qai kila ni Kalou ena rogoca ka sauma mai. Sega ni vaka eda gadreva me sauma taucoko mai o Koya, ia ni toso na yabaki, ena yaco mai meda kila dina me vaka na cadra ni matanisiga ni sa rogoca ka sauma mai.²⁴

Maroroya nomu yalomalumalumu ka na cakava mo tekiduru ena masu, mo vakavinavinakataka na Nona kaukauwa kei na vinaka. Ena sega ni laivi iko. E rogoca na nomu masu. Ena sauma mai o Koya na nomu masu. Ena vakanomodi ni bogi, ko na rogoca na vosa malua ni Nona Yalo Tabu me dusimaki iko ena nomu veigauna ni lomaocaoca kei na leqa. Ena yaco mai vei iko na veigauna vakaoqori ka ni sa yaco talega vei ira na tamata kecega. Maroroya nomu vakabauta tiko na Kalou, ka na sega vakadua ni vakuwai iko. Ena sega vakadua ni vakanadakui iko.²⁵

Mo dau vakatara me nomu itokani o Tamamu mai Lomalagi, ni o koya o na masu kina.²⁶

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taro

Sa vukei iko beka vakacava na masu mo voleka cake yani kina vei Tamamu Vakalomalagi? Raicalesu na ivakasala nei Peresitedi Hinckley me baleta na veika me okati ena masu (raica na iwasewase 1). Ena gauna cava eso sa vukei iko kina na masu mo kunea na “vuku o sega ni rawata [vakai] iko”? Ena gauna cava sa kauta mai kina vei iko na masu na “vakacegu kei na karoni”? Na cava me yaco kina eso na masu me “veivosaki ni vakavinavinaka”?
Vakanananutaka vakatitobu na veivakalougatataki yadua e kaya o Peresitedi Hinckley ni rawa me yaco mai ni da masulaka vakamatavuvale (raica na iwasewase 2). Na cava eso na sala sa vakalougatataki kina na nomu matavuvale ni dou masu vata? Na cava eso na veivakataotaki ni kena vakayacori tiko na masu vakamatavuvale? Era na cakacaka vata vakacava na lewe ni matavuvale mera vorata rawa na veivakataotaki oqo?
Eda na vakayagataka rawa vakacava na ivakavuvuli nei Peresitedi Hinckley ena iwasewase 3 me vukea me vakaibalebale cake na noda masu? Na cava o sa bau vulica me baleta na sala sa dau sauma mai kina na Tamada Vakalomalagi na noda masu? Na cava na vuna e tiko kina ena masu na kaukauwa meda “itokani vata kei na Kalou”?

iVolanikalou Veisemati

Maciu 6:5–15; Luke 18:9–18; 2 Nifai 32:8–9; Alama 34:17–28; 37:36–37; 3 Nifai 18:15–25; V&V 19:28

Veivuke ena Vuli

“Raica vakarabailevu, ena wiliki vakatotolo ni ivola, wase, se vica na yatuvosa se ena talevi ni ulutaga. Raica mo kila vinaka na lewena kei na ivakaleka” (Vunautaka na Noqu Kosipeli [2004], 26). Sa rawa mo wilika wasoma e dua na kena iwase se kena iwasewase lalai me rawa ni ko na kila vakatitobu kina. Ni ko sa vakayacora, ko na raica kina e so na veivakararamataki bibi.