31. Efeso

Dagiti rebba ti teatro a Griego iti Efeso, a nangasabaan ni Apostol Pablo. Bayat dagiti panawen ti Baro a Tulag, nalatak ti Efeso iti intero nga am-ammo a lubong gapu iti nadaeg a templona a nabangon a pangdayaw iti diosa a pagano a Romano a ni Diana. Ti Efeso, a rebba itan, ket naminsan a kabisera ti Romano a probinsia ti Asia ken dakkel a sentro ti komersio. In-inut a rimmang-ay dagiti agpampanday iti pirak iti siudad iti negosioda gapu iti panaglakoda iti imahen ni Diana.

Dagiti Napapateg a Pasamak: Sinarungkaran ni Apostol Pablo ti Efeso iti asideg ti paggibusan ti maikadua a panagdaliasatna a kas misionario (Ara. 18:18–19). Iti maikatlo a panagdaliasatna, nagnaed iti siudad iti dua a tawen. Napilitan a pimmanaw gapu iti riribuk a pinarnuay dagiti agpampanday iti pirak a mapukpukawan iti pamastrekan bayat ti panangikasaba ni Pablo a maibusor iti panagdaydayaw ti sinsinan diosa a ni Diana (Ara. 19:1, 10, 23–41; 20:1). Ti teatro ti Efeso ti kadakkelan pay laeng a binangon dagiti Griego ken ti lugar a nakaipasanguan dagiti kakadua ni Pablo kadagiti mangriribuk (Ara. 19:29–31). Sinuratan ni Pablo dagiti kameng ti Simbaan iti Efeso bayat ti pannakaibaludna idiay Roma. Maysa kadagiti pito a sanga ti Simbaan ti Asia nga itudtudo ti libro ti Apocalipsis ket masarakan iti Efeso (Apoc. 1:10–11; 2:1).