2021
‘Ikai ha Ngaahi Fakafeʻātungia
ʻEpeleli 2021


“‘Ikai ha Ngaahi Fakafeʻātungia,” Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú, ʻEpeleli 2021, 14–17.

‘Ikai ha Ngaahi Fakafeʻātungia

Kuo maʻu ʻe ha ongo talavou mei Uāsingatoni, USA ha ngaahi founga ke ngāue tokoni ai neongo ʻa e ngaahi fakangatangata fakaesinó.

ʻĪmisi
ko ha talavou

ʻŪ laʻitā ʻo e ngaahi koló mei he Getty Images

Naʻe kamata ako ʻe ʻOsitini Nīkolo ʻa e talanoa fakaʻilonga nimá ʻi hono taʻu 18. Naʻe kamata ke ne ʻalu ki he vaʻa fakalotofonua ʻo e Tulí pea aʻu ʻo ne lesisita ke toʻo ha ngaahi kalasi ʻi he kolisi fakakoló. Ka ʻoku ʻikai tuli ʻa ʻOsitini ia.

ʻOku pehē ʻe ʻOsitini, “Naʻe fāʻeleʻi mai pē au naʻe faingataʻa ʻeku leá.” “Kuó u manavasiʻi ke faʻa lea ʻi he kotoa ʻo ʻeku moʻuí koeʻuhí ko e toutou nenu ʻeku leá mo e ʻikai ke u lava ʻo puʻaki lelei ʻa e leá [malava ke puʻaki ʻa e ngaahi ongo kotoa ʻi he ʻū leá ke mahino lelei]. Ka ʻoku ʻikai ke u mā. ʻOku ou fiefia ʻi he ngaahi tūkunga fakasōsialé, ʻoku ʻikai pē ke u faʻa lea ʻo hangē ko e niʻihi kehé.”

Taimi ʻe niʻihi ʻoku lava ha ngaahi miniti pea toki puʻaki mai ʻe ʻOsitini ʻa e meʻa ʻoku lausekoni pē hono vahevahe ʻe he niʻihi kehé. Ka kuo ʻikai teitei taʻofi ai ia mei haʻane fakatuʻamelie mo kau kakato ki he akó pe siasí. Pea neongo ʻokú ne ongoʻi manavasiʻi he taimi ʻe niʻihi, ka ʻokú ne fakahaaʻi mai ʻa e loto-toʻá.

ʻOku pehē ʻe he pīsope ʻo e uooti ʻa ʻOsitiní, Lotisā Piketi, “ʻOku ʻikai ke ne manavahē.”

“Naʻá ku faʻa hoko ko ʻene faiako semineli. Naʻe ʻikai ke ne ilifia neongo ʻa e foʻi moʻoni ko ia naʻe lava ke fakamataliliʻi iá. Pea naʻe ʻi ai ha kau mēmipa ʻo e kalasí ne nau kiʻi fakahaaʻi ʻenau fakapikoʻiá ʻaki honau matá, ka naʻe ʻikai ke ne ilifia ke kau, ʻoatu ha ngaahi tali, lotu, mo fai ha ngaahi meʻa kehe ʻi he kalasí.”

Pea ʻoku moʻoni ia. ʻOku ʻikai ngata pē ʻi he loto-toʻa ʻa ʻOsitiní ka ʻoku toe angaʻofa foki. Ka ʻoku ʻikai ʻuhinga ia ʻoku faingofua ʻa e meʻa kotoa.

Ui ki he Ngāué

Naʻe ʻilo ʻe ʻOsitini ʻe hoko ʻa e ngāue fakafaifekaú ko ha meʻa ʻe faingataʻa.

Naʻe pehē ʻe ʻOsitini, “ʻI heʻeku fakakaukau ko ia ke u ngāue fakafaifekau taimi kakató, naʻá ku ʻiloʻi te u lava ʻo lavameʻa ʻi ha ngāue fakafaifekau tokoni, ka naʻá ku hohaʻa ki heʻeku ngāue faifekau malanga taimi kakató. Ka neongo ia, ne u ʻiloʻi ko ha feituʻu pē naʻe ui au ki ai ʻe he ʻEikí ko e feituʻu ia te Ne lava ʻo fakaʻaongaʻi lelei taha ai aú.”

Kia ʻOsitiní, ko e meʻa pē ia ke fakakaukauʻi ʻa e hala lelei tahá.

ʻI ha Sāpate ʻe taha, naʻe fakaʻau ke toe mahino ange ʻa e fakahinohinó. Naʻe ʻaʻahi ʻa e palesiteni fakasiteiki ʻa ʻOsitiní ki he uooti ʻa ʻOsitiní, pea naʻe tāpuakiʻi ʻe ʻOsitini ʻa e sākalamēnití. Kimuʻa peá ne fakaʻosi e lotú, naʻe maʻu ʻe he palesiteni fakasiteikí mo Pīsope Piketi ʻa e ongo fakalaumālie tatau.

Naʻe pehē ʻe Pīsope Piketi, “Naʻá ma tafoki ʻo fesiofaki mo e fakakaukau tatau tofu pē. ʻOku totonu ke ne ako ʻa e talanoa fakaʻilonga nimá!”

ʻI hono vahevahe ange pē ʻe Pīsope Piketi mo Palesiteni Makolo ʻena fakakaukaú, naʻe pehē ʻe ʻOsitini, “Naʻe ʻikai ke u toe manavasiʻi ke ʻalu ʻo ngāue fakafaifekau. Naʻá ku ʻiloʻi ne u fie hoko ko ha faifekau ASL [Talanoa Fakaʻilonga Nima Faka-ʻAmeliká].”

Naʻe kamata ʻalu ʻa ʻOsitini ki ha vaʻa fakalotofonua ʻo e Tulí mo toʻo ha ngaahi kalasi talanoa fakaʻilonga nima ʻi he kolisi fakakoló. Ko e moʻoni, naʻe ʻikai pē ha fakapapauʻi ia, ka naʻá ne ngāue faivelenga mo teuteuʻi ia telia naʻa finangalo ʻa e ʻEikí ke ne ngāue fakafaifekau ʻi he Misiona ASL.

ʻI he ʻaho 26 ʻo Sepitema 2019, naʻe maʻu ai ʻe ʻOsitini hono uiuiʻi fakamisioná—ko ha misiona ASL taʻu ʻe ua ki Phoenix, Arizona, USA.

Naʻe pehē ʻe Pīsope Piketi, “ʻOku ou fakaʻamu ange naʻá ke lava ʻo vakai ki hono fofongá. Fiefia. Fiefia haohaoá. Naʻá ne fakamoʻoni hingoa pea naʻe fakatonu lea ʻene faʻeé ʻi heʻene fakaava ʻa e ʻīmeilí. Naʻá ne kaikaila fiefia … fakataha mo ha tautā nima.”

ʻOku pehē ʻe ʻOsitini, “ʻOku ou fiefia. ʻOku fakafiefia ʻa e lahi ʻo e ngaahi founga ke ngāue aí.”

ʻĪmisi
kau faifekaú

Ko ʻEletā ʻOsitini Nīkolo mo hono fuofua hoa faifekaú

ʻĪmisi
kau faifekaú

“ʻOku ʻi ai ha misiona ʻa e ʻEikí maʻau ʻa ia te ke lava ʻo fakahoko ai ha liliu.”

ʻĪmisi
kau faifekaú

Ko ha talitali māfana ki he misiona Phoenix, Arizona!

Feʻiloaki mo Tonaveni

ʻĪmisi
ko ha talavou

Naʻe fāʻeleʻi ʻa Tonaveni Soleniseni ʻoku ngāvaivai hono uouá, ko ha tūkunga ia ʻoku ʻikai maʻu ʻe he sinó ha polotini (protein) feʻunga ke toe langaki ʻa e ngaahi uouá. Naʻe maʻu ia ʻi hono taʻu 7. ʻOku pehē ʻe Tonaveni, “Naʻá ku toki lava ʻo lue ʻi hoku taʻu 11, ka ne u haʻisia ki he heka saliote teketeké talu mei ai.”

ʻOku fie maʻu ha fuʻu taimi lōloa ange maʻa Tonaveni ke ne fai ʻa e ngaahi meʻa angamahení, hangē ko e tuʻu mei he mohengá, teuteú, pe teuteu ʻa e ngaahi meʻatokoní.

ʻOku pehē ʻe Tonaveni, “Kuó u ako moʻoni ke ʻoua naʻá ku toʻo maʻamaʻa ha meʻa. ʻOku ou houngaʻia foki ʻi he niʻihi kehé mahalo ʻoku nau faingataʻaʻia ange ʻiate au ʻi hono fakahoko ʻo e ngaahi meʻá ni.”

ʻOku pehē ʻe he faʻē ʻa Tonavení, “Neongo hono ngaahi fakangatangata fakaesinó, ka kuo teʻeki ai ke ne tuku ke hanga ʻe hono tūkungá ʻo taʻofi ia mei hono fakahoko ha faʻahinga meʻa pē ʻokú ne vilitaki ke faí. ʻOkú ne fakahaaʻi ha loto-toʻa makehe ʻi he fehangahangai mo e taʻepau maʻu peé. ʻOkú ne maʻu ha loto-falala fakalongolongo pē kiate ia pea ʻokú ne SAI PĒ ʻi heʻene kehé.”

ʻĪmisi
kau faifekaú

Naʻe kau ʻa Tonaveni ki he polokalama Sikautí.

ʻĪmisi
kau faifekaú

Fiefia ʻi ha heka vaka ʻi Uāsingatoni!

Ko e Ngāue ʻi he Fale ʻo e ʻEikí

ʻOku pehē ʻe Tonaveni, “Naʻe ʻosi mahino pē ko e ngāue fakafaifekau malanga taimi kakató ʻe ʻikai malava. Pea naʻá ku saiʻia pē ai. Naʻá ku tali ia.”

Ka ne fanongo ʻa Tonaveni mo hono fāmilí ki he ngāue fakafaifekau tokoní.

“Naʻa mau fetuʻutaki ki heʻemau kouʻōtineita ʻo e ngāue fakafaifekau tokoni fakaʻēliá. Naʻe pehē ʻe Tonaveni, “Naʻa mau talaange ʻa e meʻa te u lava ʻo fakahokó.” Naʻá ne tokoniʻi au ke u ʻilo ʻa e faingamālie totonú. Mei ai, naʻá ne ngāue leva mo ʻeku palesiteni fakasiteikí mo e pīsopé ke fakaʻosi ʻa e ngāué.”

Naʻe ʻikai fuoloa kuo fakahū ʻe Tonaveni ʻene ʻū foomu ngāue fakafaifekaú. Naʻe ʻikai fuoloa kuo maʻu hono uiuiʻí ke ngāue fakafaifekau ʻi he Temipale Seattle Washington. Naʻe vaheʻi ia pea hili iá naʻá ne ngāue ʻi he temipalé ʻi he ʻaho ʻe nima ʻi he uike.

“Ne u kiʻi manavasiʻi ʻi he kamataʻangá. Ne mau fakataha mo e palesiteni temipalé mo e tauhi lekōtí ʻi ha uike ʻe taha kimuʻa peá u kamatá. Naʻe vaheʻi au ko ha taha ngāue ouau, pea naʻe fakaʻaliʻali mai ʻe he tauhi lekōtí ʻa e ngaahi meʻa te u faí. Ko ia naʻe fakanonga lahi ai ʻeku loto-tailiilí. Pea ʻi heʻeku kamatá pē, naʻe ʻikai ko ha meʻa ia ke u hohaʻa ki ai. Naʻá ku saiʻia ʻi he miniti kotoa pē.”

Ka ʻoku ʻikai hoko mai ʻene ngāué taʻe kau ai ʻa e feilaulaú mo e ngaahi faingataʻá.

“Ko e ʻā haké ko ha faingataʻa ia ʻe taha, ka ʻoku ou fakapapauʻi pē ʻoku ʻikai ke fuʻu tōmui ʻeku mohé. ʻOku ou faʻa lava pē ʻo tuʻu faingofua hake ʻo ʻalu ki he temipalé pea fai e meʻa kotoa pē ʻoku nau fie maʻu ke u faí.” Ka ko e ʻā pongipongí ko e kamataʻangá pē ia. Ko hono hokó, ko e tauʻanga pasí, ʻa ia ʻoku fononga ai ʻa Tonaveni ʻi he fefonongaʻaki ʻa e kakaí ki he temipalé mo e fokí, ʻo fononga ʻi ha meimei houa ʻe tolu he ʻaho pea taimi ʻe niʻihi ʻoku lōloa ange, ʻo makatuʻunga ʻi he ʻeá.

ʻOku pehē ʻe heʻene faʻeé, “ʻOku ʻikai ke ne vakai ki he meʻa ni ko ha feilaulau.” ʻOkú ne ʻalu ʻi he ʻuhá, sinoú, pe laʻaá. ʻOku ʻikai ke ne loto ke liʻaki ha ʻaho, he ʻokú ne ʻiloʻi ʻoku falala ʻa e kakaí kiate ia pea ʻokú ne ʻiloʻi hono mahuʻinga ʻo ʻene ngāué.”

ʻOku pehē ʻe Tonaveni, “ʻOku ou saiʻia hono tokoniʻi ʻa e kakaí ke nau ongoʻi ʻoku talitali lelei kinautolú. Kuo tokolahi ha kakai naʻa nau fakamālō mai heʻeku tokoní, pea neongo ʻoku ou fakahoko ʻa e ngāue ʻe lava pē ʻe ha taha ngāue ouau kehe ʻo fakahoko, ka ʻoku ou ongoʻi fiefia ʻi heʻeku ʻiloʻi te u lava ʻo tokoni ke nau fiefia.”

Neongo ʻoku ʻikai ngāue ʻa Tonaveni mo ʻOsitini ʻi he ngaahi founga naʻá na ʻuluaki palani ki aí, ka ʻokú na fakatou ngāue ʻi he founga tofu pē ʻoku finangalo ki ai ʻa e ʻEikí ke na ngāue aí—ʻi Heʻene foungá.

ʻOku nofo ʻa e tokotaha naʻá ne fai ʻa e talanoá ʻi Uāsingatoni, USA.

Paaki