Երբեք մի լքեք Նրան

Նիլ Լ. Անդերսեն

Երբ դուք ընտրեք չվիրավորվել կամ ամաչել, դուք կզգաք Նրա սերը և հավանությունը: Դուք կիմանաք, որ ավելի շատ եք Նրան նմանվում:

Իմ սիրելի եղբայրներ և քույրեր ողջ աշխարհում, ես իմ խորը հիացմունքն եմ արտահայտում այն հավատքի և քաջության համար, որ տեսնում եմ ձեր կյանքում: Մենք ապրում ենք խիստ ուշագրավ, սակայն դժվարին մի ժամանակաշրջանում:

Տերը նախապես տագնապի ազդանշան է ուղարկում մեզ վտանգների դեմ:

Տերը մենակ չի թողել մեզ Նրա մոտ վերադառնալու մեր որոնումներում: Լսեք Նրա նախազգուշացնող խոսքերը, որոնք նախապես տագնապի ազդանշան են տալիս. «Զգուշացեք, արթուն կացէք եւ աղոթք արեք»:¹ «Զգուշացեք, չլինի թե խաբվեք»:² «Աչալուրջ և զգույշ պիտի լինեք»:³ «Զգույշ կացեք որ միգուցէ … ընկնեք ձեր հաստատությունիցը»:⁴

Մեզանից ոչ ոք ապահովագրված չէ աշխարհի ազդեցություններից: Տիրոջ խորհուրդը մեզ զգույշ է պահում:

Դուք պիտի որ հիշեք Հիսուսի փորձառությունը Կափառնայումում, երբ աշակերտները, ովքեր հետևել էին Փրկչին, չկամեցան ընդունել, որ Նա Աստծո Որդին էր: Սուրբ գրությունն ասում է. «Սորանից յետոյ Նորա աշակերտներից շատերը … այլևս ման չէին գալիս Նորա հետ»:⁵

Այդ ժամանակ Հիսուսը դիմեց Տասներկուսին և հարցրեց. «Մի՞թե դուք էլ ուզում էք գնալ»:⁶

Մի՞թե դուք էլ ուզում եք գնալ:

Իմ մտքում ես այդ հարցին շատ անգամներ եմ պատասխանել. «Բացարձակապես ոչ: Ոչ ես: Ես Նրան երբեք չեմ լքի: Ես այստեղ եմ հավիտյան»: Ես գիտեմ, որ դուք նույն ձևով եք պատասխանել:

Բայց «Մի՞թե դուք էլ ուզում եք գնալ» հարցը ստիպում է մեզ մտածել մեր իսկ խոցելիության մասին: Մենք հասկանում ենք, որ կյանքը հոգևոր զբոսախնջույք չէ: Մեկ այլ առիթով ասած Առաքյալների խոսքերը հանդարտորեն գալիս են մեր միտքը. «Միթե ե՞ս եմ, Տեր»:⁷

Մենք մկրտության ջրերն ենք մտնում ուրախությամբ և ակնկալիքով: Փրկիչը կանչում է մեզ. «Եկեք ինձ մոտ»⁸,և մենք արձագանքում ենք՝ վերցնելով մեզ վրա Նրա անունը: Ոչ մեկը մեզանից չի ուզում որ ճամփորդությունը կարճ սիրախաղ լինի հոգևորության հետ, կամ նույնիսկ մի աչքի ընկնող բայց ավարտված գլուխ: Սակայն հետևորդ լինելու ճանապարհը հոգեպես սրտով թույլերի համար չէ: Հիսուսն ասել է.«Սիրիր քո Տեր Աստծուն քո բոլոր սրտովը քո բոլոր անձովը եւ քո բոլոր մտքովը»:⁹ «Ով որ ուզում է իմ ետեւից գալ,- ասաց նա,- թող իր անձն ուրանայ եւ իր խաչը վեր առնէ, եւ իմ ետեւից գայ»:¹⁰

Երբ հետևում ենք Փրկչին, անկասկած կլինեն մարտահրավերներ, որոնց կհանդիպենք մենք: Հավատքով մոտենալու դեպքում այս մաքրագործող փորձառությունները օգնում են ավելի խորը դարձի գալ Փրկչի իրականությանը: Աշխարհիկ տեսակետից այս նույն փորձառությունները մշուշապատում են մեր տեսադաշտը և թուլացնում մեր վճռականությունը: Մեր սիրուն և հիացմունքին արժանացած որոշ անձինք սահում են նեղ և անձուկ արահետից և «այլևս չեն քայլում Նրա հետ»:

Ինչպե՞ս ենք հավատարիմ մնում:

Ինչպե՞ս ենք հավատարիմ մնում Փրկչին,Նրա ավետարանին և Նրա քահանայության արարողություններին: Ինչպե՞ս ենք զարգացնում հավատք և ուժ՝ Նրան երբեք չլքելու համար:

Հիսուսն ասել է. «Եթե դարձի չգաք և չլինիք երեխաների նման, չէք մտնիլ երկնքի արքայությունը»:¹¹ Մեզ անհրաժեշտ է երեխայի հավատացող սիրտ:

Նրա Քավության զորության միջոցով մենք պետք է դառնանք «ինչպես մի երեխա՝ ենթարկվող, հեզ, խոնարհ, համբերատար, սիրով լի, հոժար ենթարկվելու բոլոր բաներին, որոնք Տերը հարմար է տեսնում բերել [մեզ] վրա, ճիշտ ինչպես երեխան է ենթարկվում իր հորը»:¹² Սա սրտի հզոր փոփոխությունն է:¹³

Մենք շուտով տեսնում ենք, թե ինչու է սրտի փոփոխությունն անհրաժեշտ: Երկու խոսքեր ապագա վտանգի ազդանշան են՝ վիրավորվել և ամաչել բառերը:

Ընտրեք չվիրավորվել

Նրանց, ովքեր անհանգստացած էին Փրկչի աստվածայնության պատճառով, Հիսուսը հարցրեց. «Դա [վիրավորո՞ւմ] է ձեզ»:¹⁴ Սերմնացանի առակում Հիսուսը նախազգուշացրեց. «Նա … ժամանակավոր է [համբերում], [բայց] երբոր նեղութիւն կամ հալածանք են լինում այն խոսքի համար, շուտով [վիրավորվում] է»:¹⁵

Վիրավորվելը գալիս է բազմաթիվ ուղիներով և միշտ էլ լինում են վիրավորվելու առիթներ: Մարդիկ, ում մենք հավատում ենք, հիասթափեցնում են մեզ: Մենք ունենում ենք անսպասելի դժվարություններ: Մեր կյանքը չի ստացվում ճիշտ այնպես, ինչպես մենք էինք սպասում: Մենք սխալներ ենք թույլ տալիս, զգում ենք անարժան և անհանգստանում թե արդյոք կներվենք: Մեզ անհասկանալի է վարդապետական ինչ որ հարց: Մենք իմանում ենք ինչ որ բան, որն ասվել է 150 տարի առաջ Եկեղեցու ամբիոնից, որը մեզ նեղսրտություն է պատճառում: Մեր երեխաներին անազնվորեն են վերաբերվում: Մեզ անտեսում են կամ թերագնահատում: Կարող են լինել հարյուր և մի բան, յուրաքանչյուրը մեզ համար շատ իրական այդ պահին:¹⁶

Մեր թուլացած պահերին հակառակորդը ջանում է գողանալ մեր հոգևոր խոստումները: Եթե մենք աչալուրջ չլինենք, մեր վնասված երեխայական հոգին ետ կքաշվի դեպի ցուրտ, խավար պատյանը մեր նախկին եսի, թողնելով ետևում Փրկչի ջերմ, ապաքինող լույսը:

Երբ Փարլի Փ. Փրատը 1835 թվականին անազնվորեն դատվեց՝ բերելով սրտնեղություն և ամոթ իրեն և իր ընտանիքին, Մարգարե Ջոզեֆ Սմիթը խորհուրդ տվեց. «[Փարլի], … քայլիր ոտքիդ տակ գցելով այդպիսի բաները … [և] Ամենազոր Աստված կլինի քո հետ»:¹⁷

1830 թվականին Ֆրեդերիկ Գ. Ուիլյամսը, մի նշանավոր բժիշկ, մկրտվեց: Նա անմիջապես իր տաղանդներն ու բարգավաճումը տրամադրեց Եկեղեցուն: Նա դարձավ Եկեղեցու առաջնորդներից: Նա նվիրատվություն կատարեց Կիրթլենդի Տաճարի համար: 1837 թվականին ընկնելով այդ ժամանակների դժվարությունների մեջ Ֆրեդերիկ Գ. Ուիլյամսը լուրջ սխալներ թույլ տվեց: Տերը մի հայտնության մեջ հայտարարեց, որ «[նրա] օրինազանցությունների հետևանքով [իր] նախկին դիրքը [Եկեղեցու ղեկավարությունում] վերցվում է [նրանից]»:¹⁸

Գեղեցիկ դասը, որը մենք սովորում ենք Ֆրեդերիկ Գ. Ուիլյամսից այն է, որ «ինչպիսին էլ որ լինեին նրա անձնական թուլությունները, նա ուներ բնավորության ուժ վերանորոգելու իր հավատարմությունը Տիրոջ հանդեպ, մարգարեի և … Եկեղեցու հանդեպ, երբ այնքան հեշտ էր դառնությամբ մակուսանալը»:¹⁹ 1840 թվականի գարնանը նա ներկայացավ գերագույն համաժողովին, խոնարհաբար ներողություն խնդրելով իր նախկին վարմունքի համար և արտահայտելով իր վճռականությունը կատարելու Աստծո կամքն ապագայում: Նրա գործը ներկայացվեց Հայրում Սմիթի կողմից և նա անհապաղ ներվեց: Նա մահացավ որպես Եկեղեցու հավատարիմ անդամ:

Ես վերջերս հանդիպեցի Բրազիլիայի Ռեսայֆի Տաճարի նախագահին, որի անունը Ֆրեդերիկ Գ. Ուիլյամս է: Նա վերհիշեց, թե իր նախապապի վճռական բնավորությունը ինչպես օրհնեց իր ընտանիքին և նրա հարյուրավոր հետնորդներին:

Ընտրեք չամաչել

Վիրավորվելը մի քայքայիչ ընկերակից ունի, որը կոչվում է ամաչել:

Մորմոնի Գրքում մենք իմանում ենք կենաց ծառի Լեքիի տեսիլքի մասին: Տեսիլքը պատմում է այն ազնիվ հոգիների մասին, ովքեր [մղվում էին] առաջ խավարի մշուշի միջով, կառչած երկաթե ձողից» հասնելով և «[ճաշակելով] ծառի պտղից»:²⁰

Նեփին նկարագրեց ծառը որպես «Աստծո սեր»,²¹ որը, տալով պտուղ, «լցրեց հոգին չափազանց մեծ ուրախությամբ»:²²

Պտղից ճաշակելուց հետո Լեքին տեսավ «մեծ ու ընդարձակ մի շենք … լի մարդկանցով … թե ծեր, թե երիտասարդ, թե այր թե կին, և նրանց հագուստները… չափազանց պճնագեղ էր, և նրանք … ծաղրելով և [արհամարանքի] մատով ցույց [էին] տալիս դեպի նրանց, ովքեր հասել և ճաշակում էին պտղից»:²³ Հրեշտակը բացատրեց, որ ծաղրը, ծանակը, արհամարհանքի մատերը ներկայացնում էին աշխարհի հպարտությունն ու իմաստությունը:²⁴

Նեփին պարզապես հայտարարեց. «Մենք ուշադրություն չդարձրեցինք նրանց վրա»:²⁵

Դժբախտաբար եղան ուրիշները, ում քաջությունը դավաճանեց: Սուրբ գրությունն ասում է. «Պտղից համտես անելուց հետո նրանք ամաչեցին, նրանց պատճառով, ովքեր ծաղրի էին ենթարկում իրենց, և նրանք հեռացան դեպի արգելված ուղիներ և կորան»:²⁶

Որպես Քրիստոսի աշակերտներ մենք առանձին ենք կանգնած աշխարհից: Կարող են լինել դեպքեր, երբ մենք անհարմար ենք զգում, երբ արհամարհանքի մատը ծաղրում է և վանում այն, ինչը սրբազան է մեզ համար:²⁷ Նախագահ Թոմաս Ս. Մոնսոնը խորհուրդ է տվել «Մինչև ձեր վկայության արմատները լավ չամրանան, ձեզ համար դժվար կլինի դիմանալ նրանց ծաղրին, ովքեր մարտակոչ են նետում ձեր հավատքին»:²⁸Նեփին ասաց. «[Ուշադրություն] մի դարձրեք նրանց»:²⁹ Պողոսը հորդորեց.«Աստուած չտուավ մեզ երկչոտութեան հոգի, … ամոթ մի համարիր մեր Տիրոջ վկայութիւնը»:³⁰ Մենք երբեք չենք լքում Նրան:

Երբ անցյալ տարի ուղեկցում էի Նախագահ Դիտեր Ֆ. Ուխդորֆին Արևելյան Եվրոպալում, ես հիացած էի Սրբերի հավատքով և խիզապությանբ: Ուկրաինայում քահանայության առաջնորդներից մեկը պատմեց մեզ իր մկրտությունից ընդամենը վեց ամիս անց 1994 թվականի գարնանը ճյուղի նախագահություն կանչվելու մասին: Սա պահանջում էր հանրայնացնել հավատքը և օգնել գրանցել Եկեղեցին Դնեպրոպետրովսկ քաղաքում: Դա մի անկայուն ժամանակաշրջան էր Ուկրաինայում և Քրիստոսի և վերականգված ավետարանի հանդեպ բացահայտ հավատք ցույց տալը կարող էր նշանակել դժվարություն, ներառյալ որպես օդաչու իր աշխատանքը կորցնելու հավանականությունը:

Քահանայության առաջնորդն ասաց մեզ, «Ես աղոթում էի և աղոթում: Ես ունեի վկայություն և ես ուխտ էի կապել: Ես գիտեի, թե Աստված ինչ էր ուզում որ ես անեի»:³¹ Խիզախությամբ նա և իր կինը առաջ գնացին հավատքով, չամաչելով Հիսուս Քրիստոսի ավետարանի համար:

Ում շատ է տրված, նրանից շատ է պահանջվում

Ոմանք հարցնում են. «Մի՞թե ես պետք է այդքան տարբեր լինեմ մյուսներից»: «Կարո՞ղ եմ Քրիստոսի աշակերտը լինել առանց այդքան շատ մտածելու իմ վարքի մասին», «Մի՞թե չեմ կարող սիրել Քրիստոսին առանց պահելու մաքրաբարոյության օրենքը», «Չեմ կարո՞ղ սիրել Նրան և անել ինչ ուզում եմ կիրակի օրը»: Հիսուսը տվեց մի պարզ պատասխան. «Եթե ինձ սիրում էք, իմ պատվիրանքները պահեցեք»:³²

Ոմանք հարցնում են. «Մի՞թե չկան այլ հավատքի պատկանող շատ մարդիկ, ովքեր սիրում են Քրիստոսին»: Իհարկե կան: Այնուամենայնիվ որպես Հիսուս Քրիստոսի Վերջին Օրերի Սրբեր, ունենալով վկայություն Նրա իրականաության վերաբերյալ, ոչ միայն Աստվածաշնչից, այլ Մորմոնի Գրքից, իմանալով, որ Նրա քահանայությունը վերականգվել է երկրի վրա, Նրան հետևելու ուխտեր կապած լինելով և ստացած լինելով Սուրբ Հոգու պարգևը, օժտված լինելով զորությամբ Նրա սուրբ տաճարում և լինելով մասնակից Նրա փառահեղ վերադարձի նախապատրաստմանը, մենք չենք կարող համեմատվել նրանց հետ, ովքեր դեռ չեն ընդունել այս ճշմարտությունները. «Նրանից, ում շատ տրվել է, շատ էլ պահանջվում է»:³³

Տերն ասել է. «Դու կարող ես ընտրել քեզ համար»:³⁴

Ես խոստանում եմ, երբ դուք ընտրեք չվիրավորվել կամ ամաչել, դուք կզգաք Նրա սերը և հավանությունը: Դուք կիմանաք, որ ավելի շատ եք Նրան նմանվում:³⁵

Արդյո՞ք մենք ամեն ինչ կհասկանանք: Իհարկե ոչ: Մենք որոշ հարցեր կդնենք դարակում՝ դրանք ավելի ուշ ժամանակահատվածում հասկանալու համար:

Արդյո՞ք ամեն ինչ ազնիվ կլինի: Չի լինի: Մենք կընդունենք որոշ բաներ, որոնք չենք կարող կարգավորել, և կներենք ուրիշներին, երբ դա ցավ կպատճառի:

Արդյո՞ք մեկուսացված կզգանք երբեմն մեզ շրջապատող մարդկանցից: Բացարձակապես:

Արդյո՞ք կապշենք, երբեմն տեսնելով մի քանիսի բարկությունը Տիրոջ Եկեղեցու հանդեպ և նրանց ջանքերը թույլերի մաքառող հավատքը կողոպտելիս:³⁶ Այո: Բայց սա չի արգելի Եկեղեցու աճը կամ ճակատագիրը, ոչ էլ այն պետք է խանգարի մեր՝ Տեր Հիսուս Քրիստոսի աշակերտներից յուրաքանչյուրիս հոգևոր աճը:

Երբեք մի լքեք Նրան

Ես սիրում եմ հայտնի օրհներգի այս խոսքերը.

Հոգին, որ Հիսուսին է ապավինել հանգիստ առնելու,

Ես չեմ կարող թողնել ոսոխներին նրա,

Այն հոգուն, եթե նունիսկ դժոխքը ողջ դողա,

Ես երբեք, երբեք, երբեք, ոչ երբեք,

Ես երբեք, ոչ երբեք, նրան չեմ լքի, երբեք:³⁷

Կատարելությունը չկա այս կյանքում, բայց մենք հավատք ենք գործադրում առ Տեր Հիսուս Քրիստոսը, և պահում մեր ուխտերը: Նախագահ Մոնսոնը խոստացել է. «Եթե ձեր վկայությունն անընդհատ սնուցվում է, այն ձեզ ապահով կպահի»:³⁸ Մենք ամեն օր խորը մղում ենք մեր հոգևոր արմատները սուրբ գրությունների մեջ՝ սնվելով Քրիստոսի խոսքերով: Մենք վստահում ենք կենդանի մարգարեների խոսքերին, որոնք մեր առջևում են դրված՝ մեզ ցույց տալու ուղին: Մենք աղոթում ենք և աղոթում և լսում Սուրբ Հոգու հանդարտ ձայնը, որը խաղաղություն է խոսում մեր հոգուն և առաջնորդում մեր ընթացքը: Ինչ մարտահրավերներ էլ որ հայտնվեն, մենք երբեք, երբեք չենք լքում Նրան:

Փրկիչը հարցրեց Իր Առաքյալներին. «Մի՞թէ դուք էլ ուզում էք գնալ»:³⁹

Պետրոսը պատասխանեց.

«Տեր, ո՞ւմ մոտ գնանք. Յաւիտենական կեանքի խոսքեր ունիս դու:

Եւ մենք հաւատացինք եւ ճանաչեցինք թէ դու ես Քրիստոսը՝ կենդանի Աստուծոյ Որդին»:⁴⁰

Ես ևս ունեմ այդ վկայությունը: Եվ դա ես վկայում եմ Հիսուս Քրիստոսի անունով, ամեն:

1. Մարկոս ԺԳ.33:

2. Վարդապետություն և Ուխտեր 46.8:

3. Վարդապետություն և Ուխտեր 42.76:

4. Բ Պետրոս 3.17:

5. Հովհաննես 6.66:

6. Հովհաննես 6.66:

7. Մատթեոս 26.22:

8. 3 Նեփի 9.14:

9. Մատթեոս 22.37:

10. Մարկոս 8.34:

11. Մատթեոս 18.3; տես նաև Մարկոս 10.15; Ղուկաս 18.17; 3 Նեփի 9.22; 11.37–38:

12. Մոսիա 3.19:

13. Տես Ալմա 5.14:

14. Հովհաննես 6.61:

15. Մատթեոս 13.21:

16. Տես David A. Bednar, “And Nothing Shall Offend Them,” Liahona, Nov. 2006, 89–92:

17. Joseph Smith, in Autobiography of Parley P. Pratt, ed. Parley P. Pratt Jr. (1938), 118.

18. History of the Church, 3:46, footnote.

19. Frederick G. Williams, “Frederick Granger Williams of the First Presidency of the Church,” BYU Studies, vol. 12, no. 3 (1972). 261.

20. 1 Նեփի 8.24:

21. 1 Նեփի 11.25:

22. 1 Նեփի 8.12:

23. 1 Նեփի 8.26–27; տես նաև տող 33:

24. Տես 1 Նեփի 11.35–36; 12.18–19:

25. 1 Նեփի 8.33:

26. 1 Նեփի 8.28; շեշտադրումն ավելացված է:

27. Նախագահ Բոյդ Ք. Փաքերն ասել է. «Ընդհանրապես հեռուստատեսության պատճառով փոխարենը նայելու այդ ընդարձակ շենքին, մենք փաստորեն ապրում ենք դրա ներսում» (“Finding Ourselves in Lehi’s Dream,” Liahona, Aug. 2010, 29):

28. Նույն ելույթում Նախագահ Թոմաս Ս. Մոնսոնն ասում է. «Մեծ և ընդարձակ շենքը Լեքիի երազում ներկայացնում է նրանց աշխարհում, ովքեր ծաղրում են Աստծո խոսքը և ովքեր ծանակում են նրանց, ովքեր ընդունում են այն և սիրում Փրկչին և ապրում Նրա պատվիրաններով» (“May You Have Courage,” Liahona, May 2009, 126):

29. 1 Նեփի 8.33:

30. Բ Տիմոթեոս Ա.7–8:

31. From personal conversation and from a translated excerpt of an oral history by Alexander Davydov, recorded July 16, 2010.

32. Հովհաննես 14.15:

33. Վարդապետություն և Ուխտեր 82.3:

34. Մովսես 3.17:

35. Տես 1 Նեփի 19.9:

36. Տես 2 Նեփի 28.20:

37. “How Firm a Foundation,” Hymns, no. 85.

38. Թոմաս Ս. Մոնսոն, Լիահոնա, մայիս 2009, 126:

39. Հովհաննես 6.67:

40. Հովհաննես 6.68–69: