M̧ōņōņō im Erreo n̄an Jerbal
Jen Būreejtōn Thomas S. Monson
Kabwilōn̄lōn̄ ko rej aolep jikin n̄an loi n̄e meļeļe kōn priesthood eo, kautiej kajoor eo an im kōjerbale ilo jejjet, im tōmak eo ej jerbal.
M̧aan ro aō jitōnbōro, ekanooj em̧m̧an n̄an pād ippāmi bar juon alen. Jabdewōt iien ij pād ilo kweilo̧k eo eļap an priesthood, Ij kejōkļo̧kjeņ ioon katak ko an jet iaan em̧m̧aan ro rejim̧we ritōl ro an Anij me raar kōnono ilo kweilo̧k ko reļļap an priesthood an Kabun̄ in. Elōn̄ em̧ōj aer mej n̄an jinikjej indeeo eo aer, im aaet jān lo̧ļe eo an ļōmņak ko aer, jān m̧wilaļ in jetōb ko aer, im jān okmeņeņ eo an būruwier, raar letok n̄an kōj tōl eim̧we. Ij kwaļo̧k ippāmi joten in jet iaan katak ko aer ikkijien priesthood eo.
Jān Rikanaan Joseph Smith: “Priesthood eo ej juon pedped indeeo, im eaar pād ippān Anij jān indeeo, im enaaj n̄an indeeo ejjeļo̧k jem̧ļo̧k in, ejjeļok tōre in an ijjino ak ejjeļo̧k in an iiō jem̧ļo̧k.”1
Jān naan ko an Būreejtōn Wilford Woodruff, jej katak: “Priesthood Kwojarjar eo ej iaļ eo me Anij ej ekōnono im jerbal ippān armej ioon laļ in; im rikwoj meļān in lan̄ ro me raar lotok laļ in n̄an ekōnono ippān em̧m̧aan ak em̧m̧aan ro raar kabwijer im kautiej priesthood eo ilo aer pād ilo kanniōk; im aolep men me Anij eaar kōm̧m̧an bwe ren dedeļo̧k n̄an lo̧mo̧o̧r eo an armej, jān itok eo an armej n̄an ioon laļ in n̄an pinmuur kōn laļ in, eaar im enaaj kōn wānōk an pristhood eo jem̧ļo̧k in.”2
Būreejtōn Joseph F. Smith eaar kanooj kalikkar ļo̧k: “Priesthood eo ej … kajoor an Anij kar leļo̧k n̄an em̧m̧aan me em̧m̧aan emaron̄ jerbal ilo laļ in n̄an lo̧mo̧o̧r an baam̧le eo an armej, ilo etan Jemen im Nejin im Jetōb Kwojarjar, im jerbal ilo jejjet; jab juon mālim ļōmņak kake, jab barroik jān epepen ko me raar mej ak jako, ak mālim eo me kar letok ilo tōre in me jej mour kōn jerbal in kwaļo̧k an enjel ro im jetōb ko jān lan̄, kajju jān im̧aan Anij Pōtata.”3
Im āliktata jān Būreejtōn John Taylor: “Ta eo priesthood? … Ej kien an Anij, men̄e ioon laļ in ak ilo lan̄ ko, bwe ej kōn kajoor jab in, anemkwoj, ak pedped eo me aolep men rej kakien ioon laļ in ak ilo lan̄ ko, im kōn kajoor jab in aolep men rej jepake im rejtake. Ej kakien aolep men—ej tōl aolep men—im ewōr an ilo aolep men ko me Anij im m̧ool ko rej pād ippān.”4
Ewi jon̄an ad jeram̧m̧an n̄an pād ijin ilo raan kein āliktata, n̄e priesthood eo an Anij ej pād ioon laļ in. Ewi jon̄an ad jeram̧m̧an n̄an kabwijer priesthood eo. Priesthood eo ejjab lukkuun juon menin letok āinwōt an juon ijjitōn̄ n̄an jerbal, juon jeram̧m̧an n̄an ļōn̄aj, im juon iien em̧m̧an n̄an kōjeram̧m̧an mour ko an ro jet.
Kōn iien kein rem̧m̧an ej itok eddo ko im jerbal ko. Ij iakwe im kautiej naan eo eaorōk jerbal im aolep ko me rej ippān.
Ilo juon maron̄ ak bar juon, ilo juon jikin ak bar juon, Iaar pād ilo kweilo̧k ko an priesthood eo ium̧win 72 iiō ko remootļo̧k—jān ke Iaar ekkapit juon tikōn ilo 12 iiō detta. Em̧ool iien ej wōnm̧aaņļo̧k. Jerbal ej dāpij bun̄tōn eo kōn wōnm̧aanļo̧k jab eo. Jerbal ejjab dikļo̧k ak mejukunļo̧k. Jorrāān ankeke ko rej itok ilo̧k, ak tariņae eo n̄an jetōb ko an armej ej wōnm̧aanļo̧k ilo ejjeļo̧k jem̧ļo̧k. Āinwōt juon kūr ej itok naan ko an Irooj n̄an kom̧, n̄an n̄a, im n̄an rikabwijer priesthood ro aolep jikin: Aolep em̧m̧aan rej aikuj katak jerbal, eo an im jerbal ilo niknik ilo opiij eo me kar jitōn̄ e n̄an e.5
Kūr eo n̄an jerbal eaar ilo̧k n̄an Adam, n̄a Noah, n̄an Abraham, n̄an Moses, n̄an Samuel, n̄an David. Eaar ilo̧k n̄an Rikanaan Joseph Smith im n̄an kajjojo ro raar bōk jikin. Kūr eo n̄an jerbal eaar ilo̧k n̄an ļaddik eo Nipai ke kar katakin jān Irooj, kōn jemen Liai, n̄an bar ro̧o̧l n̄an Jerusalem ippān ļōm̧aro jein n̄an bōk brass piliej ko jān Laban. Ļōm̧aro jein Nipai raar ellotaan, ba eaar juon men epen me kar kajjitōk ippāer. Ta kar uwaak eo an Nipai? Eaar ba, “Inaaj ilo̧k im kōm̧mani men ko Irooj eaar kain̄, bwe ijeļā Irooj ejjāmin letok kein ko n̄an ro nejin armej, eļan̄n̄e Ejjab kōpooj juon iaļ n̄an aer kōtōprak men eo Ej kain̄ er.”6
Ke ejja kūr jab in in wōt ej iwōj n̄an kom̧ im n̄an n̄a, ta naaj uwaak eo ad? Jenaaj ke ellotaan, āinwōt Laman im Lemuel raar, im ba, “Epen men in iaar likūt ioer”?7 Ak jenaaj, ippān Nipai, kajjojo kwaļo̧k, “Inaaj ilo̧k. Inaaj kōm̧m̧ani”? Jenaaj ke m̧ōņōņō n̄an jerbal im n̄an pokake?
Ilo elōn̄ iien māletlet eo an Anij ej waļo̧k āinwōt bwebwe ak lukkuun in pen, ak juon iaan katak ko rem̧m̧an tata im aorōk tata jemaron̄ katak ilo mour wabanban in ej bwe n̄e Anij ej kōnono im juon armej ej pokake, armej jab in enaaj iien otemjej jim̧we.
N̄e Ij ļōmņak kōn naan eo jerbal im ekōjkan kōm̧m̧ane jerbal eo ad maron̄ kōkōm̧anm̧anļo̧k mour ko ad im an ro jet, Ij kememej naan ko kar je jān juon poet im rijeje ebun̄bun̄:
Iaar kiki im ettōņak
Bwe mour eaar lan̄lōn̄.
Iaar ruj im lo
Bwe mour eaar jerbal.
Iaar jerbal, im lo
Jerbal eaar lan̄lōn̄.8
Robert Louis Stevenson kar likūt menin ilo bar juon wāween. Eaar ba, “Ijeļā ta in m̧ōņōnō, bwe em̧ōj aō kar kōm̧m̧an jerbal em̧m̧an.”9
Ilo ad kōm̧m̧ani jerbal ko ad im kōjerbal priesthood eo ad, jenaaj lo lan̄lōn̄ eo em̧ool. Jenaaj en̄jake bun̄bōro kōn ad kadedeļo̧k jerbal ko ad.
Emōj kar katakin kōj kōn jerbal ko rein juon an priesthood eo me jej kabwijere, men̄e ej Priesthood eo an Aron ak Melkisedek. Ij libūjerer kom̧ n̄an ļōmņak kōn eddo kein innām kōm̧m̧ani aolep kōn kajoor eo ami n̄an kakūrm̧ooli. N̄an maron̄ kōm̧m̧ane āindein, kajjojo ej aikuj erreo. Kōm̧m̧an bwe peid en pojak, pā erreo, im pā ko rem̧ōņōņō bwe jān maron̄ bōk kuņaad ilo leļo̧k ta eo Jemedwōj Ilan̄ enaaj kar kōm̧m̧an bwe ro jet ren bōke jān E. Eļan̄n̄e jejjab erreo, epidodo n̄an jerwane kajoor eo an priesthood eo, im eļan̄n̄e jej jerwane, jej jerwane jitbōn mour āinwōt Anij eo. Jān erreo n̄an jerbal.
Būreejtōn Harold B. Lee, juon iaan rūkaki ro rem̧m̧an ilo Kabun̄ in, eaar ba: “N̄e juon ej erom juon rikabwijer an priesthood eo, ej erom juon rijerbal an Irooj. Ej aikuj ļōmņak kōn kūr eo an āinwōt n̄e eaar pād ilo jerbal eo an Irooj.”10
Ilo Pata eo an Laļ in II, ilo m̧ōttan eo im̧aan an 1944 eo, juon en̄jake ekoba priesthood eo eaar bōk jikin ke United States marine ro raar bōk Kwajalein Atoll, m̧ōttan Marshall Islands im ej pād ilo Pacific Ocean ikōtaan Australia im Hawaii. Ta eo eaar waļo̧k kōn jekjek in kar kwaļo̧k jān juon rikōm̧m̧an nuuj—ejjab juon membōr in Kabun̄ in—eo eaar jerbal n̄an juon jikin kōm̧m̧an nuuj ilo Hawaii. Ilo bwebwenato eo ilo nuujpeba eo ilo 1944 eo eaar je ta eo eaar waļo̧k, eaar kōmeļeļeik bwe e im rikōm̧m̧an nuuj ro jet raar pād ilo kumi eo kein karuo ilikin marine ro ilo Kwajalein Atoll. Ilo aer wōnm̧aanļo̧k, raar kile juon marine edik epedo ej epeppe ilo dān eo, ealikkar eaar lukkuun ikinejnej. Dān eo ijo epijpij ipeļaakin eaar būrōrō kōn bōtōktōk in. Innām raar kile bar juon marine ej jipadōkļo̧k eo m̧ōttan ekinejnej. Marine eo kein karuo eaar barāinwōt ikinejnej, kōn pein tuanmiin̄ ej etoto iturājet in. Eaar kotak bōran eo me eaar epeppe ilo dān eo n̄an an maron̄ dāpij jān an maļon̄. Ilo juon ainikien eo ekor eaar kūr kōn jipan̄. Rikōm̧m̧an nuuj ro raar bar reilo̧k n̄an ļaddik eo eaar rejtake im kar ikkūr ļo̧k, “Nejū, ejjeļo̧k jabdewōt men jemaron̄ kōm̧m̧ane n̄an ļaddik in.”
“Innām,” rikōm̧m̧an nuuj eo eaar je, “Iaar lo juon men me Ijjan̄in kar loe m̧okta. Ļaddik in, eo eaar lukkuun in ikinejnej e make, kar jibadōkļo̧k pārijet eo ippān ānbwin eo āinwōt ejjeļo̧k tokjān an marine eo m̧ōttan. Eaar likūt bōran eo m̧ōttan ioon bukien. Juon pija eo eaar ejej uwaan—ļaddik ro ruo rekinejnej—jim̧or … rerreo, likao ro em̧m̧an reitokier, em̧ool ilo jekjek eo aer ekabūrom̧ōjm̧ōj. Im juon ļaddik eaar jillo̧k ioon eo juon im kar ba, “Ij jiron̄ eok, ilo etan Jisōs Kraist im kōn kajoor eo an priesthood eo, n̄an mour wōt m̧ae iien Imaron̄ bōk jipan̄ kōn kein taktō.” Rikōm̧m̧an nuuj eo eaar kōjem̧ļo̧k bwebwenato eo an: “Kōmjel jilu, [ruo marine im n̄a], kar pād ilo im̧ōn taktō eo. Taktō ko raar jab jeļā … [ekōjkan aer kar kemouri], ak Ijeļā.”11
Kabwilōn̄lōn̄ ko rej pād aolep jikin n̄an loi n̄e meļeļe kōn priesthood eo, kautiej kajoor eo an im kōjerbale ilo jejjet, im tōmak eo ej jerbal. N̄e tōmak eo ej bōk jikin pere, n̄an jerbal ko jab ļōmņak kōn e make ej joļo̧k kije eo ļōmņak kōn e make, kajoor eo an Anij ej bōktok jibadbad ko An.
Kūr eo n̄an jerbal emaron̄ itok ilo ejjeļo̧k uwaan ilo ad ro rej kabwijer priesthood eo uwaaki ijjitōn̄ ko jej būki. Būreejtōn Goerge Albert Smith, ritōļ eo ettā bōtaab wejepedik, kar kwaļo̧k, “Jerbal eo ami m̧oktata ej n̄an katak ta eo Irooj ekōņaan innām, kōn kajoor im pōtata eo an priesthood eo ami ekwojarjar, ej kōļapļo̧k kūr eo ami im̧aan ro m̧ōttami bwe armej renaaj m̧ōņōņō n̄an ļoor kom̧.”12
Kain kūr rōt in n̄an jerbal—eļap an dikļo̧k kūr kabwilōn̄lōn̄ ak juon eo mekarta jipan̄ n̄an lo̧mo̧o̧ren juon jetōb—eaar itok n̄an eō ilo 1950 eo ke Iaar juon bisop kāāl. Eddo ko aō āinwōt juon bisop raar lōn̄ im okoktak, im Iaar kajieon̄ ijo em̧m̧an tata ippa kōn maron̄ eo aō n̄an kōm̧m̧ane aolep ta eo kar aikuji jān n̄a. United States eaar bōk kuņaan ilo juon tariņae eo eoktak tōre eo. Kōnke elōn̄ iaan membōr ro ad raar jerbal ilo jerbal ko an ritariņae, juon kūr eaar itok jān opiij ko reļļap an Kabun̄ n̄an aolep bisop n̄an wōrtar n̄an kajjojo ritariņae ro juonChurch News im Improvement Era, im māākjin eo an Kabun̄ ilo tōre eo. Ilo kakobaba, kajjojo bisop raar kajjitōk n̄an je juon leta an juon make, aolep allōn̄ n̄an kajjojo ritariņae ro jān ward eo an. Ward eo am eaar wōr 23 em̧m̧aan ro ilo iuniboom̧. Doulul ko an priesthood ko, kōn kijejeto, raar jipan̄ ļo̧k jāān eo n̄an wōrtar ko n̄an bok ko. Iaar bōk ijjitōn̄ eo, em̧ool jerbal eo, n̄an je 23 leta ko aō make kajjojo allōn̄. Ālkin aolepen iiō kein ej wōr wōt kape ko in elōn̄ iaan leta ko aō im uwaak ko kar būki. N̄e Ij bar riiti leta kein, epidodo an dān in kōmjaaļaļ do̧o̧r. Ej juon lan̄lōn̄ n̄an bar katak kōn kalim̧m̧ur eo an juon ritariņae n̄an mour kōn ko̧jpeļ eo, jokālet ko an juon jeļa n̄an dāpij tōmak eo ippān baam̧le eo an.
Juon jota Iaar leļo̧k n̄an juon sister ilo ward eo ejouj in leta ko 23 n̄an allōn̄ eo. Ijjitōn̄ eo an eaar n̄an lale meeļ eo im lale okoktak in laajrak in atreej eo. Eaar m̧ōkaj an lo juon kilin leta im, kōn ettōn̄ dikdik, kar kajjitōk, “Bisop, kwonan̄in ke kar baj ebbwer? En̄in ej bar juon leta n̄an Būratōr Bryson. En̄in ej leta kein 17th kwar jilkinļo̧k n̄an e ilo an jab bar jeje tok.”
Iaak uwaak, “Ekwe, bōlen menin enaaj allōn̄ eo in enaaj jeje tok.” Ke eaar waļo̧k, eaar allōn̄ eo . Ejkab kein kajuon, eaar uwaak e letok eo aō. Uwaak eo an ej juon kōkaļļe in juon ememļo̧k epen, juon menin aorōk. Eaar jerbal ettoļo̧k ilo juon āne, ettoļo̧k, oon̄, make ļo̧k. Eaar je, “Jitōnbōro Bisop, Ijjab juon eo em̧man jeje leta ippān.” (Imaron̄ kar jiron̄ e menin jet allōn̄ m̧oktaļo̧k.) Leta eo an eaar wōnm̧aanļo̧k, “Kom̧m̧ool kōn Church News ko im māākjin ko, bōtaab eo eļaptata kom̧m̧ool kōn leta ko am̧ make. Iaar kōm̧m̧ane jet oktak ko raorōk ilo mour e aō. Kar kapit eō juon pris ilo Priesthood eo an Aron. Būruwō eobrak. Ij juon armej em̧ōņōņō.”
Būratōr Bryson eaar jab m̧ōņōņō in wōt kar bisop eo an. Iaar katak ekōjkan aō kōjerbale ilo mour e aō make, “Em̧m̧an tata n̄e kwoj kōm̧m̧ane jerbal eo am̧. Kōtļo̧k aolep n̄an Irooj.”13
Iiō ko tok ālik, ke kar pād ilo Salt Lake Cottonwood Stake ke James E. Faust eaar jerbal āinwōt būreejtōn eo an, Iaar kwaļo̧k bwebwenato in ilo juon kijejeto eo n̄an kōketak armej ro eļapļo̧k n̄an ritariņae eo am. Ālkin kweilo̧k eo, juon likao em̧m̧an reitok in eaar wōnm̧aantak. Eaar jibwe peiū im pein im kajjitōk, “Bisop Monson, kwoj kememej ke n̄a?”
Em̧ōkaj aō kar kile kar wōn e. “Būratōr Bryson!” Iaar kwaļo̧k. “Ejiet am̧ mour? Ta eo kwoj kōm̧m̧ane ilo Kabun̄ in?
Kōn utiej emeņeņe im alikkar, eaar uwaak, “Em̧m̧an aō pād. Ij jerbal ilo būreejtōnji eo an doulul eo an elder ro aō. Kom̧m̧ool bar juon alen kōn n̄ūrbōktak eo am̧ n̄an eō im leta ko am̧ make me kwar jilkintok im me Iaar kaorōki.”
M̧aan ro, laļ in ej pād ilo an aikuj jipan̄ eo ad. Jej ke kōm̧m̧ane aolep ijo jej aikuj? Jej ke kememej naan ko an Būreejtōn John Taylor: “Eļan̄n̄e kom̧ij jab kōļapļo̧k kūr ko ami, Anij enaaj ņa ruwōm̧ kōn ro me kom̧ maron̄ kar lo̧m̧o̧o̧ren er n̄e kwar kadedeļo̧k jerbal eo ami”?14 Ewōr nee ko me jemaron̄ kakijn̄en̄e, pā ko n̄an jibwi, ļōmņak ko n̄an kōketa, bōro ko n̄an im̧we, im jetōb ko n̄an lo̧mo̧o̧ren. Kōjeram̧m̧an ko an indeeo rej kōttar kom̧. Iien eo em̧m̧an ami ej n̄an jab riron̄jake ak ribōk kuņaan n̄e ej itok n̄an jerbal in jipan̄ an priesthood eo. Jān ron̄jake kakememej eo eim̧we loe ilo Leta eo an Jemes: “A kom̧win ri kōm̧anm̧an naan e m̧ool, im jab ri ron̄jake wōt, ro rej make m̧oņ er.”15
Ij kōjatdikdik bwe jemaron̄ katak im kejōkļo̧kjeņ kōn jerbal eo ad. Ij kōjatdikdik jenaaj m̧ōņōņō im erre. Ij kōjatdikdik bwe jemaron̄ kōm̧m̧ane jerbal eo ad ilo anōk bun̄tōn nee ko an M̧aajta eo. Ilo am̧ im aō etetal ilo iaļ eo Jisōs eaar etetal ie, jenaaj lo E eļapļo̧k jāņ nin̄nin̄ eo ilo Bethlehem, eļapļo̧k jān ļaddik eo nejin kam̧tō eo, eļapļo̧k jān rūkaki eo eļaptata eaar mour. Jenaaj itok n̄an jeļā E āinwōt Nejin Anij, ad Rilo̧mo̧o̧r im ad RiPinmuur. Ke kūr eo n̄an jerbal eaar etal n̄an E, Jisōs Kraist eaar ba bwe ankilaan Jemen ej aikuj dedeļo̧k im aiboojoj eo ej aikuj n̄an Jemed indeeo.16Kōm̧m̧an bwe kajjojo iaad en kōm̧m̧an āinwōt, Ij jar ilo Etan ekwojarjar, etan Irooj, Jisōs Kraist, amen.