Dou Yalomalua ka Yalomalumalumu

Mai vei Elder Ulisses Soares

Ena Mataveiliutaki ni Le Vitusagavulu

Na yalomalua e sega ni kena ibalebale na malumalumu, ia e baleta na noda itovo vinaka ka yalovinaka.

A vakavulica vakaoqo o Momani, ni tamata “ena sega ni rawata na vakabauta kei na vakanuinui vakavo kevaka sa yalomalua ka yalomalumalumu.”¹ A kuria ni kevaka me sega na veika o ya, “sa tawayaga na nona vakabauta kei na nona inuinui, raica na Kalou sa vakadonui koya ga sa yalomalua ka yalomalumalumu.”²

Na yalomalua sa tiki ni nodra bula o ira era rerevaka na Kalou, yalododonu, yalomalumalumu, yalorawarawa, ka dauvosota ena gauna ni rarawa.”³ O ira e tiko vei ira na veika oqo era tuvakarau mera muri Jisu Karisito, e dau maravu tu ga na nodra bula, galugalu, vosota vakadede, ka talairawarawa.

A vakavulica vakaoqo o Paula ni yalomalua e vua ni Yalotabu.⁴ sa na ka rawarawa kina me rawati, kevaka eda “bula vata tiko kei na Yalotabu.”⁵ Ka bula vata tiko kei na Yalotabu, sa dodonu me vakaraitaka tiko na noda buladodonu e matana na Turaga.

Ni da sa taura me noda na yacai Karisito sa na gadrevi kina meda sasaga meda veiucui kei Koya ena Nona ivakarau kei na itovo me rawa kina nida na vakataki Koya ena noda ivakarau ni bula ena veisiga. E a veivakavulici na iVakabula vei ira na nona tisaipeli ka kaya, “O koya mo dou qai vinaka sara, me vaka sa vinaka sara na Tamamudou sa tiko mai lomalagi.”⁶ Kevaka meda sa “lako mai vei Karisito, … ka biuta tani na ivalavala sa sega ni vakalotu, …. ka lomana na Kalou,” sa na qai rawa kina meda na vinaka sara Vua ena loloma soli wale i Karisito.⁷

Na “iValavala va-Karisito, sa isolisoli mai vua na Kalou. [Na ivalavala oqo] ena lako mai [ni da] sa vakayagataka vakadodonu na [noda] galala. Ni da sa gadreva meda vakalomavinakataka na Kalou, [sa dodonu meda] vakadinadinataka [noda] malumalumu kei na noda dau tu vakarau ka segata meda na vinaka cake.”⁸

Na yalomalua ena gadrevi kina na ivalavala va-Karisito. Ni sega oqo ena dredre na noda bulataka na ivalavala ni bula donu tale e so. Na yalomalua e sega ni kena ibalebale na malumalumu, ia e baleta na noda itovo vinaka ka yalovinaka na qaqaco ni itovo vinaka, yalovakaturaga, ka dau vakatulewa vakavuku.

Na yalomalua sa dua na ivalavala e sinai tu vua na iVakabula. O Koya sara ga e vakavulici iratou na Nona tisaipeli ni kaya, “Dou vuli vei au niu sa yalomalua ka yalomalumalumu.”⁹

Eda kalougata ni da sa sucu vata mai kei na sore ni yalomalua e yaloda. E dodonu meda kila ni na sega ni rawa meda tea ka vakatubura na sorenikau o ya ena sauriva ni mata, ia ena rawa ga ena kena sa na toso tiko na gauna. E gadreva na Karisito meda cola na noda kauveilatai ena veisiga,”¹⁰ ka kena ibalebale ni oya me da dau raica ka gadreva matua.

E vakavulica o Peresitedi Lorenzo Snow, na ikalima ni parofita ena itabagauna oqo, “Sa noda itavi meda saga meda vinaka vakaoti, … meda saga ena veisiga yadua, ka raica ni da vinaka cake mai na macawa sa oti, ka na saga me vinaka cake ena macawa oqo, me na vinaka cake nikua mai na siga e na noa.”¹¹ Ka sa imatai ni ka me caka meda yalomalua sa ikoya meda saga ena veisiga. Ena veisiga meda saga meda vinaka cake mai na siga yani ki liu ni toso tiko na ilakolako oqo.

Kuria o Peresitedi Snow ka kaya:

“Dau tiko na veika lalai eda dau cakava kei na malumalumu eso ena noda bula, ka dodonu meda sa kauta laivi ena kena gauna totolo duadua, ka … sa dodonu meda [vakavulica] vei ira na luveda … ni dodonu mera vulica mera [ivakarau] dodonu e matana na Turaga ena veigauna kece sara.

“Kevaka me rawa ni bula tiko e dua na turaga kei watina ena dua na siga ka sega ni rau bau veivala se me vakayalocataka e duatani tale se vakacudruya na Yalotabu ni Kalou … ; sa na vinaka sara mai o koya. Me sasagataka sara me vaka tiko ga ko ya ena siga ka tarava. Ia, kevaka me na mani sega ni rawata me vaka o ya ena siga ka tarava, e sega ni kena ibalebale o ya me sa kua ni tovolea tale ena ikatolu ni siga.”¹²

Ni sa na raica na noda yalodina kei na vosota vakadede, na Turaga ena solia vei keda na veika ka na sega ni da rawata ena vuku ni malumalumu e vesuka tu na noda bula.

Dua tale na ka bibi meda cakava me rawa kina na yalomalua sa ikoya na noda dau vakatulewa vakamatau ena gauna ni cudru. Me vaka ni da tamata ga ka da bula tiko ena dua na vuravura e sinai kina na nuiqawaqawa, sa na dua toka kina na bolebole kina noda bula na vosota na noda cudru. Vakasamataka ena vica na sekodi na ka o na cakava ni dua o gadreva me cakava e dua na ka o qai raica ni se bera tu ga ni caka ena gauna sa vinakati kina. Vakacava na gauna era sega ni duavata kina kei iko na tamata ena nomu vakatutu, dina ga ni o sa vakadeitaka ni veika o kaya tiko e iwali dodonu sara ga ni leqa? Ko na sauma vakacava ni dua e vakacudrui iko, vakalewa na nomu cala, se sa veivakacacani sara ga ni sa cudru makawa tu ga mai? Ena veigauna vakaoqori kei na veigauna dredre, sa dodonu meda vulica meda vosota na noda cudru ka vakaraitaka na yaloda ena yalovosota kei na veivakayarayarataki malumu. Qo sa ka bibi sara ena noda loma ni vale vakakina ena noda bula ni veimaliwai kei na noda itokani tawamudu. Ena 31 na yabaki ni neirau sa veiwatini tu mai kei na noqu daulomani sa dau solia wasoma mai vei au o koya na veivakananumi ni loloma ena gauna keirau dau sotava kina na bula dredre.

E kune ena iKarua ni iVola i Paula na i Apositolo vei Timoci ni kaya:

“Ia, sa tabu ni veileti na italatala ni Turaga, ia, me yalomalumalumu vei ira kecega na tamata, me vakavuvuli vakavuku, me dauvosota,

“me vakatavulici ira ena yalomalumalumu era sa dauveivorati de solia beka vei ira na Kalou na veivutuni mera kila kina na ka dina;

“Ka mera bula tale mai na icori.”¹³

Ena noda sa na lewa vakamatau na ka eda cakava, ena yalovinaka ka lomavinaka ka drotani mai na veileti eda sa na tekivu rawata kina na isolisoli ni yalomalua. E a kaya ena dua na gauna o Peresitedi Henry B. Eyring, “Ni da sa na vosota na cudru ena vakabauta ka vakamalumalumutaka na yaloda kei na vakilakila, sa na vakadonuya na Yalo Tabu, ka sa na vakadeitaki na yalayala kei na veiyalayalati.”¹⁴

Dua tale na ka me caka meda na yalomalua kina sa ikoya na yalomalumalumu. E a vakasalataki Thomas B. Marsh na Turaga ena Nona kaya vei Josefa Simici, “Ia, mo yalomalumalumu, raica ena tubera na ligamu na Turaga na nomu Kalou ka vakayacora na nomu kerekere.”¹⁵

Au vakabauta, kemuni na taciqu kei na ganequ, ni o ira ga era yalomalumalumu era na vakavinavinakataka ka kila na loma ni Turaga ena isau ni nodra masu. O ira era yalomalumalumu era na dauvakarorogo, ni ra kila na bibi ni nodra dau vakararavi vua na Kalou ka ra sa soli ira mera sa Nona. O ira na yalomalumalumu era na yalomalua ka tiko vei ira na kila mera vakavulici ira na tani mera vakamuria vaka kina. Na yalayala ni Turaga vei ira na yalomalua ni na tuberi ira e ligana. Au vakabauta ni da na vueti mai na sala tani kei na rarawa ena noda bula ni da sa na salavata kei na Turaga.

Dua na italanoa totoka ni yalomalua ni gauna oqo kau kila tiko sa ikoya na italanoa ni veisau nei Baraca Moses Mahlangu.E tekivu na nona italanoa ena yabaki 1964 ena nona ciqoma e dua na iVola iMomani. A uqeti na yalona ni sa tekivu wilika na ivola ia e sega ni veitaratara kei na dua me yacova na veiyabaki eliu ni 1970 ni a taubaletaka tiko e dua na gaunisala ka raica na yaca ni Lotu ni YDE e Johannesburg, Sauca Aferika. A yavalati na yaloi Baraca Mahlangu ka curu sara i valenilotu me kila kina e so tale na ka baleta na Lotu. Sa qai tukuni mai vua ni na sega ni rawa ni mai lotu kina se papitaisotaki baleta ni na sega ni vakatara na lawa ni vanua o ya, ena gauna o ya.

E a ciqoma na lewa o ya o Baraca Mahlangu ena yalomlua, yalomalumalumu kei na vosota, ia e tosoya tikoga na nona gagadre me vulica na veika baleta na Lotu. Sa qai tarogi ira na iliuliu ni Lotu kevaka e rawa ni dau dola toka e dua na katuba leka ni valenilotu ena gauna ni lotu ena Sigatabu me rawa ni mai dabe toka ga e tuba ka vakarogoca na soqoni ni lotu. Ena vica vata na yabaki eratou a dau laki lotu na matavuvale nei Baraca Mahlangu, kei ira na nona itokani ena kena dau ‘dola toka mai na katubaleka’ Dua na siga ena yabaki 1980 sa qai tukuni kina vei iratou ni sa na rawa ni ratou na lako mai ki lotu ka papitaiso talega. Sa dua na siga lagilagi dina vei Baraca Mahlangu.

E muri sa qai tauyavutaka na Lotu e dua na tabana ena nona itikotiko mai Soweto. Oqo a rawa duaduaga ena sasaga, gugumatua kei na vakabauta ni tamata vakataki Baraca Mahlangu ni a dei tu ga na nona vakabauta ena vica vata na yabaki e sotava tu mai kina na dredre.

Ena noqu a sikova na iteki mai Soweto, e a qai wasea vei au na italanoa oqo e dua na itokani nei Baraca Mahlangu ka a curu ena Lotu ena gauna o ya. Ni sa mai cava na neirau veitalanoa sa qai mokoti au. Au vakila ena gauna o ya kemuni na taciqu kei na ganequ niu sa ovici ena liga loloma ni iVakabula. E a laurai e matana na turaga vinaka oqo na yalomalua. Ena yalo ka sinai tu ena vinaka kei na vakavinavinaka sa qai kerei au meu mai vakadewataka vei Peresitedi Thomas S. Monson na nona vakavinavinaka levu kei ira e lewe levu sara ena kena sa kau yani vei ira na kosipeli dina. A vakayarayarataka kina vakavinaka na nodra bula e lewe levu sara na ivakaraitaki nei Baraca Mahlangu kei ira na nona itokani—vakabibi o au.

Kemuni na taciqu kei na ganequ, au vakabauta ni o Jisu Karisito na iVakabula e ivakaraitaki cecere duadua ni yalomalua. Ena iotioti sara ga ni auwa ni Nona bula, ni sa beitaki vakailasu ka vakaroti me colata yani na Nona kauveilatai ki Kolikoca, ni sa vakalialiai ka vakacacani mai vei ira na Nona meca, ni sa kilavaki mai vei ira era a dau volekati Koya tu e liu, ka raica na veika mana a cakava ka lauvako yani kina kauveilatai.

Mai na nona sa vakararawataki tu ena mosi vakayago, e qai vuki na Turaga Vua na Tamana ka vatonaka mai na vu ni yalona: “Tamaqu, ni kakua ni cudruvi ira, ni ra sa sega ni kila na ka era sa kitaka.”¹⁶ E a sotava o Karisito na mosi vakayago kei na mosi vakayalo, ka sa soli mai vei keda na madigi meda sa veisautaka na noda ivalavala vakayalo ka sasaga meda yalomalua vakataki Koya.

Au wasea na noqu ivakadinadina ni o Jisu Karisito na noda iVakabula. Au vakadinadinataka vei kemuni ni Nona loloma sa rawa kina meda veisau. Sa na rawa meda biuta tu mai na noda malumalumu. Sa na rawa meda vakamalumalumutaka na vuni ca ena noda bula, vorata na vuni ca, lewa vakavuku na noda vakatulewa, meda sa yalomalua, ka vakatorocaketaka na ivalavala ni iVakabula. Sa vakaraitaka o Koya na sala. Sa vakaraitaka na ivakaraitaki e vinaka sara ka vakaroti keda yadudua meda veiucui kei Koya. Na Nona veisureti vei keda meda muri Koya, vakamuria na Nona ivakaraitaki, ka vakataki Koya au vakadinadinataka na veika dina oqo ena yaca tabu i Jisu Karisito, emeni