Kaukauwa e tiko ena Matabete
Mai vei Elder Neil L. Andersen
Ena Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua
E dua na tamata e rawa ni dreta na ilatilati me curu mai na rarama katakata ni matanisiga kina rumu, ia na tamata e sega ni lewa na matanisiga, na rarama, se na katakata ena kauta mai.
Na Veivakalougatataki ni Matabete e Baleta na Tamata Kece
Ni ra dau lagata na gonelalai ena soqoni ni sakaramede na sere ni Lalai “Love Is Spoken Here,” era matadredredre kecega na rogoca. Dua na marama yaloqaqa ka susuga cake tiko e lima na gone e vakarogoca vinaka toka na ikarua ni qaqana: “Mine is a home where [every] hour is blessed by the strength of priesthood [power].”1 ena yalorarawa e qai nanuma, “eratou a sega ni bau kila na luvequ na mataqali itikotiko vaka o ya.”2
Na noqu i tukutuku vua na marama vakabauta oqo, kei keda kece sara ni rawa ni da bula ena veiaua, ka “vakalougatataki ena kaukauwa ni matabete” se cava ga eda sotava tiko.
Ena so na gauna eda sa dau vakabibitaka ga na kaukauwa ni matabete vei ira na tagane ena Lotu. Na matabete sa ikoya na kaukauwa kei na veivakadonui ni Kalou ka a solia me baleta na vakabulai kei na vakalougatataki ni tamata kece sara—tagane, yalewa, kei na gonelalai.
E dua na tamata e rawa ni dreta na ilatilati me curu mai na rarama katakata ni matanisiga kina rumu, ia na tamata e sega ni lewa na matanisiga, na rarama, se na katakata ena kauta mai. Na veivakalougatataki ni matabete e kaukauwa cake sara mai vei koya e na kerei me veiqaravi kina.
Me ciqomi na veivakalougatataki, na kaukauwa, kei na yalayala ni matabete ena bula oqo kei na bula sa bera mai sa ikoya e dua na madigi kei na itavi ena bula oqo. Ni da sa buladodonu, na cakacaka vakalotu ni matabete sa na vakalougatataka na noda bula ena vuravura oqo, ka na vakarautaki keda yani kina yalayala sa soli tu me noda ena bula sa tu mai liu. Sa kaya na Turaga, “Ena ilesilesi oqo … sa vakatakilai mai kina na kaukauwa ni Kalou.”3
Sa dau tu ga na veivakalougatataki uasivi mai vua na Kalou me baleti ira na buladodonu ka ra sa papitaiso, ciqoma na Yalo Tabu, ka laki vakayagataka wasoma na sakaramede. Ena kauta mai na valetabu na ikuri ni rarama, kei na kaukauwa, kei na yalayala ni bula tawamudu.4
Na veicakacaka vakalotu kece ena sureti keda meda tara cake na noda vakabauti Jisu Karisito ka ia na veiyalayalati kei na Kalou ka maroroya. Ni da sa maroroya na veiyalayalati tabu oqo eda na ciqoma na kaukauwa ni matabete kei na kena veivakalougatataki.
E sega beka li ni da sa raica tiko ena noda bula vakai keda na kaukauwa ni matabete, vakakina vei ira na lewenilotu ka ra talairawarawa ena nodra veiyalayalati ena Lotu? Eda raica ena nodra bula na lewenilotu vou ni ra sa kalawa mai na wai ni veipapitaisotaki ni ra sa vakila na veivosoti kei na veivakasavasavataki. Eda raica na nodra vakila na veivakauqeti ni Yalotabu na luveda ena itabagone. Eda raica ni cakacaka vakalotu ni valetabu sa vaka na bikeni ena nodra bula ka sa ivurevure ni rarama vei ira na tagane kei na yalewa buladodonu ena veiyasai vuravura.
Ena vula sa oti oqo au raica e dua na veiwatini gone ni rau rawata na kaukauwa mai na veivauci ni valetabu ni a sucu na luvedrau tagane ulumatua ka qai mate ni oti ga e dua na macawa mai na gauna e sucu kina. Mai na cakacaka vakalotu ni matabete erau ciqoma kina na veiwatini gone oqo na veimaroroi, veivakaukauwataki, veitaqomaki, vakacegu kei na veiyalayalati tawamudu.5
Na Cava Eda Kila me Baleta na Matabete
E so ena taroga beka, “Kevaka mena rawa ni tiko na kaukauwa kei na veivakalougatataki ni matabete vei keda kece, na cava na vuna era qarava tikoga kina na cakacaka vakalotu ni matabete na tagane?”
Ni tarogi Nifai e dua na agilosi, “Ko sa kila li na levu ni Nona loloma na Kalou?” E a sauma yani vakadodonu o Nifai, “Au sa kila ni sa lomani ira na luvena; Ia, au sega ga ni kila na ibalebale ni veika kece au sa raica.”6
Ni da veivosakitaka na matabete, e tiko e levu sara na ka eda sa kila tu.
Eda Mataqali Vata Kece
Eda sa kila ni Kalou e lomani ira kece na luvena ka sega ni dau digitaki ira vakailoa na tamata. “Sa sega ni tarova e dua me lako mai vua, … tagane [se] yalewa; … era sa tautauvata kecega ena mata ni Kalou.”7
Ni da sa kila ni loloma ni Kalou sa “vakatautauvata” vei ira na luvena tagane kei na yalewa, eda sa kila talega ni sega ni bulia na tagane kei na yalewa me rau tautauvata sara ga. Eda kila ni duidui ni tagane kei na yalewa e tiki bibi ni noda bula vakayago kei na bula vakayalo kei na kena inaki. E tiko na itavi tabu e a soli vua na tagane kei na yalewa.8
Mai na iVakatekivu
Eda kila ni mai na ivakatekivu sa tauyavutaka na Turaga na kena na qaravi na nona matabete. “E a soli taumada na matabete vei Atama.”9 Noa, Eparaama kei Mosese, era a veiqaravi kece ena cakacaka vakalotu ni matabete. O Jisu Karisito a, ka bete levu cecere duadua tiko. E a kacivi ira na iApositolo. “Dou sa sega ni digitaki au,” E a kaya, “Ia, Au sa digitaki kemudou ka vakatabui kemudou.”10 Ena noda gauna oqo, era sa talai mai vua na Kalou na italai mai lagi. O Joni na Dauveipapitaisotaki, Pita, Jemesa, kei Joni era a vakalesuya mai ki vuravura na matabete mai vua na Parofita o Josefa Simici.11 Oqo na sala sa vakatikora kina na nona matabete na Tamada Vakalomalagi.12
Vuqa na iSolisoli Mai Vua na Kalou
Eda kila ni kaukauwa ni matabete ena sega walega ni cakacaka vakataki koya ena vakabauta, na Yalo Tabu kei na isolisoli vakayalo. Na ivolanikalou e vakabibitaka, “Dou kakua ni cakitaka na isolisoli ni Kalou raica sa vuqa na isolisoli. … sa duidui talega na kena cakacaka; ia sa duabau ga na Kalou o koya sa cakava na [ka] kecega.”13
Bula Kilikili
Eda kila ni buladodonu ena gadrevi me tiko vua e dua me rawa ni na qai rawati na cakacaka vakalotu ni matabete. O Sister Linda K. Burton, na peresitedi raraba ni iSoqosoqo ni Veivukei e a kaya, “Na kena dina ga na buladodonu … me na qai rawati kina na kaukauwa ni matabete kina noda bula.”14
Me kena ivakaraitaki, vakasamataka mada na ivesu ni iyaloyalo vakasisila, ni sa roboti vuravura tu qo. Na nona itagede ni buladodonu na Turaga e sega ni vakatara na iyaloyalo vakasisila vei ira era veiliutaki tiko ena cakacaka vakalotu ni matabete. E a kaya na iVakabula:
“Dou veivutunitaka na nomudou … itovo vakasisila.”15
“A cina ni yago na mata. … Kevaka e ca na matamu, ena butobuto na yagomu taucoko.”16
“[O] koya yadua ena raica na yalewa ka dodomo kina sa dauyalewa oti kaya e lomana.”17
Ni da laki qarava na sakaramede, masulaki ira na tauvimate, se da vakaitavi ena qaravi ni dua na cakacaka vakalotu ni matabete, ka da sega tu ni buladodonu, ena vaka na ka e a kaya o Elder David A. Bednar, eda sa cavuta wale tikoga na yaca ni Kalou.18 Ni dua e sa sega ni bula dodonu, sa dodonu me vagalala mai na qaravi ni cakacaka vakalotu ni matabete ka masulaka me laki raici bisopi me itekivu ni nona veivutuni ka lesu tale me laki talairawarawa ki na ivakaro.
Yalomalumalumu
E dua tale na ka eda kila ni na levu na veivakalougatataki ni matabete ena veimatavuvale erau duavata kina na tina kei na tama buladodonu ena nodra tuberi na luvedrau. Ia eda kila talega ni Kalou ena vakalougatataka tale tikoga vaka oya na veimatavuvale ena kedra vei ituvaki tani tale eso.19
E dua na tina e colata tiko na itavi ni qaravi ni bula vakayalo kei na bula vakayago ni nona matavuvale, e vakamacalataka ni nona dau kacivi nodratou dauveituberi vakamatavuvale me mai masulaka e dua na luvena ena gadrevi kina na nona yalomalumalumu. Ia, e qai tukuna ni na vakatalega kina vei nona daveituberi vakamatavuvale ena nona vakavakarau me masulaka na luvena.20
Na iDola ni Matabete
Eda kila ni idola ni matabete, ka tiko vei iratou na lewe ni Mataveiliutaki Taumada kei na Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua, sa liutaka na qaravi ni cakacaka ni turaga e vuravura. Sa soli vaka kina na idola ni matabete me baleta na liutaki ni iteki vei ira na kena peresitedi kei na bisiopi ena iwase ni vanua era veiqaravi kina. Ka ra kacivi ira na tagane kei na yalewa ena ivakatakila ka ra tokoni ka vakatikori ni sa vakadonui mera sa lesi, mera veivakavulici ka veiliutaki.21
Ni da sa kila tu e levu sara na ka me baleta na matabete, na noda raica vakayago na veika oqo ena sega ni solia taucoko kina na ka eda kila baleta na veika e cakava na Kalou. Ia, na Nona veivakananumi e malumu, “Ni sa duatani na noqu vakanananu ka duatani na nomudou vakanananu, ka sa duatani na noqu ivalavala ka duatani na nomudou ivalavala,”22 sa vakadeitaki keda ni na yaco mai na gauna eda na kunea kina na tawamudu kei na kena “vakatakilai vakavinaka sara vei keda na veika kece oqo”23 eda sa na qai kila vakavinaka cake na Nona loloma.
Eda dau veiqaravi kece ena lomasoli. Ena so na gauna eda dau didivaka na noda veikacivi ka diva me levu cake na ka e gadrevi me da qarava. Ena so tale na gauna eda vakavinavinaka ni sa kena gauna me da vakacegui. Eda sega ni lewa na veikacivi eda ciqoma.24 Au vulica na lesoni oqo niu se qai vakamau walega. Ni keirau se veiwatini gone, o au kei Kathy na watiqu keirau dau bula tu mai Florida. Ena dua na Sigatabu e a vakaraitaka vei au e dua na daunivakasala ena mataveiliutaki ni iteki ni ratou sa namaka tiko me sa kacivi o Kathy me qasenivuli ni semineri ena mataka lailai.
“Me keitou na cakava vakacava?” au taroga yani. “tiko na luvei keirau lalai, tekivu na semineri ena 5 na kaloko ena mataka, kau peresitedi tiko ni Cauravou.”
E matadredredre na daunivakasala ka kaya, “Ena sega soti ni dua na ka Baraca Andersen. Keitou na kacivi koya ka keitou na qai vakacegui iko.”
O ya sara ga na ka eratou qai cakava.
Nodra Cau na Marama
Ni da taroga ena yalodina ka vakarorogo vei ira na yalewa e ka bibi ena noda bula, ena bula ni vakawati, kei na tarai cake ni matanitu ni Kalou.
Ena ruasagavulu na yabaki sa oti ena koniferedi raraba, e a talanoataka kina o Elder M. Russell Ballard e dua na veiwasei e rau a cakava kei na peresitedi raraba ni iSoqosoqo ni Veivukei. E dua na taro e a tarogi baleta na nodra vaqaqacotaki vakayalo na itabagone ka ra vakarau tiko mera laki kaulotu. Qai kaya ena matadredredre o Sisita Elaine Jack, “Elder Ballard, dodonu mo kila ni o ira na [yalewa] ena Lotu ena tiko vei ira e so na vakasama vivinaka sara … ia kevaka mera na taroga. Me kilai tiko, … ni o keimami na tinadra!”25
O Peresitedi Thomas S. Monson e tu na nona itukutuku ni dau vakataroga ka cakava na veika era dau vakasamataka na yalewa. Na yalewa ka sa tuberi koya vakalevu duadua, o Sis. Frances Monson. Eda sa nanumi koya sara ga. Vakakina, ena Lotulevu ga se qai oti oqo, a vakananumi keimami kina o Peresitedi Monson na Vakaitutu Raraba ena veika e a sa vulica ni bisopi voli mai vei ira na 84 na yada ena nona tabanalevu. Era a tara sara ga na nona veiqaravi kei na vo ni nona bula taucoko.
Sega ni kurabuitaki ni bera na nona vakatulewataka ena yalo masumasu o Peresitedi Monson na veisautaki ni yabaki ni bula ni veiqaravi vakadaukaulotu sa dua sara na ka na kena veivosakitaki taumada kei ira na mataveiliutaki ni iSoqosoqo ni Veivukei, Goneyalewa, kei na Lalai.
Kemuni na bisopi, ni ko ni sa na muria na ivakaraitaki nei Peresitedi Monson, ko ni na vakila na veituberi ni ligana na Turaga ena nona sa na vakalougatataka vakalevu na nomu veiqaravi tabu.
Keitou a dau bula tu mai Brazil ena vica vata na yabaki. Ni keitou yaco yani au a sotavi Adelson Parrella, e dua na Vitusagavulu ka veiqaravi voli ena gauna o ya, kei tacina o Adilson, ka a tiko ena mataveiliutaki ni neitou iteki. E muri au qai sotava na tacidrau o Adalton, ka a peresitedi tu ni iteki mai Florianopolis kei na dua tale na tacidratou o Adelmo, ka veiqaravi tu vaka bisopi. Au a vakadrukai sara ga ena vakabauta e tiko vei iratou na veitacini qoka, kau mani taroga na veika baleti rau na nodratou itubutubu.
Eratou a papitaiso na matavuvale mai Santos, Brazil, ena 42 na yabaki sa oti, e a kaya o Adilson Parrella, “Taumada a taleitaka o Tamadratou me curuma na Lotu. Ia, [vakalailai ga] sa mai luluqa ka tukuna vei tinadratou me ratou sa kua ni lako i lotu.”
Tukuna o Adilson ni dau culacula o tinadratou baleti ira na nodratou neiba me rawa ilavo kina me ratou vodo basi kina na luvena me rawa ni ratou laki lotu. O ratou na lewe va na gonetagane eratou dau taubaletaka e dua na maile kina dua tale na tauni, ratou laki vodo basi me rauta ni 45 na miniti ka laki taubale tale me rauta e 20 na miniti qai yaco i valenilotu.
Dina ni sega ni rawa ni ratou lako vata i lotu kei iratou na luvena o Sisita Parrella, e dau wili ivolanikalou vata kei ira na luvena tagane kei na luvena yalewa, vakavulici ira ena kosipeli ka dau masu vata kei ira. E vakasinaiti na nodratou loma ni vale ena veivakalougatataki ni kaukauwa ni matabete. Eratou tubu cake na gonetagane, eratou laki kaulotu, eratou lako i vuli, ka vakamau ena valetabu. Sa vakasinaiti tu na nodratou loma ni vale ena veivakalougatataki ni matabete.
Ena veiyabaki e muri ni sa mai dawai o, Vany Parrella e curu kina valetabu me baleta na nona edaumeni ia e muri sara e qai laki kaulotu vakatolu mai Brazil. Ena gauna oqo ni sa yabaki 84, sa vakalougatataka sara na nona kawa na nona vakabauta.
iVakadinadina kei na Yalayala
Na kaukauwa ni matabete tabu ni Kalou ena kunei ena Lotu i Jisu Karisito ni Yalodododnu Edaidai. Au vakadinadinataka ni ko sa vakaitavi ena buladodonu ena qaravi ni cakacaka vakalotu ni matabete, ena vakaukauwataki iko, vakacegui iko ka na vakabulai iko na Turaga. Na cava ga o sotava tiko, na nomu matavuvale ena “vakalougatataki ena kaukauwa ni matabete” kei ira era voleka vei iko era na gadreva talega na veivakalougatataki oqo me nodra.
Ni da tagane kei na yalewa, luvena tagane se yalewa na Kalou meda na toso vata yani ki liu. Oqo na noda madigi, na noda itavi, ka noda kalougata. Oqo na noda itinitini—meda vakarautaka na matanitu ni Kalou me baleta na nona lesu mai na iVakabula. Ena yaca i Jisu Karisito, emeni.