Kivei Ira na Makubuqu
Mai vei Peresitedi Henry B. Eyring
Matai ni Daunivakasala ena Mataveiliutaki Taumada
Sa tiko e dua na iusutu ni ivakaro ena vukei keda meda sotava rawa na ibolebole ka mua yani ki na uto ni dua na matavuvale bula marau.
Rau sa na vakamau tiko ena yabaki oqo oi rau na imatai ni rua ni makubuqu. Ena vica tale na yabaki mai oqo era na lewe 10 tale e vuqa vei ira na tacidrau era na yacova yani e dua na gauna ni nodra bula mera sa na muria lako na vuravura totoka oqo ni vakatubu matavuvale.
Na dina marautaki oqo e vakavuna meu vakasamataka sara vakatitobu ni ra sa mai kere ivakasala tiko vei au. Era vakataroga taumada vakaoqo, “Na digidigi cava meu cakava mena muataki au ki na bula marau?” Ia ena dua tale na yasana, “Na digidigi cava era na rawa ni kauti au yani ki na bula rarawa?”
Na Tamada Vakalomalagi sa buli keda yadua meda sa ka talei sara. E sega ni rau tautauvata na kedrau ituvaki e le rua vei keda. E rau sega ni tautauvata e rua na matavuvale. Sa qai sega ni veivakurabuitaki ni dau dredre ni soli na ivakasala ni kena digitaki na bula marau. Ia sa mai tuvanaka toka na Tamada Vakalomalagi sa dauloloma e dua ga na sala me baleti ira taucoko na Luvena. Se cava sara na keda ituvaki yadua se na veika cava eda na sotava, sa dua tu ga na ituvatuva ni bula marau. Na ituvatuva sai koya meda muria na ivakaro ni Kalou.
Kivei keda taucoko, oka kina o ira na makubuqu eda vakasamataka tiko na vakamau, sa tiko e dua na iusutu ni ivakaro ena vukei keda meda sotava rawa na ibolebole ka mua yani ki na uto ni dua na matavuvale bula marau. E yaco oqo ki na bula vakamau taucoko se cava sara na ituvaki e sotavi. Sa tukuni tiko vakawasoma na ka oqo ena ivolanikalou kei na nodra ivakavuvuli na parofita edaidai. Oqo na tikina ena iVolatabu e vakasala kina na Turaga kivei ira taucoko era vinakata mera bula vata tawamudu ena marau ni loloma:
“A sa dua vei ira, e dua na vu-ni-vunau, sa tarogi koya, ni sa vakatovolea, ka kaya,
“Vakavuvuli, a cava na ivakaro levu e na ivunau?
“Sa kaya vua ko Jisu, Mo lomani Jiova na nomu Kalou ena lomamu taucoko, kei na yalomu taucoko, kei na nomu nanuma kecega.
“Ai matai ni vunau oqo, ka levu.
“A sa tautauvata na kena ikarua, Mo lomana na kai nomu me vaka ko sa lomani iko.
“Sa vu ni vunau taucoko kei ira na parofita na vunau e rua oqo.”1
Mai na itukutuku rawarawa oqori e sega ni dredre me tukuni na iulutua ni veika kece au sa vulica me baleta na digidigi cava me mua ki na bula marau ena matavuvale. Au na tekivu ena taro, “Na digidigi cava sa muataki au yani meu lomana na Turaga ena lomaqu kei na yaloqu taucoko kei na noqu nanuma kecega?” Au sa qai digitaka meu biuti au ena vanua au vakila kina na reki ni veivosoti ena Veisorovaki ni Turaga.
Ena vica na yabaki sa oti au a papitaisotaka e dua na cauravou mai Albuquerque, e New Mexico, keirau a tubera vata kei noqu itokani daukaulotu. Au a tabadromuci cauravou oqo e wai ka laveti koya cake mai. E voleka toka ni tautauvata na keirau balavu baleta ni a vosa donuya na daligaqu. Ena suasua ni wai ni tobu kei na tuturu ni wai ni matana e voqa marau mai na domona, ka kaya, “Au sa savasava, au sa savasava.”
Au sa raica talega na waini mata mamarau vakaoqo mai vua e dua a cavuta na vosa ni dua na iApositolo ni Kalou. A kaya vua, ni oti e dua na veivakatarogi matata ena veilomani, “Au sa vosoti iko ena yaca ni Turaga. Ena vosoti iko o Koya ena Nona gauna ga kei na Nona sala.” A vakayacora dina o Koya.
Au sa raica na vuna e rawa ni kaya kina vaqo na Turaga ni sa dau vosoti na ivalavala ca, sa sega tale ni nanuma tiko o Koya. Mai na kaukauwa ni Veisorovaki, o ira na tamata au kila vakavinaka kau dau lomana era sa tamata vou, ka sa vakasavasavataki laivi na ca ni ivalavala ca. Sa vakasinaiti tu na lomaqu ena lomana na iVakabula kei na Tamada dauloloma ka a talai Koya mai.
Na veivakalougatataki cecere o ya sa yaco mai ena nodra vakayaloqaqataki na tamata au dau karoni ira mera gole vua na iVakabula mera vakacegui mai na rarawa, ni o Koya ga e solia na vakacegu oqo. Oqo na vuna au sa vakamasuti ira kina au lomana mera ciqoma ka cakacakataka na veikacivi yadua e soli vei ira ena Lotu. Na digidigi o ya sa dua vei ira na idola cecere tiko ki na bula marau vakamatavuvale.
Na nuiqawaqawa ena ituvaki taucoko ni bula ena rawa me temaki keda meda cata se vakawalena na veikacivi meda qarava na iVakabula. Oqo e rawa ni biuti keda vakai keda ki na butobuto rerevaki vakayalo, kivei ira na watida, kei na noda matavuvale. Eso vei ira na veikacivi oqori era rairai sega beka ni bibi, ia na noqu bula, kei na noqu matavuvale, a veisau me vinaka cake ena noqu ciqoma e dua na veikacivi meu veivakavulici ena dua na kuoramu ni dikoni. Au vakila vei ira na dikoni oqo ni ra lomana na iVakabula ka sa lomani ira o Koya.
Au a raica ni yaco oqo ena nona bula e dua na peresitedi ni iteki vakacegu ka peresitedi ni kaulotu ena nona a kacivi koya me vakasalataka e dua na kuoramu ni ivakavuvuli. Au kila e dua tale a bisopi taumada ka laki yaco me dua na Vitusagavulu ni iWasewase a vakayagataki koya na Turaga me vukea e dua na cauravou ena dua na kuoramu ni ivakavuvuli a mavoa ena dua na vakacala-ka. Na cakamana mai na veiqaravi o ya a tara e vuqa na yalo ni tamata, vakakina o au, ka vakalevutaka kina na nodra lomana na iVakabula.
Ni da qaravi ira na tamata, eda na dau masuta na veitokani ni Yalo Tabu. Na rawa-ka ena noda qarava na Turaga sa dau vakayaco mana eda sega ni rawata ena noda kaukauwa ga. Na itubutubu e sotava tiko na veisaqasaqa kaukauwa ni dua na luvena e kila ni dina oqo, vakakina o dauveisiko ni a lako yani vua e dua na marama me vakacegui ni sa tukuna vua o watina ni sa biuti koya. E rau vakavinavinaka na italai ni rau a masu ena mataka o ya vua na Turaga me tala mai na Yalo Tabu me nodrau itokani.
Na veitokani duadua ga ni Yalo Tabu eda sa vakanuinui kina meda sa colata vakatautauvata na noda bula vakawati e sega kina na veicacati. Au sa raica na kena bibi sara na veitokani o ya me tikoga na bula marau ena dua na vakamau. Na cakamana ni kena yaco na duavata sa gadrevi kina na veivuke mai lomalagi, ka na taura toka na gauna. Sa noda inakinaki o ya meda bula tawamudu vata kei na Tamada Vakalomalagi kei na noda iVakabula.
O tamaqu vata kei tinaqu e rau duidui sara toka. A daulagasere o tinaqu ka dauliga maqosa. O tamaqu e dau taleitaka na kemisitiri. E dua na gauna ena soqo ni mataivakatagi, a kurabui o tinaqu ni sa tucake o tamaqu me sa lesu ni se bera mada ga ni caka na vakasausau. A tarogi koya o tinaqu se sa gole evei. A sauma mai ena yalo vinaka e taucoko: “Sa oti qori, se vavei?” A kauti koya ga e kea vata kei tinaqu na veivakauqeti vinaka ni Yalo Tabu ena imatai ni gauna ka kauti koya tale mai ena soqo o ya ena veigauna e tarava.
A vakaitikotiko o tinaqu mai New Jersey me 16 na yabaki ka me rawa ni qarava kina o tamaqu na matavuvale ena nona vakadidike kei na vakavulici ni kemisitiri. Vei tinaqu o ya e dua na solibula me tawasei tu mai vei tinana yada kei tacina sega tu ni vakawati, ka qaravi tinana voli ena vale makawa ni iteitei. Rau a mate ruarua ena gauna e tu vakayawa kina o Tinaqu mai New Jersey. Oqori na gauna au qai raici tinaqu kina vakadua me tagi.
Ni oti e vica na yabaki a soli vei tamaqu e dua na cakacaka mai Utah. A tarogi tinaqu tale ena yalo e vinaka taucoko, “Mildred, na cava o nanuma meu cakava?”
A kaya o tinaqu, “Henry, cakava ga na ka o kila ni vinaka duadua.”
A sega ni taura na cakacaka o ya o tamaqu. Ena mataka e tarava a vola o tinaqu e dua na ivola vei tamaqu kau diva me se tikoga vei au. Au nanuma sara ni a kaya o tinaqu vua, “Kakua ni dolava eke. Qai laki dolava ena nomu valenivolavola.” A tekivu ena vosa kaukauwa. Sa vakayabaki na nona yalataka makawa tu mai vei tinaqu ni kevaka ena rawa, me na kauti tinaqu vakavoleka yani ki na nona matavuvale. A kurabuitaka o tamaqu na nona vosa rarawa vaka o ya. Sa sega ni nanuma o tamaqu na gagadre nei tinaqu. Sa qai vakau itukutuku vakatotolo o tamaqu me sa na taura na cakacaka o ya.
A kaya o tamaqu, “Mildred, na cava o sega ni tukuna kina vei au?”
A kaya o tinaqu, “O iko ga mo nanuma tiko.”
Sa dau tukuna tikoga o tamaqu ni nona ga na digidigi me toki ki Utah, sega ni solibula me baleta na nona cakacaka tudei. Rau a ciqoma kina na cakamana ni duabau. Ena rairai a vinaka cake kevaka me a vakavotui tamaqu na Yalo Tabu me baleta na yalayala a vakayacora ena vica na yabaki yani e liu. Ia a vakatara na Yalo Tabu me vakamalumalumutaka na yalona me yaco na digidigi nei tinaqu me nei tamaqu talega.
Sa ka uasivi sara na Nona rai na Tamada Vakalomalagi, e kilai keda yadua, ka kila na noda veisiga ni mataka. Sa kila tu o Koya na veika eda na bula curuma yani. A tala mai na Luvena me mai vakararawataki me kila kina o Koya na sala me vukei keda kina ena gauna ni noda vakatovolei.
Eda kila ni ra tiko na luvena vakayalo na Tamada Vakalomalagi ena vuravura oqo ka so na gauna era dau digitaka na ivalavala ca kei na bula rarawa levu. Oqo na vuna a tala mai o Koya na Luvena Ulumatua me mai noda Dauveivueti, na itavi levu duadua vakacakacaka ni loloma mai na veika buli taucoko. Oqo na vuna eda na namaka tiko kina ni na vinakati ga na veivuke ni Kalou kei na gauna me vakasavasavataki keda kina ki na bula tawamudu, ka bula vata kei Tamada.
Eda na vakatovolei ena bula ni matavuvale. Oqo e dua vei ira na inaki ni Kalou ni kena soli vei keda na isolisoli ni bula vakayago—me vaqaqacotaki keda ena noda bula curuma yani na veivakatovolei oqo. Ena yaco dina oqo ena bula ni matavuvale, na vanua eda na kunea kina na reki cecere kei na levu ni rarawa kei na bolebole ka so na gauna eda na sega ni vosota rawa ena noda kaukauwa ga.
E kaya vakaoqo o Peresitedi George Q. Cannon na sala sa vakarautaki iko kina kei au na Kalou kei na luveda me baleta na veivakatovolei eda na sotava: “E sega ni dua vei keda e vakuwai mai na loloma duadua ga ni Kalou. E sega ni dua vei keda a sega mada ni bau vukea se karona o Koya. E sega ni dua vei keda a sega ni gadreva o Koya me vakabula, ka sega ni tuvanaka na sala o Koya me veivakabulai kina. E sega ni dua vei keda a sega mada ni solia kina vei ira na Nona agilosi na ilesilesi me baleti keda. Eda na rairai nanuma beka ni da tawa kilai ka tawayaga, ia na dina sa ikoya tikoga o ya ni da sa luve ni Kalou, ni sa solia dina o Koya vei ira na Nona agilosi—o ira na tamata sega ni laurai rawa era kaukauwa ka qaqa—na ilesilesi baleti keda, ka ra sa dau wanonovi keda ka da sa tiko ena nodra veimaroroi.”2
E ka dina sara na veika e vakavulica o Peresitedi Cannon. O na gadreva na veivakadeitaki o ya, me vaka au a gadreva ka vakararavi kina.
Au a masu ena vakabauta me dua au lomana me vakasaqara ka vakila na kaukauwa ni Veisorovaki. Au a masu ena vakabauta ni ra na lako yani na agilosi tamata mera vukei ira, ka ra sa tadu mai.
Sa vakarautaka na Kalou na sala me vakabulai ira kina na Luvena yadua. E vuqa vei ira oqo, era na laki bula vata kei na dua na tacina se ganena se dua na buna se tukana e lomani ira se cava ga era na cakava.
Ena vica na yabaki sa oti e dua na noqu itokani a talanoataki buna tiko. A bula vakataucoko sara o buna, ka yalodina sara vua na Turaga kei na Nona Lotu. Ia e dua vei iratou na makubuna tagane a digitaka me daubasu lawa. Sa qai mani bala ki valeniveivesu. E nanuma lesu o noqu itokani oqo, na gauna sa draiva tiko kina o buna e gaunisala levu me laki sikova na makubuna tagane e valeniveivesu, ka tuturu na wai ni matana ni sa masu ena lomabibi, “Au dau saga meu bulataka na bula e dodonu. Na cava, na cava, meu vakaleqai kina vakaoqo mai na dua makubuqu sa vaka me vakarusa tiko na nona bula?”
A qai yaco mai na kena isau ki na nona vakasama ena vosa oqo: “Au a soli koya vei iko baleta niu kila ni ko na rawa ni na lomani koya se cava ga na ka ena cakava.”
E tiko e dua na lesoni totoka me baleti keda kece sara. Ena sega ni rawarawa na nodra sala na itubutubu kei na bubu kei na tutu dauloloma kei ira taucoko na italai ni Kalou ena loma ni vuravura butobuto oqo. Eda na sega ni rawa ni vakasaurarataki ira na luve ni Kalou mera digitaka na salatu ki na bula marau. E sega ni rawa me cakava oqo na Kalou ena vuku ni bula galala sa solia vei keda.
Na Tamada Vakalomalagi kei na Luvena Lomani rau lomani ira kece sara na Luve ni Kalou se cava ga na digidigi era cakava se kedra icavacava. Sa mai sauma na iVakabula na ivoli ni ivalavala ca kecega, se cava sara na kena butobuto. E dina ga ni dodonu me tiko na lewa dodonu, sa soli kina na loloma veivueti ia ena sega ni kauta laivi na lewa dodonu.
A vakamacalataka o Alama na inuinui oqori vei luvena o Korianitoni ena vosa oqo: “Raica e na qai yaga walega na sala ni veivakabulai sa navuci tu, kevaka sa veivutuni na tamata e na bula vakatovolei oqo, ia kevaka era sa sega ni veivutuni, era na sega ni lomani ka sega ni yaga vei ira na sala ni veivakabulai sa navuci tu. Raica ena vakayacori ga na lewa dodonu; kevaka e sega, sa sega ni Kalou ko koya na Kalou.”3
Sa noqu itukutuku oqo vei ira na makubuqu, vakakina vei keda kece eda sa saga tiko meda bulataka na matavuvale tawamudu, ni sa vakadeitaki tu na bula reki vei ira na yalodina. Ni se bera ko vuravura, a dau cakacaka na Tamada mai Lomalagi dauloloma kei na Luvena Lomani vata kei ira Rau sa kila vinaka tu ni ra na laki lako vakatani. Ena lomani ira tikoga na Kalou me tawamudu.
Sa tiko kina vei kemuni na isolisoli mo kila ni ra sa vulica taumada mai na yavu ni veivakabulai mai na veivakavulici era a ciqoma mai na vuravura ni yalo. O ira kei kemuni o ni a yalodina kina mo ni gole rawa mai ki na vuravura oqo ka vuqa tale a sega ni rawa vei ira.
Ena veivuke ni Yalo Tabu, eda na nanuma kece sara na dina taucoko. Eda na sega ni rawa ni vakasaurarataka oqo vei ira na tamata, ia sa rawa meda vakatara mera raica ena noda bula. Sa rawa meda qai vakayaloqaqataki mai na veivakadeitaki ni da a vakila oi keda kece na reki ni duavata vaka-lewe ni matavuvale nei Tamada Vakalomalagi. Ena veivuke ni Kalou eda sa rawa ni vakila taucoko tale na inuinui kei na reki o ya. Sa noqu masu ni sa na vakakina vei keda kece sara ena yaca ni Turaga o Jisu Karisito, emeni.