Tosungami mpenza na Nkolo
Bangonga ya motungisi mpe mawa ebongolaka lisu ya ekenge ya Nkolo te ntango azali kotala biso malamu, kopambolaka biso.
Mokolo moko mibu mingi mileki uta, moninga na ngai tozalaki na esengo mpenza ntango toyokaki ete Mokambi Spencer W. Kimball alingali koya kotalaka Azia mpe ete bandimi banso mpe bamisionele na Japon babengisamaki na Tokyo mpo na koyoka profeta na likita moko ya etuka enene. Elongo na bandimi ya etape, moninga na ngai mpe ngai na esengo tobandaki kosala miango mpo na likita yango, mobembo moko na masua ya ngonga 12 kokatisaka Mbu ya Esite ya Chine tii na esanga monene ya Japon, elandisami na mobembo ya engunduka ya ngonga 15 tii na Tokyo. Nzokande, na mawa, yango esalamaki te. Tozwaki liloba uta na mokambi na biso ya misio ete mpo na mosika mpe ngonga, tokokaki kozala na likita yango na Tokyo te.
Ntango bandimi ya etape na biso ya moke bamataki na masua mpo na kokende na Tokyo, biso totikalaki. Mikolo milandaki emonanaki lokola ezanga eloko ya kosala mpe ya mpamba. Tosalaki liyangani ya elambo biso moko na ndako ya nzambe moke yango ntango Basantu ba Mikolo mya Nsuka mpe bamisionele ya Japon bazalaki kolanda likita.
Liyoki na ngai ya mawa emataki kutu ntango nazalaki koyoka na esengo bandimi ya etape kozonga uta na likita yango mwa mikolo nsima koloba ete Mokambi Kimball asakolaki tempelo na Tokyo. Bazalaki koloba na esengo mpenza ntango bazalaki kokabola bokokisi ya ndoto na bango. Balimbolaki boniboni, ntango bayokaki nsango ya tempelo, bandimi mpe bamisionele bakokaki te kobomba esengo na bango mpe babandaki kobeta maboko na bango na mbala moko.
Mibu mileki, kasi nakoki komikundola mawa nayokaki mpo na kozangaka bokutani ya motuya wana.
Basanza oyo eleki nakanisi likolo ya makambo oyo mpo namoni ete basusu bazali kokutana na mawa mpe mpasi makasi—makasi mosika mpe mozindo koleka oyo ya ngai lokola elenge misionele, ewuti na bokono mabe ya COVID-19 na mokili mobimba.
Na ebandeli ya mobu oyo, ntango bokono mabe etombokaki, Bakambi ya Yambo balakaki ete “Eklezia mpe bandimi na yango bakolaki na bondimi bomipesi na biso ya kozalaka bayi mboka malamu mpe baninga ya penepene malamu”1 mpe kolinga “kosalela bokebi beboo.”2 Boye, tokutanaki na bopekisi ya bosangani ya Eklezia na mokili mobimba, bozongi ya mingi koleka ndambo ya limpinga ya misionele ya Eklezia na bikolo ya mbotama na bango, mpe bokangami ya batempelo nyonso na Eklezia mobimba. Bankoto na bino bamilengelaki mpo na kokota na temple mpo na makuli ya bamoi—kobakisaka bokangisi na tempelo. Basusu kati na bino bosilisi mosala na bino lokola bamisionele noki to bapemisami mpo na ntango mpe babengi bango na bisika mosusu.
Na ngonga oyo, bakambi ya govenema mpe ya biteyelo bakangaki biteyelo—oyo na nsuka ebongwanisi bosukisi mateya mpe ebendi bopekisi ya makambo mpe milulu ya masano, ya kosangisa bato, ya kosepelisa bato, mpe etali biteyelo. Mingi kati na bino bomilengeli mpo na milulu oyo bakendaki kotala, masano oyo eyokanaki te, to bileko ya masano oyo ebetamaki te.
Makanisi ya mabota oyo babungisi baye balingaka mingi na eleko oyo ezali naino kosala mpasi; mingi bakokaki kosala matanga to bosangani ya boboto te lokola bazalaki kolikya.
Na mokuse, mingi, mingi kati na bino babundaki na mawa, mpasi, mpe bolembi nzoto epasolaka motema. Nsima lolenge nini tobikisama, toyika mpiko, mpe tokende liboso ntango makambo ezali komonana ya kobukana mpenza mpenza?
Profeta Nephi began kokoma bapalaki ya mike ntango azalaki moto moko akola. Ntango akanisaki na bomoi na ye mpe lotomo, apesaki makanisi moko ya motuya na molongo ya yambo mpenza ya Buku ya Mormon. Molongo oyo ezali kotalisa libongi moko ya motuya oyo tosengeli kolanda na mikolo na biso. Nsima ya maloba na ye eyebana, “Ngai, Nefi, ebotama ngai na baboti balamu,” akomaki, “… mpe emono ngai mitungisi mingi o nzela ya mikolo mya ngai, nzokande, esungama ngai mpenza na Nkolo o mikolo mya ngai minso.”3
Lokola moyekoli ya Buku ya Mormon, toyebi mitungisi mingi oyo Nefi azali kolobela. Atako bongo kolandisama bondimi mitungisi na ye o nzela ya mikolo mya ye, Nefi azali kopesa emoneli ya nsango malamu kosungama mpenza na Nkolo na mikolo na ye minso. Bangonga ya motungisi mpe mawa ebongolaka lisu ya ekenge ya Nkolo te ntango azali kotala biso malamu, kopambolaka biso.
Lesa mpe ngai kala te tokutanaki na lolenge ya virtuwele penepene bamisionele 600 na Australie, mingi kati na bango bazalaki na nse ya meko ya kofinema to ya bopekisi oyo etali COVID-19, mingi bazalaki kosala uta na bandako na bango. Elongo na bango totalaki bato na Boyokani ya Sika, Buku ya Molomoni, mpe Malongi mpe Mayokani oyo Nkolo apambolaki mpo na kokokisa makambo ya minene kati na mikakatano. Banso balimbolamaki mingi na maye bazalaki na makoki ya kosala na lisungi ya Nkolo koleka na maye bakokaki te kosala lokola mbano ya konfinema mpe ya kopekisa kosala makambo mingi ya bango.
Totangaki na lisolo ya Paulo mpe Silase, ntango bazalaki na boloko ya kolingama na nsinga, kosambelaka, koyembaka, koteyaka, kotatolaka—ata kobatisaka bakengeli boloko.4
Mpe lisusu totangi na oyo etali Paulo, na Roma, oyo bakangaki miu mibale, ntango oyo akobaki “kolimbola mpe kotatola bokonzi ya Nzambe,”5 koteyaka makambo maye oyo matali Nkolo Yesu Klisto.”6
Totangi na oyo etali Nefi mpe Leyi, bana mibali ya Elamani, baye nsima ya bobebisi mpe bokangemi bazingamaki na moto moko ya bobateli ntango ya Nkolo “mongongo mwa kimia mpe elengi ebongi nie … etobolaki [bakangi na bango] kutu na molimo mpenza.”7
Totangi na oyo etali Alma mpe Amuleki na Ammonihah, baye bamonaki ete mingi “bandimaki mpenza … mpe babandaki koyambola, mpe koluka nkoma,”8 atako nsima batiolamaki mpe kozangaka bilei, mai, bilamba, ya kokangama na nsinga mpe ya kokangama na boloko.9
Mpe na nsuka totangi na oyo etali Joseph Smith, kosilaka makasi ya nzoto kati na Boloko ya Liberty, komiyokaka kotikala ye moko mpe ya kosundolama, “Makambo oyo … makozala mpo na malamu”10 mpe “Nzambe akozala elongo na yo libela.”11
Moko na moko na bango basosolaki maye Nefi ayebaki: ete atako bamonaki mitungisi mingi o ntei ya mikolo mya bango, nzokande, basungamaki mingi mpenza na Nkolo.
Biso mpe tokoki kosala bokokanisi lokola bandimi moto na moto mpe lokola eklezia moko na lolenge kati na yango tosungami mpenza na Nkolo na eleko ya bangonga ya mikakatano tokutani na yango basanza mingi eleki. Ntango natangi bandakisa oyo, tika yango elendisa litatoli na yo ya kimomoni ya profeta na biso ya bomoi, oyo alengelaki biso na mbongwana liboso ya bilembo nyonso ya bokono bobe ya mokili mobimba, kopesaka biso nzela ya koyika mpiko na mikakatano oyo eyaki.
Ya liboso, kokoma kotia mingi libota na katikati mpe kosungama na Eklezia.
Mibu mibale mileki, Mokambi Russell M. Nelson alobaki: “Tokomi komesana na kokanisaka na oyo etali ‘eklezia’ lokola eloko moko oyo esalamaka na badankonzambe na biso, esungami na maye malekaka na libota. Tosengeli na mbongwana moko na ndakisa oyo. … Moko Eklezia etie libota na katikati, esungami na maye masalamaka kati na ya biso … bitonga.”12 Mbongwana ya boprofeta nini oyo! Boyekoli nsango malamu etie libota na katikati etiami na misala na bokangami ya ntango moke ya bandakonzambe. Atako mokili ebandi kobonga mpe tozongi na bisambelelo, tokolinga kobomba bandakisa na biso kotia libota na katikati ya boyekoli nsango malamu mpe boyekoli oyo totomboli na eleko ya bokono bobe ya mokili mobimba.
Ndakisa moko ya mibale ezali ya kozalaka ya kosungama mingi mpenza na Nkolo ezali emoniseli oyo etali kosalisa na lolenge moko ya likolo mpe esantu koleka.
Na 2018, Mokambi Nelson ayingisaki kosalisa lokola mbongwana moko “na lolenge tobatelanaka moko na basusu.”13 Bokono bobe ya mokili mobimba eyingisi mabaku nzike ya kobongisa mayele na biso ya kosalisa. Bandeko mibali mpe basi ya kosalisa, bilenge mibali mpe basi, mpe basusu basembolaki maboko mpo na kopesa bakontaki, bosololi, lisalisi ya kokombola lopangu, ya bilei, ya nsango na nzela ya tekinolozi, mpe ya makuli ya elambo mpo na kopambola baye bazalaki na bozangi. Eklezia yangomei ezalaki kosalisa basusu na ntango ya bokono mabe na bokaboli biloko na babanki ya bilei, bandako ya bazangi ndako ya kofanda, mpe bandako ya lisungi ya batamboli mpe mianngo mpo na makambo ya nzala monene mpenza na mokili. Bandeko basi ya Lingomba ya Bamama Basungi mpe mabota na bango bayanolaki na mokakatano yango ya kosalaka bamilio ya bamask mpo na basali ya bokolongono ya nzoto.
Ndakisa ya nsuka ya kozalaka ya kopambolama na eleko ya mikakatano ezali kozwaka esengo ya mingi na bozongi ya makuli ya tempelo.
Oyo elimbolami malamu mpenza na lisolo moko. Ntango ndeko mwasi Kaitlyn Palmer azwaki libiangi na ye ya misio na sanza ya minei eleki, azalaki na esengo ya kobiangama lokola misionele kasi ayokaki yango mpe motuya mpe kafukafu kokende na tempelo mpo na kozwa dotasio na ye mpe kosala makuli ya bule. Kala te nsima ya kosala manaka ya dotasio na ye, nsango eyaki ete batempelo nyonso ekokangama na mwa ntango mpo na bokono mabe ya mokili mobimba. Nsima ya kozwa nsango oyo epasolaki ye motema, ayokaki nde akokende na MTC ya kotangisama na interneti uta na ndako na ye. Atako na mawa oyo, Kaitlyn asalaki makasi na koyikaka mpiko.
Na basanza oyo elandaki, Ndeko mwassi Palmer abungisaki mokolo moko te elikia ya kokende tempelo. Libota na ye bakilaki bilei mpe basambelaki mpo ete tempelo efungwama liboso ya bokei na ye. Kaitlyn azalaki mbala mingi kobanda MTC na ye ya ndako na bantongo na kolobaka, “Ezali lelo mokolo oyo tokozwaka likamwisi moko mpe batempelo ekofungwama llisusu?”
Na sanza ya mwambe 10, Bakambi ya Yambo bapesaki nsango ete tempelo ya Kaitlyn ekofungwama lisusu mpo na makuli ya babomoi na mokolo mpenza oyo manaka ya mobembo na ye na mpepo ya ntongo ntongo tii na mision na ye esalamaki. Ye akokaki kozala na makoki te ya kokende tempelo mpe kosala mobembo na ye. Na mwa elikia mpo na elonga, libota na ye asololaki na mokambi ya tempelo Michael Vellinga mpo na kotala soki ezalaki na lolenge kani likamwisi bazalaka kosambelela ekokaki kosalama. Bokili bilei na bango mpe nsambo eyanolamaki!
Na 2:00 ya ntongo, bangonga mingi liboso ya bokei mobembo na ye, Ndeko mwasi Palmer mpe libota na ye, na mpizoli, bapesamaki mbote na mokambi ya tempelo oyo azalaki koseka na maloba, “Mbote, libota ya Palmer. Boyei bolamu na tempelo!” Ntango asalaki dotasio na ye, balendisamaki ya kotambola mbangu mpo ete libota ya nsima ezalaki kozela libanda ya bikuke ya tempelo. Bakumbaki na mbala moko tii na libanda ya mpepo na ngonga mpenza mpo na kosala mobembo na ye tii na misio na ye.
Makuli ya tempelo oyo tozangisi basanza mingi eleki ezali komonana lokola sukali koleka oyo tozalaki kokanisa liboso lokola batempelo nzinga nzinga ya mokili ezali kofungwama lisusu ndambo ndambo.
Ntango nazali kosukisa, nasengi boyoka maloba ya kolendisa, ya esengo, mpe ya ndakisa malamu ya Profeta Joseph Smith. Moko te akokanisa mokolo moko akomaki yango kati na motungisi mpe bomilongoli, konyokwama mpe kopekisama na ndako kati na Nauvoo, kobombamaka uta na baoyo bazalaki koluka kokanga ye na kozanga kotosa mobeko:
“Sikawa, nini toyoki na nsango malamu oyo tozwi? Mongongo ya esengo! Mongongo ya ngolu uta na lola, mpe mongongo mokoya bosolo uta na mabele; nsango malamu mpo na bomoi mpe mpo na bakufi, nsango malamu ya esengo makasi. …
“… Ekokende biso liboso te mpo na ntina moko monene mpenza? Bokende liboso mpe bozonga nsima te. Boyika mpiko, … mpe bokoba, bokoba tii na elonga! Tika mitema mya bino misepela, mpe mizala na esengo mpenza. Tika mokili ebima na koyembaka.”14
Bandeko mibali mpe basi, nandimi ete mokolo moko, moko na moko na bino akotala nsima na makambo atika, ya mawa, ya motema mpasi, mpe bozangi moninga esangani na bangonga ya mikakatano oyo tozali kolekela mpo na komona yango koolimwisama na mapamboli maponami mpe ebutisami na bondimi mpe matatoli. Nandimi ete na bomoi oyo, mpe na bomoi ekoya, matungisi na bino, Amoniya na bino, Boloko ya Liberty na bino, ekobulisama mpo litomba na bino.15 nasambeli ete, elongo na Nefi, tokoki kondima matungisi o ntei ya mikolo na biso ntango na ngonga se moko wana koyebaka ete tosungami mpenza na Nkolo.
Nasukisi na litatoli ya Yesu Klisto, oyo Yemei azalaki mopaya te na mikakatano mpe lokola eteni ya Bomikabi na ye ezangi ndelo akitaki na nse ya makambo nyonso.16 Asosolaka mawa na biso, mpasi, mpe bozangi elikia. Azali Mobikisi na biso, Mosikoli na biso, elikia na biso, mobondi na biso, Mokangoli na biso. Na oyo natatoli na nkombo na Ye esantu, Yesu Klisto, amene.