Taan Iriira Uean te Raoi
Ngkai ti keiaki ni katotonga anuan maiun ara Tia Kamaiu, ti kona n riki bwa taan beku ngaira ibukin Ana raoi n te aonaaba.
Ni kakoroan nanon te taetae ni buraebeti are anganaki Tekaria,1 e rinnako Iesu ma te tokanikai nakon te kaawa are tabu iaon baona te aati, are kaotaki iai rongorongon “kanikinaean aia uea Iutaia,”2 n aron taekinana bwa aia Uea Ueea ao Uean te Raoi.3 E katobibiaki irouia taan Iriiria aika kimwareirei ake a takinii aia kunikai, baani baam, ao bani kaai tabeua imwaain kawain Iesu. A neboa te Atua, n takaruaeaia ni bwanaaia ae baibati, “E na karaoiroaki te Uea are nako mai n aran te Uea: te raoi i karawa, ao te neboaki ike moan te rietata.”4 Ao a manga taku, “Otanna nakon Natin Tawita: E na karaoiroaki Teuae nakomai n aran te Uea; Otanna ike moan te rietaata.”5 Te bwai ae riki ae kakannato aei, are ti teimatoa ni bukamaruia ae ataaki n arana ae Tabatin te Banii; bon kanoan te kukurei are karaoaki inanon te wiiki anne ma motikana are a na anga karea te Tia Kamaiu ao te kakai are noraki ngke akea kaain te rua ni mate.
Ngkai Ana Taan iriiria ngaira, Ana aomata ngaira aika ti kaokoro, ake ti a tia n rineaki bwa ti na kaotiotii Ana Mwakuri aika raraoi,6 tataekina te raoi are a tia n anganaki Irouna ao rinanon Ana anga karea ni kamaiu. Te bwai n tituaraoi aei ae te rau bon te bwai n tangira are beritanaki nakoia ake a rairii nanoia nakon te Tia Kamaiu ao n maiuakina te raoiroi; te rau aei e anganiira naba te korakora n maiuakina te kukurei ao ni kateimatoaira bwa ti na konaa ni kaitarai kamaraki ake ti kaitiboaki mangaai inanon kawain maiura.
N te 1847, ao e tua te Uea nakoia bwaeoniia aika Itiaki, ake a kainnanoa te rau bwa a na waaki inanon te rau ao n nano teuana inanon aia tai n aitara ma kangaanga inanon mwanangaia nakon te itera maeao. Ibuakon bwaai ake tuangiia, ao e kairii aia iango te Uea bwa ana “katoka te kakauntaeka i marenaia; katoka taekinan te kabuakaka i marenaia.”7 E taekinaki ni booki aika tabu bwa koraki ake a teimatoa ni kakaraoi mwakuri aika raoiroi ao n nakonako ma te nimamannei inanon ana nanorinano Tamnein te Uea a beritanaki te rau are ana kainnanoia inanon aia tai n aitara ma angibuakan te maiu ae ti mena inanona ngkai.8
Ngkai ngaira taan iriira Uean te Raoi, ao ti a tia ni reireinaki bwa ti na maeka ma “ te nano ae ti teuana i nanon te tangira imarenara.”9 E taekinna n taai aika nako ara burabeti ae tangiraki iroura ae, Beretitenti Russell M. Nelson, “bwa te kakauntaeka bon te tia kamangaoi bwaai ni kabane ake e tei ibukina ao n reiakin te Tia Kamaiu nakoira.”10 E kairoroira naba ara burabeti bwa ti na karaoa ara kabanea ni konaa ni katokii unraa ake a mena i nanora ao ni maiura.”11
Ti a karauii n tarai moan tua aikai n irianaki ma ana tangira Kristo ae kororaoi ibukira bwa ti aonga, ngaira aika taan Iriiria, ni karekea ibukiia raora n tatabemaniia nako. E kamatataaki inanon booki aika tabu bwa te aekaki n tangira aei bon te tangira ae kororaoi.12 Ngkana ti iangoa te tangira ae kororaoi, ao e moan roko n ara iango mwakuri n ataatai aomata ao angamwane ni buoki kainnanoia koraki ake a mena inanon kangaanga n rabwataia, n akean aia bwai, ke n aia namakin. Ma, te tangira ae kororaoi e aki tii irekereke nakon te bwai ae ti anga nakoia tabemwaang, ma bon tein ara Tia Kamaiu ao e kona naba ni manga riki bwa kateira. Bon akea kamimiina ngkai ti reireinaki iroun te Uea bwa ti na kunikainiira “n kabae n tangira ae kororaoi, … are bon kabaean te kororaoi ao te rau.”13 Man akean te tangira ae kororaoi, ao bon akea ngaira,14 ao tiaki konaa n karekea te tabo are e a tia ni katauraoia te Uea ibukira n ana nne ni maeka Tamara are i Karawa.15
E a tia Iesu ni kamataata raoi bwa tera ae nanonaki n kabaeakira aei ibukin karaoan te kororaoi ao karekean te rau, ai moaraara riki ngkana ti aitara ma waaki aika karawaawata ae irekereke ma Arona. Iangoia teutana bwa tera aron tein ana namakin Iesu ngke E nanorinano imataia Ana abotoro n teboki waeia, n ataia ae temanna mai ibuakoia e na Kamwaruaa n te tairiki anne.16 Ke n tabeua te aoa imwiina, ao Iesu e a manga, katoka ikoakin taningan temanna mai ibuakoia mwaane ake raon Iuta, are bon te tia Kamwaruaa, bwa e aonga ni Kabureaki.17 Ke ngke e tei naba te Tia Kamaiu, imatan Birato, n ongoraea te bukibuki are e a anganaki irouia mataniwii n ibonga ma unimwaane, ao bon akea naba teuana Ana taeka ake e anga ni kaitarai bukinana aika kewe, ao E kiitana te kowana mai Rom ma te nano ni miimi.18
Inanon bwaai aika kananokawaki aika teniua aikai, ao e ngae ngke e kaonaki, te Tia Kamaiu, n te nanokawaki ma te korakai, e reireiniira n te banna Are karaoia “te tangira ae kororaoi e taotaonaki n nano, ao e akoi; … e aki bakantang; … e aki kainikatonga, e aki karaoa ae aki riai, e aki ukoukori ana bwai, e aki kakaiun, [ao] e aki mutiakina te karawawataki.”19
Teuana naba te karaki ae kakawaki ae ti riai n taraia, ao bon teuana naba ae irekereke ma arora n iriiria ao n tataekina ana rau ara Tia Kamaiu, a oti n ara mwakuri ake ti karaoi nakoia raora. N Ana tai ni mwakuri iaon te aba, ana reirei te tia Kamaiu e bane—tiaki ti, ma bo— te tangira ae kororaoi, te taotaona n nano, te nano rinano, ao te nanoanga—aikai baika a kakawaki ibukiia te koraki ake a kan teimatoa n nim ma Ngaia ao n tataekina Ana rau. Bwaai aikai bon bwaai n tangira mai iroun te Atua, ao inanon ara waaki ni karaoi nanoia, ao ti na kona n noori rinanon ara nanoanga taian kaokoro irouia raora, mamaaraia, aroia naba n nanoanga nakoia tabeman, aia karinerine, ma aia taotaona n nano. Teuana mai ibuakon kanikina ake e na kaota arora ni kaan riki ma ara Tia Kamaiu ao n tabe ni katotoonga Arona bon arora n tangiriia, n tataonii nanora, ao n arora n nanoanga ake ti karaoi nakoia raora nako, e ngae ngke iai bwaai aika riki imarenara.
Ti aki toki n nonoriia tabeman aika aki toki n kabuakakaia ke n tataetae ibukin aroia tabeman, mamaraia, ao aia iango tabeman, ai moarara riki ngkana aroaro ma iango akanne a kona n kaokoro ke n kaitara ma are irouia. A rangi ni kai nooraki aekaki n aomata aikai ni kabuti nakoi rongorongo nakoia tabeman, ake a manga taekin baika a kaongoaki n aki ataia bwa tera bwaai ake a na riki man mwiin aia bwabwarantiko. E rangi ni kananokawaki, ngkai bwaai n reitaki iaon te intanete bon te bwai ae e rangi ni kaungaa kakaraoan te aekaki n anua aei ibukin kaotan te koaua ma kaitiakan rongorongo. N akean tiara n nako iai, ao reitaki ake a karaoki n te intanete bon te bwai ae kairiia aomata nakon kaikuakiia tabeman ao marooro aika kabuebue, kamamarakiia tabeman, kamarakin nanoia ao kabutan rongorongo ni kaunuun.
E taetae ni burabetiia Nibwaai bwa inanon boong aika kaitira, e na roko te tia kaitara ni kauniia ao man kamaraki nanoia aomata bwa a na kaitaraa te raoiroi.20 A reirei booki aika tabu bwa “bwaai ni kabane aika a kakao ma n anai nano nakon karaoan te raoiroi, ao nakon tangiran te Atua, ma te toro irouna, a bon roko mai iroun te Atua.”21 N iterana are teuana ao, “te bwai are e buakaka e roko mai iroun te riaboro; bwa te riaboro bon ana kairiribai te Atua, ao e aki toki n un mangaia, ao e anai nano nakon te bure, ao karaoan ae buakaka n aki toki.”22
Ngkana ti taraa raoi te reirei ni burebeti aei, ao ti na bon aki iruwaa n ana kawai teuana teuare buakaka ni kamangaoi nanoia natin te Atua bwa ana kairiribai. E kimwareirei ngkana e nooriia aomata bwa a kabuakaka imarenaia, a wawaaningare, ao ni kataorikaakiia tabeman. A kona anua aikai n urua tein te aomata, kinaakina, ao ni kabwaraa nanon temanna, ai moarara riki ngkana e motikaki taekan te aomata n ae aki eti. E na bon rangi ni korakora mwiina ngkana ti kariaia aekaki n anua aikai inanon maiura, ni kariaia teuare buakaka bwa e na uniki inanora koraan te kairiribai imarenara, bwa ti aonga ni bwaru n ana waaki ni kamwane ae katikitiki.
Ngkana tiaki taratara raoi ma ara iango, taeka, ao ara mwakuri, ti na kona n mwane n aia kamwane ara kairiribai, urui ara reitaki ma aomata irarikira ao ake a tangiraki iroura.
Tariu ao mwaneu, ngkai ngaira ana aomata te Uea aika a kaokoro ao ni taetaekina Ana rau, ti na tai kariaia ana kamwane te tia buakaka bwa e na roko inanora. Ti tiaki kona ni uota te rawawata ae buakaka bwa e na urui ara namakin, reitakira, ao bon maiura. Te euangkerio e tei bukin te rongrongo ae kakimwareirei.
Ao e koaua, ae bon akea mai ibuakora ae kororaoi, ao bon iai, taai ake ti kaririiaki nakon aekaki n anua aikai. Ma inanon ana tangira ae kororaoi ao ana atatai ae riaon ara babaire n aomata, ao e kataia ara Tia Kamaiu ni kauringiira ni kaanganga ake a na kaoti. E reireiniira, “Ba ane kam na manga kabuakakaki, n te kabuakaka are kam kabuakakaia aomata iai; ao ane e na manga babaire te aba nako iai, ao ane e na manga babaire te aba nako imi n te baire are kam babaire iai.”23
Tariu ma mwaneu, ngkai ti keiaki ni katotonga aron maiun ara Tia Kamaiu, ao ti kona n riki bwa taan beku ngaira ibukin Ana raoi n te aonaaba n ira te banna are E a tia ni karaoia Ngaia. I kaoi ngkamii bwa kam na rinei aanga aika ana kona ni karikiira bwa taan kaunganano ao taan boutoka, aomata aika iai irouia te ota ao te nano ni kabwarabure, aomata aika a noori tamaroa irouia tabeman, ni kakauringa n taainako “ngkana iai te bwai ae raoiroi, ae kakateke, ke ae tamaroa rongorongona, ke e kamoamoaaki, ti na ukoukori bwaai aikai.”24
I berita nakoimi bwa ngkana ti maiuakin ao man rikirake inanon aekaki n anua aikai, ao ti na konaa riki n kairikirakea te reitaki raoi ao kinaakin kainanoia raora n tatabemaniia nako25 ao n namakina te kukurei, te rau, ao te rikirake n tamneira.26 I aki nanououa, bwa e bon atai ara konabwai te Uea ao n anganiira bwaai n tituaraoi ake ti kainanoi bwa ti aonga n kona ni karinanoira ao n taotaon nanora ma kaokoro, mamaara ao kairua ake ti noori irouia tabeman. N raonaki ma anne, ao ti na konaa n totokoa te nano ni kan kaitaraia ake a kamarakiira. Nanora ni kan kabwarai bure, n aron te Tia Kamaiu, te koraki ake karaoi mwakuri n kamaraki nakoira ke ni kabuakakaira ao ikai are e na kona n riki bwa teuana kateira inanon maiura.
Ngaira n te bong aei, n Tabatin te Bwaam, n taakinii ara kabae n tangira ao baan bwaam n tatangira ae kororaoi, n nakonako n mwanekan te Uean n Raoi ngkai ti katauraoi nakon bukamaruan, te Tabati ae imwaira aei, bwa ai akea kaain te rua ni mate. Ngkai ngaira taari mwaane ao aine inanon Kristo, ao ti riai n takaruaea, “Otanna nakon Natin Tawita: E na karaoiroaki Teuae nako mai n aran te Uea; Otanna ike moan te rietata.”27
I kakoauaa bwa e maiu Iesu Kristo ao E kororaoi Ana tangira, are e a tia ni kaotaki rinanon Matena n Anganano ibukira, bon ibukiia ake a rineia bwa a na nakonako ma Ngaia ao ni kukurei inanon Ana raoi n te maiu aei ao ae e na roko. I taekin bwaai aikai n aran ara Tia Kamaiu ao te Tia Kabooi Maiura, Iesu Kristo, amen.