Vakasavasavataka na Lomamudou
E sega ni dua tale na vanua e vakaraitaki vakalevu cake kina na yalololoma kei na lomavinaka kei na loloma veivueti ni Kalou me vakataka na veivutuni.
Na koniferedi raraba oqo a tekivutaki ena dua na gauna a levu kina na veilecayaki kei na veika rerevaki ka sa tekivu me ra sega ni kila na noda itabagone na vanua cava me ra lako kina. Ni da sa vakasalataki mai na ivakatakila ena vanua e dodonu me da gole kina, sa dau vakaraitaki tiko vei ira na parofita kei na iapositolo na veika me caka.
A vakatakila na Turaga vua na Parofita o Josefa Simici “me ra vunau ko ira ena yaca ni Turaga na Kalou, na nodra iVakabula na kai vuravura.”1 Ni ra sa vakalesui mai na idola, era vakarautaka na dodonu ni matabete me tiko ena loma ni veivale vei ira na tukai, na tama, kei na luvedra tagane.
Ena tinikalima na yabaki sa oti, ni tiko yavavala na vuravura, eratou a solia kina na Mataveiliutaki Taumada kei na Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua “Na Matavuvale: Ai Vakaro ki Vuravura Raraba,” na ikalima ni iVakaro ena itukutuku ni Lotu. Oqo e dua na idusidusi ena vinaka vei ira na lewenilotu me ra vulica ka muria.
E tukuna vakaoqo e dua na tikina: “Sa neitou ivakaro bibi oqo, o keitou na Lewe ni Mataveiliutaki Taumada kei na Matabose ni iApositolo Le Tinikarua ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai, ni sa lewa ni Kalou me rau vakawati na tagane kei na yalewa, ni matavuvale sa iusutu ni nona yavu na Dauniveibuli me baleta na nodra rawata na bula tawamudu o ira na Luvena.”2
“A ratou sa ia na Kalou ka bulia na tamata me itovo vata kei iratou, io sa bulia na tamata me itovo vata kei na Kalou, io na tagane kei na yalewa eratou sa bulia.
“Eratou sa kaya na Kalou: Me datou vosa vakalougatataki rau mada. Ka … me datou qisi rau mada me rau vakaluveni ka tubu me lewe vuqa ka vakatawai vuravura, ka vakamalumalumutaka.”3
E se bera vakadua ni bau bokoci na ivakaro oqo.
“Ia me da vakatovolei ira mada kina, era na muria na veika kece sa vakarota vei ira na Turaga na nodra Kalou se sega.”4
Na inaki me da marau ni “sa sucu na tamata me rawata na marau.”5
E vakavuvulitaka o Liai ni galala tu na tamata ka dodonu me “lewa … na ka me ra kitaka ka sega ni vakasaurarataki vei ira, ia era na lewai ga ena ivunau ena siga mai muri.”6
Na ivosavosa makawa, “E digitaki au na Turaga, ka sega ni digitaki au o Setani, ia na noqu digidigi sa bibi sara,” e vakamacalataka e dua na ivakadei vakaivunau ni kaukauwa cake sara na noda galala ni digidigi mai na nona inaki na meca. E ka talei na galala ni digidigi. Sa rawa ni da solia yani ena yalowai, ena mataboko, ia e sega ga ni rawa ni kau tani vakasaurara mai vei keda.
E dua talega na iulubale makawa, “Na tevoro e vakavuna meu cakava.” Sega ni dina! E rawa vua me lawakitaki iko ka kauti iko tani, ia e sega vua na kaukauwa me vakasaurarataki iko se dua tale ki na ivalavala ca se me biuti iko tu kina.
Me da nuitaki ena kaukauwa ni kena buli e dua na bula e tiko vata kaya kei na marau cecere duadua kei na veitemaki rerevaki duadua. Na isolisoli ni bula vakayago kei na kena rawati me da vakatubura e dua na bula sa dua na veivakalougatataki vakalou. Ena kena vakayagataki vakadodonu na kaukauwa oqo, e sega tale ni dua na ka me kena ikarua ena kena rawa ni kauti keda yani vakavoleka vei Tamada mai Lomalagi ka vakila na taucoko ni marau. Na kaukauwa oqo e sega ni dua na tiki vakacala-ka ni ituvatuva ni marau. Oqo na idola—na idola sara ga.
Se da vakayagataka na kaukauwa oqo me vaka na gagadre ni veilawa tawamudu se da cakitaka na kena inaki vakalou, ena manata tu me tawamudu na keda ituvaki.“Dou sa sega beka ni kila ni dou sa vale ni Kalou, ka sa tiko vei kemudou na Yalo ni Kalou?”7
E dua na ka e dau veisereki na nona lewa vakataki koya e dua na tamata me talairawarawa vua na Tamada ka noda Kalou ka vakaraitaka Vua ena masu na nona sa lomasoli.
Ni da talairawarawa, eda na marautaka na kaukauwa oqori ena veiyalayalati ni vakawati. Mai na noda ivurevure ni wai ni bula era na basika mai kina na luveda, na noda matavuvale. Na nodrau veilomani na veiwatini e rawa ni tudei ka veivakataucokotaki ka na kauta mai na vakacegu ena veisiga taucoko ni noda bula.
Kevaka e dua e sega ni rawata na veivakalougatataki oqori ena bula oqo, na yalayala sai koya ni na vakarautaki vei ira ena vuravura sa bera mai.
Na veilomani dina e vakatura ni gauna ga me qai sereki kina na kaukauwa oqo ni vakatubu bula na gauna sa vakayacori oti kina na yalataki ni yalodina tawamudu, na soqoni ni vakamau dodonu ka vakalawa, kei na kena e uasivi duadua ni sa oti na cakacaka vakalotu ni veivauci ena valetabu. Me ra na wasea walega na tagane kei na yalewa, veiwatini, kei koya me na noda itokani tawamudu. Ena vuku ni tikina oqo e matata sara kina na kosipeli.
Eda galala me da beca na ivakaro, ia ni sa tonotono mata na vosa ni ivakatakila, me vaka “Mo kakua,” sa dodonu me da vakarorogo.
E dau vuvu na meca vei ira kece e tu vei ira na kaukauwa ni vakatubu bula. O Setani e sega ni rawa ni vakatubu bula; sa gogo tu. “Sa segata me rarawa na tamata kecega me vakataki koya.” 8 E gadreva ko koya me vakalolovirataka na vakayagataki vakadodonu ni kaukauwa ni vakatubu bula ena nona temaki iko ki na ivalavala tawasavasava.
E vakayagataka na Turaga na malanivosa “sa tautauvata” me boroya kina e dua na iyaloyalo me rawa ni ra kila na daumuri Koya, me vaka:
“Sa tautauvata na matanitu vakalomalagi kei na tamata dauveivoli.”9
“Sa tautauvata na matanitu vakalomalagi kei na iyau sa vuni tu ena dua na were.”10
Ena noda gauna oqo sa tautauvata na veivakayarayarataki rerevaki ni iyaloyalo vakasisila kei na dua na matetaka sa roboti vuravura, sa tauva e dua eke ka dua e kea, sa tovolea ena nona igu me curuma na veivale kecega, e vakavuqa kivei tagane vakawati kei tama. Na revurevu ni matetaka oqo e rawa, ni ka ni rarawa ni sa vakavuqa tiko, na nona vakarusa na yalo. Sa dau segata o Setani me vakacacana na “ituvatuva cecere ni veivueti,”11 “na ituvatuva cecere ni marau.”12
Na iyaloyalo vakasisila ena dau, veicati tikoga kei na Yalo i Karisito ka na vakalatilati ena nona veitaratara na Tamada Vakalomalagi kei ira na Luvena ka vakacacana na isema vakamareqeti vakaveiwatini.
E tu ena matabete na kaukauwa cecere duadua. E rawa ni taqomaki iko mai na matetaka ni iyaloyalo vakasisila—e matetaka o koya—kevaka sa vakamalumalumutaki iko tiko na kena veivakayarayarataki. Kevaka e talairawarawa tiko e dua, e rawa ni vakaraitaka na matabete na ivakarau me voroki kina e dua na itovo tudei se tababokoca sara ga e dua na ka e dau veivakatotogani. O ira na matabete e tu vei ira na lewa ka dodonu me ra vakayagataka me ra valuta kina na veivakayarayarataki ni veika butobuto.
Eda na tabaka na alamu ka vakasalataki ira na lewe ni Lotu me ra yadra ka kila na ka sa yaco tiko. Kemuni na itubutubu ni qaqarauni, yadrava vagumatua de na vakacacana na nomuni matavuvale na ca oqo.
Eda vakavuvulitaka na ivakatagedegede ni itovo savasava ka na taqomaki keda mai na vuqa na veika lasu e vakavurea o Setani me sosomitaka se vakalasuya na vakamau. Sa dodonu me da kila ni veivakauqeti kecega me da vauci ena dua na isema ka sega ni salavata kei na ivakavuvuli ni kosipeli e cala. Eda vulica mai na iVola i Momani ni da “na sega ni rawata na marau me isau ni ivalavala ca.”13
Eso era nanuma ni ra a buli mai me vakakina ka ra sega ni rawa ni levea na veika era nanuma ni veitemaki tawasavasava ka sega ni vakatamata era sucu vata mai. Sega ni dina! Nanuma tiko ni Kalou e Tamada Vakalomalagi.
E yalataka o Paula ni “Kalou … ena sega ni laiva mo dou veretaki vakalevu cake me vaka ga na nomudou kaukauwa; ka na cakava talega kei na vere na sala mo dou dro kina, mo dou vosota rawa.”14 E rawa, kevaka o vinakata, mo voroka na itovo ka vakamalumalumutaka na itovo veivakatotogani ka lako tani mai na veika e sega ni kilikili kaya e dua na lewe ni Lotu. Me vaka e vakasalataki keda kina o Alama, sa dodonu me da “vakatawa ka masu tikoga.”15
E veivakasalataki vakaoqo o Aisea, “Era na ca ko ira era vakatoka na ca me vinaka, kei na vinaka me ca; era kaya sa rarama na butobuto, ka butobuto na rarama; era kaya sa kamikamica na ka gaga, ka gaga na ka kamikamica!”16
Ena vica na yabaki sa oti, au a sikova e dua na koronivuli e Albuquerque. E talanoataka vei au na qasenivuli me baleta e dua na gone ka kauta mai e dua na luve ni pusi ki valenivuli. Me vaka eda sa na kila, oqori e vakaleqa sara ga na ka taucoko. Qai tukuna vua o qasenivuli me taura cake tu na luve ni pusi e matadra na gone.
A toso vinaka tiko na veika kece me yacova ni sa taroga e dua vei ira na gone, “E luve ni pusi tagane se luve ni pusi yalewa?”
Nona sega ni vinakata me coko ena lesoni ko ya, a kaya kina na qasenivuli, “Sega ni dua na ka. E luve ga ni pusi.”
Ia era taro tikoga. Oti sa qai laveliga e dua na gonetagane ka kaya, “Au kila na sala meda kila kina.”
Ni kila ni sa sega ni rawa na leve, sa mani kaya na qasenivuli, “O na kila vakacava?”
Qai sauma vakaoqo na gonevuli, “E rawa ni da laveligataka!”
O ni na dredrevaka beka na italanoa oqo, ia kevaka eda sega ni kida tiko, era tu nikua eso era sega walega ni taleitaka ia era sa tukuna sara tikoga me laveligataki me veisau na lawa me vakadonui kina na bula tawasavasava, me vaka beka ni rawa ni veisautaki na inaki ni lawa kei na ivakarau ni Kalou ena laveliga. Na lawa e vorati kina na lewa vakalou ena sega ni rawa ni vaqaqacotaki. Me vakaoqo, o ni nanuma beka ni na yaga kevaka eda laveligataka me sa kua ni vakabau na lawa ni idre ni vuravura?
E tu ruarua na lawa ni bula savasava kei na lawa vakayago “sa virikotori tu mai lomalagi ni sa bera ni buli na vuravura” oqori e sega ni rawa ni veisautaki. Sa vakaraitaka tiko na itukutuku makawa ena veigauna ni sega ni rawa ni veisautaki na ivakatagedegede ni bula savasava ena ivalu ka na sega ni rawa ni veisau ena laveliga.17 E sega ni dua tale na vanua e vakaraitaki vakalevu cake kina na yalololoma kei na lomavinaka kei na loloma veivueti ni Kalou me vakataka na veivutuni.
Veitalia na veisaqasaqa, eda na dei tikoga ena sala. Eda na tautauri toka ga ena ivakavuvuli kei na lawa kei na veicakacaka vakalotu ni kosipeli. Kevaka era lecavi sega ni nakiti se nakiti, me vakacava kina. Eda sega ni rawa ni veisau; eda na sega ni veisautaka rawa na ivakatagedegede ni bula savasava. Ena totolo sara na noda lakosese ni da talaidredre ki na lawa ni Kalou. Kevaka eda sega ni taqomaka ka karona na matavuvale, sa na rusa na veivakararamataki kei na noda bula galala.
“Koi au, na Turaga, au na vakayacora na noqu yalayala; ia kevaka dou sa sega ni muria na noqu ivakaro, dou na sega ni rawata na ka sa yalataki.”18
Na yalo kece e vesuki tu ena dua na valeniveivesu ni ivalavala ca, cala, se lakosese e tiko vua na idola ni kena matamata. Na idola oqori e yacana na “veivutuni.” Kevaka o kila na vakayagataka na idola oqo, ena sega ni tarai iko rawa na meca. Na ivakavuvuli drua ni veivutuni kei na veivosoti e kaukauwa cake na kena igu mai na kaukauwa ni dauveitemaki. Kevaka o vesuki tu ena dua na itovo ni bula se dua na itovo veivakatotogani tawakilikili, sa dodonu mo tarova na itovo e veivakamavoataki. Era na vakavulici iko na agilosi19 ka ra na tuberi iko na veiliutaki ni matabete ena veigauna dredre oqori.
E sega ni dua tale na vanua e vakaraitaki vakalevu cake kina na yalololoma kei na lomavinaka kei na loloma veivueti ni Kalou me vakataka na veivutuni. O kila beka na kaukauwa veivakasavasavataki cecere ni Veisorovaki a vakayacora na Luve ni Kalou, na noda iVakabula, na noda Dauveivueti? “Raica koi au na Kalou, au sa vosota oti na veika oqo, me ra bula kina ko ira era sa veivutuni;20 Ena ivalavala vakalou o ya ni loloma, a sauma kina na iVakabula na isau ni noda ivalavala ca me rawa kina ni da kakua ni sauma.
Me baleti ira era gadreva vakaidina, e tiko e dua na sala lesu. Na veivutuni e tautauvata kei na dua na wainimate ni savasava. Na duka ni ivalavala ca sara mada ga e curuma tu na noda bula ena lako tani mai.
Era kauta voli vata kei ira o ira na matabete na wainimate me yali yani kina na iyaloyalo vakarerevaki ni iyaloyalo vakasisila ka me savata laivi na cala. E tiko ena matabete na kaukauwa me dolava na veivakayarayarataki ni itovo ni bula, me veisereki sara mada ga mai na itovo veivakatotogani, se vakacava ga na kaukauwa ni kena ivesu. E rawa ni vakamamacataka na imawe ni veicala e liu.
Au sega ni kila e dua tale na malanivosa totoka ka veivakacegui cake mai na ivakatakila me vakataka na kena oqo: “Raica ko koya sa veivutunitaka na nona ivalavala ca, ena vosoti, ia koi au na Turaga au na sega ni nanuma tale na nona ivalavala ca.”21
Ena so na gauna, ni sa oti sara mada ga na vakatutusa ka saumi na itotogi, na tiki dredre duadua ni veivutuni sai koya me vosoti koya rawa e dua. Sa dodonu me na yaco mo kila ni veivutuni e kena ibalebale na veivutuni.
“Ia ena veigauna kece era veivutuni kina na noqu tamata, au na vosota kina na nodra talaidredre vei au.”22
A tukuna o Peresitedi Joseph Fielding Smith me baleta e dua na marama sa veivutuni ka dredre tiko ni kunea na sala me lako tani kina mai na dua na bula dukadukali vakalevu. A taroga vua se cava me cakava ena gauna oqo.
Na kena isau, a kerei koya me wilika vua mai na Veiyalayalati Makawa na kedrau itukutuku o Loti kei na watina o koya a vuki me duru masima.23 Oti a qai tarogi koya, “Na lesoni cava e tu ena veitikina oqori mo vuli mai kina?”
E sauma mai, “Ena vakarusai ira na daucaka ca na Turaga.”
Sega ni dina! E kaya o Peresitedi Smith vua na marama veivutuni oqo vakakina oi kemuni o ya mo ni “Kakua ni rai ki muri!”24
E matalia, ni iwali ka itatarovi rawarawa ka kaukauwa duadua ni iyaloyalo vakasisila, se ivalavala tawasavasava cava ga, sai koya mo vakanadakuya ka levea. Bokoca laivi mai na nomu vakanananu na vakasama tawakilikili kecega e tekivu me kadre cake mai kina. Ni o sa lewa mo savasava tikoga, o sa vakayagataka tiko na nomu galala ni digidigi ka solia mai na Kalou. Ni oti o ya, me vaka na ivakasala nei Peresitedi Smith, “Kakua ni rai ki muri.”
Au yalataka ni tu mai liu na vakacegu kei na marau vei iko kei na nomu matavuvale. Na itinitini ni itaviqaravi kecega ena Lotu me ratou bula marau ena nodratou vale e dua na tagane kei na watina kei ira na luvedrau. Au sa vakatikora kina na veivakalougatataki ni Turaga vei kemuni ko ni vorati tiko ena mate vakarerevaki oqo, mo ni kunea rawa na veivakabulai sa tu oqo vei keda vei ira na matabete ni Turaga. Au sa vakadinadinataka na kaukauwa oqori ena yaca i Jisu Karisito, emeni.