2012
Ua matau te mau taata atoa ia Bleck
Eperera 2012


Ua matau te mau taata atoa ia Bleck

No Honoura « Bleck » Bonnet, ua riro te basket ei pû taria no’na. I te 15raa o to’na matahiti, ua haamata o Bleck i te itehia i Porinetia Farani—te hoê ïa o te mau feia ha‘uti ite roa a‘e i roto i te hoê o te mau pŭpŭ maitai roa a‘e i roto i te tuhaa taata paari o te fenua. Noa’tu e to’na i‘oa pii no roto mai ïa i te ta‘o peretane ra black, tei papa‘i-hape-hia, are‘a to’na tareni ra, aita ïa i hape.

E ere râ te reira noa ta’na e hinaaro. Ua hinaaro oia e haere e ha‘uti ei « professionnel » i Europa. E hau atu i te mau mea atoa, ua hinaaro oia ia haru mai i te fetia auro i te Ha‘utiraa no Patifita Apatoa.

Te hoê noa mea e tapea ra ia’na maori râ te Ekalesia.E

tane i roto i te misioni

Noa’tu e, te pŭpŭ a Bleck o te pŭpŭ ïa i paturuhia e te Ekalesia, e ere o Bleck i te mea anaanatae roa i te Ekalesia e aore râ, i te piiraa a te peropheta i te mau tamaroa haapa‘o e te maitai ia tavini i te hoê misioni.

Ua parau a‘ena oia i to’na episekopo e, eita oia e haere i ta’na misioni. Aita oia i taa e, nahea e ti‘a ai ia’na ia ha‘uti ei « professionnel » mai te mea e, e faaru‘e oia e piti matahiti.

Taa ê atu i te reira, te mau Ha‘utiraa no Patifita Apatoa—o te faatupuhia i te mau maha matahiti atoa, e tupu ïa i te taime tei roto oia i te misioni, e ua hinaaro roa hoi te Amuitahiraa « Basket » no Tahiti ia ha‘uti oia i roto i te pŭpŭ ma‘iti no te fenua. Ua ti‘a ia’na ia haamamu roa i te mau parau ta to’na papa e parau i te mau taime atoa e haamata o Bleck i te faateitei ia’na : « Ua ite te mau taata atoa ia Bleck, aita râ ta’na e auro ».

E faahiti te metua tane o Bleck, o Jean-Baptiste, i teie mau parau ma te ataata. Tera râ, e vanahia o Bleck ia faaroo ana‘e oia i te reira. Ua riro hoi te reira mau parau e faahaamana‘oraa e, noa’tu e, ua ite te mau taata atoa tei au i te « basket » ia’na, aita râ to’na e fetia auro no te mau ha‘utiraa. Haru mai to’na metua tane i te fetia auro i roto i te pŭpŭ tane i roto i te mau Ha‘utiraa matamua no Patifita Apatoa.

Tei ia Bleck te imiraa i te rave‘a no te vaiiho i taua mau parau ra. Aita to’na e taime no te tahi atu misioni.

Te tauiraa te feruriraa, te tauiraa te aau

Taa ê noa’tu to’na mau mana‘o no ni‘a i te hoê misioni, ua haere tamau noa o Bleck i te mau faaoaoaraa a te Ekalesia. I roto i te hoê po oriraa na te Ekalesia i te 16raa o to’na matahiti, ua faaitoito o Bleck no te ani ia Myranda Mariteragi ia ori raua. E tamahine ite atoa o Myranda i te ha‘uti « basket »—tei moemoe atoa ia roaa te hoê fetia auro ia’na. Tei roto atoa to’na metua tane i taua pŭpŭ matamua ra i haru mai i te fetia.

I muri noa iho i to’na aniraa, ua hope atoa a‘era te pehe. No reira, ua ori raua i te ori i muri iho, o te hopea atoa ïa o te oriraa o taua pô ra. No reira, aita o Bleck i hinaaro faahou ia hope taua ori ra.

Aita o Bleck i opua e faaipoipo i roto i te hiero e aore râ, e faaipoipo i te hoê melo no taua tumu parau ra. Tera râ, ua haamata te reira i te taui i te taime a matau maitai ai oia ia Myranda i roto i na matahiti e piti i muri mai. I te hoê mahana, i te fare o Myranda, ua haru to’na mata i ni‘a i te hoê mea tei papa‘ihia e Myranda i roto i te Feia Apî Tamahine. Te na ô ra e, « E faaipoipo vau i roto i te hiero ».

No te hinaaro o Bleck ia Myranda e no te fafauraa papû a Myranda ia faaipoipo i roto i te hiero, na te reira i turai ia Bleck ia hi‘o faahou i ta’na mau opuaraa. Ua faaoti a‘era oia e haamata i te haapa‘o maitai i te Ekalesia. Na roto i ta’na mau faaotiraa, ua rave oia i te mau ohipa i ti‘a ai i te Varua Maitai ia haa i roto i to’na oraraa.

Te faaotiraa

Te hoê o taua mau faaotiraa ra, o te faaineineraa ïa ia farii i te hoê haamaitairaa patereareha i te 18raa o te matahiti. A faahiti ai te patereareha i roto i te haamaitairaa e, e tavini o Bleck i te hoê misioni e e faaipoipo i roto i te hiero, ua ite a‘era oia i te Varua. « Ua ite a‘era vau e, tera ta te Atua e hinaaro ia rave au », te na reira ra oia.

Noa’tu e, e nehenehe i te pŭpŭ ma‘iti o te fenua e haru mai i te fetia auro, ua faaoti o Bleck ma te paturuhia mai e to’na utuafare e, e tuu oia i ta te Atua e hinaaro nei i mua i ta’na e hinaaro nei. Aita i ohie te raveraa i taua faaotiraa ra. E mea teimaha te turairaa ia ha‘uti. Ua ite oioi a‘era oia e, te faaotiraa ta’na i rave ia haapa‘o i te hinaaro o te Atua, e tamatahia ïa hau atu i te hoê taime.

I muri a‘e hoê matahiti to’na taviniraa ei misionare i Tahiti, ua ani maira te taatiraa no te « basket » e, e nehenehe anei ta’na e ho‘i mai i roto i te pŭpŭ no te hoê noa ava‘e te maoro no te ha‘uti i roto i te mau ha‘utiraa.

Ua haape‘ape‘a te peresideni misioni o Bleck i te ohipa e tupu mai i muri a‘e i te reira ha‘utiraa, oia hoi, e ho‘i faahou mai anei o Bleck no te tavini, no reira, ua faauruhia oia ia parau ia’na e, « e nehenehe ta oe e haere mai te mea e, e hinaaro oe, tera râ, eita ta oe e nehenehe e ho‘i faahou mai ».

Ua hinaaro roa o Bleck i taua fetia ra, tera râ, e ere atura te hinaaro hoê roa. Ua maitai roa ta’na misioni. Aita oia i hinaaro e faaru‘e i ta’na matahiti hopea, noa’tu no te « basket ».

E ua faaea o Bleck.

Ua haru mai te pŭpŭ i te fetia auro.

Ua rau te mau vairaa, hoê noa iho faaotiraa

Ia hope te misioni a Bleck ma te maitai, ua faaipoipo oia ia Myranda i roto i te hiero no Papeete Tahiti, e ua haamau raua i te hoê utuafare. Ua haamata faahou atoa oia i te ha‘uti i roto i te pŭpŭ ma‘iti o te fenua.

Te ha‘uti atoa ra o Myranda i roto i te pŭpŭ ma‘iti na te mau vahine i te ti‘araa i mua, e te faaineine ra ia’na no te Ha‘utiraa no Patifita Apatoa.

Tera râ, a piri noa mai ai te mau ha‘utiraa, ua haamata raua i te feruri e, e mea ti‘a ia raua ia fanau i te piti o te tamarii.

Eita e matahiti e tupu mai te mau ha‘utiraa, e mea ohie ia faataime i te tahi aiu i te hoê maororaa e ti‘a ai ia Myranda ia ha‘uti. E nehenehe hoi i te pŭpŭ vahine e haru mai i te fetia.

Tera râ, ua haapii mai raua e, mai te mea e, e tuu raua i to raua mau hinaaro i mua i te Atua, e roaa te mau haamaitairaa hau a‘e i te rahi i te roaa ia raua na roto i te haapa‘oraa i to raua iho mau hinaaro. Ia oti raua i te feruri maite e i te pure, ua faaoti raua ia tuu i to raua utuafare na mua.

I te matahiti 1999, e va‘u ava‘e hapu to Myranda, ua haru mai te pŭpŭ vahine i te fetia auro.

Ua ite te mau taata atoa ia Bleck

Ua ti‘a ia Bleck e o Myranda ia ha‘uti i te ha‘uti basket i te faito teitei roa i Porinetia Farani i roto i na matahiti hoê ahuru i ma‘iri ra, e ua haru mai i te mau au‘a e rave rahi, e ua ha‘uti i roto i te pŭpŭ ma‘iti no te fenua i roto i te mau ha‘utiraa no te matahiti 2003 e 2007.

I roto i te mau ha‘utiraa no te matahiti 2011, tei roto raua toopiti atoa, tera râ, e taata faaineine te ti‘araa o Bleck no te pŭpŭ tane. Are‘a o Myranda e te pŭpŭ na te mau vahine, ua haru mai ïa ratou i te fetia auro, ua haru mai te pŭpŭ tane i te fetia veo, e ua ere â ïa o Bleck i ta’na moemoea i te fetia auro.

I te tahi taime, e uiui noa o Bleck e, eaha te huru o to’na oraraa ahani oia i rave i te mea ta’na i hinaaro, eiaha râ ta te Atua i hinaaro.

« E mea papû e, e roaa mai te fetia auro ia’u », ta’na ïa parau. « Ua ha‘uti paha ïa vau ei « professionnel », e aore râ, aita ».

Aita râ raua i tatarahapa i te mau faaotiraa ta raua i rave. Aita raua i papû e, e hau a‘e anei to raua oaoa.

Te parau ra o Bleck e, « ua faaipoipohia vau i roto i te hiero ». « E vahine maitai roa ta’u, e maha tamarii nehenehe roa, e tei roto noa â vau i te Ekalesia. Aita ta te basket ana‘e e nehenehe e horo‘a mai i te reira ia’u. E mau haamaitairaa teie tei roaa mai na roto i te tuuraa i te Fatu i mua ».

Na roto i te tuuraa i te Fatu i mua, aita te reira i haamamu i te faaooo a to’na metua tane, ua horo‘a mai râ te reira i te tahi auraa apî i taua mau parau ra. Tau matahiti i ma‘iri a‘enei, a opua ai te taatiraa o te basket e tarena i te mau ha‘utiraa i te Sabati, ua putuputu te mau peresideni pŭpŭ no te paraparau i te reira mana‘o. Ua ui maira te tahi taata e, « Ua ani outou ia Bleck ? »

Ua faaru‘ehia taua mana‘o ra.

No te mea ua tuu o Bleck i te Fatu i mua, aita te mau taata atoa i ite noa ia Bleck—ua ite atoa râ ratou i to’na mau ti‘aturiraa.

E mea maoro to Honoura « Bleck » raua o Myranda ha‘utiraa i te « basket » i Tahiti.

No Bleck e o Myranda, ua riro mai te manuiaraa i roto i ta raua ohipa tuaro ei tuhaa piti i muri mai i te manuiaraa i roto i to raua utuafare.

Te mau hoho‘a na Adam C. Olson, eiaha râ tera tei haapapûhia

Hoho‘a no te basket na Tamara Ratieta © IRI

Nene’i