Thomas S. Monson
Tali Atu i le Valaau o le Tiute
I se taimi ua leva atu sa tuuto atu ai ia Peresitene Thomas S. Monson i le faataunuuina o lona tiute ma le faia o le galuega a le Alii ma mulimuli i le faataitaiga a Iesu Keriso
Na saunoa soo mai Peresitene Thomas S. Monson faapea, “Ou te fiafia i le upu tiute.” Na te mafaufau i ai o “se mea paia.”1 I le faataunuuina o lona tiute o se Peresitene lona 16 o Le Ekalesia a Iesu Keriso o le Au Paia o Aso e Gata Ai, ua ia saunoa mai ai, “Ou te tuuto atu lou ola, lou malosi—mea uma o i a te au ou te tuuina atu—e auauna atu ai i [le Alii] ma le faatautaiga o mataupu o Lana Ekalesia e tusa ai ma Lona finagalo ma e ala i Ana musumusuga.”2
I le lauiloa ai i ana auaunaga i isi, sa foai atu ai e Peresitene Monson ona suti ma seevae pe a i ai i ni tofiga i nuu mamao ae toe foi i le fale i ofuvae tafao ma seevae tosotoso. Sa ia faia o se mea masani le asiasi i uo ma e masani o loo manaomia se faamalosiauga. E le mafaitaulia tagata sa ia faamanuiaina i falemai ma nofoaga autu e tausi ai tagata mamai, mulimuli i uunaiga e fai ni valaau i telefoni, ma lauga atu i le anoanoai o falelauasiga. Sa ia tilivaina atu ni meaai o le afiafi, ni moa ua saunia e faavela, ma tusi o loo i ai se savali faamomoiloto. O lana lisi o mea e fai i aso taitasi i le avea ai ma Peresitene o le Ekalesia ua faatumulia i fonotaga ma taimi atofaina, ae na te faaavanoa lava le taimi mo tagata—e tele lava ina taitoatasi i le taimi. I faamaumauga o le talafaasolopito o le Ekalesia, o le a lauiloa ai o ia mo lona alofa i tagata ma le faailoaina o lena alofa e ala i le tuuina atu o lona taimi ia i latou.
O Le Faataitaiga o le Tiute a Iesu Keriso
O faatinoga a Peresitene Monson o loo uunaia e lana molimau i le Alii o Iesu Keriso. Sa ia fai mai: “E ui na afio mai o Ia i le lalolagi o le Alo o le Atua, ae sa Ia auauna atu ma le lotomaualalo ia i latou na vagaia o Ia. Na Ia afio mai le lagi e soifua i le lalolagi o se tagata i la le tino ma faatu le malo o le Atua. Na toe faafuaitinoina e Lana talalelei mamalu ia mafaufauga o le lalolagi.”3 Sa faailoa mai e le Faaola Lona lagona o le tiute ina ua Ia folafola mai, “Ua ou sau i le lalolagi e fai le finagalo o lo’u Tama” (3 Nifae 27:13). Faatasi ai ma se naunautaiga ma le agalelei lēgaoia na fanau mai ma se vaaiga e faavavau, sa Ia “femaliuai ma agalelei, … aua sa ia te ia le Atua” (Galuega 10:38).
Sa matau e Peresitene Monson e faapea ina ua oo mai le valaau o le tiute ia Iesu Keriso i le Faatoaga i Ketesemane, sa Ia tali atu, “Tama, afai e mafai, ia ave ese lenei ipu ia te au: a e ia aua le faia lo’u loto, a o lou finagalo” (Mataio 26:39). Sa silafia e le Faaola ma tali atu i lea taimi ma lea taimi i Lona tiute e taiala, faagaeetia, ma faamalosiau i fanau uma a Lona Tama. Sa saunoa Peresitene Monson i le mea lenei: “Sa femaliuai lava le Faaola e—aoao atu, molimau atu, ma le laveaiina o isi. O le tiute patino foi lena o tagata o le ekalesia.”4
Aoao e Faataunuu Lona Tiute
Sa soifua ae Peresitene Monson i le Uarota Lona Ono-Lona Fitu i le Siteki o Temple View, Iuta. O iina sa ia aoao ai e uiga i lona tiute ia faataunuu ona tofiga faaleperisitua i lalo o aao taiala o taitai perisitua atamamai, ma sa ia maua ai le malamalama ma se molimau i le talalelei a Iesu Keriso mai faiaoga musuia.
I le 1950 i le 22 o tausaga, sa lagolagoina ai Thomas Spencer Monson o se epikopo o le Uarota Lona Ono-Lona Fitu. Na ia faaaogaina mea sa ia aoaoina e uiga i tiute, ia i latou sa aoaoina o ia i le uiga. Sa avea o ia ma tama o le uarota, o le peresitene o le Perisitua Arona, o sē tausia ē matitiva ma lē tagolima, o lē tausia faamaumauga talafeagai, ma le faamasino o Isaraelu. Sa tele ona tiute, ae sa ia faafetaiaia na tiute ma lona faamoemoe mautu.
O se tasi o tiute o le epikopo o le auina atu lea o se kopi o le Church News ma le Improvement Era i fitafita uma ma tusi atu se tusi patino ia te i latou i masina taitasi. Talu ai sa auauna atu Peresitene Monson i le neivi i le Taua Lona Lua a le Lalolagi, o lea na te talisapaia ai le taua o se tusi mai le aiga. E 23 tagata o lana uarota sa auauna atu i le militeli, o lea sa ia valaauina ai se tuafafine i le uarota e taulimaina ia auiliiliga o le lafoina o nei tusi. O se tasi afiafi sa ia tauaao atu ai ia te ia le faaputuga faalemasina o tusi e 23.
“Epikopo, pe e te le lagonaina se lotovaivai?” na ia fesili ai.“O le isi tusi lea ia Uso Bryson. O le tusi lona 17 lea ua e lafoina ia te ia e aunoa ma se tali.”
“Ia, atonu o le masina lenei,” sa ia fai mai ai. Ioe. O le tali mai ia Uso Bryson e faitauina faapea: “Epikopo Pele, e le o au o se tagata e fiafia e tusi ni tusi. Faafetai mo Church News ma mekasini, ae silisili i mea uma, faafetai atu mo tusi patino. Ua ou faia se suiga fou. Ua faauuina au o se ositaulaga i le Perisitua Arona. Ua faatumulia lo’u loto. O au o se alii fiafia.”
Sa vaaia e Peresitene Monson i lena tusi le faatatauga moni lava o le fuaitau “Fai lou tiute, i le mea silisili. Ae tuu atu i le Alii isi mea uma.” I tausaga mulimuli ane, a o auai ai i se konafesi faalesiteki, sa ia saunoa ai e uiga i lona aafiaga o le tusitusi atu i fitafita. Ina ua maea le sauniga, sa sau se alii talavou ia te ia ma fesili mai, “Epikopo, e te manatuaina au?”
Sa tali atu Peresitene Monson e aunoa ma se faatali, “Uso Bryson! O a mai oe? O a au mea o fai i le Ekalesia?”
Sa tali atu le sa avea ma fitafita ma le fiafia tele o loo manuia o ia ma o loo galue i lana au peresitene o le korama a toeaina. “Toe faafetai atu mo lou popole mo au ma tusi patino na e lafo atu, ma ua pele ia te au.”5
O mea e tutupu faapenei, sa saunoa ai Peresitene Monson: E masani lava o ni faatinoga iti o auaunaga ua na o le pau ia o mea e manaomia e siitia ai ma faamanuia le isi tagata: o se fesili e faatatau i se tagata o se aiga, se upu vave o le faamalosiau, se faamalo faamaoni, se laupepa o se faaupuga faafetai, se valaau puupuu i le telefoni. Afai tatou te matau ma nofouta, ma afai tatou te galulue e tusa ma uunaiga ia e oo mai ia i tatou, e mafai ona tatou ausia le tele o le lelei.”6
Aoao e Faataunuu o Tatou Tiute
“A o tatou mulimuli i tulagaao o [Iesu Keriso] i aso nei, o le a tatou maua foi se avanoa e faamanuia ai ia olaga o isi,” sa saunoa ai Peresitene Monson. “Ua valaaulia i tatou e Iesu ina ia tuu atu i tatou lava ia: ‘Faauta, e manaomia e le Alii le loto ma le mafaufau naunautai.’”7
O le vaaiga a lo tatou perofeta i tiute e manaomia ai le vaavaai i tala atu o galuega patino, tulaga faamanuiaina, tulaga talafeagai, po o mea faafiafia ina ia vaaia ai ma tali atu i le lelei sili atu. “Ina ia maua le fiafiaga moni lava,” sa saunoa ai Peresitene Monson, “e tatau ona tatou saili atu i ai i se taulaiga i fafo atu o i tatou lava. E leai se tasi na te iloaina le uiga o le olaga seiloga ua ia lafoai atu o ia lava e auauna atu i ona uso a tagata. O le auauna atu i isi e pei lava o le tiute, o le faataunuuga o mea e aumai ai le olioli moni.”8
E talitonu o ia o faigauo e faigofie ai ona auauna atu i isi. “E sili atu ona popole se uo i le fesoasoani atu i tagata nai lo le mauaina o se taui,” sa ia fai mai ai. “O se uo e popole. O se uo e alofa. O se uo e faalogo. O se uo foi e aapa atu.”9
I tausaga ua mavae sa auai ai Peresitene Monson i se konafesi faalesiteki i Star Valley, Wyoming, ISA, ma se tofiga e toefaatulaga le au peresitene o le siteki. Ae sa sili atu ni mea sa ia faia nai lo le na ona faataunuuina o lena tiute. Sa ia pai atu i olaga o i latou uma sa auai i se gaoioiga faigofie o le alofa a o ia faamaloloina mai le peresitene o le siteki, E. Francis Winters, le sa galue mo le 23 tausaga.
Sa faatumulia le maota i tagata i le aso o le konafesi a le siteki. Sa foliga mai e pei o loo fai mai e tagata taitoatasi “se faafetai le leoa i lenei taitai mamalu,” o lē sa iloagofie le faia o lona tiute faatasi ma le agaga tuuto atoa. A o tulai atu Peresitene Monson e lauga atu, sa ia ta’ua le umi na pulefaamalumalu ai Peresitene Winters i le siteki ma avea ma “se poutu tumau o le malosi i tagata uma i le vanu.” Ona uunaia lea o ia e fai se mea na te le i faia muamua po o mea ua leva na te le i toe faia. Sa ia talosagaina tagata uma sa pa’i atu i ai Peresitene Winters i o latou olaga ina ia tutulai. Sa matua faagaeetia le taunuuga. Sa tutulai tagata uma o le faapotopotoga.
Sa ta’u atu e Peresitene Monson i le faapotopotoga, o le toatele na faatumulia i loifofoga, “Ua le gata ina atagia mai i lenei potopotoga tele ia lagona o tagata taitoatasi ae ua faapena foi le lotofaafetai i le Atua mo se olaga ua lelei ona ola ma soifua ai.”10
O Le Molimau a lo Tatou Perofeta i le Tiute
Ua tuuina mai ia i tatou e Peresitene Monson nei aoaoga faamalosiau e faatatau i tiute:
“Pe o le a lava lo tatou valaauga, pe o le a foi lo tatou fefefe po o popolega, ia tatou tatalo ma o atu ma fai, manatua le fetalaiga a le Matai, le Alii o Iesu Keriso, le na folafola mai, ‘Ou te ia te outou i aso uma lava, e oo lava i le gataaga o le lalolagi.’”11
“E mafai ona tatou faamalolosia le tasi ma le isi; o loo i ai ia te i tatou le malosiaga e iloa ai i latou e le o amanaiaina.Pe a ia te i tatou ia mata e vaai ai, o taliga e faalogo ai, ma loto e iloa ma lagona ai, o le a mafai ona tatou aapa atu ma laveai i latou o ē ua avea ma o tatou tiutetauave.”12
“E leai ma se tasi o i tatou e ola na o ia—i lo tatou aai, lo tatou malo, po o lo tatou lalolagi. E le o i ai se laina o vaelua ai le va o lo tatou manuia ma le mativa o o tatou tuaoi.13
“O loo i ai vae e faatutumau, o lima e uumau, o mafaufau ia faamalosiauina, o loto ia musuiaina, ma agaga ia laveaiina.”14
“Atonu pe a tatou faafesagai ma lo tatou Foafoa, o le a le fesili mai ia i tatou, ‘Pe fia ni tofiga na tatou umia,’ ae, ‘E toa fia tagata na e fesoasoani i ai?’”15
“A o tatou i ai i o tatou olaga i aso taitasi, tatou te mauaina ni avanoa e le mafaitaulia e mulimuli i le faataitaiga a le Faaola. Pe a ogatasi o tatou loto ma Ana aoaoga, tatou te iloa e le sese lava le latalata mai o Lana fesoasoani paia. E toetoe lava faapei o tatou i ai i le feau a le Alii; ma a tatou iloaina lena mea, pe a tatou i ai i le feau a le Alii, ua ia i tatou le aia tatau i le fesoasoani a le Alii.”16
“E ala i le aoao ia te Ia, e ala i le talitonu ia te Ia, e ala i le mulimuli ia te Ia, o loo i ai le malosiaga e avea ai faapei o Ia. E mafai ona suia o [tatou] foliga; e mafai ona faamaluluina o [tatou] loto; e mafai ona faatelevaveina a [tatou] laa; ma faaleleia la [tatou] vaaiga i fafo. E avea le olaga ma olaga e tatau ona avea ai.”17
E pei o lo tatou perofeta, o Peresitene Thomas S. Monson, e mafai foi ona tatou tuuto atu i le faataunuuina o lo tatou tiute i le faia o le galuega a le Alii ma mulimuli i le faataitaiga a Iesu Keriso.