Nanumi na Bula Yaga
Newel K. Whitney (1795–1850)
A sucu o Newel Kimball Whitney mai Vermont e Amerika, ena ika 5 ni Feperueri, 1795. O koya e dua na kenadau ni bisinisi ka tekivutaka e dua na veitokani vakabisinisi kei Sidney Gilbert. Erau dau veilakoyaki vakalevu ni se qai tekivu na nodrau bisinisi. Ena dua na ilakolako vakabisinisi oqori, erau a sota kina kei Elizabeth Ann Smith mai Kirtland, Ohio o Newel. Rau a veitau tiko ena loma ni tolu na yabaki o Newel kei Ann ka rau qai vakamau ena 1823.
Erau a vakasaqara vata na dina o Newel kei Ann, ena dua na gauna erau a vakaitavi ena dua na isoqosoqo na Campbellite, ka ra tukuna ni tu vei ira na vakabauta Vakarisito makawa sa vakalesui tale mai. Ena dua na bogi erau a masu tiko o Newel kei Ann “me rau kila mai vua na Turaga na sala me [rau] rawata kina na Yalo Tabu.” A vakamacalataka o Ann na raivotu erau a ciqoma me isau ni nodrau masu: “A sobuti keirau na Yalotabu ka vakaruguta na vale e dua na o. … Keirau qai rogoca e dua na domo mai na o, ka kaya: ‘Vakarau mo drau ciqoma na vosa ni Turaga, ni sa voleka mai.’”1
Ni oti vakalailai na isau ni masu oqo, ena Okotova ni 1830, era sa tadu mai ki Kirtland na daukaulotu ni Yalododonu Edaidai. Erau a papitaiso o Newel kei Ann ena Noveba. Ena vica ga na vula i muri, erau sa tukituki yani ena nodrau katuba na Whitney o Josefa kei Ema Simici. Ni kidavaki Newel yani ena yacana o Josefa, a sega ni rawa ni tukuna o Newel ni sega ni kila na yacana na Parofita, sa mani vosa yani o Josefa, “O au o Josefa na Parofita; o masulaka tiko me’u lako mai ke, na cava o vinakata me’u cakava vei iko?”2 Erau qai mai vakavaletaki rau tiko na Simici oi rau na Whitney ena vica na macawa ka rau qai solia e dua na nodrau vale ena Sepiteba ni 1832.
Me ikuri ni nodrau solia na Whitney e dua na vale me rau tiko kina na Simici, a solia talega o Newel na itabavale e cake ni nona sitoa me vakayagataka taucoko na Lotu. Era dau bose na veiliutaki ni Lotu ka tiko talega na Koronivuli ni Parofita ena sitoa nei Whitney.
Ena Tiseba ni 1831, a kacivi o Newel me ikarua ni bisopi ena Lotu a qai veiqaravi e muri vakamanidia ni cakacaka vakailavo ena Lotu, me vukea na kena vakatulewataki na kena ilavo ka me kua kina ni dinau. Ena vulaimago ni 1838, eratou sa toki na Whitney ki Far West e Missouri, ka laki kacivi tale kina o Newel me bisopi, ena 10 na yabaki i muri, eratou qai kosova o koya kei na nona matavuvale na bucabuca ki Salt Lake City, ka laki veiqaravi kina vaka-Bisopi Vakatulewa ena Lotu.
A mate o Newel ena ika 24 ni Sepiteba, 1850, mai Salt Lake City ena tauvimate ni sala ni icegucegu.
E ra, itabalailai ena imawi: E dua na ivakatakarakara ceuti kei Newel K. Whitney. E ra, itabalailai ena imatau: Na itabavale e cake ni sitoa nei Newel K. Whitney mai Kirtland e Ohio, na vanua e tiko kina na Koronivuli ni Parofita ka dau vakayacori kina na soqoni eso ni Lotu. Botona: Na sitoa nei Whitney.