Tiko Savasava ena Vuravura Tawa Savasava
Na mekasini ni Lotu a laki sotava e dua na ilawalawa ni uabula mai na veiyasai vuravura me veivosakitaki kina na ibolebole kei na veivakalougatataki ni tudei tiko ena ivalavala savasava ena dua na vuravura e sega ni doka—ka vakacacana—na tiko savasava. Keimami raica ni veilaveti cake ka veivakauqeti na nodra veivosaki ena savasava kei na dina ka nuitaka ko ni raica talega ena veika era tukuna e dua na ka me na vukei kemuni mo ni doka kina na kena sa ka tabu vakalou na vakamau kei na veidomoni.
Ena vuku ni vuqa na tamata era vakadonuya tiko na itovo tawa kilikili, na dina cava ni kosipeli ena vukei kemuni mo ni veidomoni savasava tikoga kina?
Martin Isaksen, Norway: E tukuni tiko ena ivolanikalou meda ivalavala savasava. Sa rauti au vinaka sara ga oqori.
Lizzie Jenkins, California, USA: Na tiko savasava e dua na dina. Mo bulataka. E dua na ivakarau ni bula.
Liz West, England: Niu sa kilai au vakavinaka, au na kila vakavinaka ni sa tu na veika e uasivi cake ena bula mai na kena ena gauna oqo ka na vukei au vakalevu na bogi nikua. Na ituvatuva ni veivakabulai—ena gauna mada ga niu se goneyalewa lailai kina au a sega ni vakamacalataka rawa vakamatata—e veivuke sara vakalevu. Na ivakavuvuli ni vakamau tawamudu sa ka totoka sara! Na gauna era kila vakavinaka kina na tamata na dina oqo, era na raica na kena cecere me mai biuti keda eke na Kalou vakamatavuvale ka solia vei keda na ivakaro meda kakua walega ni taqomaki kina ia meda na bula marau talega kina. Niu bulataka tiko na ivakavuvuli oqo ka wasea vei ira na noqu itokani, niu kaya, “Au na sega ni gunu” se “Au na sega ni lako ki na pati o ya” se “Au na sega ni cakava na ka oqo,” era dau rokovi au. E dau qai yaco mera tokoni au tiko. Sa dua na kaukauwa cecere meu kila vakavinaka na kequ yaga niu sa luvena na Kalou ka sa kilai au ka kauwaitaki au dina na Tamada Vakalomalagi.
Anna (Anya) Vlasova, Russia: E vukei au vakalevu niu dau vakasamataka niu sa tiki ni dua na matavuvale vakalomalagi. Au lomana ka doka na Kalou kau sega ni vinakata me maduataka na digidigi au dau vakayacora.
Kaylie Whittemore, Florida, USA: Au vakabauta vakaidina ni noqu kila vakavinaka na savasava ni matavuvale sa vakadeitaka vei au meu bulataka na lawa ni tiko savasava. E dua tale o ya na noda kila tiko ni gauna eda voroka kina na vunau, e dau yaco na kena revurevu au sega ni via sotava.
Falande (Fae) Thomas, Haiti: Au sa vakasamataka sara vakabibi na nodra dau tukuna oqo na tamata, “Na cava mo wawa tale kina ni sa rawa me nomu kecega ena gauna oqo?” Ia au dau vakasamataka na kena dede na mataqali marau vaka o ya. E vinaka cake meu bulataka na lawa ni tiko savasava, ni qai oti e dua na siga, au kune vakacegu.
Hippolyte (Hip) Kouadio, Ivory Coast: E dua vei ira na ka a vukei au vakalevu na ivakaro ni matavuvale: “Keitou … tukuna kina ni sa vakarota mai na Kalou me dau qai vakayagataki walega na isolisoli oqori ni vakatubukawa vei ira na tagane kei na yalewa era sa vauci oti ena ivau vakalawa ni veiwatini.”1
E dua na ka e veivuke kina o ya na sala e ratou vakamacalataka kina vei keda na Veitacini na tiko savasava. Era vakaroti keda na itekitekivu ni ivalavala tawa kilikili ka vakavulica vei keda ni gauna eda vakacacana kina na yagoda, eda sa vakacacana kina na yaloda. E vakavulica o Elder Jeffrey R. Holland ni sa mai voli keda oti na iVakabula ki na kena siga meda vakayago sa tucaketale. Na sala meda rawa ni vakavinavinakataka kina na keda ivoli a sauma o Koya o ya me savasava tiko na yagoda.2
Liz: Au nanuma kina na neirau a veivosaki vakamatata kina kei na dua na tamata niu a se yabaki 15 tiko kina. Keirau a veivosakitaka na noqu sega ni vakabauta na veimoceri ni bera na vakamau, kau nanuma sara ni a kaya o koya, “Ia, vakacava ke yaco vakacala-ka? Vakacava mada ke dua na bogi, o sa … ?” Ia au na kila ni tiko na noqu digidigi. Sega ni dua na ka e yaco”vakacala-ka.”
E ka cecere vei au ni sa solia tu vei keda na Tamada Vakalomalagi na galala ni digidigi kei na vunau me da bula sereki kina ka sa cakava na ka kecega e rawata rawa o Setani me vesuki keda se vakataotaki keda. Na gauna e tukuna tiko o noqu itokani oqo ni rawa ni yaco “vakacala-ka” o ya ena pati na vanua era gunu kina na tamata ka vakaitau. Au sega kina ni kauti au ki na vanua vakaoqori. E sega ni dodonu me vakayacori na digidigi ni sa oti ni ko kaya io se sega. Na digidigi e vakayacori e liu, ni ko tarogi iko, “Meu gole beka ki na pati?”
E vuqa na tamata, kevaka era sega ni vakasamataka mada na veika e liu ka sega ni nanuma na kena revurevu, era na vakayacora na ka ga era gadreva ena gauna o ya. Ia kevaka mo na kaya, “Au vinakata oqo me kena itinitini; au sa na digitaka kina oqo,” ko na qai drotani kina mai na vuqa na leqa.
O ni tukuna tiko na galala ni digidigi kei na vunau. Ia e veivuke beka na veiyalayalati—na veiyalayalati ni papitaiso se veiyalayalati ni valetabu—mo ni bulataka kina na nomuni ivakatagedegede.
Fae: Au a vakasamataka na noqu bula niu bera ni papitaiso kei na kena sa vakaibalebale cake kina vakalevu na bula niu sa mai cakava na veiyalayalati. E veivakurabuitaki ni sa rawa meda vosoti ena vuku ga ni Veisorovaki. Niu vakananuma na noqu veiyalayalati, au nanuma na sala au rawa ni veivutuni kina, meu vinaka cake, ka toso tikoga ki liu.
Anya: Vakabibi ena nomu raica ena valetabu na rai e tawamudu. Ena vukei iko na valetabu mo vakasamataka na nomu veigauna tawamudu ka sega ni nikua walega, mo na qai digidigi dodonu kina.
Lizzie: E vuqa na gauna eda vakabauta tu ni ca na veidomoni, ia e sega. E dodonu me vakatudonutaki mai vei ira na vakailesilesi vakalawa, ena kena gauna donu, vata kei koya na tamata dodonu. Oqori sara ga na veika ni veiyalayalati. Ko ni sa cakacaka tiko ena dina. Ko ni kaya tiko, “Au sa vakarautaki au vakavinaka ki na ikalawa ni noqu bula oqo.” E vukei au na veiyalayalati baleta niu kila niu sa cakava tiko na veika ena kena dodonu e gadrevi meu cakava kina. Kau kila ni kevaka au cakava na veika e vinakata na Tamada Vakalomalagi, au na bula marau cake.
Jonathan Tomasini, France: Au na sega ni dina vei au keu sega ni dina tiko vua na Kalou kevaka au voroka na noqu veiyalayalati. Na veiyalayalati ni vakamau e vukea meu raica niu gadreva meu solia vei watiqu e dua na tamata e lewai koya vakavinaka, sa vakarautaki koya vinaka me turaga vakawati, ka sa bula savasava tiko mai.
E yaco tiko vakalevu na veileti e vuravura—e vuqa vei ira era veivakauqeti sara ka veimedreyak— me baleta tiko ni sa tawa yaga na lawa ni tiko savasava. Na veileti cava o sa rogoca kei na cava o sa cakava vei ira era bolea mai na nomuni ivakatagedegede?
Lizzie: Ena noqu yabaki cecere ena koronivuli torocake, au nanuma sara na nona a “vakasalataki” keimami e dua na qasenivuli. A vakamau ni se qai biu vuli oti ga mai na koronivuli torocake, ka mai tini vaka-ca, a qai kaya kina vei keimami “ni levu tu na ika e wasawasa.” E tukuna tiko ni vuqa sara na ka e tu me vakatovolei yani, ka vuqa na tagane me keimami tovolea. Au nanuma lesu na noqu kurabui ni kaya vakaoqo e dua na qasenivuli. Mai na gauna o ya au dau vakasamataka o ya, io, ni ra vuqa tu na tamata, ia au sega ni vinakata me levu na tamata!
Jonathan: E dua au kila ni a kaya ni gauna e vakaitau tiko kina, e vinakata me raica ni rau veidomoni vinaka kei koya na tamata o ya. A tukuna sara na gauna a nona itau tiko kina e dua e na tagane e taleitaka, ni gauna rau sa laki veimoceri kina, e vakila ni rau sega ni veidomoni vinaka ka sega ni tini vinaka na nodrau veitau tiko. A tukuna oqo me donu kina na nona ile, ka vaka me veivakauqeti sara toka. E muri, au a qai vakamacalataka vua niu vakabauta ni vuqa tu na sala e rawa ni da veikilai kina vakavinaka sara, ni ko vakayacora oqo ka taracake na veivakabauti ni bulataki tiko na lawa ni tiko savasava, ena yaco vakalevu sara na veivinakati vinaka ni ko sa vakamau.
Any: Na ile rogolevu duadua au dau rogoca wasoma o ya ni gauna e rau veidomoni kina e rua na tamata, ni sa dodonu vinaka; na veimoceri sa ivakaraitaki ga ni veidomoni.
Martin: E dua na ka au vakasamataka niu rogoca na iulubale o ya “Keirau veidomoni” e dua na malanivosa nei Peresitedi Spencer W. Kimball. E kaya ni vakavuqa me dau curu tiko mai katuba na garogaro ca ena gauna era nanuma kina eso ni ra sa veidomoni.3 Oqori na ka e yaco ki na vuqa na tamata ni ra veimoceri ni bera na vakamau: e garogaro ca e dina ga ni ra nanuma ni ra sa veidomoni. Kevaka era sa veidomoni dina, era na veirokorokovi cake vakalevu, veitokoni vakai ira, ka kila vakavinaka ni na yaco ga mai na gauna ni veimoceri. Ia kivei au, na veimoceri ni bera na vakamau e vakaraitaka tiko ni ko sega sara ga ni veitokoni vakai kemudrau ena kena vakanananu drau rawata rawa. Baleta kevaka mo drau sega ni veivukei vakai kemudrau ena nomudrau bulataka na nomudrau ivakatagedegede ena gauna oqo, sa qai rawa vakacava mo drau veitokoni vakai kemudrau ena gauna mai muri?
Kaylie: Eso era sega ni vakabauta na Kalou era nanuma ni sa sega ni yaga na iVolatabu kei na lawa ni tiko savasava. E tiko eso na noqu itokani e koronivuli era sega ni vakabauta na Kalou se ra tawavakabauta—ka tiko e dua na noqu itokani e sega ni vakabauta na ivakavuvuli ni nona lotu. E bula voli ga o koya ena veika e vinakata, kei na veika e kila ni dodonu vua. Na nona nanuma, ni veimoceri vakayago, e veivakacegui dina, ni dua na ka mena tarova na veivakacegui o ya sa ka ca sara.
Au vakabauta ni a kurabui o noqu itokani oqo niu vakabauta na iVolatabu kei na nona vunau na Kalou, ia au a saga meu vukei koya me kila vakavinaka niu sega ni raica na vunau me ivakatatao; au bulataka niu kune marau kina vakalevu. E dina ga ni keirau duidui kina, e dokai au o koya, ka keirau veitokani vinaka tikoga.
Liz: O ira kece na ile oqo sa tu na kedra isau ena ivakavuvuli taumada ni kosipeli. Ena gauna o vakabauta kina ni tiko e dua na Kalou, na gauna o vakabauta kina ni tiko e dua na ituvatuva cecere, kei na gauna o vakabauta kina ni ko na soli itukutuku, ka vakabauta ni tiko e dua e lomani iko ka kauwaitaki iko tiko, ka vakabauta ni ko sa itaukei dina sara ni ko sa luvena na Kalou—sa na qai rawa mo raici iko ni ko sa tamata yaga dina ko na qai doka kina na yagomu. Na gauna era sega ni kila se vakabauta kina na tamata na ivakavuvuli oqo, era na rai yani vei ira eso tale se na veivanua mera raica kina na kedra yaga.
Na veivakauqeti se ivakaraitaki cava sa vukea mo dina tiko ki na lawa ni tiko savasava?
Hip: E dua keirau rumu vata sa vakarau vakamau. E dua na siga keirau a veivosakitaka tiko na siga ni nona vakamau, ka taro mai e dua, “Na nomudrau dina cava o drau nanuma ni na vukea mo drau kaukauwa tikoga?” A sauma o noqu itokani, “Na neirau sega ni muria na lawa ni tiko savasava ena vakarusa na neirau veimaliwai. Keirau sa lewa kina me keirau kakua ni cakava e dua na ka keirau sega ni taleitaka me keirau cakava e matai bisopi se neirau itubutubu.” Se vakauqeti au tikoga na ka o ya.
Jonathan: Ia oqo au sa mai itabagone qase cake, ka rawarawa sara meu rogoci ira na parofita ka vakasamataka vakatitobu na veika era kaya na iliuliu ni Lotu. Meu tukuna mada, au vakabauta ni vuqa na ilesilesi sa vakataqai tu vei ira na noda itubutubu kei na matavuvale. Sa rawa ki na Lotu me vakarautaka na itukutuku kei na vuqa na veika cecere, ia na nodratou ivakaraitaki na noqu matavuvale a vukei au dina meu kila ni sa ka vinaka sara na kosipeli ka da na kune marau kina.
Liz: Na gauna au sa tubu cake tiko kina, na lewe ni Lotu keirau yabaki vata e voleka duadua e vakaitikotiko yawa ena loma ni dua veimama na auwa, ka sega tale na lewenilotu e tiko e koronivuli. Ia e dua na ka au taleitaka sara o ya ni dina ga ni sai au duadua ga, era dau gole mai na iliuliu ki na Muavata; era dau gole mai ki na semineri; era dau gole mai mera mai vakavulica na noqu lesoni—ena veigauna yadudua sara. Era sega ni kaya, “Ia, e dua ga na gonevuli me sa kua ni vakayacori na kalasi nikua.” Au vakadinata niu sa vulica e vuqa na ka, ia na ka au nanuma deivaki tikoga o ya ni ratou bula vakaivakarau na iliuliu. Ena vukudratou, e yaco vei au na madigi meu vakila na Yalotabu.
Au vakabauta ni sega ni rawa meda vakavinavinakataka rawa vakaoti na isolisoli ni Yalo Tabu. E dina ga ni rau tiko na noqu itubutubu kei na noqu matavuvale kei ira na noqu iliuliu, niu dau yaco ga e koronivuli au sa tu ga vakataki au. Ia a tiko vata kei au na Yalotabu. Se cava na ka e dau tiko kina na Yalotabu ena nona bula e dua ena rawa me veivakauqeti cecere ena nona vukei na tamata o ya me maroroya na lawa ni tiko savasava.
Lizzie: E dua vei ira na veivakauqeti cecere ki na noqu bula o ya niu sa rawata na noqu ivakadinadina vakai au. Kevaka o sega ni kaukauwa na wakamu ena kosipeli, ena rawarawa sara mo taura e dua na sala duatani. Ia kevaka mo tekivu ena nomu sa vakadeitaka ni ko sa vakayavutaki tu vakaukauwa ena kosipeli, ena sema donu ga mai na veika kece.
Hip: Ni ko vinakata mo kaukauwa vakayago, mo na vakaukauwa yago, ni ko sa vakaukauwa yago, ko na taura na kena isau. Kevaka meda vakayagataka oqo ena sala vakayalo, meda sa qai vakaukauwa yalo. E vuqa sara na ka meda na cakava me baleta na vakaukauwa yalo, me vakataka na wiliki ni ivolanikalou kei na cakava na veika kecega me tiko vata kei keda na Yalotabu. E dodonu meda tuvanaka na inaki savasava ka cakacakataka yani na inaki oqori. Ia na kena rawati na inaki oqo, eda na sega ni lakova rawa vakai keda. E dodonu me tiko vata kei keda na Turaga. Eda na rawata mai Vua na kaukauwa kei na Yalotabu meda vorata rawa na noda bolebole. Meda sa qai muria kina na vakamamasu nei Peresitedi Thomas S. Monson:
“Kakua ni vakatara me vakarusa na nomudou navunavuci na lomamudou. Vorata sara na veitemaki.
“Nanuma na ivakasala mai na iVola i Momani: ‘Sega ni kune marau ena nomu ivalavala ca.’”4
iTaba mai vei Craig Dimond