Rai ki Liu ka Vakadinata
Ena mata ni Turaga, e sega ni baleta na veika kece eda sa cakava rawa se na vanua eda sa lakova oti ia sa baleta ga na vanua eda gadreva tiko meda lako kina.
Niu a se cauravou lailai, ka cakacaka vata voli kei tinaqu ena iteitei, a vakavulici au o koya ena dua na ivakavuvuli bibi duadua ni bula oqo. Sa balavu sara mai na mataka, ka sa katakata sara mai na siga kau vakabauta ni sa balavu toka mai na neirau kutari tiko. Au tu vakadua ka railesuva na vanua keirau sa cakava rawa ka kaya sara vei tinaqu, “Raica mada na levu ni vanua daru sa cakava rawa!” A sega ni vosa o tinaqu. Au nanuma sara ni a sega ni rogoci au, kau a tokaruataka tale vua e cake vakalailai. A sega ga ni sauma mai. Au sa mani voqacaketaka e cake sara na domoqu, ka kaya tale vua. A sa qai vuki mai kina ka kaya, “Edward, kakua ni dau rai ki muri. Rai ki liu ki na veika se vo me daru cakava.”
Kemuni na taciqu kei na ganequ lomani, na veiyalayalati eda a cakava vua na Turaga ena gauna eda a papitaiso kina, oya meda “vakadinadinataka na Kalou ena veigauna kecega, ena veika kecega kei na veivanua kecega [eda] sa tiko kina” (Mosaia 18:9), sai koya meda yalodina kina ena noda bula taucoko. E vakasalataka kina o Peresitedi Dieter F. Uchtdorf, “O ira era sa curuma na wai ni papitaiso ka ciqoma na isolisoli ni Yalo Tabu, era sa muria na sala ni bula vakatisaipeli ka ra sa vakauqeti mera dei ka taucoko ki na muri mawe ni yava ni iVakabula” (“Yalododonu ena Veidraki Kece Sara,” Liahona, Sepi. 2013, 5). Sa kacivi keda tiko na Turaga mai vei ira na Nona italai meda veiqaravi yani ena veikacivi eso, ka da na ciqoma ena yalodina sa taucoko. Ni sa yaco mai meda sa na vakacegui ka kacivi ki na dua tale na ilesilesi, eda sa na ciqoma ena marau, ni da sa kila tiko, ni ra sa kila tiko o ira na noda qase e liu, ni “veiqaravi vua na Turaga, e sega ni vanua o veiqaravi kina ia na ivakarau ga ni nomu veiqaravi” (J. Reuben Clark Jr., ena Conference Report, Apr. 1951, 154).
Ni gauna e vakacegui kina e dua na peresitedi ni iteki se dua na bisopi, ena marautaka sara o koya ni sa vakacegui, vata kei na gauna e kacivi kina me veiqaravi ena ka sa raica kina na Turaga, mai vei ira na Nona italai, ni sa “lewa vua” (Mosaia 3:19), ka na sega ni uabaleti ena nona cakacaka taumada sa oti, se me rai tale tiko ki muri ka nanuma ni sa oti na nona cakacaka. Ka me “kakua ni oca ena cakacaka vinaka,” baleta ni sa kila tiko ni sa “tura tiko na yavu ni dua na cakacaka levu” ena rai sa makare sara ni cakacaka vakaoqo ena vakalougatataka na bula ni tamata ki na gauna tawamudu. Sa yaco kina me “tubu mai e na veika lalai na veika lelevu” (V&V 64:33).
Meda sa qai “gumatua ena cakacaka vinaka, koi [keda] na tamata kecega, io [meda] vakayacora ga vakai [keda] na ka [eda] kila ni dodonu” (V&V 58:27).
E vakasalataka vakaoqo o Elder Jeffrey R. Holland ena Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua: “Meda vuli ga mai na veika sa sivi ka kakua ni bula tiko kina. Eda railesu meda taura ga na koula ni veika sa caka oti ka sega ni kena dravusa. Ni gauna eda sa vulica rawa na veika meda kila ka kauta tu vata kei keda na noda vinaka taucoko eda sa rawata, meda sa qai rai ki liu ka nanuma tiko ni vakabauta sa na dau dusi tiko ga ki na veisiga ni mataka” (“The Best Is Yet to Be,” Liahona, Jan. 2010, 18).
Na ivakavuvuli nei tinaqu meu rai ki liu ki na veico ena iteitei, na bolebole ya a lailai ni vakatauvatani vata ki na veika era a sotava na Yalododonu taumada. E vakamacalataka vakamatata kina o Elder Joseph B. Wirthlin na veika era a sotava: “Ena 1846, e sivia e 10,000 na [tamata] era biuta mai na siti levu [o Nauvoo] ka a tara toka ena bati ni Uciwai na Mississippi. Ena nodra vakabauti ira na iliuliu vakaparofita, era biuta kina na lewe ni Lotu na nodra ‘Siti Totoka’ ka mua yani ki na lekutu ni veiyalayala kei Amerika. Era sega ni kila vinaka na vanua era sa mua tiko kina, na levu ni maile ki liu, na balavu ni gauna era na taura, se cava sa tu mai liu mera na sotava. Ia era sa kila ga ni sa liutaki ira tiko na Turaga kei ira na Nona italai” (“Faith of Our Fathers,” Ensign, May 1996, 33).
Era kila na cava ena yaco ni ra rai ki liu ka ra vakadinata. Ena tini ka veimama na yabaki sa oti, eso vei ira na lewenilotu oqo era a tiko ena gauna a soli mai kina e dua na ivakatakila:
“Raica au sa kaya vakaidina vei kemudou, sa kalougata ko koya sa muria tiko na noqu vunau, ni sa bula tiko se ni sa mate; ia ko koya sa yalodina tikoga ni sa sota kei na veika rarawa, ena levu na kena isau ena matanitu vakalomalagi.
“Ia dou sa sega ni raica rawa oqo ena matamudou vakayago na veika sa vakarautaka tu na Kalou me yaco, io kei na veivakalougatataki ena rawati ni sa oti na veika rarawa” (V&V 58:2–3).
Sa rawa talega vei keda meda rai ki liu ka vakadinata. Sa rawa meda ciqoma na veisureti ni noda Turaga, ni sa dedeka tu mai na ligana dauloloma ka sureti keda:
“Dou lako mai vei au, koi kemudou vakaaduaga sa oca, ka colata na icolacola bibi, ia kau na vakacegui kemudou.
“Vakataqara vei kemudou na noqu ivua, ka vuli vei au; niu sa yalomalua ka yalomalumalumu: dou na kunea kina na vakacegu ni yalomudou.
“Ni sa rawarawa na noqu ivua, ka mamada na noqu icolacola” (Maciu 11:28–30).
Sa veisureti tiko na noda parofita lomani, o Peresitedi Thomas S. Monson; rau na nona daunivakasala; kei na Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua kivei keda kece sara meda sa vakaitavitaki keda ena cakacaka ni veivakabulai. Sa gadrevi vakakina vei ira na curuvou mai, na itabagone, itabagone qase cake, o ira era sa cegu mai ena nodra cakacaka tudei, vata kei ira na daukaulotu tudei mera sa na vakaivua vata ena kena maqusataki na cakacaka ni veivakabulai.
E dua na gauna a tiko o Peresitedi Boyd K. Packer, Peresitedi ena Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua ena dua na nodra veisivisivi dre bulumakau, ka kauta mai kina e dua na vosa vakatautauvata. E kaya ena veika a raica: “E dua na qiqiyara a vakasinaiti ena buloko simede: e tini na udolu na paodi bibi [4,535 na kilokaramu]—lima na tani. … Na kena inaki o ya mena dreta o bulumakau ki na tolu na fute na qiqiyara oqo [91 na senitimita]. … Au raica sara e so na pea manumanu kaukauwa ka levu, roka dravu-loaloa … [na] bulumakau karakarawa levu ni gauna makawa.”
Ena nona qai vakamacalataka tiko na macala ni veisisivi o ya, a kaya kina: “Era sa druka yaduadua tikoga mai na timi yadua. … A sega ni rawata e dua na ka na bulumakau loaloa karakarawa! E dua na pea bulumakau lailai, kilai rawarawa, dua e levu dua e lailai, rau a dreta rawa ki na tolu na iyatu.”
A mani vakaraitaki kina vua na macala e veivakurabuitaki oqo: “E rau levu ka kaukauwa cake na bulumakau loaloa karakarawa ka sega ni dua na timi e tautauvata kei rau. Ia oi rau na bulumakau lalai e rau cakacaka vata ka veitokoni. Rau a dreta vata na nodrau ivua. Rau a lade vata yani ki liu ena dua vata ga na gauna ka toso na usana bi oqo ena kaukauwa o ya” (“Equally Yoked Together,” na vosa kivei ira na mata ni iwasewase’ semina, Apr. 3, 1975); ena Teaching Seminary: Preservice Readings [2004], 30).
Ni da rai ki liu ka vakadinata, eda sa gadreva na mataqali vakaivua vata vakaoqo ena kena maqusataki na cakacaka ni veivakabulai ena noda sureti ira na tamata mera lako mai kivua na Karisito. Ena noda gugumatua vakai keda yadua, sa gadrevi meda muria na ivakasala nei Peresitedi Dieter F. Uchtdorf meda “tu veivolekati ka lave ena vanua ga o tu kina” (“Lave ena Vanua ga o Tu Kina,” Liaona, Nove. 2008, 56). Sa rawa meda tavoca na noda igu taucoko, me vaka ga na nona raica rawa o Elder L. Tom Perry ena Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua: “Niu dau lakova na itikotiko kece ni Lotu au dau vakasakita taucoko na veika dodonu sa vakayacori tiko kina. Ia au se bera sara ni vakila, vei keda vakamata tamata, ni da sa vakayacora tiko na noda igu taucoko. Au vakila ni da sega ni cakacaka vata tiko, ni da se guta tikoga vakalevu na veika meda dokai kina ka rawa-ka kina, ka lailai sara meda taleitaka na inakinaki kilai levu o ya na kena tarai cake na matanitu ni Kalou” (“United in Building the Kingdom of God,” Ensign, May 1987, 35).
Meda sa qai duavata ena inakinaki kilai levu o ya “mera tucake tale mai na mate na tamata kecega, ka rawata na bula tawamudu” (Moses 1:39).
Na noda iVakabula, o Jisu Karisito, o koya sa raica tu na ivakatekivu ki na ivakataotioti, e kila vakavinaka tu na sala mena gole kina mai Kecisemani ki Kolikoca ka a kaya kina o Koya, “E sega e dua na tamata, sa taura na siviyara ka qai rai ki muri, me yaga ena matanitu ni Kalou” (Luke 9:62). Ena mata ni Turaga, e sega ni baleta na veika kece eda sa cakava rawa se na vanua eda sa lakova oti ia sa baleta ga na vanua eda gadreva tiko meda lako kina.
Sa vakavulica kina vei keda na Parofita o Josefa Simici na noda ivakavuvuli veidusimaki: “Na yavu ni ivakavuvuli ni noda Lotu o ya na nodra ivakadinadina na iApositolo kei na Parofita me baleti Jisu Karisito, ni a mate, bulu, ka tucake tale ena ikatolu ni siga ka lako cake ki lomalagi; kei na veika kece tale e so e salavata kei na noda Lotu era sa tokona talega” (Nodra iVakavuvuli na Peresitedi ni Lotu: Josefa Simici [2007], 54).
Au sa vakadinadinataka ni gauna eda muria kina na ivakaraitaki ni noda iVakabula, o Jisu Karisito, ka tokona ena laveliga na cakacaka ena noda tokona na noda parofita lomani, o Peresitedi Thomas S. Monson, eda na kunea na tiko sautu, vakacegu, kei na reki ka da na “kania na veta ni vuata ena vanua … ena siga mai muri” (V&V 64:34). Ena yaca i Jisu Karisito, emeni.